БЕЛАРУСКАЯ ПАЛІЧКА

Барыс Жанчак

вераГОДнасьць

Прадслоўе
СТУДЗЕНЬ
  1.01
    1
    2
    3
    4
    5
  2.01
    1
    2
    3
    4
    5
  3.01
    1
    2
    3
    4
    5
  4.01
    1
    2
    3
    4
    5
  5.01
    1
    2
    3
    4
    5
  6.01
    1
    2
    3
    4
    5
  7.01
    1
    2
    3
    4
    5
  8.01
    1
    2
    3
    4
    5
  9.01
    1
    2
    3
    4
    5
  10.01
    1
    2
    3
    4
    5
  11.01
    1
    2
    3
    4
    5
  12.01
    1
    2
    3
    4
    5
  13.01
    1
    2
    3
    4
    5
  14.01
    1
    2
    3
    4
    5
  15.01
    1
    2
    3
    4
    5
  16.01
    1
    2
    3
    4
    5
    17.01
    1
    2
    3
    4
    5
    18.01
    1
    2
    3
    4
    5
    19.01
    1
    2
    3
    4
    5
  20.01
    1
    2
    3
    4
    5
  21.01
    1
    2
    3
    4
    5
  22.01
    1
    2
    2
    3
    4
    5
  23.01
    1
    2
    3
    4
    5
  24.01
    1
    2
    3
    4
    5
  25.01
    1
    2
    3
    4
    5
  26.01
    1
    2
    3
    4
    5
  27.01
    1
    2
    3
    4
    5
  28.01
    1
    2
    3
    4
    5
  29.01
    1
    2
    3
    4
    5
  30.01
    1
    2
    3
    4
    5
  31.01
    1
    2
    3
    4
    5
ЛЮТЫ
  1.02
    1
    2
    3
    4
    5
  2.02
    1
    2
    3
    4
    5
  3.02
    1
    2
    3
    4
    5
  4.02
    1
    2
    3
    4
    5
  5.02
    1
    2
    3
    4
    5
  6.02
    1
    2
    3
    3
    4
    5
  7.02
    1
    2
    3
    4
    5
  8.02
    1
    2
    3
    4
    5
  9.02
    1
    2
    3
    4
    5
  10.02
    1
    2
    3
    4
    5
  11.02
    1
    2
    3
    4
    5
  12.02
    1
    2
    3
    4
    5
  13.02
    1
    2
    3
    4
    5
  14.02
    1
    2
    3
    4
    5
  15.02
    1
    2
    3
    4
    5
  16.02
    1
    2
    3
    4
    5
  17.02
    1
    2
    3
    4
    5
  18.02
    1
    2
    3
    3
    4
    5
  19.02
    1
    2
    2
    3
    4
    5
  20.02
    1
    2
    3
    4
    5
  21.02
    1
    2
    3
    4
    5
  22.02
    1
    2
    3
    4
    4
    5
  23.02
    1
    2
    3
    4
    5
  24.02
    1
    2
    3
    4
    5
  25.02
    1
    2
    3
    4
    5
    5
  26.02
    1
    2
    3
    4
    5
  27.02
    1
    2
    3
    4
    5
  28.02
    1
    2
    3
    4
    5
САКАВІК
  01.03
    1
    2
    3
    4
    5
  2.03
    1
    2
    3
    4
    5
  3.03
    1
    2
    3
    4
    5
  4.03
    1
    2
    3
    4
    5
  5.03
    1
    2
    3
    4
    5
  6.03
    1
    2
    3
    4
    5
  7.03
    1
    2
    3
    4
    5
  8.03
    1
    2
    3
    4
    5
  9.03
    1
    2
    2
    3
    4
    5
    
  10.03
    1
    2
    2
    3
    4
    5
  11.03
    1
    2
    3
    4
    5
  12.03
    1
    2
    3
    4
    5
  13.03
    1
    2
    3
    4
    5
  14.03
    1
    2
    3
    4
    5
  15.03
    1
    2
    3
    4
    5
  16.03
    1
    2
    3
    4
    5
  17.03
    1
    2
    3
    4
    5
  18.03
    1
    2
    3
    4
    5
  19.03
    1
    2
    3
    4
    5
  20.03
    1
    2
    3
    4
    5
  21.03
    1
    2
    3
    4
    5
  22.03
    1
    2
    3
    4
    5
  23.03
    1
    2
    3
    4
    5
  24.03
    1
    2
    3
    4
    5
  25.03
    1
    2
    3
    4
    5
  26.03
    1
    2
    3
    4
    5
  27.03
    1
    2
    3
    4
    5
  28.03
    1
    2
    3
    4
    5
  29.03
    1
    2
    3
    4
    5
  30.03
    1
    2
    3
    4
    5
  31.03
    1
    2
    3
    4
    5
КРАСАВІК
  1.04
    1
    2
    3
    4
    5
  2.04
    1
    2
    3
    4
    5
  3.04
    1
    2
    3
    4
    5
  4.04
    1
    2
    3
    4
    5
  5.04
    1
    2
    3
    4
    5
    
  6.04
    1
    2
    3
    4
    5
  7.04
    1
    2
    3
    4
    5
  8.04
    1
    2
    3
    4
    5
  9.04
    1
    2
    3
    4
    5
  10.04
    1
    2
    3
    4
    5
  11.04
    1
    2
    3
    4
    5
  12.04
    1
    2
    3
    4
    5
  13.04
    1
    2
    3
    4
    5
  14.04
    1
    2
    3
    4
    5
  15.04
    1
    2
    3
    4
    5
  16.04
    1
    2
    3
    4
    5
  17.04
    1
    2
    3
    4
    5
  18.04
    1
    2
    3
    4
    5
  19.04
    1
    2
    3
    4
    5
  20.04
    1
    2
    3
    4
    5
  21.04
    1
    2
    3
    4
    5
  22.04
    1
    2
    3
    4
    5
  23.04
    1
    2
    3
    4
    5
  24.04
    1
    2
    3
    4
    5
  25.04
    1
    2
    3
    4
    5
  26.04
    1
    2
    3
    4
    5
  27.04
    1
    2
    3
    4
    5
  28.04
    1
    2
    3
    4
    5
  29.04
    1
    2
    3
    4
    5
  30.04
    1
    2
    3
    4
    5
ТРАВЕНЬ
  1.05
    1
    2
    3
    4
    5
  2.05
    1
    2
    3
    4
    5
  3.05
    1,2,3,4,5
  4.05
    1
    2
    3
    4
    5
  5.05
    1
    2
    3
    4
    5
  6.05
    1
    2
    3
    4
    5
  7.05
    1
    2
    3
    4
    5
  8.05
    1
    2
    3
    4
    5
  9.05
    1
    2
    3
    4
    5
  10.05
    1
    2
    3
    4
    5
  11.05
    1
    2
    3
    4
    5
  12.05
    1
    2
    3
    4
    5
  13.05
    1
    2
    3
    4
    5
  14.05
    1
    2
    3
    4
    5
  15.05
    1
    2
    3
    4
    5
  16.05
    1
    2
    3
    4
    5
  17.05
    1
    2
    3
    4
    5
  18.05
    1
    2
    3
    4
    5
    19.05
    1
    2
    3
    4
    5
    5
  20.05
    1
    2
    3
    4
    5
  21.05
    1
    2
    3
    4
    5
  22.05
    1
    2
    3
    4
    5
  23.05
    1
    2
    3
    4
    5
  24.05
    1
    2
    3
    4
    5
  25.05
    1
    2
    3
    4
    5
  26.05
    1
    2
    3
    4
    5
  27.05
    1
    2
    3
    4
    5
  28.05
    1
    2
    3
    4
    5
  29.05
    1
    2
    3
    4
    5
  30.05
    1
    2
    3
    4
    5
  31.05
    1
    2
    3
    4
    5
ЧЭРВЕНЬ
  1.06
    1
    2
    3
    4
    5
  2.06
    1
    2
    3
    4
    5
  3.06
    1
    2
    3
    4
    5
  4.06
    1
    2
    3
    4
    5
    5.06
    1
    2
    3
    4
    5
  6.06
    1
    2
    3
    4
    5
  7.06
    1
    2
    3
    4
    5
  8.06
    1
    2
    3
    4
    5
  9.06
    1
    2
    3
    4
    5
  10.06
    1
    2
    3
    4
    5
  11.06
    1
    2
    3
    4
    5
  12.06
    1
    2
    3
    4
    5
  13.06
    1
    2
    3
    4
    5
  14.06
    1
    2
    3
    4
    5
  15.06
    1
    2
    3
    4
    5
  16.06
    1
    2
    3
    4
    5
  17.06
    1
    2
    3
    4
    5
  18.06
    1
    2
    3
    4
    5
  19.06
    1
    2
    3
    4
    5
  20.06
    1
    2
    3
    4
    5
  21.06
    1
    2
    3
    4
    5
  22.06
    1
    2
    3
    
    4
    5
  23.06
    1
    2
    3
    4
    5
  24.06
    1
    2
    3
    4
    5
  25.06
    1
    2
    3
    4
    5
  26.06
    1
    2
    3
    4
    5
  27.06
    1
    2
    3
    4
    5
  28.06
    1
    2
    3
    4
    5
  29.06
    1
    2
    3
    4
    5
  30.06
    1
    2
    3
    4
    5
ЛІПЕНЬ
  1.07
    1
    2
    3
    4
    5
  2.07
    1
    2
    3
    4
    5
  3.07
    1
    2
    3
    4
    5
  4.07
    1
    2
    3
    4
    5
  5.07
    1
    2
    3
    4
    5
  6.07
    1
    2
    3
    4
    5
  7.07
    1
    2
    3
    4
    5
  8.07
    1
    2
    3
    4
    5
  9.07
    1
    2
    3
    3
    4
    5
  10.07
    1
    2
    3
    4
    5
  11.07
    1
    2
    3
    4
    5
  12.07
    1
    1
    2
    3
    4
    5
  13.07
    1
    2
    3
    4
    5
  14.07
    1
    2
    3
    4
    5
  15.07
    1
    2
    3
    4
    5
  16.07
    1
    2
    3
    4
    5
  17.07
    1
    2
    3
    4
    5
  18.07
    1
    2
    3
    4
    5
  19.07
    1
    2
    3
    4
    5
    
