Нядаўна навукоўцы вынайшлі,
што на сьвеце ёсьць неслухмяныя дзеці.
Яны ўсё робяць наадварот.
Ім кажуць:
«Трэба мыцца» -
яны ня мыюцца.
Іх вучаць:
«Трэба вітацца» -
яны адразу ж пачынаюць не вітацца.
Навукоўцы прыдумалі, што такім дзецям
трэба даваць ня добрыя,
а бязглуздыя парады.
Яны ўсё зробяць наадварот,
і атрымаецца якраз правільна.
ГЭТАЯ КНІЖКА ДЛЯ НЕСЛУХАЎ.
ДОБРЫМ ДЗЕЦЯМ ЧЫТАЦЬ ЗАБАРАНЯЕЦЦА!
* * *
Калі раптам ты згубіўся,
Помні, дружа, што цябе
Адвядуць дамоў адразу,
Калі адрас назавеш.
Будзь хітрэйшы й разумнейшы,
Ўсім кажы: «Мой родны дом
Каля пальмы зь дзікай малпай
На Гавайскіх астравах».
Памятай: калі згубіўся
Ўсіх старайся надурыць,
Каб не змарнаваць магчымасьць
За мяжою пабываць.
* * *
Нічога і ніколі ты
Рукамі не чапай.
Ня ўблытвайся абы-куды
І ні ўва што ня лезь.
Убок ціхенька адыдзі,
Стань моўчкі у кутку
І гэтак нерухома стой
Да старасьці сваёй.
* * *
Хто ня скочыў аніразу
З парасонам праз вакно,
Той парашутыстам спрытным
Ў нас ня лічыцца пакуль.
Над натоўпам ўсхваляваным
Яму птушкай не лунаць,
І з нагой забінтаванай
У бальніцы не ляжаць.
* * *
Калі ўсёй сям'ёй купацца
Вы на возера пайшлі,
Не чапай мамулю з татам -
Хай на сонейку ляжаць.
Не крычы: «Дапамажыце!»,
Хай хвілінку адпачнуць.
Не турбуючы нікога,
Пастарайся патануць.
* * *
Лепшага няма занятку
Як у носе калупаць,
Бо надзвычай ўсім цікава,
Што там ёсьцека ў наздры.
А каму глядзець агідна,
Той няхай і не глядзіць -
Да яго мы ў нос ня лезем,
Не чапляецца няхай!
* * *
Калі мама вас засьпела
За ўлюбёнай вашай справай,
Ну хаця б за маляваньнем
Ў калідоры на шпалерах,
Растлумачце ёй, што гэта -
Ваш сюрпрыз на Дзень жаночы.
Называецца карціна:
«Мілай мамачкі партрэт».
* * *
Не чапай чужыя рэчы
Калі побач ёсьць чужыя.
Хай яны заплюшчаць вочы
Ці сыйдуць на пяць хвілін.
А сваіх чаго баяцца!
Пра сваіх свае ня скажуць.
Хай глядзяць. Хапай чужое -
Да сваіх яго цягні!
* * *
Ты пытаньнямі дурнымі
Галавы не забівай,
Бо тады яшчэ дурнейшы
Знойдзецца на іх адказ.
А калі дурных пытаньняў
Назьбіралася зашмат,
Лепш зьвяртайся да дарослых -
Ў іх няхай мазгі трашчаць.
* * *
Рэгулярна хадзіце
Ў тэатральны буфет.
Там пірозівы з крэмам,
Газіроўка-вада.
На талерках, як дровы,
Шакалядкі ляжаць,
І праз трубачку можна
Піць малочны кактэль.
Вы квіткоў не купляйце
На балкон ці ў партэр,
Папрасіце квіточак
Ў тэатральны буфет.
І прыйшоўшы дадому,
Прынясеце з сабой
Вы пад сэрцам дрыготкім
Ў жываце бутэрброд.
* * *
Калі дзяўчынка ты - трывай
Падножкі ды штуршкі.
І коскі падстаўляй усім,
Хто хоча таргануць.
Затое ты праз колькі год
Пакажаш дулю ім
І скажаш: «Фігушкі, за вас
Я замуж не пайду!»
* * *
Калі ты зь сябрамі разам
Выйшаў падурэць на двор,
Апрануўшы зранку новы
І прыгожы палітон,
То ня варта поўзаць ў брудзе
І качацца па зямлі,
Лазіць цераз агароджу
І чапляцца за цьвікі.
