Круці на вус!
Час шыбіны вачэй пазапыліў,
А цёзка скрозь праніклівы Скарынаў
Рашуча асьцярогі ўсе адрынуў -
«Ліхтарыкі» ў цямрэчы запаліў.
Мы самі й нашы сані, й нашы дні
Нарэшце без ідэйных акуляраў
Ружовых не ад мараў -
Ад кашмараў
У шэраіснасці на далані.
Ня стане лёгкім зайцам
Тлусты трус -
Яму трусятнік даражэй за волю.
Пан беларус!
Сваю ня зблытай долю
З навязанай.
Чытай!
Круці на вус!
* * *
Пра ўсё пісалі да мяне.
Нашто крамзолю я паперу?
Ды проста ў святасць слова веру:
А раптам некага кране?
Замест аўтарскай прадмовы
* * *
Можна са сваёй радзімы кпіць,
Пішучы ў Ерусаліме «гарыкі»,
Ну а я спрабую запаліць
У тутэйшай цемрадзі «ліхтарыкі».
* * *
Смяяўся крытык апантана:
Далёка Вам да Губермана!..
- У кожнага свая прапіска,
Да Мінска і яму не блізка!
* * *
Раней зайздросціў Губерману.
Паразважаў - яго бяда.
Сем раз адмерваў я старанна,
А рэзаць роднае - шкада!
* * *
Яшчэ адно скажу я вам, панове,
Напрыканцы, як кажуць, у нагрузку:
«Ліхтарыкі» гучаць на роднай мове!
А «гарыкі» - усё-такі па-руску...
* * *
Мы вывучалі ўсе паданне тое.
Спачатку - Слова... Ведаем даўно.
Але чаму не кажуць нам, якое,
Дык, можа, нецэнзурнае яно?
* * *
Ва ўлонні розумам дзіцячым
Мы нейкі зведалі сакрэт...
Ці не таму гаротна плачам,
Калі вітаем гэты свет?
* * *
Кім на гэты свет запёрты?
Варыянтаў тут да чорта!
А вароты не запёрты
Ні да Бога, ні да чорта...
* * *
Хоць як свет аксіёма старая,
Што і Слова для Мовы стварае
І самога Паэта - народ,
Свет быў створаны наадварот.
* * *
Віруе небасхіл зімой і ўлетку.
У кругазор'я варыянтаў цьма.
Як сцяміў, што ідзе гульня ў рулетку,
Адразу чуеш: ставак больш няма!
* * *
І хто даўмеўся, ягамосці,
Што мы на гэтым свеце госці?
Не разумею, хоць памры,
А хто ж тады гаспадары?
* * *
У верах - выбару прастор...
А як галоўнае праверыць:
Ці Бог у чалавека верыць,
Ці ён даўно забыў свой твор?
* * *
У завірухах падзей
Дзіўныя рэчы здараюцца:
Не аб'яднаеш людзей,
Злыдні - імгненна яднаюцца!
* * *
Сябрам не трэба шукаць прычыны.
Заходзь на чарку - налью гасцінна.
І мне ўсё роўна, што скажуць людзі,
З краямі поўна налью, як будзе...
* * *
Куды знікае наша маладосць?
Ці трэба поспех, слава і багацце?
Нашто на гэты свет прыходзім, браце?
Няма адказаў... А пытанні ёсць!
* * *
Ён малады цішэй вады
Сяды-тады, гады ў рады,
Шукаў, куды вядуць брады.
І ні туды, і ні сюды!
* * *
Прыглядзіся і паслухай -
Не спяшай да гаманы.
Ёсць два вокі і два вухі,
Вусны - нездарма адны!
* * *
Кіславата, ды паціху думка спее,
Як дзядуля мой казаў яшчэ тады:
Аніхто на два абеды не паспее,
Каб наесціся, нібыта на Дзяды.
* * *
Лёс абраць асэнсавана -
Вось галоўная турбота:
Донжуанам быць складана,
Донкіхотам - неахвота!
* * *
Не ўспрымаецца на слых:
Шэсць мільярдаў на планеце!..
Толькі мёртвых душ на свеце
Значна болей, чым жывых.
* * *
Ён значна горшы, чым свіння,
І не ўсхвалюе нават сконам.
Іх параўнаць не ў стане я:
Свіння ўпрыгожыць стол беконам.
* * *
Скуль гэты гонар? - Не ўяўляю!
Напэўна, трошкі сцішыць трэба?
Людзей хаваем у зямлю,
А кажам: «Адышлі на неба...»
* * *
Няўжо заўважыць здольны мы,
Што ў нас над галавой сінеча,
Што ўранку жаўранак шчабеча -
Адно за кратамі турмы?
* * *
Жыццё - тэатр, а кожны з нас - акцёр
З уласным грузам штампаў і амбіцый.
Як верыць нам павінен рэжысёр,
Каб ролі раздаваць без рэпетыцый!
* * *
Агітпроп святароў, абяцанкі-гаворкі
Пра выгоды нябёсаў не надта люблю.
Ці не з грэшнага неба зрываюцца зоркі,
Каб патрапіць да нас - на святую зямлю!?
* * *
На абразах старых без выкрутас
Наўкол анёлаў ззянне залатое.
Цікава, як анёлы бачаць нас...
Але ў каго спытацца мне пра тое?
* * *
Куміра сам сабе не сатвары,
Каб не стварыць агідную пачвару.
Бязгрэшны, кажаш, Божухна ўгары?
А хто ж у пекле назапасіў вару?
* * *
Што для Творцы мае тары-бары,
Ды няўмела, цішком, пакрысе
Я прашу, каб здзяйсняліся мары,
Але толькі, крый Божа, не ўсе.
* * *
Пакіньце вашу паству страшыць пеклам,
Паверце ўрэшце Богу, святары.
Напэўна, нездарма ён сатварыў
Адама не анёлам - Чалавекам!
* * *
Калі паленца дагарае ў печы,
Ці помніць, як бярэзінай расло?
Дарэчы, гэткі лёс і чалавечы -
Паспець аддаць уласнае цяпло.
* * *
Даруйце думкі мне свавольныя,
Ды надта хочацца спытаць:
Няўжо адно, на што мы здольныя
Жыццё самім сабе псаваць?!
* * *
Духоўны прагрэс прыпыніўся, дальбог,
І ёсць заняпаду прыкметы.
Магчыма, спыніў свае доследы Бог
Над малпамі з трэцяй планеты.
* * *
Ці ад дурноты, ці ад халадоў
Не бачна ўсходаў нашых жалудоў.
Навошта дуб, калі ён не пакіне
Асілкаў-парасткаў сваёй краіне?
* * *
Калі разгледзелі з-пад палкі
Аднойчы ў люстры свой партрэт,
Мы шкло разбілі на кавалкі.
Ды ў кожным з іх той самы свет!
* * *
У схільнасці да гвалту і разбою
З драпежнікамі маем парытэт.
Адзіны ёсць у нас прыярытэт -
Магчымасць пасмяяцца над сабою!
* * *
Рагочуць, верагодна, аж да смерці
Ад гэтага пачыну ў пекле чэрці:
Нам чынавенства месцы для спачыну
Дае ці па знаёмству, ці па чыну.
* * *
Я ў боскім плане бачыў недахоп:
Лёс Свету Ён аддаў на водкуп Ною.
А сёння ўцяміў, што стварыў патоп
Грунтоўныя для нас запасы гною.
* * *
І каму нам за гэта падзякаваць,
Што хлусня сёння песні пяе,
Калі праўдзе самой абыякава -
Ці паверыў хоць хтосьці ў яе?!
* * *
Свет бязгрэшнымі Бог насяляе.
Мы ў маленстве - анёлы заўжды!
Але хто ж нас амаль пазбаўляе
Успамінаў пра тыя гады?
* * *
На надта набожных я часам злуюся
Дурную манеру яны завялі:
Пагардліва кажуць - зямныя спакусы!..
Нібыта яны не жывуць на зямлі.
* * *
Калі ў вірні будзённай мітусні
Раптоўна ўспомніш тое, што забыта,
І зразумееш, што яно - забіта, -
Забойцу ў вочы ў люстра зазірні!
* * *
Нямоглым, Божа, спачувай.
Няўцямным - дараваць не трэба.
Таго, хто бэсціць родны край,
Тут пакарай. Не пэцкай неба!
* * *
Божа, якія прыгожыя твары дзяцей -
Колькі гарэзных забаў, летуценняў узнёслых,
Мрояў бясконцых! Ды я запытаю прасцей:
-Як з іх ствараюцца сумныя твары дарослых?
* * *
Знаёмы мой вучоны муж,
Калі ў гасцях к дэсерту збочвалі,
Не каштаваў ніколі груш:
Ён ведаў, чым іх акалочвалі!