  20.07
    1
    2
    3
    4
    5
  21.07
    1
    2
    3
    4
    5
  22.07
    1
    2
    3
    4
    5
  23.07
    1
    2
    3
    4
    5
  24.07
    1
    2
    3
    4
    5
  25.07
    1
    2
    3
    4
    5
  26.07
    1
    2
    3
    4
    5
  27.07
    1
    2
    3
    4
    5
  28.07
    1
    2
    3
    4
    5
  28.07
    1
    2
    3
    4
    5
  29.07
    1
    2
    3
    3
    4
    5
  30.07
    1
    2
    3
    4
    5
  31.07
    1
    2
    3
    4
    5
ЖНІВЕНЬ
  1.08
    1
    2
    3
    4
    5
  2.08
    1
    2
    3
    4
    5
  3.08
    1
    2
    4
    5
    
  4.08
    1
    2
    3
    4
    5
  5.08
    1
    2
    
    3
    4
    5
  6.08
    1
    2
    3
    4
    5
  7.08
    1
    1
    2
    3
    4
    5
  8.08
    1
    2
    3
    4
    
    5
  9.08
    1
    2
    
    3
    4
    5
  10.08
    1
    2
    
    3
    4
    5
  11.08
    1
    
    2
    3
    4
    5
  12.08
    1
    2
    3
    4
    5
  13.08
    1
    2
    3
    4
    5
  14.08
    1
    2
    3
    4
    5
  15.08
    1
    2
    3
    4
    5
  16.08
    1
    2
    3
    4
    5
  17.08
    1
    2
    3
    4
    5
  18.08
    1
    2
    3
    4
    5
  19.08
    1
    2
    3
    4
    5
  20.08
    1
    2
    3
    4
    5
  21.08
    1
    2
    3
    4
    5
  22.08
    1
    2
    3
    4
    
    5
    
  23.08
    1
    2
    3
    4
    5
  24.08
    1
    2
    3
    4
    5
  25.08
    1
    2
    3
    4
    
    5
  26.08
    1
    2
    3
    4
    
    5
    
  27.08
    1
    2
    3
    4
    5
  28.08
    1
    2
    3
    4
    5
    
  29.08
    1
    2
    3
    4
    5
  30.08
    1
    2
    3
    4
    5
  31.08
    1
    2
    3
    4
    5
ВЕРАСЕНЬ
  1.09
    1
    2
    3
    4
    5
  2.09
    1
    2
    3
    4
    5
  3.09
    1
    2
    3
    4
    5
  4.09
    1
    2
    3
    4
    5
  5.09
    1
    2
    3
    4
    5
  6.09
    1
    2
    3
    4
    5
  7.09
    1
    2
    3
    4
    5
  8.09
    1
    2
    3
    4
    5
  9.09
    1
    2
    3
    4
    5
  10.09
    1
    2
    3
    4
    5
  11.09
    1
    2
    3
    4
    5
  12.09
    1
    2
    3
    4
    5
  13.09
    1
    2
    3
    4
    5
  14.09
    1
    2
    3
    4
    5
  15.09
    1
    2
    3
    4
    5
    5
  16.09
    1
    2
    3
    3
    4
    5
  17.09
    1
    2
    3
    4
    5
  18.09
    1
    2
    3
    4
    5
  19.09
    1
    2
    3
    4
    5
  20.09
    1
    2
    2
    3
    4
    5
  21.09
    1
    2
    3
    4
    5
  22.09
    1
    2
    3
    4
    5
  23.09
    1
    2
    3
    4
    5
  24.09
    1
    2
    3
    4
    5
  25.09
    1
    2
    3
    3
    4
    5
  26.09
    1
    2
    3
    4
    5
  27.09
    1
    2
    3
    4
    5
  28.09
    1
    2
    3
    4
    5
  29.09
    1
    2
    3
    4
    5
  30.09
    1
    2
    3
    4
    5
КАСТРЫЧНІК
  1.10
    1
    2
    3
    4
    5
  2.10
    1
    2
    3
    4
    5
  3.10
    1
    2
    3
    4
    4
    5
    5
  4.10
    1
    2
    3
    4
    5
  5.10
    1
    2
    2
    3
    4
    5
  6.10
    1
    2
    3
    4
    5
  7.10
    1
    2
    3
    3
    4
    5
  8.10
    1
    1
    2
    3
    4
    5
  9.10
    1
    2
    3
    4
    5
  10.10
    1
    1
    2
    3
    4
    5
  11.10
    1
    2
    3
    4
    5
  12.10
    1
    2
    3
    4
    5
    5
  13.10
    1
    2
    
    3
    4
    5
  14.10
    1
    2
    3
    4
    5
  15.10
    1
    2
    3
    4
    5
  16.10
    1
    2
    3
    3
    4
    5
  17.10
    1
    2
    2
    3
    4
    5
  18.10
    1
    1
    2
    2
    3
    4
    5
  19.10
    1
    2
    2
    3
    4
    5
  20.10
    1
    1
    2
    3
    4
    5
  21.10
    1
    2
    2
    3
    4
    5
  22.10
    1
    1
    2
    3
    3
    4
    5
  23.10
    1
    2
    2
    3
    4
    5
  24.10
    1
    2
    3
    4
    5
  25.10
    1
    2
    3
    4
    4
    5
  26.10
    1
    2
    3
    3
    4
    5
  27.10
    1
    2
    2
    3
    4
    5
  28.10
    1
    2
    3
    3
    4
    5
  29.10
    1
    2
    3
    3
    4
    5
  30.10
    1
    1
    2
    3
    4
    5
ЛІСТАПАД
  1.11
    1
    1
    2
    3
    4
    5
  2.11
    1
    2
    3
    4
    4
    5
  3.11
    1
    2
    3
    4
    4
    5
  4.11
    1
    2
    3
    4
    5
  5.11
    1
    2
    3
    4
    5
  6.11
    1
    1
    2
    3
    4
    5
  7.11
    1
    2
    2
    3
    4
    5
  8.11
    1
    2
    3
    4
    5
  9.11
    1
    2
    2
    3
    4
    5
  10.11
    1
    2
    3
    4
    5
  11.11
    1
    2
    3
    4
    5
  12.11
    1
    2
    2
    3
    4
    5
  13.11
    1
    2
    2
    3
    4
    5
  14.11
    1
    2
    2
    3
    4
    5
  15.11
    1
    1
    2
    3
    4
    5
  16.11
    1
    2
    3
    4
    5
  17.11
    1
    2
    3
    4
    5
  18.11
    1
    2
    3
    4
    5
    5
  19.11
    1
    2
    3
    4
    5
  20.11
    1
    2
    3
    4
    5
    
  21.11
    1
    2
    3
    3
    4
    5
    22.11
    1
    2
    3
    3
    4
    5
  23.11
    1
    2
    3
    3
    4
    5
  24.11
    1
    2
    3
    3
    4
    5
  25.11
    1
    2
    3
    3
    
    4
    5
  26.11
    1
    2
    3
    4
    5
  27.11
    1
    2
    3
    4
    5
  28.11
    1
    2
    3
    4
    5
    29.11
    1
    2
    3
    3
    4
    5
  30.11
    1
    2
    3
    3
    4
    5
СЬНЕЖАНЬ
  1.12
    1
    2
    3
    3
    4
    5
  2.12
    1
    2
    3
    4
    4
    5
  3.12
    1
    2
    3
    4
    5
  4.12
    1
    2
    3
    4
    5
  5.12
    1
    2
    3
    4
    5
  6.12
    1
    2
    3
    3
    
    4
    
    5
  7.12
    1
    2
    3
    3
    4
    5
  8.12
    1
    2
    3
    3
    4
    5
  9.12
    1
    2
    3
    3
    4
    5
  10.12
    1
    1
    2
    3
    4
    5
  11.12
    1
    2
    3
    4
    5
    5
  12. 12
    1
    2
    3
    3
    4
    5
  13.12
    1
    2
    3
    3
    4
    5
  14.12
    1
    2
    2
    3
    4
    5
  15.12
    1
    2
    3
    3
    
    4
    5
  16.12
    1
    2
    3
    3
    4
    5
  17.12
    1
    2
    3
    3
    4
    5
  18.12
    1
    2
    3
    3
    4
    5
  19.12
    1
    2
    3
    3
    4
    5
  20.12
    1
    2
    3
    3
    4
    5
  21.12
    1
    2
    3
    3
    4
    5
  22.12
    1
    2
    3
    3
    4
    5
  23.12
    1
    2
    3
    3
    4
    5
  24.12
    1
    2
    3
    3
    4
    5
  25.12
    1
    2
    3
    3
    4
    5
  26.12
    1
    2
    3
    3
    4
    5
  27.12
    1
    2
    2
    3
    4
    5
  28.12
    1
    2
    3
    3
    4
    5
  29.12
    1
    2
    3
    3
    4
    5
  30.12
    1
    2
    3
    3
    4
    5
  31.12
    1
    2
    3
    3
    4
    5
ПАСЛОЎЕ

 

 

Прадслоўе

 

*

верагоднасьць

супадзеньня

Вера

Годнасьць

цуд падзеньня

 

*

 

з зораў выкрасаны

сон над акрэсамі

год ці выкрасьлены

ці год накрэсьлены

 

*

 

гэта золата? не -- гэта зерне

дзе зара залівае разоры

дзе закрытыя калівы Веры

што разгорнуцца потым як зараз

 

*

 

бессані дом неабдымны

часу-асобы ніякі

бездані думнай і дымнай

году сябе ці сабакі

 

*

 

споведзь не матчына і не бацькава

толькі твая

а значыцца

словы – зоркі неба нябачнага

гэтай хвілінай азначацца

 

*

 

я адкрыю вам сакрэт

што нізаў каралі

разам з тымі: гэты сьвет

прывідны стваралі

 

*

 

з самых глыбіняў – болю не чутна

(чуйна начуе Вера)

дзе існае існа

дзе сутнае сутна

дзе соладка стыне верад

 

 

*

 

часьцяком за чаркай поўнай

каля пэўнага прызнаньня

з шэрых чатырохрадкоўяў

выцякае прадказаньне

 

 

*

 

гэта праз увесь год

гэта праз увесь пласт

гэта і не на ўсход

гэта і не наўпрост

 

*

 

радасьць яснай зайздрасьці

сорам выпадковы

вось табе і здрадзіла

чатырохрадкоўе

 

 

 

СТУДЗЕНЬ

 

ачынаюся астрожна

раніцою ў паняверцы

лепш ня спаць

чым спаць трывожна

лепш на сэрцы

чым бяз сэрца

як крычу

як быццам небу

як праз столь

як праз салому:

ды каму ўсё гэта трэба?

