Зямлю ахінае вясновая ночка,
Кладуцца маўкліва трывожныя цені.
Не надаўга дзень адвінуўся упрочкі,
А здані ўжо сцелюць сваё шалясценне.
Стаю ў задуменні, акно расчыніўшы,
А вуліца звоніць, гамоніць стазвонам,
І радасць вянкамі у сэрцы завіўшы,
За думкамі думкі лятуць у пагоню.
Лятуць, прападаюць, згасаюць далёка
Ды зноў у надхмарных глыбінях лунаюць
— Нап’ецца зямля акавітнага соку
І ружы падорыць прыгожыя маю...
Цяпер над сусветам навалы і хмары,
Разносяцца стогны і плач навальніцы...
— Ці нашыя плечы не згорбіць цяжарам?
На стол у задуме схіляюся ніцам.
На вуліцах людзі і людзі — не злічыш!..
Ссыпаецца іскрамі сонца;
Вясёлыя скрозь сустракаю абліччы,—
Кудысьці спяшаюць бясконца.
Не хмары на небе, не хвалі на моры —
Усплёскам калышуцца людзі;
Раптоўна да сонца злятаюцца зоры,
У хмарах купаюцца, блудзяць.
— Камуна над светам! — З усходу на захад,
Ад мора да мора без краю,
Дзе шлях векавечны ўсіх ворагаў вабіў,
Маяк і гарыць і палае.
Надзеі, жаданні у радасць звіліся,
Імклівяць мае летуценні,
Праз Нёман бурлівы да стромкае Віслы
Ляту зачарованым ценем.
Ляту, узнімаюся вышай і вышай,
Нанізе хвалюецца Нёман,
Шырока разліўся, на бераг аж выйшаў,
І пена паслалася лёнам.
Панурая цемра наўкола лягла,
Ні сонца, ні месяц не свецяць;
Пакутуе, стогне, рыдае зямля —
Камуны няма шчэ на свеце.
Здранцвела ўсё цела, адлічаны дні...
Ляту я ўсё ніжай і ніжай,
Прыпаў да зямлі... Замігалі агні
На стромкім далёкім узвышшы.
І раптам, бы зоры упалі наніз,
Зямля асвяцілася ясна:
Красуня-дзяўчына над ямай стаіць,
А вочы — то яркнуць, то гаснуць.
Упалі шаўковыя косы на стан
І вэлюмам віснуць дадолу.
І людзі гавораць, што гэта — Вясна,
А ветры зайшліся, скуголяць.
З усмешкай на вуснах гаворыць Вясна:
— Вітаю, таварышы, з Маем!..
Завіўся і сумна зашастаў туман:
«Сягоння яе расстраляюць».
— Браточкі мае, дарагія мае,
Над нашай Заходняй краінай
З караляў вяночак зарніца звіе
І людзям для радасці кіне.
Глядзіце, наўкола магілы, крыжы,
Без крыжа магіла шчэ стане,
І сокалы будуць над ёю кружыць
І весткі даваць аб паўстаннях.
Успомняць не раз і не двойчы мяне,—
Нядарам Камунаю клічуць.
Пакуты тады патануць у багне
І сонца ўсміхнецца ў абліччы.
Цяпер не гавораць, што тут Беларусь,
А кажуць — «усходнія крэсы»...
Калі па-над краем убачу зару,
Тады я ізноў уваскрэсну.
Браточкі мае, дарагія мае!..
І раптам замоўкла, упала.
Я чую, што грудзі пачалі смылець,
А ветры і хмары — навалай.
У ветрах трава да зямлі прылягла,
І клён над магілай сагнуўся.
І вось... запалала агнямі зямля,
Я рынуўся ўвысь і прачнуўся...
Раніца. Сонца гуляе на сценах,
На вуліцы чуецца гоман.
Знікаюць памалу мае летуценні —
Дзень Першага мая сягоння.
Я ведаю — там, на Усходзе далёкім,
На Захадзе, Поўдні, Паўночы,
Сягоння зямля абліваецца кроўю,
А думкі нязменна прарочаць:
— Камуна не згіне на свеце ніколі,
Хоць гінуць цяпер камунары;
Іх кроў зацвіце каласамі на полі,
І здзейсняцца іхнія мары.
Сны сняцца прыгожа ў пару зацвітання,
Мне страшны сягоння прысніўся,
Ды толькі я веру ў магутнасць змагання,
Хоць стогн над зямлёю узвіўся.
Няхай не сягоння, дык заўтра, дык скора
Дарогі усыплем мы цветам,
І праўдаю сон мой тады загаворыць,
Вячыстаю праўдай сусветнай.
Над шостаю часткай зямлі — зацвітанне
І песня вясновага маю.
Браточкі далёкія, ваша змаганне
Вітаю, ад сэрца вітаю!
1927 г.