epub
 
падключыць
слоўнікі

Якуб Колас

Дуб і кветкі

(Са зборніка «Другое чытанне для дзяцей беларусаў»)

З гары на ніз скаціўся жолуд;

Ў зямлі нашоў сабе прыпынак

(Быдлячы след – яго будынак).

Сцярпеў ён першы зімні холад.

Прайшло дзесяткаў пяць гадоў,

Разросся дуб на удзіўленне –

Глыбока ўніз пусціў карэнне.

Ні жары, ні халадоў, –

Нічога дуб той не баяўся

І год ад году разрастаўся.

У месцы тым, дзе дуб разросся,

Ляталі пчолы, матылёчкі.

Ад кветак імпат так і нёсся,

Як зоркі, іх блішчалі вочкі:

Якіх тут кветак не было!

Цвілі фіялкі там вясною,

Чабор, румянак паласою

Бялеў над маткаю зямлёю.

А дуб расце, штогод таўсцее,

На бок ён лапы раскідае

І кветкам сонца закрывае,

А без сонца кветка млее,

У цяні яна ссыхае.

Доўга думаў дуб сукаты,

Як бы з свету кветкі звесці,

Каб не гуў тут чмель пракляты,

Каб не бегалі дзяўчаты

Вянкі ў свята з кветак плесці,

Каб і песень не спявалі,

Каб і птушкі не ляталі,

Ды не дасць ён рады кветкам.

Хоць за дубам не растуць,

А за поўвертня цвітуць

І гуляць к сабе завуць –

Добра з імі малым дзеткам.

Над дубам вецер злітаваўся:

Нанёс туды ён палыну,

Чартапалоху, драсяну.

Палын, як бачыш, разрастаўся

І кветкі бедныя глушыў,

А пад старасць дуб загніў.

Ў яго жрале вядуцца совы,

У карэннях вуж нашоў прыют...

І глуха, і дзіка стала тут,

І не чутно людское мовы.

 

У тым краю, дзе свету мала,

Заўсёды гэтак і бывала:

Што ў пользу людзям, то таўчэцца,

А паскудства астаецца.

 

Красавік, 1907


04.1907

Тэкст падаецца паводле выдання: Колас, Я. Збор твораў: у 20 т. Т. 1: Вершы, 1898―1910