Страшэнны біч нябёс - паморак з нейкіх пор
Лютуе па лясах. Звяры прыўнылі,
Нібы ім дзверы ў пекла адчынілі.
Смерць ходзіць па палях, лагчынах, высях гор.
Куды ні глянь, валяюцца ахвяры;
Яна бязлітасна, як сена, косіць іх,
А тыя, што яшчэ ў жывых,
Чакаюць смерці сумныя, як хмары.
Зусім прыгнёў іх страх,
Змяніліся звяры ну, проста, на вачах:
Не душыць воўк авец - стаў ціхі, як манах;
Спакой дала курам ліса - у норцы посціць:
Яда на розум не ідзе.
З галубкай голуб у бядзе
Варкот любоўных не вядзе:
А без варкот якія ж весялосці?
Леў даў загад на сход звяроў сабраць.
Плятуцца крок за крок, у чым ліпяць іх душы!
Сышліся ў цішыні, сядзяць вакол цара,
Вачамі не змігнуць, папрыгіналі вушы.
«Сябры! - прамовіў Леў. - За намі шмат грахоў.
Страшэнна мы прагневалі багоў,
Дык той між нас, хто вінават найболей,
Няхай па добрай волі
Аддасць сябе ў ахвяру сам,
Каб дагадзіць багам!
Мо б шчырасць гэта ўтаймавала,
Ці хоць змякчыла жорсткасць гневу іх.
Бо хто не ведае між вас, сяброў маіх,
Што прыкладаў ахвяр такіх
Было ў гісторыі нямала?
Дык і на гэты раз
Няхай прызнаецца тут кожны з нас,
Чым саграшыў калі ён вольна ці нявольна.
Пакаемся ж, сябры! Баліць душа мая,
Але прызнацца сёння здольна,
Што не святы і я.
Авечак бедненькіх, - была ж бы хоць прычына!
Я задзіраў зусім бязвінна.
А іншы раз - хто без грахоў? -
Бывала, драў і пастухоў:
Дык быць ахвяраю згаджаюся ахвотна.
Але раней нам лепш усім пералічыць
Свае грахі: на кім іх больш ляжыць,
Таму з нас і ахвярай быць, -
Я думаю, багам так будзе больш лагодна».
«О, цар наш, добры цар! Ад лішняй дабраты, -
Прамовіла Ліса, - тут грэх знаходзіш ты.
Калі сваё сумленне гэтак несці,
Дык з голаду падохнем мы, нарэшце,
Павер нам, наш айцец! -
Ды гэта ж гонар для авец,
Што ты іх маеш ласку есці.
А што да пастухоў, мы ўсе тут б'ём чалом:
Дзяры іх больш - усіх бы агулом.
Бясхвосты гэты род дурною пыхай дыша,
Царамі нашымі сябе заўсёды піша».
Як скончыла Ліса, другія ўслед за ёй
З пахіленай лісліва галавой
Сказаць спяшаюцца наперабой,
Што Льву няма ў чым нават спавядацца.
За Львом Мядзведзь, і Тыгр, і сівыя Ваўкі,
Узор убачыўшы такі,
Рашылі і ў сваіх грахах прызнацца,
Ды іх бязбожных самых спраў
Ніхто са страху не чапаў.
І ў выніку ўсе тыя,
Хто кіпцюром ці зубам быў багат,
Выходзілі падрад
Не толькі без віны - ледзь нават не святыя.
За імі Вол рахманы мыкае: «І мы
З грахом. Таму гадоў мо пяць сярод зімы,
Харчоў быў недахоп вялікі,
Мяне на грэх нячысцік падаткнуў:
Не могучы дастаць нідзе сабе пазыкі,
Са стога у папа я сена скубянуў».
Тут крык і лямант узнялі суседзі -
Ваўкі, і Тыгры, і Мядзведзі:
«Ах, зладзюга! Разбой!
Чужое сена есць! Праз гэтую пачвару
Такую нам багі паслалі кару!
Яго, нягодніка, з рагатай галавой,
Багам прынесці зараз жа, адразу,
Каб целы ўратаваць і душы ад заразы
І больш не знацца нам з бядой!»
Прыгаварылі -
І на касцёр Вала ўзвалілі.
Такіх вось выпадкаў і між людзей ёсць шмат:
Хто ціхі, той і вінават!