* * *
Не схіляўся ён да перамен
І сваё трымаў заўсёды слова -
На сваім настойваў прынцыпова:
Для настойкі браў выключна кмен!
* * *
Дамовіўся са сваякамі:
Па-свойму кожны можа жыць.
З маёй душы зваліўся камень,
А ў іх - за пазухай ляжыць.
* * *
Калі казалі «пі здароў!» -
Я чуў заўсёды «пі з дароў»
І я пытаўся: «Спадары,
Дзе абяцаныя дары?»
* * *
Гаворка йшла пра выбар шчанюка:
«Хачу, каб з радаслоўнай быў, і годзе!» -
Вішчэла бацьку любая дачка...
Ці выбіраюць сябра па пародзе?
* * *
Саноўны дуб пражыў як бервяно.
Даў дуба... Не ратуе чын ад смерці.
Казалі: «Перастала біцца сэрца»...
А ці калісьці білася яно?
* * *
Мужык у вёсцы руйнаваў буслянку:
«Засралі ўсё, а мне парадак трэба!..»
А я з надзеяй паглядаў на неба,
Ды Бог ізноў пашкадаваў маланку!
* * *
Пяюць заранкі, ценькаюць сініцы,
Але душа не чуе ні шыша.
Заместа завушніцаў у дурніцы -
Навушнікі ад плэера ў вушах.
* * *
П'янюга з догам пасярод двара.
Не трэба аніякія тут вагі:
Сабака разумней гаспадара,
Але хвастом віляе ў знак павагі.
* * *
На могілках трымаў дарослы слова:
«Пайшоў заўчасна чалавек з жыцця».
Ды раптам запыталася дзіця:
- А што? Бывае, каб своечасова?
* * *
Для дзеда ў «Запарожцы» быццам фэст,
На браме шыльда пра бясплатны ўезд.
Не ведае нябога, што завые,
Бо грошы тут здзіраюцца за выезд.
* * *
Памёр сябрук... Не ў гэтым сутнасць.
Да сёння цяжка выйсці з трансу,
Бо жонка толькі ў дзень авансу
Заўважыла яго адсутнасць.
* * *
Папу ў нас Вера піць забараняе.
Калі на чарку вернікі завуць -
Адвернецца, бо сілу Веры знае!..
Дарэчы, Верай пападдзю завуць.
* * *
У вёсцы з дзіўнай назвай Жмінды
Бабыль-байбак на свеце жыў.
Не ведаў, што такое лынды,
Бо ўсё жыццё ён байды біў.
* * *
Аж да азоў яго жыцця
Перагартаў фотаальбом:
Якое мілае дзіця,
А вырасла такім жлабом!
* * *
Зубра цягнула племя з лесу.
Падколваў іх гультай вясёлы:
Лянота - рухавік прагрэсу!..
Бо ён ужо прыдумаў... колы.
* * *
Не каштаваў яшчэ ў жыцці як след
Усіх прысмакаў, што прапанавалі.
А час ляціць, канчаецца абед,
І стравы са стала амаль прыбралі...
* * *
Цікавы рэчаіснасці статут:
Ад нараджэння ўсё жыццё - чаканне,
Калі смяротны здзейсніцца прысуд,
Бо ён з адкрытай датай выканання.
* * *
Паэт - апошняя з надзей,
Хоць блытаецца пад нагамі,
Ды ўсё-ткі любіць ён людзей,
Таму спрачаецца з багамі!
* * *
Сем - адмерай, адзін раз адрэж...
Нешта ў думках мяцеж уздымаецца:
Ёсць рубеж і куды тут папрэш -
Ці разрэзаць кулеш атрымаецца?
* * *
Ціха ныючы пра болькі,
Пазіраем мы на неба.
Мо здаецца Творцу толькі,
Што на свеце ўсё як трэба?
* * *
Што шалі лёсу хваляваць
Шаленствам юбілейнай хвалі,
Калі яшчэ не пахавалі,
А пачынаюць памінаць?!
* * *
Абраў я не шыпоўкі, а красоўкі,
Бо думаў, што жыццё як марафон.
Ды ў боскага судзейства свой закон.
Як блізка фініш гэтай стометроўкі!
* * *
Паволі кожная персона
Ідзе да марша Мендэльсона,
А потым час ляціць імгненна,
І ўжо нясуць пад марш Шапэна.
* * *
Жыццёвы ўзровень павышаецца, -
Улада сведчыць нам... Хаця...
Чаму ж няўхільна скарачаецца
Працягласць лепшага жыцця?
* * *
Енчыць старасць нам здаўна:
Добра там, дзе нас няма!..
Спеліць думку маладосць:
Значыць, дрэнна там, дзе ёсць?!
* * *
Узрост збірае безліч скарбаў,
Ды, што вы мне ні гаварыце,
Амаль няма ружовых фарбаў
У антыкварным каларыце...
* * *
Паміж калыскай і труной - пункцір:
Кватэры, мэбля і аўтамабілі,
Ды праца, выбачайце, на сарцір...
Нічога для душы - усё для цвілі.
* * *
Заўсёды першым зло да нас чапляецца,
Гне да зямлі жыццёвымі віхурамі.
Чаму дабро адно абараняецца,
Гуляе толькі чорнымі фігурамі?
* * *
Магчыма, Бога і разгневаю,
Ды выкажу сваю нязгоду я:
Стварыў Ён Свет адною леваю,
А я ж і праваю валодаю!
* * *
Хоць ведаю малітвы - не малюся.
Уласны шлях агорваю гарбом.
«Раб божы» - я ад гэтых слоў у скрусе,
Бо не хачу і ў Бога быць рабом!
* * *
Сябра з месяц у вёсцы прабыў,
Зараз - мучыцца, як недарэка:
Ці патрэбны правы чалавека
Тым, хто твар чалавечы згубіў?
* * *
Ці будзе лад ў нашай гаспадарцы?
Мы лёкаі на ўласнае зямлі.
А паглядзіце, як жывуць швейцарцы!
Раней адно швейцарамі былі.
* * *
Калі мастак, вучоны і паэт
Спрачаюцца за лычкі на мундзіры,
Які тут, браце, суверэнітэт?
Сурвэтка ды ручнік на сувеніры.
* * *
Я пытаюся ўпарта, як тая каза:
А ці ёсць Таварыства ангельскае мовы -
І не ў сэнсе навукі, а ў ролі аховы -
У Вялікай Брытаніі?.. Хто б адказаў?
* * *
Усё ж няроўна дзеліць Бог -
Ён нам да сёння нешта вінны,
Бо зладзіў беларусаў з гліны;
Граніт - для горцаў прыбярог.
* * *
Бывае - веліч цемечка дзяўбе,
Але ў начальства ёсць рэцэпт банальны:
Прыдуркаў назбірай вакол сябе,
І ты ўжо параўнальна геніяльны.
* * *
Навыдумлялі людзі ўзнагарод
І цешацца бляшанкамі, як дзеці.
Нам, дзякуй Богу, гэткі лёс не свеціць -
Не заглядалі мы начальству ў рот!
* * *
Не перагалёкаць абібокаў,
І таму, як насланнё, як пошасць,
Давіць і паэтаў, і прарокаў
Гэта падаўляючая большасць.
* * *
Гляджу я на апошнія падзеі
І не магу ад роспачы стрымацца:
Ці не занадта смелыя надзеі,
Што мы людзьмі калісьці будзем звацца?
* * *
Буду жыць як набяжыць -
Хай сама кладзецца цэгла!
Ды нягегла ўсё набегла -
Кладка крывенька ляжыць.
* * *
Калі ў паняверцы блудзім
Геній упарта гне:
«Мяне пахаваюць людзі,
Лепшыя за мяне!..»
* * *
Не парушай і не грашы,
Каб захаваць жыццё душы!..
А мо на тое і душа,
Каб забароны парушаць?
* * *
Быў малады і назаўжды
Дакладна зведаў, дзякуй школе:
Адклад не йдзе на лад ніколі!..
А як з дарогай на клады?
* * *
Апошні шлях ніхто не абміне. -
Што кветкі на клады прыносіць потым,
Што швэндацца, не ведаючы, што там?
Прыходзьце сёння ў госці да мяне!
* * *
Калі ёсць выбар - рай ці пекла,
Пайду туды, дзе больш сяброў,
Дзе грэшнай чаркай - Будзь здароў! -
Прывецяць горача і ветла.
* * *
Вось кажуць: «Незямная прыгажосць!»
Гаворка, пэўна, йдзе пра Царства Божае.
Яно, магчыма, сапраўды прыгожае.