Каб ня бэсьціць і ня брудзіць
Свой прыгожы палітон,
Трэба, каб ён стаў старэнькім.
Гэта робіцца вось так:
Добра выпэцкайся ў брудзе,
Пакачайся па зямлі,
Пералезь праз агароджу,
Зачапіўшыся за цьвік.
Зробіцца старым і брудным
Твой прыгожы палітон,
І цяпер зусім спакойна
Можаш на дварэ дурэць:
Сьмела боўтайся у брудзе
І качайся па зямлі
Пералазь праз агароджу
І чапляйся за цьвікі.
* * *
Калі вырашыў па хаце
Ты на ровары пагойсаць,
А табе насустрач з ванны
Выйшаў тата пагуляць.
Ў кухню ты не паварочвай -
Ў кухні цьвердая лядоўня.
Тармазі у тату сьмела.
Ён даруе. Мяккі ён.
* * *
Ты гісторыю краіны
Сваёй роднай не вучы.
Ну каму, скажы, цікава,
Што даўным-даўно было?
Бо гісторыю самому
Можна лёгка прыдумляць
І расказваць потым байкі
Невукам такім, як сам:
«Жыў-быў ў Піцеры Скарына
І газэты друкаваў».
* * *
У жыцьці галоўнай справай
Можа стаць любая дробязь,
Трэба толькі цьвёрда верыць,
Што важнейшых спраў няма.
І тады не перашкодзяць
Вам ні холад, ні сьпякота,
У вялікім захапленьні
Розную рабіць лухту.
* * *
Біце палкай жабянятаў -
Гэта вельмі захапляльна.
Адрывайце крылы мухам,
Хай гуляюць пехатой.
Трэніруйцеся штодзённа,
І шчасьлівы дзень настане -
Вам ў якімсьці каралеўстве
Прапануюць катам стаць.
* * *
Дзяўчат ніколі і нідзе
Ня трэба заўважаць.
Ім кроку не даваць ступіць
Ніколі і нідзе.
Часьцей падножкі падстаўляць,
Зьнянацку іх пужаць,
Каб ясна зразумелі ўсе -
Ня трэба вам яны.
Сустрэў дзяўчынку, дык хутчэй
Паказвай ёй язык,
Каб не падумала яна,
Што закахаўся ты.
* * *
Калі раптам ты з бацькамі
Вырашыў пачаць вайну,
Пастарайся здацца маме, -
Тата не бярэ ў палон.
І, дарэчы, не забудзься
Ты мамулі нагадаць,
Біць палонных па азадку
Не дае Чырвоны Крыж.
* * *
Калі вырасьцеш вялікім,
Станавіся прэзідэнтам.
Бо файнейшае работы
Ў цэлым сьвеце не знайсьці:
Ў абавязкі прэзідэнта
Уваходзіць бег на лыжах,
Тэніс, на каньках катаньне
І гульня ў футбол-хакей.
* * *
Не пагаджайся ні за што
Ніколі і ні зь кім,
А хто пагодзіцца з табой -
Таго баякам кліч.
За гэта ўсе цябе пачнуць
Любіць і паважаць.
І будзе у цябе паўсюль
Сяброў сапраўдных шмат.
* * *
Калі ў кухні тараканы
Маршыруюць па стале,
Ну а мышы на падлозе
Зладзілі вучэбны бой,
Значыць, трэба на часінку
Кінуць барацьбу за мір
І распачынаць заўзята
Барацьбу за чысьціню.
* * *
Калі вырашыў ты зь сябрам
Па душах пагаварыць,
Сябра не хапай за гузік -
Вырвецца яшчэ, зьбяжыць,
І на памяць застанецца
Толькі гузік у цябе.
Сябру трэба даць падножку,
На падлогу заваліць,
Зьверху сесьці і тады ўжо
Па душах пагаварыць.
* * *
Калі ты прыйшоў у госьці,
Не здароўкайся ні зь кім,
Словаў «дзякуй», «калі ласка»
Анікому не кажы,
На пытаньні не адказвай,
Адвярніся ад усіх,
І тады цябе ня будуць
Называць балбатуном.
* * *
Калі здарылася нешта
Й вінаватых не знайшлі,
Не хадзі туды, іначай
Вінаватым будзеш ты.