адгукаецца: нікому

 

 

 

 

 

1.01

 

 

1

 

 вольны плыве ручаёк – нарадзіла крыніца

неба адразу блакітам накрыла яго

краем нязнаным бяжыць ён сустрэць не баіцца

вечную здраду на скрыдлах сваіх берагоў

 

 

2

 

як вылузваю складана

зразумела ці даступна

проста думкаю няўдалай

паступаюся наступным

 

 

3

 

бо гэта праменьне ня ўсё асьвятляе

а толькі (хаця б не зманіць) ці палову

нябачнае – чуйнымі тымі вятрамі

якія ня думкай дык словам

 

 

4

 

той араты арэ-арэ

міма помнікаў пакуляных

гэтак зычаны звычны грэх

недасяжнае пакаяньне

 

 

5

 

гэтак заўжды без жаданай замены

тое тваё да канца на гарбе

а нехта ўсё сіліцца зразумець:

чым жа ляпейшы ён за цябе

 

 

 

2.01

 

 

1

 

промні нетутэйшага напалу

ловяць зь неба кожны гэты ўздых

у душу нішто не пранікае

апроч іх

 

 

2

 

сьпякота першага юнацкага каханьня

гарачыня нязнаная і ўсё ж

настане лета – ветрыку дыханьне

і восеньскага веку вечны дождж

 

 

3

 

кожны ў адчыненыя дзверы шчэміцца

хоць сабе ў хлеў

хоць у шчыліну будкі сабачай

ведаю гэтых: хаця б нарадзіцца яшчэ раз

годна маўчыць: болей не ўвасабляцца

 

 

4

 

успамінаю: у нейкай кніжцы

жахнуўся небам зорным

нялюдска-незнаёмым нізкім

і чорным

 

 

5

 

ня сытым і не пакутнікам

маленствам глухім і золкім

злучаючы востракутнікі

я вырысоўваў зорку

 

 

3.01

 

 

1

 

ведаючы чым жывая

кветка спрадвечнага краю

ветрам гайдаю дрэвы

вечнай душы павевам

 

 

2

 

але ты мая заранка

ці павінна мяне бачыць

гэта значыць гладзіць промнем па маёй рэдкавалосай

галаве каб я круціўся як умеюць акрабаты

альбо знаў як лось гарбаты

зблізку разглядаць дзівосы

 

 

3

 

ты меркавала што цяпер зіма

і ў вершы шэрань снег ды завіруха

а я цікую дзе вясна сама

і мы з табой салоўку будзем слухаць

 

 

4

 

на гэтай зямлі звычайнай

(у гэтых местах і весях)

убачанай ад пачатку

адзіным словам – увесь я

 

 

5

 

развінай сувой

меўшыся няспаўшым

думкаю сваёй

разуменьнем вашым

 

 

4.01

 

 

1

 

а птушкі ўмеюць (шмат – але ня ўсе)

высокай марай – нерухомым сонцам

азначыць перыною на страсе

свой ранішні палёт бясконцы

 

 

2

 

а варажыць над скрыжалямі часу

нешта складзецца

паўторыцца нешта

толькі й ты сам што нядаўна пачаўся

тут назаўжды застанешся

 

 

3

 

спалучаюцца далучаюцца вылуча…

далеччу закручаныя аблокі

час каторы адчаяўся яблыкаў блокі

выкочвае бязгучнае ў чан

 

 

4

 

старая-старая-старая кінастужка

на ёй тыя каго даўно няма страляюць у таго

каго зараз не стане…

кніжкай засушаны паміж лістамі

лісцік кляновы жахаецца сьцюжы

 

 

5

 

душой знайшоўшыся нарэшце

шыкоўна нашаму прыдатны

магу ваду насіць у рэшаце

увесь нястрымны і нястратны

 

 

5.01

 

 

1

 

хваляваньня чысты ліст паперы

поле неўзаранае якую

будзеш мець удачу хіба з верай

плыў у тую самую раку я?

 

 

2

 

яна для ўсіх дасяжная на сцэне

здаецца захацеў і ты.. але

на гэта ловімся заўсёды ўсе мы

пакуль закуска стыне на стале

 

 

3

 

смуга размывае і азначае

і абяцае адценьні смуга

ды не цягніся ня ўздумай уга

вернешся ў самы пачатак

 

 

4

 

як быццам гэтак звычна нам: усё каб

трымцела нечаканасьцю ды ўжо

упэўненасьці хочацца высокай

такой як цішыня перад дажджом

 

 

5

 

каторы раз: адлюстраваньне

ад месячыка па рацэ

ці гэта думкай затрыманай

сьціскаю я сьціло ў руцэ

 

 

6.01

 

 

1

 

рака заўсёды помніць свой выток

як ты да зор нясеш спакой і змору

віток – узгорак

замчышча – віток

і так ня згледзіш за каторым мора

 

 

2

 

ты апускаеш глыбей думкі нарог

разора жаданьня (жаханьня-жуды?)

столькі шляхоў столькі дарог

усе ў нікуды

 

 

3

 

справу распачаўшы

роспач не пусьці

ў хату раз пачуўшы

пойдзе па жыцьці

 

 

4

 

каб разгадаў: велаколы (ах, сьпіцы!)

круцяцца раптам назад – разганіся

мог бы і ў цемры пазнаць (як не сьпіцца)

гэтага сьвету граніцы

 

 

5

 

чыстая гэта вада (ад балота ў балота)

купіны-багна-ламачча

дзе ж сьветлы пясок?

рукі цяжэюць упоперак плыні – калода

сьвішча сякера як куля бязбожных часоў

 

 

7.01

 

 

1

 

гэтак няспешна няярка вымалёўваецца аблічча

а табе абы ўся

сама болей шкоды ад такога хто блізка

падыйшоў ды яшчэ не зрабіўся

 

 

2

 

рабы кладзіце піраміду

над фараонам

мацуюся я і ідал

пароўну

 

 

3

 

воблачкі тыя заходу цаглінкі

што не сьпяшаюць разьвітвацца з сонцам

родныя нечым як музыка Глінкі

недасягальныя нечым высокім

 

 

4

 

сьцяг сораму сэрца

пульсуе пунсовым

а што як пральецца

збавеньнем часовым

 

 

5

 

даражэнькае нялюдства

як пажаліцца

можа гэтак рэвалюцыя

прадаўжаецца

 

 

8.01

 

 

1

 

бывае так: адчую сваё месца

абжытае ад галавы да пят

а потым сірацінай застанешся

чакаеш зноўку цеплыню назад

 

 

2

 

ня важна хто ты: яр-ваяр-змагар

якога ты высокага палёту

адно каб толькі меў адметны дар:

не зразу аб сабе а потым-потым

 

 

3

 

латак шашы пасьпешлівасьцю вошчаны

паўзуць паўз сузіральніка няроўна

то грузавік назольнай мухай восеньскай

то “запарожца” божая кароўка

 

 

4

 

здаецца гэтак гукаў шмат навокал

прыслухаешся – проста ветру шум

а той адзіны чысты і высокі

які сваёю цішынёй нашу

 

 

5

 

вечарам (стомаю) вочы заплюшчу

вяшчуючы непатрэбнае дню

пакажы-пакажы-пакажы мне зямлю

хоць яшчэ аднюсенькую-адну

 

 

9.01

 

 

1

 

якім душа ўрачона словам

імя малітва звон куваньне

якой зашторана заслонай

і як зачуе раскаванасьць

 

 

2

 

хаціна бабулі пахілая

дзе быў агародчык пры ёй

а чым адцьвітаюць грахі мае

шыбуючы сьцежкай прамой

 

 

3

 

парослы пасекай маленства

пагорак поўны пачуцьця

мне толькі помніць застаецца

паверхню звыклага жыцьця

 

 

4

 

пазіраю: сьлязінку зьбірае галінка

як сьвятло ненадзейнае восені позьняй

не ўдаецца заўважыць мне тую хвілінку

калі радасць жывая яе перапоўніць

 

 

5

 

чамусьці ў цішыні падумаў сёньня

начной адлігай студзеня і ўсё ж:

на колькі кропляў разаб’ецца сонца

каб стаць вясёлкай што злавіла дождж?

 

 

10.01

 

 

1

 

ды гэты свет мы проста прыдумляем

ня бачачы ня чуючы ня знаючы

а можа гэта ўсё і праўда мроі

лагодаю каб потым зла яшчэ

 

 

2

 

хаціна вокнамі да вуліцы

дзве аканіцы ўсёй сям’ёй

ну як сягоньня не расчуліцца

і мне зірнуўшы ў вочы ёй

 

 

3

 

вадаспадам жвіру кліча круча

бачыш: нават дрэўца ўніз зьбягае

гэтак і цябе калісь ад гаю

горная няўрымсьлівасьць адлучыць

 

 

4

 

помніш там каля кароўніка

падказаў нам лад вясковы

што ў алейцы дрэвы роўненька

крочаць зь песьняю вайсковай

 

 

5

 

плён і план – адзінай літарай

нібы чыркне чурка ў чарку

вось жа слова штука хітрая

не злучыць канцоў-пачаткаў

 

 

11.01

 

 

1

 

у пустаце (вібруючае цела)

тугая хваля спараджае гук

вось гэтак жа калі б табе карцела

пазбавіцца і галавы і рук

 

 

2

 

што табе падарыць у спакойным жыцьці

можа час гэты звонкі высокі-высокі

можа гэты ўспамін дзе на небе трымціць

захінуўшыся хмарай вясёлка

 

 

3

 

усё табе належыць як і кожнаму

сапраўднае-наступнае мінулым

руды-блакітны верасень над пожняю

і сакавіцкая паводка гулам

 

 

4

 

калі зірнуў якраз на неба

убачыў сонца нерухомае

а ноччу калі думаць трэба

здзівіўся месяцу над комінам

 

 

5

 

вось і зразумеў што я не тут а ўсюды

вось і зразумеў: не зараз я а скрозь

вось і зразумеў што я ня быў ня буду

вось і зразумеў што я заўсёды ёсьць

 

 

12.01

 

 

1

 

які ты ненадзейны гэты дзень

які няспраўджаны

які імклівы

не чуючы як голас твой гудзе

падзеяў заўважаю пералівы

 

 

2

 

выгоды цела існага ўжываю

падманьваюся горкім кіслым прэсным

а росным рэзкім гострым і крывавым

пачую як яно ўва мне ўваскрэсьне

 

