Спецыфічныя акалічнасці прымушаюць мяне выдаць таямніцу, якую я хацеў захаваць да канца жыцця: я - сябар суполкі... дакладней сказаць - тайнага саюза, хоць я пакляўся ніколі не ўступаць у падобныя арганізацыі. Мне вельмі прыкра, але як беды сучаснае моладзі, так і страшэнная сур'ёзнасць, з якою мой сусед вартуе персікавыя дрэвы, змушаюць мяне зрабіць прызнанне; і я чырванею, вымаўляючы яго. Я - рыбекіянец і, у адпаведнасці са статутам нашай суполкі, бяру чарніла, пяро і паперу, разгортваю сваю старую школьную чытанку і пачынаю пісаць:
«Гэр фон Рыбек з-пад Гафэля, з сяла - Ігруша ў садзе ягоным расла...» Гэта дзейнічае дабратворна - пісаць ад рукі: стымулюе цярпенне, змушае мяне павольна і дакладна перачытваць верш; гэта ў сваю чаргу прымушае мяне ўсміхацца; а яно ж нікому і ніяк не шкодзіць - час ад часу паўсміхацца.
Гэтак вось павольна я перапісваю тую баладу і ўнізе ляпаю штэмпель, які мы, сябры Саюза Рыбекіянцаў, павінны мець: «Уступайце ў нашу суполку! Мы не абавязваем Вас да нічога. Вы павінны будзеце толькі дзесяць разоў перапісаць верш, які тут прыкладаецца, і парассылаць яго людзям, у якіх ёсць фруктовыя дрэвы. Тады Вы будзеце мець права называцца рыбекіянцам; гэта - гонар, які, спадзяваемся, Вы здолееце ацаніць належным чынам».
Я пішу на канверце адрас свайго суседа, наклейваю марку і іду да паштовае скрыні. Але паштовая скрыня вісіць якраз на садовым паркане гэтага суседа, і калі я адчыняю жоўтую зяпу скрыні, то прыкмячаю, што там, на драбінах, стаіць мой сусед - з выстаўленым указальным пальцам, абмацваючы кожны персік на дрэве. Вядома ж, ён іх пералічвае! Назаўтра ўранні мы стаім побач, мой сусед і я, і чакаем пісьманосца, гэтага херувіма з занадта дрэннай зарплатай, якога нават яго відавочная плоскаступнёвасць не зрабіла несімпатычным.
Мне здаецца, што суседаў твар робіцца яшчэ жаўцейшы, губы ў яго дрыжаць, а чырвоныя жылкі вакол зрэнак сведчаць, што ён меў бяссонную ноч.
- Гэта проста неверагодна, - кажа ён мне, - да чаго дайшоў заняпад нораваў. Цяперашняя моладзь - гэта адны злодзеі ды рабаўнікі. Што будзе, што будзе?..
- Будзе катастрофа.
- І праўда, Вы таксама так лічыце?
- Вядома. Да дабра гэта не прывядзе. Мы няўхільна коцімся да бездані. Гэтае занядбанне ўсяго, цяга да раскошы.
- Ніякай павагі да маёмасці чужых людзей!.. Трэ было б... але паліцыя не хоча гэтым займацца. Уявіце сабе. Учора ўвечары на маім дрэве яшчэ было сто трыццаць пяць персікаў, а сёння раніцай - ну, адгадайце?..
- Сто трыццаць два?
- Вы аптыміст - усяго толькі сто трыццаць. Пяць спелых персікаў! Уявіце сабе. Мяне жах бярэ.
- Раны боскія - нам нічога іншага і не застаецца. Добрыя норавы сышлі навечна. Надыходзіць часіна...
Але пісьманосец, падышоўшы да нас, пазбавіў мяне неабходнасці скончыць гэты сказ. Ліст, які я ўчора ўкінуў у скрыню, заканчвае свой кругабег і, прайшоўшы праз рукі вымальніка, сартавальніка і пісьманосца, трапляе ў суседавы рукі.
Для мяне пошты не было. Хто ж будзе мне пісаць? Бо я ж нават не актыўны, а толькі пасіўны рыбекіянец: у мяне няма ні фруктовых дрэваў, ні нават кусточка парэчак; і адзіны чалавек, які ведае маё імя, - гэта гандляр каланіяльнымі таварамі на рагу вуліцы, які, сумняваючыся, дае мне крэдыт, змрочна паглядае, як у маёй кішэні знікае кааператыўны хлеб, маргарын, дробна пакрышаны тытунь, і ўпарта адмаўляе даваць мне крэдыт на сапраўдныя цыгарэты і чырвонае віно. Але надыходзіць час паназіраць за тварам майго суседа: вось ён надарваў канверт, насунуў акуляры і, моршчачы лоб, пачаў чытаць; ён чытае-чытае, а мне робіцца дзіўна, што гэта балада такая доўгая. Дарэмна я чакаю ўсмешкі на ягоным твары - нічога, нічога падобнага няма. Гэта, відавочна, чалавек, у якога няма ні літаратурнага густу, ні пачуцця гумару. Ён здымае свае акуляры, нібыта толькі што прачытаў нейкую нязначную паперыну, пасля згортвае ліст, зноў разгортвае яго, перадае мне яго цераз паркан са словамі:
- Паслухайце, Вы ж... ну... як гэта?..
- Пісьменнік, - кажу я.
- Ага. Паглядзіце, што гэта такое?
Я крыху спалохаўся, гэтак раптоўна пабачыўшы свой уласны почырк. Тут я падумаў: а можа, гэта чалавек, які ўспрымае ўсё толькі на слых, ад яго схаваныя прывабы зрокавага ўспрыняцца. І я пачынаю голасна чытаць: «Гэр фон Рыбек з-над Гафэля, з сяла - Ігруша ў садзе ягоным расла...»
- Э-э, ды я ведаю, што там напісана!
- А ці бачылі Вы штэмпель? Там унізе ёсць штэмпель: «Уступайце ў нашу суполку...»
- Ведаю, ведаю, - кажа ён нецярпліва, і жаўцізна яго твару робіцца на паўтон цямнейшаю, - але гэта не мае сэнсу - пасылаць мне штосьці такое, бо ў мяне толькі персікавае дрэва. А тут жа нешта пра ігрушы. На што толькі людзі марнуюць свой час!
Ён, не развітаўшыся, пасунуўся назад на свой назіральны пост, з якога ён вартуе свае персікі.
«Ах, вось яно як», - падумаў я і згарнуў папяровы аркуш; а цяпер я думаю, ці трэба мне ўваходзіць з прапановай памяняць статут нашае суполкі? Але тады балада не будзе адпавядаць сваёй мелодыі, бо трохскладовых назваў садавіны ёсць зусім няшмат.