На жаль, ніхто не скажа, што там ёсць.
* * *
Чакаем ласкі боскай далані,
Бо самі працаваць ужо адвыклі,
Але і небу, пэўна, мы апрыклі,
Калі крычалі - там няма ані!..
* * *
Мяркую, што ўгняўлю не надта Бога,
Хоць, можа, тая думка навырост:
Здаецца мне, што самы лепшы пост -
Не есці нам зусім... адзін другога!
* * *
Збярэцца на душы грахоў замнога,
І чалавек звяртаецца да Бога:
Мой Божа, - ціха шэпча... Чалавеча,
Заўваж: ты нават Бога прысабечыў!
* * *
Не горш чым тыя рымляне і грэкі,
Багоў паганскіх мелі пантэон.
Ці самі іх забылі, недарэкі?
Ці ўсіх паразганяў царкоўны звон?
* * *
Не спрачайцеся, хлопцы, са мной
У паганстве мы рацыю мелі:
Новы год святкавалі вясной,
Калі птушкі дадому ляцелі!
* * *
Да эры правільнага Бога
Было няправільных - ого!
Звалілі ўсё на аднаго -
І што? Палепшала дарога?
* * *
Як недарэчна ў хоры праваслаўным
Гучыць паэта знанага дыскант,
Бо я мяркую, што паэт сапраўдны -
Саліст і па прызванню пратэстант!
* * *
Куды ні кінь - усюды клін,
Куды ні глянь - наўкол халтура.
І Бог не справіўся адзін.
Монатэізм - што дыктатура!
* * *
На гэтым свеце вер неўправарот.
А можа, і не трэба тут парадку?
Курбан-байрам з мацой святкуй, народ.
Алах акбар ваісціну і ўсмятку!
* * *
У будучыню ладзілася гаць,
Ды неяк дзіўна клалася дарога:
Да раю шлях хацелі будаваць,
А перш за ўсё знялі прараба - Бога!
* * *
Напэўна, мы чародныя істоты,
Таму і адамашніў нас рэжым.
Выходзім мы з агульнае дрымоты,
Калі сыходзім, - праўда, па адным.
* * *
Я чую голас продкаў з небыцця:
Нашчадкі, у бязглуздзіцу не верце!
І мы чакалі лепшага жыцця, -
Не атрымалі нават годнай... смерці.
* * *
«Далоў!» - Гучала, быццам дзеяслоў,
Для гультаёў, няўцямных у галечы,
І здуру наламалі столькі дроў,
Што і дасюль паўсюдна топяць печы!
* * *
Ён нават барадзёнку пагаліў
І піў, што архіважна, у Разліў...
Загадка бальшавіцкае душы:
З Зіноўевым адны - у шалашы.
* * *
Забілі ў галаву цвікамі:
«Дабро ў нас быцьме з кулакамі!»
А кулака з яго двара
Ў Сібір пагналі... без дабра!
* * *
Падасца некаму як звіх,
Ды, сапраўды, прыемна мне:
Я ўвачавідкі бачыў тых,
Хто бачыў Леніна ў труне!
* * *
Наш плён ад добрых намалотаў
Вякі малолі ветракі,
Ды хворымі на донкіхотаў
Былі-такі бальшавікі!
* * *
Калі гляджу на каласкі,
Пакінутыя ў жытнім полі,
Заўжды ўяўляю... Салаўкі,
А хлеба ўволю - аніколі!
* * *
Страцілі свае манаткі
І батрачкі, і магнаткі.
Рабавалі ўсё да ніткі
На фундацыю Магніткі.
* * *
Ці мелі нешта мы ўзамен
Рэпрэсій, ганьбы, здзекаў?
На чай і крупы зніжку цэн
За кошт памерлых зэкаў.
* * *
Харчовую праграму вырашаць
Імкнуліся і ўчора мы, і потым,
Але дасюль стаім з адкрытым ротам,
Мо нехта ўкіне нешта пажаваць?!
* * *
Да чэргаў мы прывычныя. Чакаць
Нас прызвычаілі ад часу «чрезвычайки»,
Што нехта з «Чайкі» будзе прызначаць
Адным - пайкі, другім, прабачце, пайкі.
* * *
«Хто быў нікім, той стане ўсім!..»
І сапраўды, нам не зманілі:
Альбо забілі і забылі,
Альбо ператварылі ў дым...
* * *
Асоба - розум паважае,
Але не згодны з гэтым тлум.
І аднадумцаў памнажае,
Лягчэй за ўсё - адсутнасць дум!
* * *
Пра лёс вучоных я забыць не ў сіле:
Цяжэйшае для іх выпрабаванне -
Не плаха, не касцёр і не выгнанне -
Ва ўсе вякі іх невукі судзілі!
* * *
Улада - вось галоўны верад,
Бо як бы ні змяняўся лад,
Заўсёды кліча нас уперад,
Але прыводзіць толькі ўзад!
* * *
Пасеяць трэба, каб хоць нешта зжаць,
Ды іншыя ў нас выдумалі сродкі:
Сялян з пачатку першай пяцігодкі
Мы пачалі рассейваць і саджаць!
* * *
Нам абяцалі шчасце потым.
Вось ураджай ад тых падзей:
На дзялках за калючым дротам
Крыжы няздзейсненых надзей.
* * *
Аддаў Пілат ганебны свой загад
І вымыў рукі, каб застацца чыстым.
Прыёмчык гэты, б'юся аб заклад,
Адтуль і трапіў у дэвіз чэкістам.
* * *
Калі траплялі ў лагерны катух,
Мяшалася ў галовах з бобам груца:
«Памылка! Выпусцяць, як разбяруцца!»
І разбіраліся, і выпускалі... дух.
* * *
Губілі нас мільёнамі ў тайзе,
Ды не пужаў той жах амаль нікога.
Наогул балазе хоць у чарзе
Баяліся згубіць адзін другога.
* * *
Паспрачаліся з Богам, з анёламі
І ступілі на сцежку вайны.
«Разумею» пра цэрквы з касцёламі,
А навошта бурылі млыны?!
* * *
Давай закурым «Беламор», -
Гучыць прывычна з даўніх пор,
А выглядае гэта як...
«Асвенцім» бы курыў паляк!
* * *
Дэталі мы чамусьці не ўспрымалі
Калымскі будавалі ідэал.
Хаця павальна лёсы там каналі,
Назвалі гэта ўсё - лесапавал.
* * *
Хоць камуністаў жаба душыць,
Але пытанне рубам стала:
Чаму на шостай частцы сушы
Зямлі ніколі не хапала?
* * *
Бадай што пазводзілі коней -
Сялянскага ладу аснову.
А сёння блукаем сутоннем...
Ці знойдзем на шчасце падкову?
* * *
Тут зэкі працавалі аж да згубы,
Намылі процьму золата для нас!..
Мы ацалеўшым паўстаўлялі зубы,
І ціха ляснуў залаты запас!
* * *
І склад лагодзілі, і лад -
Адна няладная дакука:
Да свят і дат наладзь даклад...
Марксізм - дакладная навука!
* * *
Не сушыце мазгі нашы ўбогія -
Што прыросту чакаць з карча!
Ваша ўладная ідэалогія
Ўсім да лямпачкі Ілліча.
* * *
Хай вечная мінуўшчына
І стукаецца ў скроні,
Ды вочы не заплюшчы на
Знявечанае сёння.
* * *
Сляпы і той сказаў: «Пабачым!..»
Глухі дадаў яму: «Пачуем!..»
Ці чуць і бачыць нам няма чым,
Што нема міма мы шыбуем?
* * *
Не палітык, а проста дзіця!
Бо радзіму ён бачыць у марах,
Дзе паказчык узроўню жыцця -
Гэта шчырасць усмешак на тварах.
* * *
Напэўна, каб дурніца Клара скрала
Ў разявы Карла не стары кларнет,
А чарнавы асобнік «Капітала» -
Інакш бы выглядаў сучасны свет.
* * *
Магчыма, што была бутэлька з джынам
Прычынаю фантазіі ўначы:
Антонаўцы, махноўцы, басмачы -
З'ядналіся са Слуцкім збройным чынам.
* * *
Па густу - бо такая ўжо парода -
Трымаць прамовы і прымаць парад.
У людзі выйшаў з простага народа,
Таму, хоць рэж, не вернецца назад.
* * *
Ён зведаў «братэрства» паўночнага жах,
Баланды насёрбаўся так, бедалага,
Што нават звычайны дурацкі «Аншлаг»
Прымае за водгук былога ГУЛАГа.
* * *
Народ наш ласы на каўбасы,
Не дурань - чарачку кульнуць,
Ды надта любіць і калгасы -
Заўсёды можна сачкануць.