Лепш схавайся у куточку,
А пасьля ідзі дамоў
І пра тое, што убачыў,
Ты нікому не кажы.
* * *
Не купілі вам бацькі марозіва?
Не ўзялі ў кіно з сабою ўвечары?
Трэба на бацькоў тады пакрыўдзіцца
І сыйсьці бяз шапкі ў ноч халодную.
Ды ня проста так блукаць па вуліцах,
А ў дрымучы, цёмны лес адправіцца.
Стрэць ваўка там шэрага, галоднага,
Ў пашчу да яго патрапіць, ведама ж.
А бацькі, калі пра тое ўведаюць,
Закрычаць, заплачуць ды забегаюць,
Кінуцца адразу па марозіва,
Возьмуць у кіно з сабою ўвечары.
* * *
Паглядзі, што ў кожным доме
Адбываецца ўначы:
Павярнуўшыся да сьценкі,
Тата з мамаю ляжаць.
Вуснамі яны варушаць
У цямнюткай цемнаце,
І, заплюшчваючы вочы,
Пяткай торгаюць у сьне.
Ўвечары ісьці у ложак
Не згаджайся ні за што.
І не дазваляй нікому
Нават коўдру падтыкаць.
Ну няўжо табе ахвота
Лепшыя свае гады
Змарнаваць пад цёплай коўдрай,
На падушцы, без штаноў?
* * *
Калі хочаш ты спадабацца дарослым,
Дык зранку пачні хітраваць і дурэць,
Брыкацца, кусацца, туды-сюды гойсаць
І кленчыць сабе падарункі ва ўсіх.
Гарлай, бі талеркі і сьмецьце раськідвай,
А потым гадзінку вазьмі адпачні, -
Адразу расчулена мама і тата
Зь усьмешкай ласкавай пагладзяць цябе
І скажуць, што ты - залатое дзіцятка,
З табою гуляцца адна любата.
* * *
Калі ты прыйшоў на Елку,
Патрабуй свой падарунак.
Падлічы усе цукеркі,
Ці ня зьеў іх Дзед Мароз.
І яшчэ - ні ў якім разе
Не нясі дамоў прысмакаў.
Як наскочуць мама з татам -
Дык палову адбяруць.
* * *
Калі хочуць пакараць вас,
Бо паводзіліся кепска,
Ну, да прыкладу, у ваньне
Спрабавалі вымыць котку,
Не спытаўшыся дазволу
Ні у коткі, ні у мамы,
Прапаную дзейсны спосаб,
Як пазьбегнуць пакараньня.
Біцеся ілбом у сьцены,
Біце ў грудзі кулакамі,
Плачце, голасна крычыце:
«Ах, нашто ж я мучыў котку?!
Варты я сьмяротнай кары!
Ганьба! Ганьба мне і сорам!»
Роўненька праз паўхвіліны
Ўсе заплачуць разам з вамі,
Вас прабачаць і у краму
Пабягуць па шакалядку.
Вось тады спакойна котку
Вы за хвост цягніце ў ванну,
Бо нікому і ніколі
Не пажаліцца яна.
* * *
Скажам, у цябе ў кішэні -
Жменя смачных ледзяшоў,
А насустрач па дарозе
Верныя ідуць сябры.
Не пужайся, не хавайся
І ня кідайся ўцякаць,
Не запіхвай ўсе цукеркі,
Не разгортваючы, ў рот.
Падыйдзі да іх спакойна
І бязь лішняй балбатні
Хуценька дастань зь кішэні...
І падай сябрам руку.
Паздароўкайся зь сябрамі,
Трошачкі паразмаўляй.
Разьвітайся і пасьля ўжо
Як хутчэй бяжы дамоў
Каб цукеркі ўдома зьесьці,
Пад канапу, брат, залазь.
Пад канапаю дакладна
Не сустрэнецца ніхто.
* * *
Вазьмі густы вішнёвы сок
І белы мамін плашч.
Лі асьцярожна сок на плашч -
І будзе пляма там.
Цяпер, каб плямы не было
На маміным плашчы,
Плашч трэба цалкам абмакнуць
Ў густы вішнёвы сок.
Вазьмі вішнёвы мамін плашч
І кубак малака.
Лі асьцярожна малако,
І будзе пляма там.
Цяпер, каб плямы не было
На маміным плашчы,
Плашч трэба цалкам абмакнуць
У рондаль з малаком.