 

3

 

на першым месцы сам

на першым месцы я

ніяк такую ўвагу не адсунеш

здаецца вось такі ніякі сёньня

забудуся: ізноў рука свая

 

4

 

выпаўзаючы з тэлевізара

абвіваецца вакол шыі

неазначаная вялізная

неспакою страшылка

 

 

5

 

калі пачуеш гэты ўздых

што цела зробіцца ня гліна

не за дваіх не за траіх

за ўсіх заўсёды ўсьцяж павінен

 

 

13.01

 

 

1

 

у якім гэта эфіры мы гучым адначасова

можа спевам можа гудам можа словам

дзе гукаем дзе шукаем дзе дарма турбуем Бога

добра што ня чуем там адзін аднога

 

 

2

 

прыехаў аўтамабіль і спыніўся

прыпаўшы як шчанюк на чатыры лапы

у яго ў накручаных кіламетрах сьпіна ўся

і месца ў якое трапіў

 

 

3

 

анічога ляпей не бывае як сустрэцца зь сябрынай юнацтва

нібы некалі ў рэчку дзе плынь раўнаважыць нырца

і стаіш ты над саменькім дном ледзь шавелячы плыўнікамі

і лагода цябе абцякае вадою нячутных гадоў

 

 

4

 

ветру дудачка нягучная

з-за куста вячэрнім зарывам

гук і колер так спалучаны

як жыцьцё непрадказальнае

 

 

5

 

за вакном так сіне-сіне

скора ноч на зорах хмары

вы калі былі насілі

цішыню як акуляры?

 

 

14.01

 

 

1

 

можна папаназьбіраць разам шмат дзяцей

можна папаназьбіраць разам шмат хлапцоў

можна папаназьбіраць разам шмат дзядоў –

жудасная аднастайнасьць школы-арміі-багадзельні

 

 

2

 

апранаюся як капуста:

сарочка-гарнітур-паліто

а на галаве нечакана-пуста

ды гэтага не заўважыць ніхто

 

 

3

 

хай дарога заўсёдная йдзе

пасярэдзіне гэтага сьвету

разыходзя… – кругі па вадзе –

абцякаючы дрэвамі мэту

 

4

 

хвароба падкрадваецца не іначай

да пары нячутная невідзімка

а калі яе ты забачыш

яна ўжо ў тваіх абдымках

 

 

5

 

сумны сьвісток цягніка

некалі тоесны гэткаму вечару

ведае не ўнікаць

ні дарогі ні вечнага

 

 

15.01

 

 

1

 

туманом невыразным глыбіняў падхмар’я

гэта вечнае Божае слова глыбока ўдыхаючы

праз гады праз стагоддзі пакутаў нямарных

спадзяюся да вечнай Любові ўздымаюся

 

 

2

 

атожылкі нашасьці

у Амерыцы ў Аўстраліі ды па ўсім сьвеце

хай бы ж лісьцё параскашавалася

крышачку ў леце

 

 

 

3

 

вачаняты надзеяю бачаць

толькі добрае ў сьвеце

гэта носьбіты нашых балячак

за Чарнобылем дзеці

 

 

4

 

і на ўсёй зямлі Курапаты

гэты лес апошняга крыку

гэты ціхі шолах зацяты

пачувай не прыймаючы зьдзеку

 

 

5

 

з талентамі нараджаюцца –

у газеце гучны загаловак

ну а потым калі талентам уджаліцца

жаліцца на зломаны аловак

 

 

16.01

 

 

1

 

куды ні траплю (на той бок брыла)

усюды бачу гэты самы мілы

сваёй душы прасьцяг яна была

і тут перасягаючы магілы

 

 

2

 

быць заўсёды мушу вінаватым

грэх – мой самы першы абавязак –

хоць амаль не собіла ў салдаты

хоць ня рваў улетку лепшых красак

 

 

3

 

я спакойны нібы назіральнік

што засланы на востраў вялізны...

жонка кажа: схадзі можа ў пральню

бо заслана нясьвежай бялізнай

 

 

4

 

а гэта праўда: паміж дрэў жывёл

ды камянёў ляжыць мой шлях далейшы

каб я свой рэй да небакраю вёў

ды памятаў калун пілу і лейцы

 

 

 

 

5

 

калі ты ў сьне бездапаможным

затулены адною коўдрай

табе адкрыты той трывожны

куды набожна можа кожны

 

 

17.01

 

 

1

 

я толькі да жанчын (пчала да кветак,

да лісьця вецер, да гармат маёр)

такая мусібыць палярнасьць клетак

што ў цела спалучаюцца маё

 

 

2

 

карыстаюся дзядоў набыткам

рукі ногі вочы сілу маюць

хоць я сам ніколечкі.. як быццам

сёньнешняе ўсе часы трымаюць

 

 

3

 

прыгажосьць расьцягнецца зьдзіўленьнем

(Мадзільяні) нібы грунт лягчэе

дзе ручай разгойдвае лагчыну

каб было рудое на зялёным

 

 

4

 

гэткае страшнае слова пачуў:

распараджацца ўласным жыцьцём маю права

якая бязьвер’я праява

быццам і сам недзе ў бездань лячу

 

 

5

 

адчуючы што варта напісаць

я сам не разумею што пішу

так воўк завые ў веданых лясах

падроблюючыся пад ветру шум

 

 

18.01

 

 

1

 

паэта не зразуметы ніколі

не наракай на няўдзячную долю

і сёньня столькі ж незаўважаных людзей добрых

колькі будзе заўтра

а можа й болей

 

 

2

 

кожны край свой асаблівы рытм

ад глыбінь да самых да нябёсаў

гэтак ад карэньня па кары

плынь павольна даганяе росы

 

 

3

 

меруся вам давесьці

чуйнае пазаўчора:

дзявочы голас для песьні

мужчынскі дзеля маўчаньня

 

 

4

 

спытайся цыганоў або кітайцаў

(дакладней, праўда, скажуць цыганы)

любоў мелодыяй не выцякае

любоў даўнейшай музыкай гучыць

 

 

5

 

самая чыстая восень за летам

самае сіняе неба за сьветам

самая лепшая песьня нясьпетая

самае шчырае каханьне несустрэтае

 

 

19.01

 

 

1

 

я гэткі далёкі ад малпы

я гэтакі блізкі да цябе

хоць п’еш адбуялы крухмал ты

ды цікавішся ценямі на сьцяне

 

 

2

 

а ёсьць дарога ў нікуды

праз роспач здраду сьлёзы

табе яна вядома ды

калі ты быў цьвярозы

 

 

3

 

вось мацую словы абстрактна-халодныя

не ўкладаючы пачуцьця ані блізка

нават і кропку б паставіў з палёгкаю

калі б не шкло тое гладзенька-сьлізкае

 

 

4

 

я бачу гэтую стралу якую Ён пусьціў

цікую нават як трымціць на сонцы цеціва

але нашто куды чаму вось зараз пры жыцьці

каб нават ведаў не скажу

ні тым ні ім ні вам

 

 

5

 

законна-ўсялякае права прадмета

займаць сваё месца ў прасторы

і нават падробкі

і нават паўторы

мацаюць сілу сакрэту

 

 

20.01

 

 

1

 

у данасьці ты ўвесь таленавіты

рука-нага зірні які шэдэўр

(няразвіты?) адно прайдзі праз сіта

пагардлівай аднолькавасьці хеўр

 

 

2

 

самыя лепшыя бацька і маці

начамі мяне захацелі пачаці

а потым (і я не стаяў паміж імі)

пайшлі мы ўсе трое шляхамі сваімі

 

 

3

 

не губляюся на вуліцы

гарадской

пакуль небам не пакуліцца

мой спакой

 

 

4

 

як любяць дзеці буданы

пад лісьце ды пад дзёран

напэўна помняць час яны

зялёны ды бадзёры

 

 

5

 

дзівосная лета будыніна

акрэсы акраса каралі

дзе шчасьце гукаў і куды мяне

ніколі не запіралі

 

 

21.01

 

 

1

 

наколькі стае гэтай кроплі сьвятла

учора паза-пазаўчора

а потым што ў памяць што проста сатрэ

якому імя Незьлічонасьць

 

 

2

 

бо не павінна быць ніякіх межаў

апроч таго дзе сам сябе запыніш

апроч сьцяжыны ды апроч адзежы

апроч пустога хатуля на сьпіну

 

 

3

 

прыліў успомненых турботаў

ратуецца адлівам сну

а потым я калі засну

растану вечнаю работай

 

 

4

 

дзе тая раўнавага

гэтулькі нас на шалях

мусібыць ранавата

тыя сюды сьпяшалі

 

 

5

 

калі скранецца гэты свет

на мілі-мілі-мілі

дык толькі сам ты будзеш свед-

кам: час спрамілі

 

 

 

 

22.01

 

 

1

 

любоў невычэрпную матчыну

спасьцігну хіба што розумам

пасьля праз гады адчуваць пачну

такія шляхі нашы розныя

 

 

2

 

а гэты выхад і ўваход

нясьцерпнай прыгажосьці

а ёсьць яшчэ пагляду лёд

і мёд чароўнай злосьці

 

 

2

 

о этот выход (этот вход!)

едва ль бывает слаще

а есть еще желаний мед

и лед вражды всегдашней

 

 

3

 

як слаўна быць добрым і чыстым

як хораша стаць прыгожым

разам з табою Вячысты

ціха зьдзіўляцца: ўзыходжу

 

 

4

 

вада

да чысьціні яе

прыйдзі засьмяглым бледным

з крыніцы хай ня кожны п’е

у лесе запаветным

 

 

5

 

пакуль вада не падаткнута пад каменя

каб ручаіна далеччу загучала

гэтымі зрыфмаванымі радкамі

цячэньне часу свайго азначаю

 

 

23.01

 

 

1

 

калі вясновы сіні гром

у ясным небе бачу

працую толькі на прыём

(хіба – на перадачу?)