* * *
Уладзе дастаўся народ залаты:
Працуе, як трактар, ні шкне з пад пяты
І лямку ён цягне, нібыта бурлак...
Чаму ж прадаецца за медны пятак?
* * *
Не будзе ладу ў нас, пакуль
Халява люду даспадобы,
Бо лайдакі вітаюць культ,
Калі ён нават без асобы!
* * *
У краіне сляпых аднавокі - кароль.
Немажліва, што ўсе невідушчыя?
Тут галоўная справа - наладзіць кантроль,
Каб відушчыя вочы заплюшчылі!
* * *
Калі пагроза паўстае -
Ахвярна, мужна і без страху
Гатовы класці мы на плаху
Галовы!.. Толькі не свае.
* * *
Ва ўрадзе - спрэчкі, а народ
Капае ўпарта свой гарод,
Таму павернуты да ўлады
Спакон вякоў выключна задам!
* * *
Свабода?.. Ах, Эжэн Дэлакруа,
І грудзі ў нашай лепшыя, і плечы,
Ды ў нас, калі галодная дзятва,
Красуня завіхаецца ля печы!
* * *
Ад бульбы ўвосень ломяцца кашы,
І шыя ў вёскі пад мяхамі гнецца.
Але хамут, хоць золатам абшый,
Ён хамутом давеку застанецца.
* * *
Мы згубілі гасцінец да волі
У тупіках нашых дзялак і дач.
Бальшыні - шасці сотак даволі
Для рашэння надзённых задач.
* * *
Руплівы, працавіты наш народ -
Такіх людзей не знойдзеш больш на свеце:
Усё жыццё араць чужы гарод
Гатовы за цукерку, быццам дзеці.
* * *
Гляджу на чынавенства зграю,
На казнакрадаў ды хапуг,
І наша панства не ўспрымаю -
Нашто народу столькі слуг?
* * *
З веку ў век, калі дурні-аматары
На свой розум кіруюць законамі,
І пажарнікі, і рэстаўратары -
Як закон - герастраты з неронамі.
* * *
Калі да шчасця клічуць нас назад -
Палітбюро ўстае перад вачыма,
Як доказ - безумоўна немагчыма
Мець з чалавечым тварам гэты лад!
* * *
Сасіскі ўжывае стратэг ці спагеці,
Ці скварку і чарку сваіх землякоў -
Плаціць будуць зноўку жанчыны і дзеці
За гульні ў вайнушку дарослых дзядзькоў.
* * *
Вайна - вычварная пачвара,
Тут нават перамога - страта,
Бо не сагрэцца ад пажару,
Калі гарыць суседа хата.
* * *
Уласнай цемры сутнасць
Улада давяла:
У цемрашальства хуткасць
Больш хуткасці святла!
* * *
Трэба ведаць пра кропкі адліку,
Каб Вайна не ўспрымалася ў лоб.
Без Сусветнай - ніякай Вялікай
І Айчыннай у нас не было б!
* * *
Раць наперад вядуць камандзіры:
На фуражках кукарды гараць,
Як вясёлкі ярчэюць мундзіры...
Пэўна, так весялей паміраць?
* * *
Плён ад вайны ва ўсе часы адзіны:
Зноў лепшыя не вернуцца дамоў.
Жахлівы лёс пакутніцы-радзімы -
Усё жыццё хаваць сваіх сыноў!
* * *
Зноў ветэранскія ўспаміны.
І смех, і грэх!.. Якая злосць?!
Мы спачуваць яму павінны:
Ён зблытаў лад і маладосць!
* * *
У кожнага вайна заўжды свая
І не для ўсіх яна як «Пекла» Дантэ.
Што - смерць для шарагоўца - удвая
Спажыўна для прахвоста-інтэнданта.
* * *
Хоць не гнуцца фрэнчы ад рэгалій -
Прытрымалі праўду генералы.
І, на жаль, прайшлі міма рэалій
Мемуары ды мемарыялы.
* * *
Ільгота ўдзельнікам вайны...
Як здзек гучыць радок дэкрэта!
Няўжо змагаліся яны
За права ездзіць без білета?
* * *
Пасля апошніх радыёнавін
Дзядок з палёгкай прычыняе сенцы:
- Ну, дзякуй Богу, сцішыліся немцы,
Бо, далібог, абрыдла браць Берлін.
* * *
У нашай памяці адны
Ўспаміны генералітэта...
А хто насёрбаўся вайны -
Часцей за ўсё маўчаў пра гэта.
* * *
У маленстве мы пыталіся:
«Можна кніжку пра вайну?..»
І дасюль не дачакаліся:
Выдаюць адну ману!
* * *
Ваяваць прызначана салдату.
Ад імя дзяцей прашу людзей:
- Забярыце ў хлопчыка гранату,
Хай далей жыве Марат Казей!
* * *
Збег звычак аж занадта падазроны:
Як толькі ёсць магчымасць выбіраць,
Забойцам даспадобы сцяг чырвоны..
Каб непрыкметна рукі выціраць?
* * *
Ветэранаў не віню,
Бо наўрад ці разумелі,
Колькі злыдняў рукі грэлі
Каля Вечнага агню!
* * *
Жахлівае сугучча чорных вех:
Катынь, дзе катавалі годнасць каты...
Хатынь, дзе халуі палілі хаты...
Ці выпадковы страшных рыфмаў збег?
* * *
Стратэгі носяць на парад
Узнагароды, быццам бомы,
А імі кінуты салдат,
На жаль, да сёння - Невядомы!
* * *
Яе туга не беспрычынная -
Не бачыць розніцы яна:
Ці сына забярэ айчынная,
Ці - грамадзянская вайна!
* * *
Магілка ў полі... Вожык пожні...
У міру ёсць свая цана.
Ах, каб для ўсіх была апошняй
Яго апошняя вайна.
* * *
Ушчучыў шчупака Ямеля,
І гультая святкуе злыдзень,
Бо тыдзень у яго - «неделя»,
А ў нас нядзеля - раз на тыдзень!
* * *
Свет наогул створаны прыстойна,
Ды знікае прыгажосць у брудзе.
Хараство не гіне самастойна
Бог - будуе, разбураюць - людзі!
* * *
Кіну, напэўна, я памяркоўнасць.
Локшыну хопіць вешаць на вушы:
Не ўспамінайце мне пра духоўнасць
Лепш пачытайце «Мёртвыя душы»!
* * *
Якім яе аршынам мераць?
Чаму магчыма толькі верыць
І немагчыма зразумець?
А можа, трэба розум мець?
* * *
Наш каляндар чырвоны дзень пры дні.
Цячэ гарэлка, адзначаем даты...
Ад святасці пайшлі калісьці святы,
У «праздников» другія карані.
* * *
Гудзе галава ў панядзелкі,
Ды Вера не гіне нідзе:
Надзея жыве ў грамадзе -
Любоў да нядзельнай гарэлкі!
* * *
Напэўна, ісціна старая:
Лёс знойдзе хцівым укарот -
Не будзе вольным той народ,
Што іншых у ярмо збірае!
* * *
Мудрэц паведаў нам аднойчы,
Што намаганні ўсе дарма
Уступіць у тую ж рэчку двойчы,
Ды прамаўчаў наконт... дзярма.
* * *
Як тая Жмудзь Літвою стала?
Не разумею - хоць памры!
Ці мы падмурак п'едэстала,
Ці самастойныя муры?
* * *
Беларусы заўжды паважаюць
І культуру і годнасць шляхецкую,
Але толькі калі яны знаюць,
Што не ўласнае гэта - суседскае!
* * *
Усемагутны Божа мой ты,
Мы дар не ацанілі твой -
Усё праспалі, бо жамойты
Саманазваліся Літвой.
* * *
Мне скрушна, што і таленты, і лёсы
На крошку крышыць час, як жоран долі...
У Крошыне - хоць кола жырандолі,
Ад іншых - крошкі нам не засталося!
* * *
Гудуць наўкол чужыя святы,
Таму жывём мы небагата.
Забыліся, што нашы фэсты -
Радня іспанскае фіесты.
* * *
Адрадзіць магдэбургскае права
І пазбавіцца ўласных гарбоў
Мы гатовы? Тады пагатоў
Да спрадвечных гербоў дойдзе справа!
* * *
Мы гібеем без Касцюшкі,
Як без феі папялушкі.
Не крывавіць памяць-ворыва
І калгас імя Суворава!
* * *
Нядужыцца продкавым душам.
На крушнях, нібыта ўспаміны,
Шыпшыны - здзічэлыя ружы
Былога шляхецтва краіны...
* * *
Што зваць мінулае ў падмогу?
