epub
 
падключыць
слоўнікі

Яўген Каршукоў

Сябры

Поезд імчыць у сталіцу. За акном купэ — дажджлівая ноч. Пра такую звычайна гавораць: хоць вока выкалі. Цемра непраглядная! Б-р-р! Нават жудасна пазіраць у гэтую чорную дзірку-акно. І тым больш прыемна ў купэ — цёпла, суха, утульна. Мяккае святло падае ўніз, добра асвятляе двух пасажыраў. З верхняй лаўкі бачу іх лысаватыя галовы, тоўстыя, у старэчых складках каркі, назіраю, як яны, пераапрануўшыся ў піжамы, па-сяброўску мацаюць адзін у аднаго паясніцы, бакі, крэкчуць і гавораць пра розныя свае хваробы.

Нічога не зробіш, узрост!

Потым мае спадарожнікі заводзяць іншую гутарку і добрую гадзіну самазадаволена пералічваюць сваіх славутых знаёмых са сталіцы. Скажу шчыра,— мне ўжо надакучыла іх гутарка, час класціся спаць. Аднак я ветліва маўчу, праглядваю свежую газету.

— А гэтага, Васіля Паўлавіча Пепенку, ведаеш, Кузьміч? — гаворыць адзін з пасажыраў, той, у якога вялікі шышкаваты нос і сакавіты камандзірскі бас.— З Брагіншчыны ён. Толькі ўяві, як хутка пайшоў угору, а? Шанцуе чалавеку... Гэта табе не жартачкі — начальнік такога буйнога трэста! Яму, брат, сам чорт цяпер не ўказка!..

Кузьміч, хударлявы, разважлівы, скрабе чорныя валасатыя грудзі і дабрадушна згаджаецца:

— Угу, вял-лікі чалавек, не нам раўня... Але ж ты і не падазраеш, што я з гэтым Пепенкам жыў калісь у адным студэнцкім інтэрнаце, у адным пакоі... Далібог! Ложкі побач стаялі. Не верыш? Мы раніцою з ім фізкультуру рабілі: р-раз, два, р-раз, два...

Я адкладваю газету ўбок і ўжо з цікавасцю слухаю і пазіраю, як Кузьміч, нібы ветраная мельніца, махае сваімі доўгімі кашчавымі рукамі.

— Вось так: р-раз-два! Бачыў? Ха-ха!

— Ты... хочаш сказаць, што крышку ведаеш Васіля Паўлавіча?

— Ведаю? — абураецца Кузьміч.— Крышку? Ды я табе кажу, што фізкультуру разам рабілі! Ну і яшчэ тое-сёе... Да дзяўчат, напрыклад, таксама разам... Ён без мяне, бывала, ні кроку, Іванавіч.

Іванавіч са свістам шморгае сваім вялікім носам, паблажліва глядзіць на субяседніка, устае.

— І ўсё ж, Кузьміч, сваім сябрам ты яго не назавеш. Ну, які ён табе сябра? Вучыліся разам? Цю-цю, з кім мы не вучыліся... Бажуся, што ён цябе і не помніць ужо. А вось мяне — не забыў, сапраўдныя сябры не забываюцца. Я, праўда, нікому пра гэта не кажу звычайна, але калі на тое пайшло... Мы ж з Васілём Паўлавічам пачыналі працаваць у адным райцэнтры! Я ў яго бываў дома, як свой. Памятаю, сынок у Васіля Паўлавіча быў, старшанькі, такі смешны карапузік...

— Не, не, студэнцкая дружба — яна мацнейшая, яна на ўсё жыццё! — не здаецца Кузьміч.— Вось прыеду ў Мінск, набяруся смеласці ды завалюся да яго ў госці. Ну, скажу, абдымай, цалуй старога сябра, які табе прадказваў кар’еру!

Будзь ты няладна! Напэўна, сёння я так і не засну. Вось толькі скончу чытаць гэты фельетон, цярпенне маё лопне.

— Я так і казаў яму: Пепенка, ты кончыш міністрам!

І тут я нарэшце ўмешваюся ў размову:

— Прабачце, таварышы... Вы, здаецца, пра Пепенку расказваеце? — не хаваючы раптоўнай радасці, пытаюся я.

— Пра Пепенку, пра Пепенку, шаноўны.

— Пра Васіля Паўлавіча?

— А вы яго таксама ведаеце?

— Ды вось у газеце пішуць...

— У газеце? Ого! Ды пра яго напішуць, ён такі... Давайце, давайце нам гэтую газету сюды.

Спадарожнікі ледзь не рвуць з маіх рук газету і прагна чытаюць. Робіцца ціха. Нават газета не шамаціць. Я з асалодай заплюшчваю вочы. Дзякуй богу, угаманіліся. І ўжо засынаючы, чую ўсхваляваныя галасы:

— Вой-ёй-ёй! Гэта ж так расчыхвосціць за безгаспадарчасць! Што робіцца, што робіцца... Вось табе і Васіль Паўлавіч... Вось табе і сябрук...

Пасажыры доўга яшчэ возяцца ўнізе, сярдзіта чмыхаюць, сапуць. Аднак больш не размаўляюць. Як у рот вады набралі! Я тым часам бачу свой першы дарожны сон.

1972


1972

Тэкст падаецца паводле выдання: Каршукоў Я. І надыходзіць дзень: Апавяданні. Гумарэскі. - Мн.: Маст. літ., 1982. - 301 с.
Крыніца: скан