 

 

2

 

прасьцяг далікатнай сьнягуркай растане

гэтае лета таксама з характарам

сонца стрымаць сілу промняў ня ў стане

вы там хоць воблакам захінайцеся

 

 

3

 

калі мы ўсе амаль што з вады

і пачаліся некалі

як жа мы розніцца маем – ды

вада ж адною малекулай

 

 

4

 

камуністы ставілі задачы

проста нібы вуду закідалі

як было мы зараз добра бачым

ды ад справядлівасьці ўсё далей

 

 

5

 

што толькі пра сябе? мая

цяпер планеты куля

у гэтым часе толькі я

а вы бадай паснулі

 

 

24.01

 

 

1

 

пакуль прыкаваная гэта душа

амаль як і сам я да шчытных сьцен

навошта мне цела перамяшчаць

калі я ўвесь сьвет аблятаю ўмэнт

 

 

2

 

я не бягу за нядэшлымі сьледам

ды мне тэлевізар ніколькі не лішні:

дазваляе бачыць далёкія беды

пашырае абсягі маіх бліжніх

 

 

 

 

3

 

паклон таму раскутаму

якім сягоньня жывы

бо ўжо магу пакутаваць

пакутамі й чужымі

 

 

4

 

сьнег да вясны будзе мяккі ральлі

шэрань аздобаю будзе гальлю

гэтак трымаю надзею Зямлі

блізкай нулю

 

 

5

 

калі чалавек сядзіць – выгляд мае не надта разумны

затое выседзеў (неяк не верыцца) шмат якіх думак

а вось разуменьня адточваецца лязо мне

шпаркай бяздумнай няўважнай хадою

 

 

25.01

 

 

1

 

дзе тая мяжа

за якою чалавек

на вяршыні шчасьця ці ў цясьніне роспачы

робіцца сабою?

 

 

2

 

я цяпер… каб спакою хоць часам хоць трохі

прыгнялі абавязкі… ды зрэшты

можа зноўку прачнецца жаданьне дарогі

як зраблюся хоць трохі вальнейшым

 

 

3

 

эх чым душу сваю пацешу –

любіў гукнуць наш дзед Базыль

умеў ён шляхам карацейшым

хадзіць ня толькі два разы

 

 

4

 

чаму ты лічыш быццам гэты сьвет

якім ідзеш ня варта дасканаліць?

а кожны зрух а кожны ўздых і сьлед

а кожны гнеў? але ўспаміны нават

 

 

5

 

два сузор’і перамяшаны

каб сьвяціў мне адзін прамень

знаю толькі што слова “шанец”

разумець трэба “інструмент”

 

 

26.01

 

 

1

 

дзіўна: лета прыгадаю

і ня верыцца зусім

што зялёны пошум гаю

ёсьць працяг блакітных зім

 

 

2

 

убачанае ледзь ня ўсё тваё

падслуханае – міма праляцела

карцінна назапашваецца цела

сьвятлом напоўненае да краёў

 

 

3

 

зьдзіўленае сьвітаньне

сьцежка абраньня-шлюбу

і вечнае прадчуваньне растаньня

з гэтымі каго любіш

 

 

4

 

карэньнем зораў кронай роду

каменьнем што фундуе храм

ды ўсё ж мелодыяй заводу

відаць валодаю ня сам

 

 

5

 

так сумна: пекнаты пялёсткі

ды ў гразь вясновую (Максіме!)

суцешся – гэткі час далёкі

яшчэ нальецца ягад сілай

 

 

27.01

 

 

1

 

адняў ад вуха гэты крок чаканны

хвілін не вінаватых ані ў чым

і слухаю мелодыю чаканьня

якою ўсе ўва мне цяпер гучым

 

 

2

 

але помніш маленства я неяк даўней

не скідаў птушанятак зь вежы

пачакаю пакуль гэта плотка засьне

потым ёй галаву адрэжу

 

 

3

 

а конь не кентаўр бо аж дзьве галавы

і цэлых шэсць ног пралятаюць па полі

так гледзячы збоку ня зь ветрам ніколі

мяне не пазнаеце вы

 

 

4

 

бяссоньне – белы ліст паперы

што зажадаеш напішы

бо ты ніколі не праверыш

маршрутаў шпацыру душы

 

 

5

 

а гукі слова з клёкату буслова

а літары – кустоўе і карчы

не зразумееш – ветрам закрычы

пакуль не замалёвана вяснова

 

 

28.01

 

 

1

 

я якраз верхавіна на самае сонца гляджу

а на дрэве галінак-галінак аж ніжніх не бачна

вось і думаю сам пра самое шматзначна

так як лісьце якое праточвае жук

 

 

2

 

павольна выйдуць на сярэдзіну

дарогі (хай мой брат ня едзе там)

і будуць ведаць злымі сьпінамі

што добры чалавек прыпыніцца

 

 

3

 

здагадваешся сонцу зорам месяцу

аддаючы паганскую прычыну

а сьвет увесь адзінай мэтай свьеціцца

як гэты вечны Ветах над лагчынай

 

 

4

 

вякі вякуеш выкуеш вяху

і важны перавяслам адмысловым

як сноп калосьсем потым на страху

якую страхам працінае слова

 

 

5

 

кляновы ліст як песьня славы

дзе золата пад ветру сьвістам

ён под у печы высьцілае

здаровым згаданым і чыстым

 

 

29.01

 

 

1

 

пралятаю па дарозе

высьвятляючы прысады

нешта ў небе нешта ззаду

нешта вечна на парозе

 

 

2

 

ты за свой сьвет у вялізнай адказнасьці

ён жа прыблізна складае цябе

скажам калі гэта гразь непралазная

дзе ж тая сьцежка якою прыбег

 

 

3

 

сьвет кінафільма (спыненых гадзін)

кавалак часу (зноў і зноў вяртайся)

сустрэўся неяк мне адтуль адзін

і я зьдзівіўся: як да нас пракраўся?

 

 

4

 

калі ты вачамі ваўка ці вароны

паглядзіш на свет

твая палахлівая падазронасьць

выводзіць на сьлед

 

 

5

 

як быццам высока і годна жывеш –

хай думаюць так разявякі

якія здалёк назіраюць – табе ж

няўдзячнасьць прыдзіркі ды зьвягі

 

 

30.01

 

 

1

 

мой свет увесь мой час усякі

і я штодня інакшы ёсьць

чаму ж азначваю абсягі

сабою скрозь?

 

 

2

 

вось гэта месца без падману

прасьцяг жытнёва-залаты

дзе сонца ўстане рана-рана

раней чым ты

 

 

3

 

дарога хваляю марскою

маёй узгорыстай зямлі

якраз падкідвае скорасьць

дзевятай думкаю калі

 

 

4

 

напішаш пачатак напішаш працяг

як быццам пабачыў сваімі вачыма

бо ў гэтакай латарэі быцьця

выйграць будучыню ці магчыма

 

 

5

 

чоўнік часу ў небе вечаровым

быў нябачны ўдзень і ўжо садзіцца

за палі па ўзьлеску за кароўнік

за дзяцінства чыстую вадзіцу

 

 

 

 

31.01

 

 

1

 

ізноў раўнавага ізноў цішыня

шчакою да неспакою

бо мяккая вільгаць дзе жабы звьіняць

пасля зарасьце асакою

 

 

2

 

на вакзале вясковай кабеты

краска якую ніхто не падніме

вырвалася са звычнага сьвету

дзе была гаспадыняй

 

 

3

 

ідучы па жыцьці

(пралятае бяздарна!)

усё мусіш знайсьці

апрача апраўданьня

 

 

4

 

бо на мяжы аголенай душы

каб кроў з яе сачылася паціху

(блакітная, напэўна) напішы

як годна ты трываеш гэта ліха

 

 

5

 

паглядзі хоць на цень – чорнай здані сьцяну

аздабляў неадольна патроху

асабліва калі ты любую цану

аддаваў за сваю перамогу

 

 

ЛЮТЫ

 

дзе настрой пазачасовы

намятае завіруха

як прачнуся – лезуць словы

праз душу праз столь праз вуха

папсуюць быцьця паперу

пралятаюць міма міма

празь зіму праз час праз Веру

праз падзеі ды ўспаміны

 

 

 

 

1.02

 

 

1

 

абагульненьне мары

жаданьня прымітыў

няяснасьці абшары

сячэньнем залатым

 

 

2

 

затрымацца ў музеях імкнецца душа

тая радасьць агульна-спрадвечная

у кадобчыках скрынях пасьцілках кашах

у праменьнях чырвонага вечара

 

 

3

 

я ісьціну бачыў: там сіняе-сіне

я плыў неабсяжнасьцю спосабам брас

чаму ж гэтак зразу злуюся на сына

і нават замахваюся іншы раз

 

 

4

 

таму хто пнецца

заўжды наверх:

мяняцца месцам

пакуль жывеш

 

 

5

 

аддаць “тусоўцы” розум хоча хлопец

хоць мае запавет і час і месца

табун нясецца пад абрыў самохаць

а конь спакойна на траве пасецца

 

 

 

2.02

 

 

1

 

мусібыць у цемры ёсць цямнейшае

так як і на светлым ёсць сьвятлейшае

але мы разгледзець не можам (не хочам?)

таемны негатыў ночы

 

 

2

 

арыентыр часовы

ці Вера пракаветная

і ў нашай мове словы

“асьвета” і “асьветленасьць”

 

 

3

 

а замерзлую шыбіну

я пазногцем падрапаю:

праз завесу фальшывага

сьвету Божага лапіна

 

 

 

 

4

 

а яна ўсё ліецца- ліецца

па пяску ды па снезе

вось чаму самыя крывавыя прароцтвы

гэтак блізка зьдзяйсьненьня

 

 

5

 

паветра гэта не проста вада

дзе плаваеш – гэта сьвятло і пахі

гэта блакіт (недзе ў зорных садах

месяц выходзіць на шпацыр)

 

 

3.02

 

 

1

 

вопыт дзейснага страху

так зьбівае са сьледу:

тым дакладней патрапіш

чымся меней ты ведаў

 

 

2

 

памяць пахамі сама жывучая

неадбітыя промні

я прыходзіць сюды адвучаны

а парфумай успомню

 

 

3

 

бо затрымліваю ў горадзе дыханьне

перад кожны злым усхліпам ветру

не адсунуты пакуль яшчэ грахамі

у зялёнае рэтра

 

 

4

 

далічыў да дзесяці

на дзевятым – зьбіўся:

д’ябал у бязьдзейнасьці

там дзе ты згубіўся

 

 

5

 

сьмех – гэта калі зь мяне паветра вырываецца штуршкамі

пагыркваючы на аднакай ноце

а недзе рэальнасьць з такімі штрышкамі

якія зьдзіўленьнем казычуць у носе

 

 

4.02

 

 

1

 

у памяці ўвесь час памалу падпраўляю

запісанага быціва раман

сьцяжына дзіўна значыцца прамою

вось ладна хоць наперадзе туман

 

 

2

 

малеча малюе пачвараў

і зданяў ніколі ня бачаных

ці існага самы пачатак

ці страхаў прычына дзіцячая

 

 

3

 

гайдаючы Божую музыку

маўклівасьці служыш сьпярша

шчасны надзеяю: мусібыць

зноў загучыць душа

 

 

4

 

аўкцыён – лячэньне цела

дзе зайздрасьць дражніцца дурыць

дзе сквапна пераступіш цераз

што некалі было дары

 

 

5

 

у гэтым няздольным: ня сьпіцца пакуль

дзе стома штораз атуляе лянотай

з вышыняў з глыбіняў здалёк ніадкуль

яно наплывае што мелася ўпотай

 

 

5.02

 

 

1

 

мяняецца цана так неабходных рэчаў

і выяўляецца ізноў: ткніна хлеб

што сам ня здолееш ці раптам нечым

не захінешся ад чужых патрэб

 

 

2

 

настаўнік вучню не запярэч

сваёй відавочнай задачкай:

не так яно лёгка азначыць простую рэч

як можа здацца

 

 

3

 

шляхоў па лёдзе сто

і ўсе ў зіму

не ў тым цікаўнасьць: “што?”

