Прыляцелі ў хату дзеці,
Клічуць бацьку-рыбака:
«Тата! Тата! Нашы сеці
Прыцягнулі мерцвяка».
«Не хлусіце, чарцяняты», —
Крыкнуў бацька у адказ.
«Ой жа гэтыя рабяты,
Пакажу вам мерцвяка!
Суд заварыць заваруху, —
Разбірацца з імі стань.
Гаспадыня, гэй, паслухай,
Паплятуся; дай каптан...
Дзе ж мярцвяк?» — Ды вунь, налева».
Так і ёсць, — каля ракі,
Дзе ляжыць халодны невад,
Мёртвы выплыў на пяскі.
Труп агідны і жахлівы
Пасінеў і ўвесь распух.
Мо' бядак тут нешчаслівы
Загубіў свой грэшны дух.
Мо' рыбак тут пахаваны,
Можа хмельны маладзец,
Мо' злачынцам абабраны
Нездагадлівы купец.
Мужыку няважна гэта.
Палахліва ўдаль зірнуў
І за ногі труп раздзеты
Ён у рэчку уцягнуў.
І ад берага, нясмела
Адштурхнуў яго вялом...
І паплыў мерцвяк зсінелы
За магілай і крыжом.
Ноччу мёртвы ў чорных водах,
Як жывы, гайдаўся зноў,
А мужык вачмі праводзіў
І цішком пабрыў дамоў.
«Шчанюкі! За мной ідзіце —
Белы пернік будзе вам,
Ды глядзіце ж, мне, маўчыце,
Калі што — па карку дам!
Ноччу бура зашумела,
Ўсхвалявалася рака.
І лучына дагарэла
Ў курнай хаце мужыка.
Дзеці спяць і дрэмле маці,
Муж заснуў ужо даўно.
Бура вые. Чутна ў хаце —
Нехта грукае ў акно.
«Хто?» — «Прытулку я шукаю!»
«Не хапала мне бяды,
Што ты ноччу блудзіш, Каін?
Чорт прыгнаў цябе сюды.
Дзе тут дзенешся з табою?
Дома цесна, спяць даўно».
І ляніваю рукою
Падымае ён акно.
Месяц з хмары выплывае —
Раптам: голы перад ім,
З барады вада сцякае,
Скамянеў пагляд зусім.
Ўсё ў ім страшна анямела,
Рукі звіслі да зямлі —
Па скалечанаму целу
Ракі чорныя паўзлі.
Мужыка ажно затрэсла: —
Госця голага пазнаў.
Бразнуў шыбай: «Каб ты трэснуў!» —
Задрыжэўшы, прашаптаў.
І ад дум страшных, як здані,
Ноч ён тросся навылёт.
І ўсё стукалі да рання
Пад акном і ля варот.
Ёсць паданне у народзе,
Людзі кажуць: кожны год
У вядомы час прыходзіць
Госць жахлівы да варот;
З рання пыл дарогі сцеліць,
Ноччу б'е страшэнны гром
І ўсё стукае тапелец
Ля варот і пад акном.