У старой, маленькай беларускай хаце,
Калі край наш ўлада царская згінала,
Хлопчыка малога спарадзіла маці,
А каго радзіла — і сама не знала.
Ласкаю журботнай атуліла сына,
Марыла аб добрай для малога долі...
Ды мадзела ў горы родная краіна,
Быццам паланянка ў горкае няволі.
Пела маці песні — думы над калыскай,
Над сынком, у кужаль беленькі спавітым,
Аб людской знямозе, аб ліхім уціску,
Аб прыгоннай долі цёмных і забітых.
Ў песнях шмат гучала горкіх скарг народных,
Аб пустых калоссях на загонах вузкіх,
Аб людзях стамлёных, босых і галодных,
Што жылі у вёсках нашых беларускіх...
Вязынка, дзе й досі уцалела хата,
І стаіць і сёння, як тады стаяла,—
Тут усталяваўся ў нас калгас багаты,
З іменем як песня — з іменем Купалы.
У вязынкавай хатцы наш паэт радзіўся,
Тут яму сінь неба налівала вочы,
Тут слязой дзіцячай першаю абмыўся,
З радасці дзіцячай першы раз падскочыў.
Йшоў адгэтуль долі ён шукаць на свеце,
Працаваў на пана — сумны і бяздомны...
Закіпала болем сэрца у паэце
Над жыццём народа, быццам ночка, цёмным.
Апаліла губы слова агнявое:
Час за зброю брацца! Час збіваць аковы!..
Паліліся словы — як прызыў да бою,
Як прызыў да бою паліліся словы...
Я — мужык, жыць буду! Боль знасіў і мукі,
Разагну вякамі согнутую спіну,
Разарву я путы, што скавалі рукі,
І зраблю свабоднай родную краіну!
Кліч паплыў шырока, як з жывой крыніцы,
Пырснула вадзіца на зямлю у спёку...
І зямля, ўздыхнуўшы, не магла напіцца
Удосталь гэтай звонкай сілы чалавека.
Узняў мужык той голаў, страсануў плячыма,
І ўся нечысць пылам ад яго зляцела,
Глянуў ён на сонца зорнымі вачыма —
Першы раз у жыцці — радасна і смела.
Янка пеў аб шчасці вольнае краіны,
Янка пеў аб людзях, што свабоду ўзялі...
Янка пеў — і песня Беларусі сына,
Быццам гром пабедны, калыхала далі.
Янка пеў! Як быццам усяго народа
Зліўся голас шчыры ў звонкай гэтай песні...
Так вясна шырока разлівае воды,
Гэткі звон калышуць дрэвы на узлессі.
Як вайны Айчыннай грозная навала
Край наш апаліла бурай і няшчасцем,
Сполахам трывогі загучаў Купала,
Клікаў ён змагацца з яраснай напасцю.
Загучалі словы: Брацця партызаны!
Вы — сыны Радзімы, вы — сыны народа,
Біце ж вы да смерці гітлерцаў паганых,
Бараніце шчасце краю і свабоду...
Не дажыў да светлай перамогі Янка...
Не ўбачыў новы росквіт свайго краю...
Беларусь, Радзіма, ўжо не партызанкай,
Вольнаю дзяржавай ў сонцы славы ззяе.
Маці будзе вечна помніць свайго сына,
Што аддаў ёй сілу звонкую паэта,
Каб цвіла свабодай родная краіна,
Слава яе дзеяў каб плыла над светам.
1951 г.