а ў тым: “чаму?”

 

 

4

 

у бездані чыстай крышталю

з агранкаю вёснаў і зім

ляціць чалавек распрастаны

ты зьверху любуешся ім

 

 

5

 

кожным часам (вар’ят я?) каторым

хітае без подыху свечка

ці ломіцца нехта ў кватэру

апускаецца гэтае вечка

 

 

6.02

 

 

1

 

жыцьцё разнастайная штука

і гора і радасьць яго

трымае нас кроку ня ступіш

выходзячы зь берагоў

 

 

2

 

нязгоды сьвет правал авацый

пячэ душу гарыць экран

і ні ўцячы і ні схавацца

нібы аркан

 

 

 

3

 

недзе

новых жаданьняў арбіта кругі разьвінае

недзе

новага дня мітусьня азарэнне гурма

дзеці

толькі яны нам падкажуць што наша пара прамінае

дзеці

толькі яны нам пакажуць: жылі мы з табой недарма

 

 

3

 

где-то

медленно стрелки смещают желанья в природе

где-то

солнце заходит и новая встанет заря

дети

только они нам подскажут что время проходит

дети

только они нам покажут что время проходит не зря

 

 

4

 

беражэм кожную травінку як крывінку

беражэм кожнага зьвера-птушку як душу

а кожнае слова

вечнага схова?

 

 

5

 

далёкіх вёснаў

ружовы дым

а як дзівосна

быць маладым

 

 

7.02

 

 

1

 

прытваруся прасцяком

слухаю бывала

як складае пратакол

гэтая навала

 

 

2

 

ня ведаю лепшага спосабу самавыраджэньня

як самазьберажэньне

ня ведаю лепшага спосабу самазьберажэньня

як самавыражэньне

 

 

3

 

пад вершамі даты ня стаўлю

не скажу што заўсёды а часта

не памятаю ля якога куста

праясьнілася гэтая лапінка часу

 

 

4

 

ой дзяўчаты гарны хлопцы хвацкі

горы-паланіна – край карпацкі

ці жывая мною далеч тая

хоць у снах?

ды не

не далятаю

 

 

5

 

а чалавек раскуты скуль ты

такі саманадзейны-вольны

распнуты

на галадоўкі-зьдзекі-войны

 

 

 

8.02

 

 

1

 

а проста пасярэдзіне майго стала – глобус

пэўна самая гожая рэч у кватэры

пазіраючы на яго адчуваю сябе… магло ж бы

сарвацца слова перад каторым…

 

 

2

 

гэта сьвятло (можа, ранак?)

ды прамінае пара

так: нібы сьвечка згарае

так: нібы ў хвалю ныраць

 

 

3

 

за маім вакном зімовым

коўзаюцца дзеці

з гэтай горкі зьвезімо вам

што нідзе ня дзеці

 

 

4

 

я ў данасьці вечнай нячутна плыву

страсаючы лісьце лясамі

ці раптам набраў я сабе ў галаву

што адухоўлены гэтаксама?

 

 

5

 

сярод гэтых авацый

праўду нельга злавіць

лепш няслушна жахацца

чым няшчыра хваліць

 

 

9.02

 

 

1

 

колькі з гары на гару ў гэтых спрэчных вазах

скрозь у абразе-саломе дацяміў затое:

апошняе слова якраз і ня варта казаць

апошняе слова напэўна і ёсьць залатое

 

 

2

 

гэтым сьляпым трымценьнем

(бачнае паўтарае)

самая цёмная цемра

чым яна вас зьбірае?

 

 

3

 

адгорнеш існую старонку

ідзі-прастуй

не назіральнік не староньні

і не вястун

 

 

4

 

зімы халодная лагічнасьць

а ўспомні тое (хлапчукамі)

парою пераднавальнічнай

якраз як радасьці чаканьне

 

 

5

 

а гэты кілішак мой любы

(на донцы ці да краёў)

некаму радасьць некаму згуба

будзь здароў

 

 

10.02

 

 

1

 

раніцай на навакольля палі

сеецца сьцюжа сівая

дрэўцы праз пальцы настылых галін

сьнег жывы прасяваюць

 

 

2

 

жыцьцё гэта гульня неўсур’ёз

вучыся гуляць як трэба

і гэта адліга яшчэ не мароз

і пустата звонам срэбра

 

 

3

 

сам акружаны-насьцярожаны

не давяраючы навакольлю

як жа выбраці падарожнаму

па каменьнях па полі

 

 

4

 

так і юнацтва: спачатку да кучы

дзе там асоба

потым ня толькі лес бачыць собіць

як цішыня залучыць

 

 

5

 

ад падэшваў аж да дышла

рогі логіка быку

страшна робіцца нядэшлым

не адседзецца ўбаку

 

 

11.02

 

 

1

 

ты мусіш стаць такім

калі Ён уваскрос

не ўсьцяж не на вякі

і не паўсюль не скрозь

 

 

2

 

як (скарэй за марамі)

гора час скалане

то ўвесь сьвет замірае

(апроч, можа, мяне)

 

 

3

 

перакуленасьць укленчанага

прыгледзішся калі:

косьці продкаў пошумам у зямлі

а мы карэньчыкі

што прарастаюць у неба

 

 

4

 

ірваўся ў акторы не знаючы болей

ляцела юнацтва на сцэну і ўсё

раўнялася з творчасьцю славаю воляй

нічога не ведаўшы пра рэжысё ...

 

 

5

 

толькі страчаных роспач да Храма

утрыманцаў няўдзячных няўжо

навалілася сытая хмара

хоць бы дождж не пайшоў

 

 

12.02

 

 

1

 

пылам дарога стальмашня гарам

вольна маленству чыста нябёсам

толькі каленькі мае мільгаюць

недзе пад самым носам

 

 

2

 

праўда заўсёды лягчэй маны

потым як знойдзеш (праца!)

праўда заўсёды магчымая

(ды й немагчымае – праўда)

 

 

3

 

сьпявае жанчына ў чорным

(птушка над полем!)

яе народ пазаўчора

песьню не ўпомніў

 

 

4

 

калі кроплі на ваконным шкле

расплываюцца як зоркі ў небе

гэта я сьлязліва навакольле склей-

ваю ў быціва-небыль

 

 

5

 

падаюць сьняжынкі (ах, Паўлюк!)

чысьцінёй спакою ад вышынь

і дзівосна робіцца паўсюль

гэтак як было ў тваёй душы

 

 

13.02

 

 

1

 

памяць прымусіць стаіцца

як шчупаку перад венцерам

сёньнешняя няўтульнасьць сталіцы

учорашняя надзейнасьць правінцыі

 

 

2

 

блізка-блізка зімовага сонца

кветка (сьнегу карона!) лясная

акаляе пялёсткамі соснаў

пах бадзёры вясновы

 

 

3

 

каб сумненьне ў ясным (высокім) расло

каб бязьвер’е тваё люцела

спакушае (ці знае?) бязьмежнае зло

гэта абмежаванае цела

 

 

4

 

кола апошняя сьпіца

лопнула на марозе

можа таму й не сьпіцца

што залішне сур’ёзны

 

 

5

 

распадаецца выява на кавалкі

( не мастак я, не – не маляр!)

і злятаецца ў малюнкі павольна

сном спакваля

 

 

14.02

 

 

1

 

нашэптвае мне мона

(хоць стэрэа крычы!)

асьлеплыя імёны

агучанай начы

 

 

2

 

лютага яснае неба няўжо

карта мароза бітай

сонейка кроплямі з капяжоў

плюшчыцца ў сталагміты

 

 

3

 

як і ня чуеш што ходзіць сьледам

дарма што вочы насьцеж

летам ніколі не ўявіш сьнегу

зімою: якое лісьце

 

 

4

 

сама радасна быць спачатку

сама хутка – зірнуць паволі

сама гучна сьпяваць ад шчасьця

сама зручна бегчы па волі

 

 

5

 

і высокароднасьць бачыцца танклявай

і патрабавальнасьць грозіцца

зразу ў дасканалым дзе ўжо быць шчасьлівым

не спазнаўшы розьніцы

 

 

15.02

 

 

1

 

не ён не забярэ маёй апошняй скібы

ён абірае шлях найболей каб здаровы

я ведаю што ён нідзе-нідзе ня сьхібіць

і любіць ён мяне як авадзень карову

 

 

2

 

адчуваеце ці будучыні верад

ды й мінулае злуецца: зьлезьце

час толькі здаеца што рушыць наперад

у лепшым выпадку стаіць на месцы

 

 

3

 

ізноў пра сон пра згустак немагчымага

хачу табе яшчэ такі штрышок чыркнуць:

чамусьці вычварных карцін прычынаю

якраз яно што не дае заснуць

 

 

4

 

быццам маеш што-кольвечы зьліквідаваць

здаць хвілін нецікавых

зразумееце там (калі дойдзе да вас)

Бог і той расьсякае

 

 

5

 

зямля з прамыін і расколін

бяскрайняя на першы позірк

ня кожнаму патрэбны комін

ды кожнаму патрэбны помнік

 

 

16.02

 

 

1

 

дзе даўні жыве? дзе месца яго?

