epub
 
падключыць
слоўнікі

Міхаіл Лермантаў

Памяці А. І. Адоеўскага

1

Я знаў яго — блукалі сярод гор

Усходніх з ім мы... і тугу выгнання

Дзялілі там; зноў родны свой прастор

Убачыў я; часы выпрабавання

Мінуліся законнаю чаргой;

А ён не дачакаўся далі роднай:

Пад беднаю палаткаю паходнай

Хваробай лютай скошаны, з сабой

Забраў ён у труну лятучы рой

Нявыспеўшых натхненняў, хваляванняў,

Няздзейсненых надзей і горкіх шкадаванняў…

 

2

Радзіўся ён для тых надзей святых,

Паэзіі і шчасця... нецярплівы —

З пялюшак рана вырваўся сваіх

І кінуў сэрца ў вір жыцця шумлівы,

І свет не дараваў — і лёс не ўзнёс!

Але пранёс ён па шляхах пакутных

Сярод людзей, сярод пустынь бязлюдных

Сардэчнасць пачуцця, праўдзівасць слёз,

Не згаслі вочы колеру нябёс,

І ён не страціў шчырасці дзіцячай

І веры ў род людскі, што будзе жыць іначай.

 

3

Ніхто з сяброў не крочыў за труной...

Мір сэрцу мужнаму, мой любы Саша!

Укрытае чужых палёў зямлёй,

Хай ціха спіць яно, як дружба наша

У могільніку памяці маёй.

Памёр ты, як і многія, — без шуму,

Ды з цвёрдасцю. Запозненую думу

Тваё чало таіла перад тым,

Як вочы змрок ахутаў назусім.

І тое, што сказаў ты ў час журботны,

З прысутных зразумець не мог тады ніводны.

 

4

Што ты сказаў?.. Вітаў свой родны край,

Ці можа ўспамінаў сяброў імёны,

Альбо, перамагаючы адчай,

Цяжкой хваробе пасылаў праклёны,

Хто скажа нам! Апошніх тых хвілін

Глыбокае і горкае значэнне

Загублена... Задум і спраў здзяйсненне

І летуценне зніклі ў міг адзін,

Як цені вечаровыя хмарын:

Ледзь выплывуць, іх вецер зноў зганяе...

Куды яны, чаго? — адкуль? — хто іх спытае...

 

5

І гіне ў небе іхні след, як сон

Дзіцячай закаханасці маркотнай,

Як мары хлапчука, якія ён

Не давяраў прыязнасці пяшчотнай!..

Такой бяды!.. Сярод сыноў сваіх

Хай свет твайго не ўспомніць існавання:

Нашто табе вянкі яго прызнання

І церні дзікія паклёпаў злых?

Не быў ты служкай спраў яго пустых,

Яго ланцуг адкінуўшы здрадлівы:

Любіў ты мора шум і сіні стэп маўклівы

 

6

І змрочных гор зубчастыя хрыбты...

Там, дзе твая згубілася магіла,

Усё, чаму ў жыцці быў рады ты,

Дзівосна доля ў горкі час злучыла.

Маўклівы стэп сінее, і вянком

Яго Каўказ суровы абкружае;

Над морам ён, пахмуры, спачывае,

Як волат, што схіліўся над шчытом,

Прыслухаўшыся да вячыстай далі,

А мора Чорнае шуміць і гоніць хвалі.



Пераклад: Аркадзь Куляшоў