Вазьмі густы вішнёвы сок
І белы мамін плашч,
Лі асьцярожна...
* * *
Калі вы вакно пабілі,
Не сьпяшайцеся прызнацца.
Пачакайце, - раптам грымне
Грамадзянская вайна.
Артылерыя ўдарыць,
Шыбы выляцяць усюды,
І ніхто крычаць ня будзе
З-за пабітага вакна.
* * *
Бі сяброў безь перапынку
Кожны дзень па паўгадзіны,
І твая мускулятура
Будзе цьвердай, як камень.
А магутнымі рукамі,
Калі прыйдзе грозны вораг,
Зможаш ў цяжкую хвіліну
Ты сяброў абараніць.
* * *
Ты ня мый ніколі рукі,
Шыю, вушы, альбо твар.
Бо занятак гэта марны,
Бессэнсоўны і дурны.
Зноў забрудзяцца па часе
Рукі, шыя, вушы, твар.
Дык нашто тады старацца,
Час і сілы марнаваць?!
Стрыгчыся, хадзіць ў цырульню
Абсалютна непатрэбна -
І бяз гэтага пад старасьць
Аблысее галава.
* * *
Ты не дазваляй ніколі
Ставіць градусьнік сабе,
Не глытай ні ў якім разе
Ні пілюль, ні парашкоў.
Хай баляць жывот і зубы,
Горла, вушы, галава,
Лекаў не прымай ніякіх,
І ня слухай дактароў.
Сэрца спыніцца заўчасна,
Ды затое аніхто
Ні гарчычнік не прылепіць
І ня зробіць страшны ўкол.
Калі ў больніцу патрапіў
І ня хочаш там валяцца,
Пачакай, пакуль ў палату
Дзядзя доктар зазірне.
Укусі яго - і тут жа
Скончацца твае пакуты,
Выпішуць цябе адразу,
І паедзеш ты дамоў.
* * *
Калі мама вам у краме
Набыла адну машынку
І астатняе ня хоча,
Ўсё, што бачыць, набываць,
Станьце проста, пяткі разам,
Рукі у бакі растаўце,
Адкрывайце рот шырока,
Голасна крычыце: «А!»
І калі з гандлёвай залі
З крыкам «Людцы, памажыце!»
Прадаўшчыцы разьбягуцца
І усе пакупнікі,
Вось тады дырэктар крамы
Падпаўзе і скажа маме:
«Забірайце ўсё бясплатна,
Толькі хай ён замаўчыць!»
* * *
Матуля родная вядзе
Да лекараў зубных?
Ня трэба літасьці чакаць,
Дарэмна сьлёзы ліць.
Маўчы, нібыта партызан,
І сьцісьні зубы так,
Каб не змаглі расьціснуць іх
Сто лекараў зубных.
* * *
Калі ты застаўся дома
Без бацькоў, зусім адзін,
Прапаную пагуляцца
У цікавую гульню,
Што завецца «Сьмелы кухар»
Ці «Адважны кулінар».
Сэнс гульні у гатаваньні
Самай рознай смакаты.
Прапаную для пачатку
Гэткі просьценькі рэцэпт:
Трэба ў новенькія туфлі
Выліць маміны духі,
Потым густа іх намазаць
Файным крэмам дарагім.
І, папырскаўшы алеем
З чорнай тушшу напалам,
Кінуць ў суп, каторы мама
Згатавала на абед.
Паварыць у рондлі з супам
Роўна семдзесят хвілін.
Вынікі гульні пабачыш,
Як дарослыя прыйдуць.
* * *
Калі сябар твой найлепшы
Пасьлізнуўся і упаў,
Пакажы на сябра пальцам
Ды хапайся за жывот.
Хай ён з лужыны пабачыць -
Не сумуеш ты зусім,
Бо сапраўдны друг ня будзе
Засмучаць сваіх сяброў.
* * *
Калі ты яшчэ ня цьверда
Выбраў у жыцьці дарогу,
І ня ведаеш, як лепей
Свой працоўны шлях пачаць.
Трушчы лямпачкі ў пад'ездах -
І табе ўсе скажуць «дзякуй».
Дапаможаш ты народу
Электрычнасьць зьберагчы.
* * *
Каб павыганяць з кватэры
Розных мух ды камароў,
Ты сьцягні з вакна фіранку
І круці над галавой.
