epub
 
падключыць
слоўнікі

Яўген Каршукоў

Тэкля і пеўнік

Тэкля прынесла з магазіна пеўніка і паклала яго на стол.

— Пеўніка маладога купіла,— сказала яна дачцэ і зяцю.— Тушыць вам буду...

Абскублены сіні пеўнік з даўжэзнымі нагамі і пабляклым чырвоным грабеньчыкам ляжаў на баку і прыжмураным вокам пазіраў у столь — нібы разважаў, якое б паскудства зрабіць яму напаследак у гэтым доме.

Тэкля паглядзела на дачку, на зяця і спытала:

— Ну, як пеўнік?

— Пеўнік як пеўнік,— абыякава адказаў зяць.— Спартсмен.

— Хто? — не зразумела Тэкля.

— Фізкультурнік.

— Гэта чаму... хвізкультурнік? — пакрыўдзілася Тэкля.

— Худы.

— Худы?

Тэкля разгублена пакруціла пеўніка ў руках, панюхала, хацела нешта сказаць, але толькі махнула рукой.

Што праўда, то праўда: сала на пеўніку не было. Не паспеў адкарміцца.

Дачка з зяцем пайшлі на работу, а старая стаяла над абскубленым сінім цельцам і адчувала, як нешта перашкаджае ёй адразу ўзяцца за прывычныя справы.

— Бач, хвізкультурнік! — прыгадала яна крыўднае слаўцо і сярдзіта таўханула пеўніка кулаком.— У-у, пракляты, цяпер вазіся з табой.

Але пеўнік па-ранейшаму глядзеў на Тэклю спакойным прыжмураным вочкам і, здавалася, загадзя ведаў, што будзе далей: старая разбярэ яго, зварыць, а потым пабяжыць скардзіцца на свайго зяця суседзям.

Так яно ўсё і здарылася: неяк дачакаўшыся, пакуль мяса ў каструльцы «дайшло», Тэкля выключыла газавую пліту і выскачыла на вуліцу.

Першая, каго яна сустрэла, была Параска з бідонам малака. Тая таксама нядаўна прыехала з вёскі і няньчыла ў дачкі дзяцей.

— Што ты такая невясёлая, суседачка? — дыпламатычна пацікавілася Параска.

— А з чаго мне весяліцца? Вунь чаргу якую выстаяла ў магазіне, пеўніка купіла, а яму — не падабаецца...

— Каму не падабаецца?

— Ды, яму, зяцю... Худы, кажа, хвізкультурнік...

— Так і сказаў... «хвізкультурнік»? — азадачана перапытала Параска.

— Так і фыркнуў.

— Ну, Тэклечка, не зайздрошчу табе...

— Што мне зайздросціць, што зайздросціць? — разгарачылася Тэкля.— Калі б ты бачыла: прынесла я етага пеўніка, значыцца, паклала на стол, а ён падышоў — калуп-калуп пальцам, зморшчыўся і нос адвярнуў.

— І нос адвярнуў?

— І размаўляць не стаў! Не ўгадзіла...

Тэкля ўсхліпнула.

Жанчыны стаялі пад цяністай старой ліпаю ля хаткі Цыбулькевіча, якую будаўнікі збіраліся ўжо зносіць. Канечне, Цыбулькевіч атрымае кватэру ў новым, чатырохпавярховым доме. Але ўсё роўна апошнімі днямі ў яго быў дрэнны настрой. Высунуўшы з акенца сваю чорную бараду, ён хрыпатым голасам сказаў Тэклі:

— Ну, што? Нажылася ўжо ў зяця ў горадзе? Пачакай, соладка не будзе...— І ні з таго ні з сяго дадаў: — Кожны зяць — любіць узяць... Вось як!

Доўгая барада з чырвонай бульбінай носа сярдзіта юркнула ў акенца, а Тэкля, не хаваючы ўжо горкіх слёз, нізка апусціўшы галаву, паплялася да свайго дома. На нейкі момант яна ўявіла, як зяць прыйдзе на абед, як зазірне ў каструльку, як пагардліва чмыхне і раскаціста зарагоча: «Ха-ха-ха. Вось гэта, матуля, хвізкультурнічка прыдбала!» І зяць ёй здаўся самым несправядлівым чалавекам на свеце, з якім не тое што жыць пад адным дахам, а нават бачыцца яна болей не зможа. Адчыняючы дзверы, Тэкля цвёрда рашыла скоранька сабраць свае рэчы ды паехаць да старэйшага сына.

Яна прывычна ўключыла святло ў цёмным калідорчыку, зняла і павесіла хустку, стомлена пераступіла парог кухні. Ад нечаканасці і здзіўлення Тэкля войкнула і, адчуваючы, як слабеюць ногі, разгублена апусцілася на табурэтку: за сталом сядзеў зяць і задаволена выціраў сурвэткай шырокі рот. Перад ім акуратнай горкай ляжала тое, што засталося ад маладога пеўніка,— белыя костачкі.

З’еў!

1968


1968

Тэкст падаецца паводле выдання: Каршукоў Я. І надыходзіць дзень: Апавяданні. Гумарэскі. - Мн.: Маст. літ., 1982. - 301 с.
Крыніца: скан