epub
 
падключыць
слоўнікі

Яўген Каршукоў

Жонка паэта

Не, яна не такая, як усе... Дастаткова больш уважліва прыгледзецца да яе, зазірнуць у яе глыбокія, бясконца журботныя вочы на бледным інтэлектуальным твары, каб зразумець гэта. А яшчэ ўсмешка... Колькі іроніі хаваецца ў куточках мяккіх вуснаў, калі яна з маркотным выглядам гаворыць пра якога-небудзь мужавага сабрата па пяру:

— Таленавіты? Адкуль вы ўзялі?.. Смешна нават слухаць. У мяне вунь у класе (яна — настаўніца) Мішка Матрунчык ёсць, дык і той лепш рыфмуе. Лепш... Не спрачайцеся!

Бадай што, у школе ніхто не чытае столькі літаратурных выданняў, колькі яна. І не чытае так хутка, як яна.

— Божа літасцівы, зноў гэты Гарнацкі са сваёй паэмай вылез... Бяздарнасць! А гэта, гэта што: «Вершы пра каханне»? Ха-ха-ха! Вой, трымайце мяне, памру... Ды ён жа, галубок, яшчэ і кахання сапраўднага не бачыў... А туды ж, піша, дзіцятка горкае!

Аднак, калі вяртаецца з працы муж, яна, збіраючы на стол, не-не ды і скажа, нібы незнарок:

— Паэму Гарнацкага чытала... Вялізная!

А праз некалькі хвілін — зноў:

— І гэты... Як яго... Цудоўныя вершы пра каханне напісаў! Во, мусіць, хто кахае! Не тое што іншыя...

Муж нервова круціцца на табурэтцы, маўчыць, панура пазірае ў міску. Толькі жонка не збіраецца канчаць сваю далікатную гаворку.

— Ведаеш, а Шышкін расце! Яго трынаццатая кніжка — цуд, пальчыкі абліжаш... І калі толькі паспявае? Кніга за кнігай. Малайчына! А ты... Еш, еш... Каўтай каўбасу...

Ды муж чамусьці не хоча есці. І не каўтае смачную каўбасу. Ён устае і з той жа панурасцю ідзе ў свой кабінет. Доўга курыць. Потым цяжка ўздыхае, садзіцца за машынку. Потым зноў курыць. І зноў шамаціць паперай. Не спіць ноч. І не адну...

Мінае некалькі дзён. І вось у кватэры паэта — нібыта вялікае свята. І жонка і дзеці ўслых чытаюць яго новыя вершы, надрукаваныя ў газеце.

— Ай, колькі многа напісаў татка! — у захапленні пляскае рукамі самая маленькая дачка, першакласніца.— Я б ніколі столькі не напісала...

— Наш татка — талент! — пяшчотна смяецца жонка, і твар у яе ў гэты момант лагодны, як ніколі.— Ён нам, дзеткі, яшчэ многа-многа напіша... Праўда, татка? Дарэчы, колькі табе заплоцяць за гэтыя вершы?

...Вечарам, у той жа дзень, муж і жонка доўга не спяць. Размаўляюць. Аб паэзіі. Канечне, аб сапраўднай, такой, за якую лаўрэатаў прысвойваюць. Праўда, не ўсе вартыя гэтага звання, але ўсё ж такі ёсць паэты, якія...

— Слухай, а табе маглі б прысвоіць званне лаўрэата... Нобелеўскай прэміі? — нечакана гарачым шэптам пытаецца жонка.— Ну, як Буніну?

Ашаломлены паэт дыпламатычна маўчыць. Хай лепш гадзіннік цікае... Але жаночая фантазія, бы мора — і берагоў тых не відно.

— Уяўляеш, любы: мы — у Швецыі... Палац... Кароль... Урачыстасць... І табе гавораць: «Сямён Сямёнавіч Супонька, будзьце ласкавы сысці ў залу і прыняць з рук яго вялікасці літаратурную Нобелеўскую прэмію, прысуджаную Шведскай акадэміяй». І сам кароль цісне тваю руку...

Усхваляваная жонка ціхенька смяецца. Паэт — спіць і не чуе, як яна, таксама засынаючы, мядовым голасам просіць яго:

— Ты толькі пішы, Супонька... Пішы, чуеш? Прэмія... Кароль... I я — у шыкоўнай сукенцы... Піш-шы...

1974


1974

Тэкст падаецца паводле выдання: Каршукоў Я. І надыходзіць дзень: Апавяданні. Гумарэскі. - Мн.: Маст. літ., 1982. - 301 с.
Крыніца: скан