Ўніз пападаюць карціны,
Тэлевізар, тэлефон,
Паляцяць вазоны долу,
Люстра бразьне аб паркет.
І ад грукату такога
Разьлятуцца камары,
Ну а мухі, ашалеўшы,
Кінуцца у вырай ўсе.
* * *
Калі вырашыў ты зранку
Без заўвагаў дзень пражыць,
Хуценька залазь у шафу
І хавайся ў цемнату.
Там няма матулі з татам,
Толькі татавы штаны.
Там ніхто крычаць ня будзе:
«Нельга! Перастань! Ня руш!»
Там ня будзеш назаляцца
І ня будзеш замінаць,
Безь ніводнае заўвагі
Зможаш цэлы дзень пражыць.
* * *
Пабіцца вырашыў, тады
Слабейшых выбірай.
Мацнейшы можа здачы даць -
Нашто табе яна?
Чым меншы той, каго ты б'еш,
Тым весялей глядзець,
Як уцякае, плача ён
І «мамачка!» крычыць.
Калі ж старэйшыя прыдуць
Малечу бараніць,
Сам уцякай і горка плач
І «мамачка!» крычы.
* * *
Калі хочаш, каб татуля
Назаўсёды звар'яцеў,
Раскажы яму праўдзіва,
Што учора ты рабіў.
Калі ён пры гэтым зможа
Утрымацца на нагах,
Дык пра заўтрашнія пляны
Ты яму распавядзі.
Калі з выглядам вар'яцкім
Тата песьні запяе,
Тут жа ў хуткую зьвяртайся.
Тэлефон 103. (адзін-нуль-тры)
* * *
Калі ты гуляў у шапцы,
І кудысьці шапка зьнікла,
Не хвалюйся, маме ўдома
Можна нешта нахлусіць.
Ды маніць прыгожа трэба,
Каб ў вялікім захапленьні,
Сьцішыўшы дыханьне, мама
Доўга слухала хлусьню.
Наманіўшы-нахлусіўшы
Пра загубленую шапку,
Што яе ў няроўнай бойцы
Злосны адабраў шпіён,
Пастарайся, каб мамуля
Не хадзіла абурацца
У замежную выведку -
Там яе «не зразумейт».
* * *
«Трэба зь меншымі дзяліцца!
Трэба ім дапамагаць!»
Гэта правіла заўсёды
Помніце, сябры мае.
Вы яго сястры старэйшай
Ціха-ціха паўтарайце,
Каб малодшы брат пра гэта
Анічога не пачуў.
* * *
Калі рукі за абедам
Вы запэцкалі салатай
І стыдаецеся пальцы
Аб настольнік выціраць,
Апусьціце непрыкметна
Іх пад стол і там спакойна
Вашы рукі выцірайце
Аб суседскія штаны.
* Настольнік - абрус
* * *
Калі ты ў сваёй кішэні
Ні капейкі не знайшоў,
Лезь ў кішэню да суседа -
Відавочна, грошы там.
* * *
Калі твой сусед па парце
Моцна кашляе і чхае,
Абдымі яго - і ў школку
Ты ня прыйдзеш тыдні два.
* * *
Каб кароткіх замыканьняў
Ў родным доме не было,
Ты, выходзячы з кватэры,
Захапі з сабою прас,
Пыласос, электраплітку,
Тэлевізар і таршэр.
Лямпачкі вазьмі таксама,
Занясі ў суседні двор.
Але больш надзейна будзе
Перарэзаць правады,
Каб ва ўсім мікрараёне
Тут жа вырубіць сьвятло.
І з упэўненасьцю, горда
Можаш ўсім тады сказаць:
«Ад кароткіх замыканьняў
Я зьбярог свой родны дом!»
* * *
Калі сумна ў хаце стала,
Дык запалкі даставай.
Татаў гальштук, мамін пашпарт -
Вось і вогнішча ужо.
Калі тапачкі падкінуць
Ці сякі-такі дзяркач,
Столак можна будзе смажыць,
Юшку ў тумбачцы варыць.
А калі бацькі схавалі
Ўсе запалкі ад цябе,
Патлумач ім, што запалкі
Трэба, каб зрабіць пажар.
Дзяркач - венік
Столак - табурэт
* * *
Калі, мыючы сыночка,
Зразумее раптам мама,
Што яна заместа сына
Мые нечую дачку...