Пры кожным шчырым успаміне
З карціны фарба на падлогу
Злятае, быццам шалупінне...
* * *
Цягнуць нас ад уласнай зямлі,
Хто ў палякі, а хто ў маскалі.
Недарэкам адвеку здаецца,
Што ў суседа і певень нясецца.
* * *
Як нагуляе дзеўка немаўля,
Дык моліцца, каб белы быў і русы!..
Улусы так звяліся спакваля.
Мангол і даў мянушку - беларусы.
* * *
Жылі б па-людску ў Слуцку,
Па-боску - у Лагойску,
Але, на жаль, па-свінску
Камандавалі ў Мінску!
* * *
Тут, на высокім беразе ракі -
Падмуркі, як спусцелыя гняздоўі.
Даўно зляцелі ў вырай ветракі,
Ужо не дачакацца нам дамоў іх.
* * *
Жалеза Бог не даў нам у запас,
Ды ёсць з нястачы выхад паспяховы:
Патрэбна толькі пазбіраць падковы,
Тых коннікаў, што гойсалі праз нас!
* * *
Здаецца, без блакіту век жыву,
Наўкол туман, як сырадой разліты.
Напэўна, Бог захутаў галаву,
Аглухлую ад просьбаў і малітваў...
* * *
У казках жахі - гэта не бяда,
Сапраўдная жуда ў палескай былі:
У студнях продкаў - мёртвая вада,
Жывую ўласнаручна мы забілі.
* * *
Вы чулі прыказку пра тры сасны?
Над прастакамі так калісьці кпілі.
А нам і тры сасны - гушчар лясны,
Бо мы ў дзвюх мовах цалкам заблудзілі.
* * *
Туга, маркота, сум, жальба і смутак.
Адкуль набралі ў мову той журбы?
Магчыма, што таму і гнуць гарбы
Гатовы мы ў любой гадзіне сутак...
* * *
Мне дзіўна пад старымі абразамі
Ад Вільні да Разані і Тарусы,
Што і давілі нас, і абразалі,
А мы яшчэ ўсё роўна беларусы.
* * *
Што ў загоне нашы коні,
Досыць плакаць у сутонні,
Хопіць енчыць на жалейцы
Трэба браць у рукі лейцы!
* * *
Што робіцца ў краіне?
Вячэрае будзённа
Бананам на яліне
Тутэйшая варона!
* * *
Нам Бог зямлю лагодную
Аздобіў краявідамі.
Яе мы любім, родную,
І песцім... пестыцыдамі.
* * *
Сарвалі ў спрэчках галасы -
Пра лёс прыроды точым лясы:
Гудзе сыр-бор, а гэтым часам
Скрозь высякаюцца лясы!
* * *
Ці смагу хутка пры вадзе адчуем,
Ці ўсё-ткі, можа, здужаем спыніцца
Раней, чым ў бутэлькі расфасуем
Усе азёры, рэчкі і крыніцы?
* * *
Ці свет такі, ці люд здурэў?
Сук пад сабой пілуем самі:
Сячэм на дровы трупы дрэў,
Што ўчора зваліся лясамі.
* * *
Магчыма, мы калісьці мелі рацыю,
І нашы навукоўцы - не аслы,
Ды ці даруюць нам меліярацыю
Змарнелыя без посілку буслы?
* * *
Пачнуць прарокі ў недалёкай былі
Імпэт меліяратараў хваліць:
Пустыню на Палессі ўсё ж стварылі!
Ёсць месца - сорак год народ вадзіць.
* * *
Хацелі танны атам зацугляць,
Каб электрычна ежу гатаваць...
На дармаўшчыне «мірнай Хірасімы»
Цяпер як на патэльні карасі мы.
* * *
Параўнанне сённяшняга дня
Падарыла мне дачушка егера,
Ушчувала ў пушчы галчаня:
«Што пішчыш, нібы лічыльнік Гейгера!»
* * *
То газ нам патрабуецца, то нафта.
Там свідравіна, там руднік, там шахта...
Зямлю раскалупалі, як краты!
Усё спрабуем з Богам быць на «ты»?
* * *
У роспачы сядзіць Магутны Божа,
Падлічвае, што ж хоча гэты край,
Збіваецца, злічыць ніяк не можа:
«Рассып, пашлі, зрабі і дай, дай, дай!..»
* * *
Ці хрысцімся, ці робім мы намаз,
Ці ідалаў жалобім - лобам долу,
Ці Бога мы ўспрымаем як назолу,
Цікава Творцу пазіраць на нас.
* * *
Мне - да ведаў святых запаветаў:
Не забі, не ўкрадзі, не змані -
Бог аднойчы дадатак паведаў:
І Мінуўшчыны не абміні!
* * *
Халадэча... Бяда за бядою...
Ах, народзе, ушчэнт не скалей
У чарзе за святою вадою,
Што даўжэй за чаргу ў маўзалей.
* * *
Чацвер, як дзень святы, чакаем -
Мо абяцаны дождж пральецца?
Дарма... То сонейка смяецца,
То хмары ходзяць небакраем!
* * *
Зноў бэсцяць маці, і ніхто не ўстане -
Сядзяць сыны, вады набраўшы ў рот.
Амаль што рытарычнае пытанне:
Ці варты іншай долі наш народ?
* * *
Як жахліва, калі ліміта
Мае голас у справах галоўных.
Трэба прыклад? Ды нават Хрыста
Распіналі па «просьбах працоўных»!
* * *
Ад бацькоў навучаюцца дзеці.
Наш працяг - добры іхні ўспамін.
Мне ж, напэўна, нічога не свеціць:
«Здравствуй, папа!» - вітаецца сын.
* * *
Трэба, сынку, выйсці ў людзі,
Што на вёсцы працаваць!?.
Людзі, як жа сынка будзе
Хлеб бацькоўскі шанаваць?
* * *
Горка ў роце, хоць чуюцца крыкі «халва»,
Сёння звычка савецкім быллём уваскрэсла:
Калі продкі казалі: «У Вас галава!..»
Зараз болей істотна, якое ў вас крэсла.
* * *
Народ і сее, і капае,
А сам сілкуецца з гарода,
Ды гэтых сіл ледзь-ледзь хапае,
Каб пракарміць тых слуг народа!
* * *
На нарадзе ён з вялікім жарам
Чынавенству ўчора даў загад:
Павярнуцца да народа тварам!
Што ж раней мы сузіралі? Зад?
* * *
Па «зайчыках» мы справілі памінкі,
Не доўга ганарыліся «зубром»,
А цалкам безумоўныя адзінкі
Умоўнымі чамусьці мы завём...
* * *
Стаіць пад шыльдаю «ДАІ»
І кажа: «Грошы не таі.
Ты бачыў знак? Таму - даю!..»
Што зробіш? Вось і я даю.
* * *
Тут кропкі на «е» неад'емныя -
Не сцерці і ўладнай рукой:
Ніколі не стане прыемным
Бальнічны прыёмны пакой!
* * *
Каб медыцыну з адукацыяй
Бясплатнымі лічылі ў нас,
Плацілі мы бясплатнай працаю
І плацім аж па гэты час!
* * *
Трапіў да бясплатных дактароў я,
Ну і як, скажыце, не здурэць?
Трэба мець жалезнае здароўе,
Каб у нашы дні яшчэ хварэць.
* * *
Кульнуць патрэбна чарку, хоць памры!
Дазвольце мне, дацэнты-асістэнты, -
За вас! Калі здаровы дактары,
Дык, можа, пажывуць і пацыенты!
* * *
Адказу на пытанне «дзе я?»
Не знойдзе лепшы дабрадзей,
Бо беларуская ідэя -
У безнадзейнасці... ідэй!
* * *
Свабод спакуслівых прынады
Мы ўсе пакаштаваць хацелі.
Адны пайшлі на барыкады,
Другія - напрасткі ў бардэлі.
* * *
Калісьці ўсю Нямігу
Мы знішчылі суздром,
А зараз маем... фігу,
Чытай - Гандлёвы дом.
* * *
Пад офісы штукуюць Верхні горад,
А я мяркую так на гэты конт:
Саюз пачварны - серп, даляр і молат.
Наладзіць бы ў мазгах еўрарамонт!
* * *
А ці патрэбна нам свабода?
І раптам думка сцебане:
Няма ніякага народа -
Усё залежыць ад мяне!
* * *
Не трэба нават ланцугі -
Традыцыя такая:
Прасуе прэса нам мазгі,
Ад звілін іх збаўляе.
* * *
Ссівела ўжо валоссе ў барадзе!
Дзе лёсавызначальныя падзеі?
-Не чуеш рыфмы?.. Дзякуй грамадзе!
І сапраўды: vox populi - vox dei.
