Ёсць месца, дзе ў поўнач над рэчкай,
Пакуль йшчэ пявун не пяе,
Выходзе здань дзіўная з віру
І творыць варожбы свае.
Таемныя знакі рукамі
На ўсход і на захад кладзе,
Як быццам каго заклінае
Ці песню на мігі вядзе.
Сцюдзёная льецца вадзіца
Па целе з распушчаных кос,
А вочы блішчаць, як дзве зоры,
А вочы глядзяць да нябёс.
І рыцар у тую часіну
На белым агністым кані
Над вірам з’яўляецца знекуль
Ці проста выходзіць з зямлі.
З каня свайго злазіць і к здані
Падходзіць, галубіць яе,
У мокрыя косы цалуе,
Яна ж толькі нема пяе.
Хто ў час той заблудзіць тудою,—
Спужаецца сам, задрыжыць,
І здань ад яго уцякае,
У віравы сховы бяжыць.
А рыцар маланкай садзіцца
На быстрага свога каня
І нікне у цемры паўночнай,
А з ім — і трывога уся.
Шмат чутак аб віры і зданнях
Чуваць у народзе здаўна;
Што праўда, няпраўда — не знаю...
Мне ўспомнілась чутка адна.
Былі сабе ў бацькі тры дочкі,
Як кветкі, прыгожы былі,
А меншая ўсіх прыгажэйша,
Другой не знайсці на зямлі.
Жылі і нядолі не зналі —
Свабодна, як рыбкі ў вадзе,
А толькі малодшай паціху
Зайздросцілі старшыя дзве.
Раз неяк тудою князь ехаў,
Што бітвамі славу прыдбаў;
Заехаў да іх на папаску,
Заехаў — і іх спадабаў.
Адну з трох за жонку ўзяць хоча,
Катору — не знае і сам,
І князя яны спадабалі...
Ручыць, як то кажуць, князям.
Вось ён ім і кажа загадку,
Работу такую дае:
Вазьму я з вас тую за жонку,
Каторая лепей спяе.
Запелі дзве старшыя князю,
Запелі, як той салавей;
Запела малодшая князю,
Запела ад тых прыгажэй.
І меншую выбраў за жонку,
Чакаці ёй кажа сватоў;
Сам ладзіцца едзе к вяселлю,
Склікаці гасцей і дружкоў.
А старшыя думаюць сёстры,
Як звесці малодшу сястру,—
Атрутай няшчасную пояць
І кідаюць цела ў віру.
Як страшнае скончылі дзела,
Напаў і на іх саміх страх:
Адна паляцела на захад,
Другая на ўсход знайшла шлях.
Князь едзе з дружынай у сваты
І з скарбамі княства свайго...
Находзіць маркотнага бацьку,—
Дачок не знаходзіць яго.
Дружыну сваю князь кідае,
Пушчаецца ў свет сам адзін
Шукаці сваёй наймілейшай,
Шукаць да апошніх часін.
За годамі годы плятуцца...
Што далей, не знаю, было,
Адну толькі чутку аб віры
Сказаць вам на памяць прыйшло.
1914