Ах, як сталася ўсё гэта?!
Як бы нейкая камета
Натварыла цудаў-чараў
І схавалася за хмару.
Знядужэла маладая,
Нібы смерць яе з’ядае,
Ці то хоча, ці не хоча,
Зазірае ў самы вочы.
Яе дружкі і нядружкі,
Як дасужлівыя служкі,
Баюць: верце ці не верце —
Маладая ўжо пры смерці;
Што ў яе, мабыць, сухоты
Або іншыя слаботы
Не дадуць дажыці веку,
Колькі трэба чалавеку.
Людзі далі ў гэтым веру —
Надта ж верныя не ў меру,—
Паглядзелі бліжай, далей
І галоўмі паківалі.
— Што ж рабіць, калі нядужа?
Пахаваем яе, дружа...—
Так кум куму зважна кажа;
А ноч цёмная, як сажа!
І ніхто нідзе не згледзеў,
Як тут рупныя суседзі
У ахвоту аж да поту
Узяліся за работу.
Той з сякераю, як дужы,
На дамоўку дошкі стружа
І габлюе гэблем гладка...
Ці не рана, мой ты сватка?
А другі з стальной рыдлёўкай
Зямлю рэжа на дамоўку,—
Дол капае, дол глыбокі,
Каб пясочак быў нялёгкі,—
Каб, як ляжа, легла лепей
Маладая ў гэтым склепе,
Свету больш не турбавала,
Ціха-ціха ў доле спала.
А суседкі без аглядкі,
Маладую ўклаўшы спаткі,
Пазабыўшы смехаў, гуляў,
Шыюць ёй на смерць кашулю.
Шыюць, шыюць дый заплачуць,
Аж адна адной не бачаць,
Слёзы вытруць, потым сціха
Шэпчуць: «Ах, якое ліха!»
А ў святліцы на палацях
Маладая ў белай шаце
Уздыхае, ломіць рукі
Ад вялікай, цяжкай мукі,
Што яе адну дзіцятку,
Як сіротку, без даглядку
На няласку, на нядбалле
Ўсе пакінулі без жалю.
— Хай кідаюць,— шэпчуць губы,
Хай жадаюць маёй згубы,
Але дзе ж той ненаглядны?
Ці і ён, як усе, здрадны?
Няўжо ён яе ніколі
Ўжо не хоча бачыць болей?
А бажыўся з усёй сілы,
Што йшчэ вернецца да мілай,
Прынясе здароўе, шчасце
І не дасць ён ёй прапасці,
Потым разам удваёчку
Скінуць з думак, з сэрца ночку.
— Ах, вяртайся, мой саколе!
Паратуй мяне ў нядолі,
Ўсцеражы сваю каліну,
Каб не легла ў дамавіну!
Так адзін сышоў дзень з свету
І другі мінуў за гэтым,
Маладая ўсё йшчэ жыва,
Аж суседзям неяк дзіва!
Ўжо грабар — сусед замежны —
Дол ёй выкапаў належны,
І дамоўка ўжо гатова,
І кашуля... адным словам!
А на трэці дзень навіна:
Той прыехаў да дзяўчыны,
Каго так чакала дбала...
.....................................................
Маладая ачуняла.
1926