epub
 
падключыць
слоўнікі

Яраслаў Пархута

Чалавек вады

 

 

У вокнах хаты ажно плавіцца сонца. Яно час ад часу хаваецца ў верхавінах недалёкіх сосен, і тады шыбіны змахваюць з сябе тое полымя, становяцца блакітнымі, пад колер неба і возера.

Нейкім бакавым зрокам заўважаю ледзь прыкметную ўсмешку на Арсенавым твары і, здаецца, разумею чалавека: ён зрадніўся з гэтымі вось соснамі, што зялёнымі шапкамі кранаюць высознае неба, з гэтым вось дубам, што спакойна застыў ля веснічак і каторы ўжо год нясе тут сумленна сваю службу, з возерам, што коціць унізе свае хвалі.

— А сапраўды, не змог бы без усяго гэтага,— пагаджаецца егер.— Іншы раз спытаю ў сябе: а што б ты, Арсен, рабіў, каб раптам узяло ды і высахла тваё возера? І тут жа адказваю: перабраўся б на другое. А калі б тое высахла? На трэцяе падаўся б!..

Ён на хвіліну змаўкае, думаючы аб нечым сваім, і нечакана пляскае па маім калене шырокай, як вясло, далоняй:

— А ведаеш? Ляшча ў азярові з кожным годам усё болей. А чаму яго болей — і не здагадаешся! — зноў пляскае далоняй-вяслом і дадае: — Таму, што рознай драбязы паменела. Во чаму!..

Твар яго маладзее, і цяпер не скажаш, што за плячыма ў чалавека нямала пражытых гадоў. Нечакана аднекуль налятае вецер, варушыць лісцем антонаўкі і пырхае на бліжнюю лапіну дуба. Адтуль дапінае на самую макаўку і там, у кучаравай чупрыне, пачынае ўжо зухавата шамацець. Арсен пазірае на макаўку дуба, круціць туды-сюды носам і пытаецца:

— А чым жа гэта запахла?

Я таксама кручу носам і адказваю:

— Жывіцаю нібыта...

— І жытам,— удакладняе ён.— З Жукава поля... Гэтак заўсёды бывае перад дажджом...

Нейкі час Арсен сядзіць нерухома, а потым падымаецца і кажа:

— Аднак бегчы трэба! — Ідзе ў хляўчук, выносіць дубовыя вёслы і на хаду ўжо раіць: — А на Жукава поле абавязкова падскоч! Гэта святое месца...

На парог выходзіць Арсенава жонка, моўчкі пазірае ўслед мужу і нібы сама сабе, але голасна гаворыць:

— І што за чалавек удаўся! Ледзь ногі валачэ, а ўсё на ваду прэцца. Нібы не можа без тае вады абысціся...

 


1974-1977

Тэкст падаецца паводле выдання: Пархута Я. Там, дзе жыве Юлька. Лірычныя навелы. – Мінск, “Мастацкая літаратура”, 1978. – 160 с.
Крыніца: скан