Пушкіна, Акулава гара, дача Румянцава,
27 вёрст па Яраслаўскай чыгунцы
У сотні сонц заход палаў.
У ліпень перла лета,
гарачыня,
як вар,
плыла -
было на дачы гэта.
Прыгорак Пушкіна гарбіў
Акулавай гарою,
а ніз прыгорка -
вёскай быў,
крывіўся стрэх карою.
А там, за вёскаю, -
дзіра
была, напэўна, ў доле,
і ў дзірку сонца кожны раз
спускалася паволі.
А заўтра -
свет заліты зноў
барвоваю навалай.
Мне гэта ўсё ўзбурыла кроў,
страшэнна раззлавала.
І так абурыўся я раз,
што ўсё ад страху зблекла;
у твар я сонцу крыкнуў:
«Злазь!
Пакінь цягацца ў пекла!»
Я крыкнуў сонцу:
«Дармаед!
Пястун аблочнай ваты!
А тут - не знай ні зім, ні лет,
сядзі, малюй плакаты!»
Я крыкнуў сонцу:
«Пачакай,
гультай залаталобы!
Чым так заходзіць,
лепш на чай
ты да мяне
зайшло бы!»
Ах, я ж загінуў!
Назнарок
ка мне,
па добрай волі,
само,
распяўшы промень-крок,
ідзе яно па полі.
Стаіўшы страх,
я стаў хутчэй
рэціравацца задам.
У садзе зірк яго вачэй.
Яно ўжо крочыць садам.
Праз дзверы,
шчыліны,
акно
ўваліла сонца маса,
і,
ледзь адсопшыся,
яно
загаварыла басам:
«Назад пагнала я агні
раз першы ад стварэння.
Мяне ты клікаў?
Чай гані,
гані, паэт, варэнне!»
Сляза з вачэй -
гарыць мой твар,
такая спёкі сіла, -
ды я яму -
на самавар:
«Ну, што ж,
сядай, свяціла!»
І чорт жа глотцы даў маёй
крычаць яму дакоры!
Сяджу на лаве,
сам не свой,
дрыжу - не выйшла б горай!
Да сонечных яснот,
аднак,
прывык я
паступова, -
за словам слова мы -
і так
пайшла у нас размова.
Я тое,
гэта гавару,
кажу - заела РОСТа,
а сонца:
«Ладна,
не гаруй,
глядзі на рэчы проста!
А мне свяціць
лягчэй?
Ну дзе ж!
Паспробуй, даражэнькі!
А падручылася -
ідзеш
і свеціш на ўсе зрэнкі!»
Размова ў нас -
да цемнаты,
да быўшай, значыць, ночы.
Якая ж цемра?
Мы на «ты»,-
гляджу я смела ў вочы.
Мацнее дружба ўсё мая, -
б'ю па плячы яго я.
А сонца зноў жа:
«Ты ды я,
нас, таварыш, двое!
Хадзем -
заззяем,
запяём
між хламу і маркоты:
я сонца буду ліць сваё,
а вершамі -
сваё ты».
Сцяна цямноты
знемагла,
пад сонц двухстволкай пала.
Гармідар вершаў і святла -
смалі у што папала!
Яно змарнее -
хоча ноч
прыйсці,
тупая сонніца.
Тут - я
на ўсю заззяю моц -
і зноўку дзень зазвоніцца.
Свяціць заўсёды,
ўсюды,
скрозь,
без краю
і бясконца,
свяціць да дзён астатніх! -
Вось
лозунг мой -
і сонца!
1920