* * *
Нас прывучылі спакваля,
Што алавяна, аж да ночы,
Глядзяць на нас з экранаў вочы,
Як гузікі ад шыняля!
* * *
Казаў Шэкспір, а ён эксперт:
«Жыццё - тэатр»... Ды чуць мне горка,
Калі галёкае галёрка,
Што села ў ложы і партэр.
* * *
Не пэцкайся ва ўладным брудзе,
Не вер кар'ерным недарэкам!..
Ён не шчаміўся выйсці ў людзі,
Таму застаўся... Чалавекам!
* * *
У кожнага народа свой характар
І ў нас у рукаве - уласны туз:
Назваць даўмеўся ўласным імем трактар
Адзіны ў свеце - братка BELARUS.
* * *
Кіраўнікі ў нас - Божа, барані!
Засвоілі адно ў савецкай школе:
Бяліць уздоўж гасцінцаў камяні
І фарбаваць траву ў зялёны колер.
* * *
Пакінуў фразу для гісторыі
Наш бюракрат пра Курапаты:
«Каштоўнасць першай катэгорыі»...
Для ўлады мы, як кураняты.
* * *
Трывае ў Курапатах драма:
Крыжы і хлопцы на марозе...
Ці дойдзе наш народ да Храма
Па гэтай кальцавой дарозе?
* * *
Ёсць да сучаснасці рэмарка:
Халяўны рай - для лайдака!
Няўжо напраўду наша марка
Усё займець нашармака?
* * *
Святых не бачна ў храме?.
Прыемна хоць няўрокам,
Калі мы ў брудзе самі,
Запэцкаць і прарокаў!
* * *
Абралі толькі ў сельсавет,
А прайдзісвет ужо гатовы
Пляваць на свой уласны свет
Праз амбразуру рускай мовы.
* * *
І хахол, і эстонец, і лях
Да свабоды агорвалі шлях,
А тутэйшыя ў бульбачку шусь,
Там і енчуць: «Жыве Беларусь!»
* * *
Здзіўляемся, браточкі-бульбашы,
Чаму ў наш бок і Бог не косіць вокам?
Лічынку праўды кожнае душы
Аплёў даўно хлусні ліпучы кокан.
* * *
Уся бяда была ў грашовых лішках.
На радасць «рэфарматараў» галоўных
Яны згарэлі на ашчадных кніжках,
Цяпер жыццё датлее - на працоўных.
* * *
Стаміўся стаўбуном стаяць,
Таму дазвольце прапазіцыю:
Мо ў Камасутры пашукаць
Для апазіцыі пазіцыю?!
* * *
Чаму народ не здольны хвалявацца
На выбарах у восеньскую слоту?
Напэўна, дзеяслоў «балатавацца»
Аднакарэнны нашаму балоту.
* * *
Каб захаваць пасаду і аклад,
Дзве стадыі праходзяць бюракраты:
Каты - вяршкі лізаць ад ласкі ўлад,
Змяніўся націск - і яны ўжо каты!
* * *
Няўжо спачатку трэба раскулачыць,
А потым, як адвыклі ад зямлі,
Даваць на балацінах дзялкі-дачы,
Каб людзі пракарміць сябе маглі?
* * *
Са статыстаў створан статак,
Каб стабільным стаў падатак.
А статыстам і астатак
Па статыстыцы - дастатак!
* * *
Калгас марнее на вачах,
Дурнота пестуе ляноту.
Але не страшыць вёску крах,
Бо не было ніколі ўзлёту.
* * *
Вынік работы любому відзён:
Добра аформлена толькі вітрына.
Спешка ў будоўлі - адсюль штурмаўшчына.
Нават для Бога замала - шэсць дзён!
* * *
Чаму народ жыве ў нязгодзе?
Забылі мы - Бог не забудзе,
Пры ўсёй спагадзе і лагодзе,
Што ў крыж цвікі забілі людзі!
* * *
Ёсць думка, што габрэі-хлусы
Схавалі ісціну, як звыкла.
Абраны Богам - беларусы,
Каб паказаць адмоўны прыклад!
* * *
Бог Бацька сына ў свет пусціў
І даў яму месіі посах,
А грэх Марыі адпусціў
З усмешкай боскаю... Іосіф!
* * *
Гагарын быў галоўны іудзей -
Ён першы на ўвесь свет сказаў «Паехалі!..»
Каманду чулі тысячы людзей -
Сабралі транты і ў Ізраіль з'ехалі.
* * *
Гешэфт ізраільскай зямлі
Асэнсаваць не хопіць клёку:
Месію свету прывялі,
А самі - назіраюць збоку!
* * *
Можа, хопіць надзей на халяву?
Ёсць узор, як працуюць на мэту:
Узнавілі габрэі дзяржаву
На падставе Старога завету!
* * *
Як у Вялікім княстве мы б жылі:
Заможна, можа, нават і багата,
Калі б тады паслалі ў Віскулі
З Шушкевічам... габрэя-адваката!
* * *
За «Русь святую» зноў душа баліць -
Галоўная ідэя памірае!
Усе масоны з'ехалі ў Ізраіль.
І на каго ж цяпер віну валіць?
* * *
Мой сябра - навуковец паспяховы,
Прызнаны ў цэлым свеце паліглот -
Не знойдзе аніяк агульнай мовы
З дурным суседам, што жыве праз плот.
* * *
Каб у любой краіне жыць,
Каб быў батон ікрой намазаны,
Паэтам можаш ты не быць,
А вось габрэем - абавязаны!
* * *
Зачаста чарачка кулялася
За шчасце, што ў жыцці заўжды
Сухім выходзіў ён з вады...
З віна - ужо не атрымалася.
* * *
Кажуць да свабод не дараслі вы...
Я раскрыю вам сакрэт народны:
Ужываеш - ты амаль шчаслівы,
Выпіў зранку - цэлы дзень свабодны.
* * *
Назваць «чарніла» таннага гатунак
Дадумаліся зухі... «Родны кут».
Ці знойдзем ад прыблуд мы паратунак,
Ці праглыне ізноў рахманы люд?
* * *
Калісьці тут жылі сумленна,
А сёння - мора па калена,
Бо гонар прапілі і гены
Тутэйшыя абарыгены.
* * *
Я з анёлам-дарадцам даўно
Пагадзіўся, бо мае ён рацыю:
Цераз край - і сухое віно
Можа так падмачыць рэпутацыю!
* * *
Хоць піў ён на траіх,
Ды гэтак набіраўся,
Што на сваіх дваіх...
Сябрах дамоў вяртаўся.
* * *
Цвярозасць нам досвед нясе:
Прыемна быць вольным і п'яным.
Уцямілі ўсе пакрысе:
Свабода - занадта складана.
* * *
Дурніцы плачуцца ў жылетку,
Затое кемлівыя людзі
Спачатку выберуць кабетку,
А потым плачуцца... у грудзі!
* * *
Кіруем? Ёсць для гонару прычыны?
Памылачка грунтоўная, браткі!
Выключна інтуіцыя жанчыны
Здымае з нас і маскі, і... парткі.
* * *
Для пары донаў - цьма работы.
Пардон, нязменны нашы панны:
Ім днём патрэбны донкіхоты,
Як ноч - выключна донжуаны!
* * *
Хай маладосць не дакарае -
Мы павалтузімся яшчэ.
Агонь імкліва прагарае,
Ды прысак - бульбачку пячэ!
* * *
Спакус няма. Наўкол спакой.
Ды Еву Творца каралеваю
Прызначыў праваю рукой,
І вокамгненна кара - леваю!
* * *
...І Бог сказаў: «Я пакараю!
Анёлам райскі сад аддам»...
- Ну добра! Еву забіраю... -
У рыфму адказаў Адам.
* * *
Адам да сёння жыць па-райску мог,
Ды з Евай пракалоўся з першай спробы.
Не ведаю, адкуль дазнаўся Бог,
Што чалавеку яблык даспадобы?
* * *
Трактоўкі можна розныя пачуць:
Той змея вінаваціць, гэты - дрэва.
Ды мужыку вавек не праглынуць
Адамаў яблык, што сарвала Ева.
* * *
Крамольную думку выношваю век,
Што ўсё-такі Бога стварыў Чалавек!
Ды толькі заплюшчу павекі -
Пытанне: «Адкуль чалавекі?..»
* * *
Жанчыну, як ні дакарай,
А на зямлі будуе рай.
І як збудуе - перамога!
Бо крыўдзіцца дасюль на Бога.
* * *
Нешта думкі грэшныя прачнуліся,
Раздурыла ўшчэнт мяне вясна.
Дзеўкі так прыгожа распрануліся,
Ходзяць хоць бы хны, а мне - хана!