і што на ягоным месцы

падумаю як гляджу на агонь

альбо перад сном на месяц

 

 

2

 

век наш папоўніцы тлуста-кароткі

мудрасьці гэтакай сталі трымацца

людскай спрадвечнай: голад ня цётка

часам ня цётка а родная матка

 

 

3

 

верабей там ці кітаец

вольны нават і ад Бога

ён за свой сучасны танец

не шкадуе анікога

 

 

4

 

ня вецер ня лес і ня школа

(здаецца, сабраў усё чыста)

цікавага столькі наўкола –

пара адмаўленьню вучыцца

 

 

5

 

чыстая тая вада – ад балота ў балота

купіны багна ламачча бялюткі пясок

хвалі дужэюць упоперак плыні калода

сьвішча сякера сьляпая як споведзь Русо

 

 

17.02

 

 

1

 

зімовай цішыні марозны сьвіст

птушыны грай і ўспомніць нават цяжка

адно што дзынкне звонкая лядзяшка

забыўшыся быць тою што вісіць

 

 

2

 

маленькі ды невялікі

вартуй сваё месца

хто сёньня не паваліўся

той заўтра не пасьлізьнецца

 

 

3

 

злучэньне дамамі (дымамі?)

песьні сьцякуцца ўсе

дрэва дрэва не абдымае

дрэва проста добры сусед

 

 

4

 

як зрабіў закладку ў кніжцы

адгарнуў – перачытаў

там дзе сам ты стаўся лішнім

не жыцьцё – фелічыта

 

 

5

 

сонны нападаючы

бі з абедзьвюх ног

як жа з гэткай далечы

ты пацэліць мог

 

 

18.02

 

 

1

 

калі б жылі трымаліся імгненьня

шчасьлівыя былі б

а мы ўсё тую памяць меньцім

пачуць мінулы ўсхліп

 

 

2

 

ва ўсякай няўхільнай умове

шыпіць-спакушае зьмяя

калі не пасьпею прамовіць

няхай будзе воля Твая

 

 

3

 

прастую шукаючы выйсьце

з разумнага тумана

дзе дачасная ісьціна

гэтаксама мана

 

 

3

 

не видя неба за листьями

светом живешь

где преждевременной истины

нежная ложь

 

 

4

 

сляпы юнацкі розум

шукаўшы перавагі

калі я быў цьвярозы

ня нюхаў нават брагі

 

 

5

 

сьляпому арбіта

крутому карыта

чым болей адкрыта

тым лепей закрыты

 

 

19.02

 

 

1

 

напэўна з Эдэму мы самі ўцяклі

адчуўшы задуму Божую

чаму ж за паўсюльную шчырасьць Зямлі

так мала трывожымся

 

 

2

 

шолахам шаляў сьнежныя скалы

ветрыку сумна было ў палях

а далікатная ж ты дасканаласьць

не памыляйся высокі шлях

 

 

2

 

узкая тропка – шествуй не шествуй

чувство шестое подскажет путь

ах ненадежное совершенство

целой лавиной – оступишься чуть

 

 

3

 

 адрастаюць адчайна чубы

дзе юнацтва начуе

і заўсёды я разумнейшы чым быў

гэта зараз упэўнена чую

 

 

4

 

у гэтым дурмане

дзе й нам маняць

і нас блытаніна

дарма не

плывем мы як сьмецце па плыні

 

 

5

 

дзе ўсяляк адчуваю заўсёды

гладкасьць гэтага гулу

дзень учарашні ня шкода

так як шкода мінулы

 

 

 

20.02

 

 

1

 

блішчыць-ірдзіцца-пераліваецца

абшар расьцьвітае зімовы

а гэта ўсё паралелі валяцца

якім вядомы даўно вы

 

 

2

 

і мы ня чулі гнёту зямнога

нібы зарапад верасьнёвы

пакуль не зрабілася лёгкай дарога

радасьць праз сьлёзы

 

 

3

 

ведалі б як жывіць радасьць

захапленьне гэтым сьветам Божым

век бы не хіліліся да здрады

гневу роспачы а можа...

 

 

4

 

а ў госьці да зімовай цішыні

дзе толькі сьнег пад ціхаю ступою

рыпіць рукой сасонку закрані –

цябе абсыпле заўтрашнім спакоем

 

 

5

 

бязьмежнага прасьцягу сьлезіна

завіснуў у зеніце страху сокал

сыны растуць вышэйшыя за нас

адно зірні навокал

 

 

 

21.02

 

 

1

 

гэтулькі рэчаў блытаецца пад нагамі

і я сярод іхнага голы сяджу

сам сабою дапамагаю

ладзіць у сьвеце мяжу

 

 

2

 

нібыта абняцца з душою душа

так шчыльна-адзіна мой сыне

праз колькі там летаў але спарыша

ня знойдзем на гэтай ляшчыне

 

 

3

 

паркам гуляю камлі пацяжэлыя гладжу

мудрых вілюжын кары ўспамінаю калісьці

чуйна-зялёную далікатнасьць а моладзь заўважыць

толькі ветрыку пошум толькі пасохлае лісьце

 

 

4

 

калі б проста гады на гады

нібы кольцы ў сьпіралі

не хадзілі б вы ў ягады

і грыбоў не зьбіралі

 

 

5

 

востры да самага сэрца

абразы клінок

сеецца сьмелае сьмецьцем

семя між пальцаў – лянок

 

 

22.02

 

 

1

 

успомніў стог нару ў саломе

пах пылу восені і хлеба

цяпер ня верыцца й самому

быў толькі сам сьвятло і неба

 

 

2

 

а яно заўсёды адгукаецца

рэхам скрозь

нашай ваяўнічасьці гаркавасьцю

шчырасьцю пагроз

 

 

3

 

скачаў хлапчына сьнежны ком

і скочыў на яго

нібы праверыўшы закон

існага ўсяго

 

 

4

 

і ніяк не прасочваецца

(нехта бачыў? – мана!)

як празь лісьце прасочваецца

раса з тумана

 

 

4

 

проследить ли стремиться

(кто-то видел? – обман!)

как сквозь листья струится

росою туман

 

 

5

 

такі чырвоны вечар як трывога

як жар маленства раніцай у печы

узьлесак захаду сасной трыногай

назаўтра абяцае моцны вецер

 

 

23.02

 

 

1

 

у нябёса праталіны

на зямлі прагалы

супадзеньнем прытоеным

паўтораў не пазьбягаю

 

 

2

 

душы неўсхвалёванае азерца

дзе сонцаў шукае вясёлка

нічога што ты пазіраеш на мяне зьверху

але ж не звысоку

 

 

3

 

пранізьлівы холад вайны

ад голаду ці ад страху

як роспачы ціхай званы –

маленства ступае на бляху

 

 

4

 

пагардны твар стары-азызлы

што творыць нам гісторыю

табе ж вось-вось душу вылузваць

Ягайлам ці Батураю

 

 

5

 

стаю – на парозе царквы

іду – па дарозе агульнага

плыву – навакольля званы

лячу – паслухмяным супольнага

 

 

 

 

24.02

 

 

1

 

не завышэньне не спрашчэньне

аздобе сьвету – моладзі

але арэшак на ляшчыне

высока ясна моліцца

 

 

2

 

мала вучылі вас за марамі

дзе ваш нябачны сьвет

мара будучыню разбурае

справа гартуе сьвет

 

 

3

 

праўды бязьмежны прасьцяг

крайчыкам ледзьве зачэпіць

думкі маёй дзіця

ты можа ўздумаў лепей

 

 

4

 

здаецца і жаданьня ўжо ня густа

сьвярбіць вачэй пажадлівых сьляза

нарошчваю энергію распусты

мой грэх найбольшы што змагу ня сам

 

 

5

 

хуткая язда – цягнік гадоў

лёсы-лёсы паўз вакно нясуцца

шмат якіх абліччаў не ўгадаў

шмат якія не раскрылі сутнасьць

шмат якія страцілі прысутнасьць

 

 

25.02

 

 

1

 

цішыня густога сьнегападу

самым дном дзівоснага здарэньня

месяцавым колерам сноў пахам

неба сутарэньнем

 

 

2

 

такім працэсам: спалучэньне

ўзрушэньне (мілая нямая!)

аблітавеньне спалячэньне

зрусеньне – і сябе ня маеш

 

 

3

 

здаравецкі такі дзяцюк

ён кіруе (знае напрамак?)

падганяе мяне: працуй

як даўней гэтаксама

 

 

4

 

даўно я меў губны гармонік

іграў ён праўда ў адзін бок

так як і мы цяпер гамонім

з табой мой шызы галубок

 

 

5

 

не панаракаўшы на рабоў

што будуюць вечнасьці над’земныя

зразу зразумеў: Твая любоў

назаўжды ўзаемная

 

 

5

 

я и правда отпрыском рабов

(пусть на волю отпускают римляне)

если узнаю: Твоя любовь

есть всегда взаимная

 

 

26.02

 

 

1

 

дзе час сустракаецца белы і чорны

бярэ сваё права ілюзія формы

дзе колер цячэ як ручай па лагчыне

лягчэе азначаны край прад вачыма

 

 

2

 

верыш у наканаванасьць

бачыш дзе яно сурокі

і назваў зямное Янам

а хвалюешся ўсёроўна

 

 

 

 

3

 

пахам прадвесьня і пчолы бязьмёдныя

зараз у ролі мядзьведзя

а працінае неба мелодыя:

лета гудзеньне ўсчалося недзе

 

 

4

 

ад часу голуба ня ведаю жанчыну

блакітнай глыбіні ці выраку крыла

памылкаю памкненьняў што лічылі

нібы яна і ў небе не была

 

 

5

 

той хто неба фарбуе ў гарах

той хто б’ецца ў глыбокай кроплі

бачыць гэты блакітны гмах

як праз мак ці каноплі

 

 

27.02

 

 

1

 

а наш чытач такі даверлівы

а без таго чаго мы вартыя

ня тыя вершы падавершуе

пацешыцца ня тымі жартамі

 

 

2

 

гадзін трывожнае трымценьне

што выдавала музыкай

дзе вы хацелі паміж церняў

прайсьці сьцяжынкай вузенькай

 

 

3

 

весялосьці лінія

клопату шматкроп’е

роспачы трохкутнік

гора пастырчак

 

 

4

 

лыжнік – іскрынка вячэрняй зары

(мысьлінкаю па масе)

згледзіш яго як імчыцца з гары

а як ён туды падымаўся

 

 

5

 

як настане поўнач

дню сьвятла ды ўсьлед

хто ня здольны ўспомніць –

вывучае сьвет

 

 

28.02

 

 

1

 

а ты родная наша( у валохах канцона)

гэтак вечнай душы ачынаецца тайна

хай адзін толькі гук але каб несканчоны

хай адзін толькі сьпеў але бесьперастанны

 

 

2

 

ты адказны за гэтае месца

адзіноты цікаўнасьць

зачыняецца ці перарвецца

калі ў сьвет уцякаеш

 

 

3

 

такая чыстая прыгожая зіма

бо сонейка чароўнымі набегамі

бо песьні скрозь птушыныя зьвіняць

і тут і там (на поўначы Нарвегіі?)