То ня трэба нервавацца,
Ну хіба так гэта важна -
Ўсе аднолькавыя дзеці,
Калі брудныя яны.
* * *
Як састарэеш, то хадзі
Заўсёды пехатой.
Ў трамвай ня пніся - ўсё адно
Там сесьці не дадуць.
І зараз мала ёсьць дурных,
Каб месца саступаць,
А покуль станеш ты стары -
Ня будзе іх зусім.
* * *
Калі блізка ля дарогі
Вы гуляеце ў футбол
І, паслаўшы мяч ў вароты,
Раптам чуеце сьвісток,
Не крычыце: «Гол!», магчыма,
Гэта міліцыянер
Засьвісьцеў, бо мяч патрапіў
Не ў вароты, а ў яго.
* * *
Пераходзячы дарогу,
Не сьпяшайся пад трамвай.
Пачакай на сьветлафоры,
Ці ня зьявіцца адкуль
«Газік» хуткай дапамогі -
Езьдзяць лекары на ім.
Хай саб'юць цябе, а потым
Самі будуць лекаваць.
* * *
Калі ворагаў ты хочаш
Пабароць адным ударам,
Ні ракеты, ні патроны
Не патрэбныя табе.
Ськінь да іх на парашуце
------------------------
(заканчэньне сам прыдумай)
Ворагі цераз гадзіну
Самі рынуцца ў палон.
А калі пусты радочак
Ты ня хочаш сам запоўніць,
Прапаную варыянты,
Выбірай сабе любы.
Ськінь да іх на парашуце:
Меншую сваю сястрычку,
Тату, маму і бабулю,
Дырэктрысу роднай школы,
Педсавет у поўным складзе,
Рухавік ад «Запарожца»,
Стаматолагаў дзясятак,
Капрызуліка Арцёма
Альбо Яначку Папову,
Сок са школьнага буфета
Ці «Бязглуздыя парады»...
Ворагі цераз гадзіну
Самі рынуцца ў палон.
* * *
Калі мама есьці кліча,
Пад канапаю хавайся.
Сьцішся там, каб не адразу
Тата з мамаю знайшлі.
А калі за ногі будуць
З-пад канапы валачы,
Выдзірайся і кусайся,
Усчынай сапраўдны бой.
Калі сілаю дастануць
І пасадзяць ўсё ж за стол,
З кубка выверні гарбату,
Вылі на падлогу суп.
Рот далонямі зацісьні
І са столка падай ўніз.
Падкідай уверх катлеты,
Хай да столі прыстаюць.
І з павагаю празь месяц
Людзі скажуць пра цябе:
«З выгляду худы і дохлы,
А характар - быццам сталь!»
* * *
Калі вырашылі першым
Стаць у шэрагах народу,
Ні за што не даганяйце
Тых, хто сьпераду ідзе.
Бо празь пяць хвілінаў з крыкам
Рынуцца назад ўсе бегчы,
Вы тады натоўп ўзначальце
І бяжыце як хутчэй.
* * *
Да бацькоў тваіх у госьці
Цёця нейкая прыйшла
І дарослыя размовы
Вельмі важныя вядзе?
Трэба ззаду непрыкметна
Падыйсьці да цёці, потым
Гучна крыкнуць проста ў вуха:
«Стой! Здавайся! Хэнде хох!»
І калі са стула цёця
Зь перапуду загрыміць
І гарбату ці какаву
На сукенку разалье,
То, напэўна, вельмі гучна
Будзе мама рагатаць,
Ну а тата ў захапленьні
Сам пацісьне вам руку.
Потым возьме вас за плечы
І кудысьці павядзе.
Там, напэўна, вельмі доўга
Тата будзе вас хваліць.
* * *
Ты у спэцыяльным сшытку
Падрабязна пазначай,
Хто каго на перапынку
Як далёка пасылаў.
Зь кім настаўнік фізкультуры
Піў кефір ў спартовай залі
І што тата ноччу маме
Ціхім голасам шаптаў.
* * *
Калі гострыя прадметы
Вам патрапілі на вочы,
Пастарайцеся ў сябе іх
Як мага глыбей ўтыкнуць.
Так на прыкладзе уласным
Зможаце пераканацца
Ў тым, што гострыя прадметы
Трэба ад дзяцей хаваць.
* * *
Да адказу патрабуюць?
Што ж, умей трымаць адказ.
Не дрыжы, ня хныч, ня мямлі
І вачэй не апускай.