* * *
Зноў зязюлі песня-мроя
Не дае вясной заснуць...
Слухай, птушка, кінь дурное -
Людзі столькі не жывуць!
* * *
Веснавейныя вятрыскі
Ўскупідонілі багі.
Міні зноў дайшлі да рыскі,
За якую - не магі!
* * *
Хітрушча Бог пасмейваецца ў вусы.
Не, кемлівасці ў Творцы не адняць!
Каб не стварыў салодкія спакусы,
Дык што б тады ён мог забараняць?
* * *
Урэшце вырашыў пытанне,
Што на дзялянцы будаваць.
Ды зладзіў першым чынам «баню»
І жонку ёсць куды паслаць!
* * *
Сняцца шакаладныя малодкі,
А на яве ўсё - ні ў склад, ні ў лад.
Каб усцешыць успамін салодкі,
Ён купляе горкі шакалад.
* * *
Пры ўладзе меў надзейны дах
І зарабляў не слаба.
Цяпер - застаўся на бабах,
Бо пагарэў на бабах!
* * *
Вясельныя прыкметы на машыне:
Як мішка - хлопчык, лялька - быць дзяўчыне,
Гумовы шарык - значна ўсё прасцей -
Не хочуць маладыя мець дзяцей!
* * *
Хоць даўно разбягаюцца вочы
Паміж ружаў, лілеяў, вяргінь...
Я паганец у сэнсе жаночым:
Не бывае замнога багінь!
* * *
Ад маладзенькіх я шалею:
Бо ўсе прыгожыя дзяўчыны
Ўжо выклікаюць не надзею,
А настальгію ды ўспаміны!..
* * *
Што з дзеўкамі не цягне на арэлі
І лысіна расце - усё няўзнак.
Апошнім часам вочы пастарэлі,
Вось гэта ўжо не выправіць ніяк.
* * *
Усё на белым свеце да пары:
Быў малады - і на табе! - старэча.
Ды сэрца рэчаіснасці пярэчыць:
Гарыць агнём, агнём яно гары!
* * *
Пакуль паэт пяро рыхтуе -
Што час дарэмна марнаваць,
Ля печкі Муза боршч гатуе.
Хто ж лепей можа згатаваць?!
* * *
Дзівосна створан гэты Свет!
Пра творчасць я вяду гамонку:
Ці здзейсніўся б тады паэт,
Каб лёс паслаў другую жонку?
* * *
Любоўную лірыку неяк чытаў
І столькі дзівосных сустрэў неспадзевак,
Што, кажучы шчыра, я б толькі вітаў,
Каб нехта звадзіў бы паэта да дзевак!
* * *
Кожны крочыць сваёй пуцявінаю.
Я да ўласнай таксама прывык...
Сябра жонку назваў палавінаю.
Дурань!.. Як павярнуўся язык!?
* * *
Бацькі ў нас - Колас ды Купала.
Іх геній кожны адчувае!
Прырода трошачкі прыстала:
На дзецях мо адпачывае?
* * *
Як той казаў, спачатку
І сувязь не відна:
Мы рэжам праўду-матку -
Чаму вішчыць мана?
* * *
Лаўровым шануюць вянком
Паэтаў і ўвогуле творцаў.
А лаўры, між іншым, у горцаў,
Як смецце растуць - хмызняком.
* * *
Пра здольнасць сына мне паведаў
Пісьменнік знаны: «Бачыць Бог -
Памёр бы, каб напэўна ведаў,
Што ён напіша... некралог!»
* * *
Ёсць на сцэне дубальтоўка -
Дачакаемся дуплета.
Для пародый загатоўка -
Кніжка моднага паэта.
* * *
Фальшывіць медзь у большасці рэгістраў
Вось тут і разумееш - ён, дальбог,
Аддаў жыццё, каб подпісы міністраў
Ягоны аздаблялі некралог.
* * *
Я Пушкіна не скіну з п'едэстала,
Ён класік, але, што ні гавары,
Як пала Троя, трэба помніць стала,
Калі нам пруць данайскія дары.
* * *
Чужынскіх слоў не пераймай
І мову ў чысціні трымай.
Навошта «маемся» мы з маем,
Калі тутэйшы травень маем?
* * *
Ён склочнік у жыцці клінічны
І не дае нікому спуску.
І хоць да роднай мовы звычны,
А кляўзы піша ён па-руску!
* * *
Дастаеўскі і Гогаль, і Пушкін...
Зноў абставіла ўсіх «тройка-птушка».
Хто ж Расіі ствараў гандыкап?
Беларус! Украінец! Арап!
* * *
Пегас быў у Ясеніна пры сене,
Для Музы - у шампанскім ананас!..
А ў нас? Саўгас і зацемкі ў кішэні.
Як без канякі ўзбіцца на Парнас?
* * *
Праект я прапаную адмысловы:
Калі часы двухмоўныя насталі,
Мо створым Таварыства рускай мовы -
Абараняць яе ад вертыкалі.
* * *
Раман сучасніка гартаю.
Пастом вялікім ён здаецца.
І Караткевіча хапаю -
Раскошай слова разгавецца!
* * *
Вокладка - пліта на цвінтары,
Вершы ўсё пра ныркі ды вантробы.
Думаю, што кніжку дактары
Ўклеюць у гісторыю хваробы!
* * *
Пасадай рэферэнта даражыў,
Баяўся, што сурочаць, жонка кіне,
Дзьмуў на ваду, на каве варажыў,
А выпрастаўся толькі ў дамавіне.
* * *
Гумору творцу не стае,
І вось у чым тут сутнасць:
Спачыць на лаўрах не дае
Іх поўная адсутнасць!
* * *
Соцрэалізм - цікавы быў працэс,
Выразна сведчаць кніжныя выданні:
Адным рабілі залаты абрэз,
Другім - лязом цэнзурным - абразанне.
* * *
Не выперці паэта з камсамола -
Прасякнуты даносам кожны верш:
Наўкола здрада, змова і крамола...
Ды, дзякуй Богу, распусцілі СМЕРШ!
* * *
Што рабіць, калі, на жаль, нязменныя
Звычкі ў беларусаў і характары:
Хціўцы - на пасадах, непісьменныя, -
Ціхай сапай ціснуцца ў рэдактары.
* * *
Оды ўладзе і ў рыфму агіткі.
Веры творцу няма ні на грош.
Нават верш пра каханую гідкі
Выпаўзае, як кніжная вош.
* * *
І вокладка, і добрая прадмова,
І ў колеры малюнкі, і набор...
І разышлася б кніжка паспяхова,
Каб да такой аздобы - лепшы твор!
* * *
Усё жыццё яны служылі Слову:
Адзін нам песні дзіўныя складаў,
Другі ўсё енчыў жаласна пра мову..
Век кожнаму належнае аддаў.
* * *
Уражаны я творчым светам
І болей не магу маўчаць:
Як трэба грэбаваць паэтам,
Каб на пасаду вылучаць!
* * *
Намуляў на руцэ мазоль,
А ўсё ж раман, нібы аблога,
Бо тое, што прымаў за столь,
Суседу зверху - як падлога!
* * *
Прамову творцы сход не надта слухаў -
Сачыў, каб не кульнуўся ён кулём.
І дзіва што: звычайна быў пад мухай,
А гэтым разам - яўна пад чмялём!
* * *
Спыніўся творчы заняпад.
З пісьменствам пойдзе ўсё на лад.
Таму што ўлада аднавіла
Вытворчасць таннага «чарніла».
* * *
Рэдактар мудра аўтараў вітаў -
Не адмаўляў ніколі і нікому.
Адно на творах «выправіць» пісаў...
Ці рукапіс, ці аўтара дадому.
* * *
Учора бачыў я нараду...
Нязменна ўсё з сівых вякоў:
Каня баяцца трэба ззаду,
А дурня - з чатырох бакоў!
* * *
Я земляку, прабач, звыроду,
Ніколі не падам руку.
Ён нават вершык на Свабоду
Шпурнуў, як дробязь жабраку!
* * *
Чытанка тая не па мне -
Сучаснікаў шкадую ў кніжцы:
Як ні гартаў - усе ў гаўне,
А творца ў беленькай манішцы!
* * *
Браточкі-спадары-панове,
А можа, хопіць нам рыдаць,
Што сёння цяжка размаўляць?
Цяжэй - маўчаць на роднай мове!
* * *
Мяркую, што невыпадкова
Мне нешта хлусіць не дае.
Сваё сумленне мае Слова,
Таму, напэўна, мы - свае.
* * *
Рэдактар, можа, ты і лепшы,
Але прашу, не патушы
Пісьменнасцю ў нязграбным вершы
Цяпельца аўтарскай душы!
