epub
 
падключыць
слоўнікі

Адам Міцкевіч

Пані Твардоўская

(Балада)

З польскай — А. Міцкевіча

 

П’юць, ядуць і люлькі смаляць,

Гульням, скокам даюць волю,

Ледзь карчмы тэй не разваляць,

Хі-хі! Ха-ха! Гэй жа! Го-ля!

 

У канцы стала Твардоўскі

Выпнуў бруха, ўсіх мароча,

П’е, крычыць на чым свет боскі,

Туманы пускае ў вочы.

 

Ён жаўнеру, што йграў зуха,

Ўсіх піргае, лезе драцца,—

Свіснуў шабляй каля вуха

І з жаўнера мае зайца.

 

Адвакату з трыбуналу,

Абгрызаў што костку ўпарта,

Пазваніў машной памалу,

Адвакат зрабіўся хартам.

 

Шаўца пстрыкнуў ў нос кароткі,

Да ілба прыткнуў тры дудкі,

Цмокнуў: «Цмок!» і бочку водкі

Са лба вытачыў ў мінутку.

 

Тут, як водку піў з кяліха,

У кяліху свіст зрабіўся;

Зірк на дно: «Гэ, што за ліха!

Ты чаго тут, куме, ўбіўся?»

 

На дне ў чарцы — чорцік чорны:

Істы немец, круціць вочы;

Капялюх зняў, б’е паклоны

І на дол з кяліха скочыў.

 

Скочыў, вырас на два локці,

Нос, як гачык, крывіць міну,

Гругановыя пазногці —

На яго нагах курыных.

 

— А! Твардоўскі! Як дуж, браце?! —

Так сказаўшы, вакол кружа:

— Што? не хочаш і пазнаці?

Мефістофель я, мой дружа!

 

То ж са мной на Гары Лысай,

Там на скуры на валоўей

Аб душы рабіў запісы

І свой подпіс даў крывёю.

 

Чэрцям добра ў знакі ўеўся:

Бо, як два гады пяройдзе,

Ты у Рым прыехаць меўся,

Скуль да нас ты ўжо і пойдзеш.

 

А ўжо сем год, як свет чмуціш,—

Больш кантракт служыць не можа,

Пекла чарамі ты мучыш

І забыў аб падарожжы.

 

Але хоць чакаў я леты,

Помста ўрэшце даканана:

«Рым» завецца шынок гэты,

Кладу арышт на васпана!

 

Даць хацеў Твардоўскі цягу

На сказ гэтакі чартовы,

Але той злавіў за дзягу:

— А дзе, кажа, гонар слова?

 

Што рабіць? чарга наспела,

Схопе ў пекла тут, і годзе,

Дый Твардоўскі знае дзела:

Так мазгі таму заводзе.

 

— Мефістофель, глянь ты толькі

У кантракт, дзе пункт увідзіш:

Пасля год во столькі й столькі,

Па маю душу як прыйдзеш,—

 

Буду права мець тры разы

Запрагчы цябе ў работу,—

Ты ж найгоршыя прыказы

Мусіш споўніць што да ёты.

 

Глянь над карчмай маляванне:

Конь грывясты, хвост, як вехаць,

Тут жывым няхай ён стане,

Я хачу на ім праехаць.

 

Біч з пяску скруці мне, бесе,

Каб каня меў чым пагнаці,

Хорам вымуруй у лесе,

Каб было дзе папасаці.

 

Гмах з арэхавых зярняткаў

Выстрай аж пад шчыт Кранпаку,

Ў ім з бародаў кладзі латы,

Крый страху насеннем маку.

 

Глянь, цвічок такі прымерне:

Ў цаль — таўсты, даўгі ў тры цалі,

Гані ў кожна маку зерне

Па тры гэткія ганталі!

 

Мефістофель скочыў жыва,

Каня чысціць, корміць, пое,

Суча доўгі біч са жвіру,

І ўжо конь напагатоўі.

 

Сеў Твардоўскі, выпнуў жылы,

Ўзяў за повад, конь здаровы,

Знай, трымайся, што ёсць сілы,

Аж тут, глянь,— палац гатовы.

 

— Так, так! выйграў прайдзісвета,

—Дый работа жджэ другая:

Во, скупайся ў місе гэтай,

А вада ў ёй, знай, святая.

 

Чорт спужаўся, ўвесь сагнуўся,

Пот яго сцюдзёны крые:

— Што пан кажа, слуга мусіць,—

Чорт скупаўся аж па шыю.

 

Потым выскачыў, як з жару,

І Твардоўскага зноў страша:

— Я цяжкую вынес кару,

Але й ты у моцы нашай.

 

Раз яшчэ, і квіта будзе!

(Будзе чорту тут нагонка!)

Глянь, вунь баба, як печ грудзі,

Гэта, чорце, мая жонка.

 

Я на год у Бельзабуба

За цябе жыць застануся,

А праз той час мая люба

Жыць з табой, як з мужам, мусіць.

 

Прысягні ты ёй каханне,

Паслухмянасць і пашану;

Зломіш хоць адно заданне,

Будзе ўмова скасавана.

 

Ловіць гэта чорт паўвухам,

А паўвокам сочыць самку.

Быццам бачыў, быццам слухаў,

І збліжаецца пад клямку.

 

А Твардоўскі пры ім суча,

Нібы выпусціць баіцца.

Скочыў дзюркай чорт ад ключа

І дагэтуль скача гіцаль.

 

[1911-1912?]


[1911-1912]?

Пераклад: Янка Купала
Тэкст падаецца паводле выдання: Поўны збор твораў. У 9 т. - Т. 3. Вершы, пераклады 1911-1914. - Мн.: Маст. літ., 1997. -342 с. [4] л. іл.
Крыніца: скан