epub
 
падключыць
слоўнікі
 

Алесь Гарун

«Ты, мой брат, каго зваць Беларусам...»

У чатырохлецце

«Н[аша]е нівы»

 

Ты, мой брат, каго зваць Беларусам,

Роднай мовы сваёй не цурайся;

Як не зрокся яе пад прымусам,

Так і вольны цяпер не зракайся.

 

Ад дзядоў і ад прадзедаў, браце,

Гэты скарб нам адзін захаваўся,

У сялянскай аграбленай хаце

Толькі ён незабраны астаўся.

 

Ў старыну Беларус, не падданы,

Гаспадарыў, быў сам над сабою

I далёка у свеце быў знаны

За літоўскай і ляшскай зямлёю.

 

Але час прамінуў, і нядоля

На народ, як бы камень, звалілась,

Беларуская слава і воля

Адышла, адцвіла, закацілась.

 

Не змяняючы шэрай апраткі,

Працаваў ты, як вол, гаратліва,

А у хаце тваёй недастаткі,

А на ніве тваёй неўрадліва.

 

А чаму? Ты не здольны, ці хворы,

Ці благі гаспадар, ці п'яніца?

Мусіць, не! Бо і іншым у пору

У цябе гаспадарыць наўчыцца.

 

Светлы розум твой, брат, але дзетак

Ад цябе, як і ўсё, адбіралі

I на бацькаўскі родны палетак

Працаваць-памагаць не пушчалі.

 

Хто хацеў, той і смеў рабаваці,

Без прыпросу з'язджаліся госці —

Абдзіраць, аб'ядаць, апіваці

I крышыць гаспадарскія косці.

 

Можа б, ты і памёр і загінуў,

Каб не вешчая мова Баяна.

Хто ж быў добры, яе хоць пакінуў?

Як жа так, што яшчэ не забрана?

 

Бо што бачылі госцікі-герцы!* —

I зямлю, і лясы, і кілімы, —

Ўсё забралі. А мову у сэрцы,

Ў сваім сэрцы хавалі-няслі мы.

 

Дык шануй, Беларус, сваю мову —

Гэта скарб нам на вечныя годы;

За пашану радзімаму слову

Ушануюць нас брацця-народы!

 

 

* Герцы - махляры, марнатраўцы.


1910

Тэкст падаецца паводле выдання: Беларуская літаратура : хрэстаматыя / [складальнікі: У. В. Адамчык, М. В. Адамчык]. - Мінск : Сучасны літаратар, 2004. - 1007 с.
Крыніца: скан