* * *
Вам, паважаны паэце,
Жыць я параю прасцей:
Кідайце словы на вецер -
Вершы чытайце часцей.
* * *
Не трэба ў некралогавым ныцці
Нам енчыць пра заўчасныя сыходы.
Паэт - ці памірае пры жыцці,
Ці застаецца з намі назаўсёды.
* * *
«Спакой. Туман. Тужлівы крык савы».
Не верш, а Караткевічава проза!..
На ўласныя радкі зірнеш цвяроза
І болей не губляеш галавы...
* * *
Нашто, паэты, вам сварыцца?
Лепш паспрачацца з новым ...ізмам.
Сапраўдны творца не баіцца
«Запэцкаць рукі» публіцызмам!
* * *
Пісаць у стол ці пад сукно,
Я чуў пра гэты сумны вопыт.
Старэюць вершы, як віно:
Ператрымаў - чысцюткі воцат!
* * *
Улады паэт паважае,
Бо кожны пра іх анекдот
Пісьменству не перашкаджае,
А нават і наадварот!
* * *
Мух я ўлетку з цяжкасцю адольваю,
Бо яны такія мітуслівыя.
Не забіць усіх «Народнай воляю» -
Падпішу на лета «Нашу ніву» я!
* * *
З цікавасцю чакалі мы даклад
Літаратурнай справы мастадонта,
Але яго сучасны кругагляд
Бы ў не шырэй экрана «Гарызонта».
* * *
Адзін начальнік дзеячаў культуры
Ўшчуваў, што ў нас няма літаратуры.
Шкадую - не даўмеліся спытаць,
Ці ўмее ён увогуле чытаць?
* * *
Мовазнаўцу, што надта ласы
Беларусь, як баласт, сапхнуць, -
Мо Ластоўскім па ляпе ляснуць,
Ці ў Насовіча носам ткнуць!?
* * *
Хоць мовай грэбуе - з пагардай
Русіфікуе ўсё дашчэнту, -
Не дапаможа нават Гарвард
Пазбыцца наскага акцэнту!
* * *
Нялёгка сёння творцам жыць -
Не тое што раней з працэнтаў.
І хоць Саюз амаль ляжыць,
Стаіць пакуль яшчэ Пэн... цэнтар!
* * *
Не шукаў чужыя берагі я
Тут і так хоць каравул крычы,
Бо даўно хварэю настальгіяй,
На сваёй радзіме жывучы...
* * *
Я хачу не надта шмат:
Каб у нашай хаце
Захаваўся рускі мат
Толькі ў супрамаце.
* * *
Почырку адметнаму мы шкодзім,
Калі пішам пропісі прыстойныя.
Рознымі на гэты свет прыходзім,
Каб рабіць памылкі самастойныя!
* * *
Не выдумляй сабе нічога,
Са Словам, кажаш, не сваволь?
Тады даведацца дазволь,
А як знайшлося Слова ў Бога?
* * *
Таямніцаю застаўся
Радавод пяшчотных слоў,
Хоць да Тулы прытуляўся,
Прысланяўся да сланоў...
* * *
Класічны з даўніны трохкутнік -
Улада, грошы і мастак:
Тварыць уладзе - ён адступнік,
Ва ўладзе творчасці - жабрак!
* * *
Хто растлумачыць гэты цуд, панове,
Чаму, калі пазбавімся пасад
Ці атрымаем выспятка пад зад,
Мы можам размаўляць на роднай мове?
* * *
Успрымаў як перформанс ці жарт
Я спачатку дзівосную з'яву.
Гэта ўжо літаральна поп-арт,
Калі поп асвячае выставу.
* * *
Спрачаўся з навамоднымі эстэтамі
І толькі потым да мяне дайшло,
Што поўня, так апетая паэтамі,
Чужое адлюстроўвае святло.
* * *
Хоць сэрца вершам стукаецца ў рэбры,
Ды розум зноў спрачаецца з душой:
Як тут амаль нікому непатрэбны,
Дык пагатоў без сэнсу за мяжой.
* * *
Каб наша мова цалкам не сканала,
Заместа нас ужо шчыруюць сёння -
«Самсунг», «Галіна Бланка», «Панасонік»
І ўласнікі Французскага канала.
* * *
Калі ізноў гумору не стае,
Крутні мае радкі нагамі ўгору -
І наша мова дапаможа гору
«і» - клічнікамі ў словах паўстае!
* * *
Магчыма, гэтак у скароце
Пазначу ўласны творчы шлях:
З гадамі менш зубоў у роце,
Ды больш зубастасці ў радках
* * *
Зніжка ў цэнах кірмашу.
Не бяруць пад абарону
Кніжку - белую варону.
Зноў уцэньваюць душу!
* * *
Ганарары - не купіш харчоў,
Не шыкоўных, а нават заменнікаў.
Тэрмінова Саюзу пісьменнікаў
Неабходны Саюз чытачоў!
* * *
Збірае кніжка вершы, як куфэрак
Спароміў продкам скарбы набыцця,
Ды ўсе яны - паперкі ад цукерак,
Узгадка пра сапраўдны смак жыцця.
* * *
Кульнуўся свет нагамі дагары,
У страшным сне такое не сасніцца:
Між жабракоў - паэт на цвінтары...
Са спонсарамі трэба разлічыцца!
* * *
Паэтка верш чытала. Як трымцела
Струна яе аголенай душы!..
Апроч сваіх, амаль што ні душы.
У нас аншлаг, калі аголіш цела!
* * *
Паэтаў не звабіць прынадамі,
Бо выбраны лёс песнярамі:
Смяюцца яны над уладамі,
Спрачаюцца - толькі з багамі!
* * *
Жыў чалавек - не чуў ні слова,
Памёр - узняўся хваласпеў.
Паўслова б нам - своечасова,
І паміраць бы расхацеў!
* * *
Няхай палова йдзе ў палову -
Зярнятка нараджае колас...
Паэт, пакінем енк пра мову,
Лепш пачытаем вершы ўголас!
* * *
Магчыма, той, хто зладзіў гэты свет,
Заводзіць кепска ходзікі ў паэце?..
А ты маўчы пра тое, што паэт, -
І пажывеш яшчэ на гэтым свеце!
* * *
Вясновы пошчак, як паштоўка,
Ляціць у неба да багоў!
А ці спяваў бы так салоўка,
Калі б не слухалі яго?
* * *
Белае з чорным затойвае ўсё:
Колеры, мары, адценні, намеры...
Нават найлепшыя хоку Басё -
Чорная туш на бялюткай паперы!
* * *
Сапраўдныя тварцы - ерэтыкі,
І гэта норма, а не адхіленне.
Ім не хапае часу на маленне,
Бо ўласны свет ствараюць мастакі.
* * *
Год прайшоў, але не сумаваць
Знойдзецца пад Новы год прычына -
Ёсць нагода зноў павіншаваць
Бога-бацьку з нараджэннем сына.
* * *
Гартае Богу, пэўна, угары
Календары паспешлівы саветнік.
Кладуцца, як вянкі на цвінтары,
Калядныя яліначкі на сметнік.
* * *
Галінкі мадзелі ад вербнай нядзелі.
Хацеў іх - на сметнік ад жонкі цішком,
Ды ўбачыў: прыкметаю вернай надзеі
Адна прарастае - зялёным лістком.
* * *
Празрыстым рэхам - рыфмай бездакорнай
Параніў сэрца ў ранішнім бары...
Як не згубіць радкі, што край азёрны
Са шчодрасцю крынічнай падарыў?..
* * *
Быў наскі край крыніцамі багат.
Але ці не таму змялелі рэкі,
Што з'ехалі паэты з родных хат
І ў гарадах змарнелі, недарэкі!?
* * *
Расхлябіцу нябесны вадзянік
Трасе драбнютка са сваёй сявенькі.
Стуліўся ля слупка палын сівенькі.
Сышоў з крыжа Хрыстос і недзе знік...
* * *
Чыім стараннем сёння ўранні,
Цяпер ужо і на гудзонах
Гараць за шыбамі герані -
Шматкі мястэчак у вазонах?
* * *
Самотная ляціць у небе гусь,
Насустрач ёй - гуськом у вырай гусі:
- Куды ляціш сама? - У Беларусь!
- Адкуль жа ты такая? - З Беларусі...
* * *
Жыццёвы час жывіцаю паўзе,
Ды я глядзець у прышласць не баюся -
Застацца спадзяюся ў Беларусі
Мурашкаю ў бурштынавай слязе.
* * *
Рама акенца - быццам багет.
Выбіта шыба ў кінутай хаце.
Лёс Беларусі - цэлы Сусвет! -
У бездакорным чорным квадраце.