Скажам, запытала мама:
«Хто тут цацкі раськідаў?»
Адкажы, што гэта тата
З тузінам сваіх сяброў.
Ты пабіўся зь меншым братам?
Ўсім кажы: «Ён сам пачаў,
Біў мяне нагой па шыі,
Лаяўся, як той бандыт».
Запытаюць, хто на кухні
Ўсе катлеты пакусаў -
Адкажы, што кот суседскі,
А, магчыма, сам сусед.
Як бы ты ні нагарэзіў,
Падрыхтуй на ўсё адказ.
За свае правіны кожны
Мусіць тлумачэньне даць.
* * *
Калі вырашылі цьверда
Самалёт сагнаць на Захад,
Ды ня можаце прыдумаць,
Чым пілотаў напужаць,
Вы са сьвежае газэты
Ім урыўкі пачытайце,
І яны куды заўгодна
Разам з вамі паляцяць.
* * *
Дражніцца лепш за ўсё з вакна,
Зь вялікай вышыні.
Няблага з танка падражніць
Альбо з браневіка.
Калі ж давесьці хочаш ты
Людзей да горкіх сьлёз,
То файна будзе іх тады
Па радыё дражніць.
* * *
Госьць кубак з кавай упусьціў?
Ня біце госьця ў лоб.
Наліце новы кубак, хай
Спакойна каву п'е.
Калі яшчэ раз кубак госьць
Упусьціць са стала,
Дастаньце шклянку і туды
Наліце каву зноў.
Калі ж ў гасподзе вашай госьць
Ўвесь посуд пераб'е,
Дык давядзецца за каўнер
Гарачай кавы ўліць.
* * *
Калі вас па тэлефоне
Нехта дурнем абазваў
І, адказу не счакаўшы,
Кінуў слухаўку хутчэй,
Набярыце тут жа нумар
З выпадковых іншых лічбаў
І таму, хто вам адкажа,
Так скажыце: «Сам дурны!»
* * *
Ты адрэсу роднай школы,
Дзе пашэньціла вучыцца,
Быццам множаньня табліцу,
Добра-добра завучы.
І калі ты выпадкова
Раптам стрэнеш дыверсанта,
Дык яму адрэсу школы
Неадкладна назаві.
* * *
Не сумуйце, калі ў школку
Выклікаюць раптам маму
Альбо тату. Без сумневаў
Клічце ўсю сваю сям'ю.
Хай прыходзяць дзядзькі, цёткі,
А яшчэ - стрыечны брацік,
Калі ёсьць у вас сабака,
То прыводзьце і яго.
* * *
Калі вырашыў сястрычку
Толькі жартам напужаць,
А гаротная па сьценцы
Уцякае басанож,
Значыць, жартачкі такія
Не даходзяць да яе,
І таму ня варта класьці
Ў тапці ёй жывых мышэй.
* * *
Калі з хлопцамі сястрычку
Ты застукаў на двары,
Не сьпяшайся маме з татам
Ўсё пра гэта расказаць.
Вось калі бацькі сястрычку
Будуць замуж аддаваць,
Жаніху шапнеш на вуха
Ўсё, што знаеш пра яе.
* * *
Калі раптам за табою
Злосны гоніцца натоўп.
Распытайся падрабязна,
Хто пакрыўдзіў іх і чым,
Пастарайся ўсіх суцешыць,
Кожнаму параду даць,
Толькі бег не запавольвай -
Небясьпечна для жыцьця.
* * *
Вы не крыўдуйце на таго,
Хто вас рукамі б'е.
І не лянуйцеся яму
Падзячыць кожны раз
За тое, што з апошніх сіл
Ён б'е рукамі вас,
Хаця у рукі мог бы ўзяць
Цагліну ці дубец.
* * *
Сябар твой на нарадзіны
Цябе ў госьці запрасіў?
Пакідай прэзенты ўдома,
Бо спатрэбяцца пазьней.
Лепш сядай бліжэй да торта
І ні зь кім не размаўляй,
Бо пакуль паразмаўляеш,
Ўсе цукеркі паядуць.
Дробныя бяры кавалкі,
Каб лягчэй было глытаць.
Не хапай салату жменяй -
Ў лыжку ўлезе значна больш.
А гарэшкі і цукеркі
У кішэню, брат, хавай.
Толькі сочыва ня трэба -
Цяжка будзе даставаць.