Зюні на 19/ІІІ1
Сястра! За звычаем старынным
Хачу цябе павіншаваць
І рымам2, хоць не вельмі плынным,
Жычэнняў колькі звершаваць.
Сягоння ў дзень твайго імення
Якіх жа добр табе схачу?
Багацтва? Думак ўсіх спаўнення?
Цярплівай будзь,— я іх злічу.
(Нудней ў хваробе за паэту
Няма, бо мозг яго гарыць,
Заснуць не хоча ён да свету
І рад ўсё вершам гаварыць.)
Багацтва й беднасць... Хто з навукай
Рубеж паміж іх правядзе?
Была б дарэмнай спроба мукай,
Бо не раздзеліш іх нідзе.
Граніца іх — у нашай волі,
Іх мера — ў нашай галаве:
Адному грош на дзень даволі,
Другі сто тысяч пражыве
І скажа: «Мала!» Як магу я
Табе багацтваў жычыць тых,
Што кожан іх сабе малюе
На бляер3 свой, на ўласны штых.
А ёсць кляйноды барвы вечнай,
Багацтвы вечнае цаны:
Вясёласць духу, гарт сардэчны,
Цвярозасць мыслі,— вось яны.
Няхай табе, як рабы, служаць,
Каб горкіх дум табе не знаць,
Каб з імі клопат ўсякі здужаць,
Ува ўсякай вальцы4 панаваць.
Звычайна кажуць, як віншуюць:
«Хай мыслі збудуцца усе!»
Ану ж як мысль адна сфалшуець
І толькі гора прынясе
Замест дабра? Ці ж мусіць збыцца
З усім яе укрытым злом,
Каб жыцце — можа так зрабіцца —
Скруціць нам Гордзія вузлом?
Не, не! Няма ўва мне такога
К табе, мой свеце, ў сэрцы зла,
Каб жычыць штось табе благога,
З чым ты няшчаснаю б была.
Жаданні нашы не заўсёды
Сваімі слушна можам зваць:
На нас найльжэйшыя прыгоды
Наймоцней здольны уплываць,
Дый так, што часам нашы змыслы5
Гатовы зблутацца саўсім.
Калі тады прыходзяць мыслі,
То верыць трэба ім не ўсім!
1 Паводле каталіцкага календара 19 сакавіка прыпадаюць імяніны Язэпа (Юзэфа — Зюка) і Юзэфіны (Зюні).
2 Рым — рыфма (польск.).
3 Бляер — выдумка, хлусня.
4 Валька — змаганне (польск.).
5 Тут у сэнсе: пачуцці.