Паехала мама ў Кіславодск, пакінула Танечку з бабкай дома.
Пайшла ўнучка са старой у парк.
— Бабця, а во — на дрэве грыбы!
— Апенькі, дзетка, апенькі.
— А іх можна есці?
— Чаму не? У вайну, бывала, імі адно і ратаваліся. Насма-ажу тваёй маме, калі яна гэткая была, як ты...
— А гэты чарвяк дажджавы?
— Дажджавік.
— Яго таму так называюць, бо ён з дожджыкам падае з неба?!
Унучка са старой тэпаюць, так сабе гутараць, і натрапляюць яны на схуднелае кацяня. Яно залезла ў лужыну, бездапаможна азіраецца і жаласліва мяўкае.
— Ой, коцік!.. Баба, і нямецкія каты так мяўкаюць?
Фашысты калісьці вывозілі жанчыну ў Германію, і гэта было ў іх частай тэмай для гутарак.
— Аднолькава, дзетка. І ўсе людзі аднолькава плачуць, калі ў іх гора...
— А дзе яго мамка?
— Мо сабакі разарвалі ці машына раздушыла, і сірата яно... Мо проста заблудзіла ў горадзе... Жарты — столькі дамоў, народу, мітусні!..
— Эх, няшча-асненькі ты мой кі-іса!.. Хадзі, хадзі сюды: на, коцічак, на, на, на, на!..— нагнулася над стварэннем малая.— Ой, які мо-окры, хало-одны!.. Бабуся, давай возьмем яго дадому!
— Возьмем, унучка.
Цяпер малая дома пазнавала свет праз кацяня.
— Баба, а на лапках у яго пёркі?
— Гэта ў птушак пёркі. А ў катоў — шэрстка.
— А што рабілі каты ў вайну? А чаму ён не так пахне, як людзі? І яму тое самае сніцца, калі спіць? Бабця, а лятучыя каты бываюць?..
Жылі яны гэтак утраіх месяц, і было ім вельмі добра. Кацяня стала бліскучым, рахманым і ласкавым коцікам. Як бы з-за таго, што многа выцерпеў, нібы з удзячнасцю да дзяўчынкі, ён увесь час фокуснічаў на падлозе, дурэў з малой.
Цэлы месяц радавалася і малая: у яе быў друг. Чатыры гады свайго жыцця яна толькі брала: маладая пупышка будучага чалавека ўпершыню спазнала шчасце ад таго, што яшчэ больш прыемна даваць. Малая была перакананая, што на гэтым свеце ўсё ўладкавана і добра так ёй будзе заўсёды. Разумела яе мудрая бабка, радавалася за ўнучку.
Але ўсё пайшло па-другому.
Танеччына мама не любіла катоў. Прыехала яна з санаторыя ды залямантавала:
— Фу, у яго блохі, мікробы! Ён смярдзіць! Нясіце яго хутчэй на двор!
— Мама, ма-амка, там ён памрэ! — спрабавала пераканаць яе дачка.
— Нічога не ведаю, зараз жа выносьце гэтую агіду! Ён мяне ўсю заразіў лішаямі!
Мама была прынцыповая, нічога не памаглі Таніны слёзы і асцярожныя просьбы старой. Яны мусілі слухаць.
Бабка з унучкай узялі коціка ў карзінку, аднеслі пару кварталаў ды пакінулі яго знаёмым. Вярнуліся дамоў, а ён, хітрун, ужо іх чакае. Даверліва трэцца аб ногі малой, ціха мурлыча.
Паперла іх прынцыповая мама другі раз. Ката завезлі аўтобусам ужо за Нёман, кот больш не вярнуўся.
Цяпер Таня не можа забыць сябра. Яна часта сумуе, бывае рассеянай і няўважлівай, забывае нават пацалаваць маму на ноч. Тая бачыць дзіўныя паводзіны дачкі, але не разумее, што тут робіцца. Прыдумала ёй дыету, часта мерае тэмпературу, дабілася прыёму ў прафесара-педыятара. Нічога не памагло — і яна пачала верыць у «дурное вока».
Эх, мамы, мамы!