 

 

4

 

упэўненасьці завея

развагі пазёмка

рашучасьці палонка

устойлівасьці галалёд

 

 

5

 

чым цішэйшы гэты гук

тым бліжэй (відаць) да сэрца

я напну нямоцна лук

хай страла пяром нясецца

 

 

 

 

САКАВІК

 

ветлы весьнік панядзелка

ранішнім лядком і слонкам

высьцілае безнадзейнасьць

выкрасае сум высокі

і бяжыць жыцьця сьцяжына

у жаданы дзень у далеч

дзе ружанец дзён тужлівых

з набажэнствам супадае

 

 

 

01.03

 

 

1

 

ізноў лінула хваляю сьвятло

азначыла раку палі і соснаў

узьнёслыя галовы так было

і гэтак будзе (ведаеш?) бясконца

 

 

2

 

надзіва роўнымі мы ўсе

дзе коні ходзяць па аўсе

да Спаса яблык данясе

хто на аўсе абтрос расу

 

 

3

 

бурлівы кампутар людской галактыкі

шматзор’я што дробніцца ці прырастае

нішто не вылічваецца – пасылаецца

дзе ўсё толькі выбар па месцах расставіць

 

 

4

 

ня ўспомніш кветак пчол і птушкі

шукаюць цеплыні зацішку

ды вішні пачынаюць гушкаць

пад сонейкам свае пупышкі

 

 

5

 

а што за паваротам гэтай сьцежкі

дзе голле словаў гукамі шуміць

прысадамі ды навіною цешся

што станешся ніякі між людзьмі

 

 

2.03

 

 

1

 

усё што помніцца затрымлівае сэнс

нябачны і глыбокі

а як жа ж тое што быцьцё нясе

як хвалі як аблокі?

 

 

 

 

2

 

цяпер мусіць цела замнога вам

чую голас адзінотнай лясіны

бацька так часта мяне малога не цалаваў

як я свайго сына

 

 

3

 

ці варта палёт вымалёўваць

ды ўсё азірацца назад

ты ж гэтакі вузел хвалёвы

што дзе ўжо цябе разьвязаць

 

 

4

 

калі ў лясах жывуць істоты

якіх ня бачыў я ніколі

дык гэта вечара турботы

бо іх ня бачыў я і ў полі

 

 

5

 

сіні колер саміх глыбінь

спакушае спакою ценем

а было што блакіт любіў

пэўна стомай гусьцею

 

 

3.03

 

 

1

 

як быў у кубічным пакоі

(Кабул, Куйбы..., Кабала, Куба)

быў помніў вярбу над ракою

кубанку і дзядзьку Якуба

 

 

2

 

убачанае не прадухілю я

хай долю маю перайначвае

мяне болей хвалюе

нябачнае

 

 

3

 

растварыўшыся ў дакладным

(неадкладнае сягоння )

я адзіным толькі рады:

глыбіня не перагоніць

 

 

4

 

ты перад ёю гогалем ды франтам

прызнайся падыйдзі

табе здаецца столькі варыянтаў

а ён – адзін

 

 

5

 

ці зьнянацкае ўпалюе

ці скатуе прадчуваньне

і ў палёце і ў палоне

дачакайся прачынаннья

 

 

4.03

 

 

1

 

на гэтай плыні шчаснай

ёсьць рухавік-дзівацтва:

там дзе дурному ясна

другому сумнявацца

 

 

2

 

ня цяміць замець сьціпласьці

няхай сабе гудзе

нацешыцца і сьцішыцца

як дзіцянё за дзень

 

 

3

 

я ў кузьні пачаў вывучаць анатомію

як дыхае мех на агонь

і грудзі ўздымала маленства няўтомнае

пагорак імчаўся бягом

 

 

4

 

новае слова – Божая справа

ты ж зразумей пакуль што:

тая падзяка і гэтая слава

часта (заўсёды?) стаецца пустой

 

 

5

 

беразьняк патыхае малодзівам

і блакітным прадвесьнем

недзе ціха булькоча мелодыя

нараджаючы песьню

 

 

5.03

 

 

1

 

пыл першасны ды другасная вільгаць

і вечны Дух з-за сьвету ці ад зор

няхай калі задуманае выйдзе

паўстане верным коласам з разор

 

 

2

 

калі паверыш – гэты сьвет

уздуманы так проста

як запальнічка як кісет

тытунь ды папяроска

 

 

3

 

чацьверты

падраўняйся-падбярыся

трыбух

трыбух няўструйны падцягні

успомні дужа гнуткіх ганарыстых

панылых ды пахілых – дзе яны?

 

 

4

 

ты дарастаеш і гвязда

дыктуе думку дзікую

каб ты патрэбнае раздаў

запашанае – выкінуў

 

 

5

 

як дзень працякае

па ценю літому

спачатку цікавасьць

а потым утома

 

 

6.03

 

 

1

 

мяняеш тактыку баец

а мне здагадвацца па ценю:

то бокс то шпага то балет

як ні пацею не пацэлю

 

 

2

 

так хваля гойдае цябе

за гараваннем – баляванне

за Касьпіем тырчыць Тыбет

па роспачы зноў парыванні

 

 

3

 

самапавага – вага

выгінам гонару шыя

быццам на сьвітку (слуга!)

гузік блішчасты нашылі

 

 

4

 

хто сказаў што хуткаплынны

гэты час

вось калі займее крылле

кожны з нас

 

 

5

 

баль з гэтым вечным танцам

як бы цябе ні вучылі

не пачувай што станецца

ня ведай што ўчыніш

 

 

7.03

 

 

1

 

зоры нерухомыя

ранішніх нябёс

хіба дым над комінам

вас узьнёс

 

 

2

 

ня тых што жадаюць

жыруюць з ахвотай

ня тых жагнаюцца

ўпотай

 

 

3

 

па паводцы старыцы

зноў мялець

не жадаеш старыцца

пачынай малець

 

 

4

 

я раствараюся ў сутоньні

зьнібее-чэзьне навакольле

і ўсё надзейней ды зьмястоўней

накочваецца ночы кола

 

 

5

 

месяц срэбным блакітам

воблакі вымалёўвае

і неба гучыць як быццам

убачаная мелодыя

 

 

8.03

 

 

1

 

такая ёмкая рэальнасьць

(прачнуўся нерашучым)

і толькі недзека краямі

фантазія бушуе

 

 

2

 

брыдкая старасьць зімы гарадской

грэху гурбы рудыя

ды ледзяшы спакушаюць на скол

быццам без барады я

 

 

3

 

жоўты вусень трамвая

не жахайся бязьвер’я

бо на рэйках трывала

куды ўздумаў павернеш

 

 

4

 

і яшчэ раз цябе параўноўваю з дрэвам

мо’ з адной толькі розьніцай невялічкай

на абліччы а так вы ня тамака дзе вы

бачныя і ня там дзе ўсе лічаць

 

 

5

 

а праўда ну навошта гэта ведаць

якая мне (бяда адна!) карысьць

калі не застаецца нават сьледу

ад гэтага што “некалі-калісь”

 

 

9.03

 

 

1

 

ад сьцежкі вузенькай шаманства

да злога компасу бязбожжа

і толькі здатнаму ўтрымацца

дае кірунак раздарожжа

 

 

2

 

за ўсё чалавецтва турботы

(ну што, як упаў валасок

бязь ведама?) гэту суботу

паеду ў вясновы лясок

 

 

2

 

надеждой на все человечество

голову гордо несу

а вот в воскресенье мне нечего

делать в весеннем лесу

 

 

3

 

як стралою сабой прасякаю

гэты хорам лясны пад сонцам

ад наслоеных насякомых

да насечкі-падсочкі

 

 

4

 

спалох птушыны над галавой

мурашыны сьлед пад нагамі

прымроенае габягае

мерай жывой

 

 

5

 

і шарпак як апошняй трываласьці

і пралесак пралікі

лес азораны сьветлаю радасьцю

сакавіцкай адлігі

 

 

 

 

 

10.03

 

 

1

 

заедзь за мною можа я якраз

згарнуўся ў кокан стаў душою спораў

а ты нагой націснуўшы на газ

адкрыеш мне нязнанага прастораў

 

 

2

 

ад уніформы ды парфумы

вяжы сабе аўторак

сваёю ніткай думай думу

каб выснаваць паўторам

 

 

2

 

от униформ и парфюмерий

меняю миг в который

я заостренно не намерен

во вторник жить повторно

 

 

3

 

заплюшчуся – бачу таго хто бяжыць

скачучы з нагі на нагу

так пералётваць жыцьця рубяжы

можа і сам зіагу

 

 

4

 

ты азірніся павакол

каб зноў азначыць гэты зьбег

што падпірае твой спакой

бо ведае ўсяго цябе

 

 

5

 

сьветлым сьветла над гаем

гэта поўні мангол

цішыню аббягае

зь весялковых кругоў

 

 

11.03

 

 

1

 

нячутны боль

ды несьціханы

пасыплеш соль

ня мецьмеш раны

 

 

2

 

сьлёзы з вачэй – старасьці замілаваньне

сіверным ветрам марозам нечым яшчэ

сьветам нязнаным даўнейшага шкадаваннем

тыл далані – выціраю сьлёзы з вачэй

 

 

3

 

пэўна пільней пачаў прыглядацца

(пушчана пашча пушчы)

над галавою вецер вар’яцтва

слушна быць невідушчым

 

 

4

 

аўтастаянка – заняпаду росквіт

здалёк: жукоў шматкаляровы россып

бязладным рухам каб не ліха тое

ты б лекаваўся толькі пехатою

 

 

5

 

пасьля пяцідзесяці – паясьніца

пасьля шасьцідзесяці – круціць пальцы

пасьля сямідзесяці – горка сьпіцца

пасьля васьмідзесяці – рассыпаецца

цягавітае цела

 

 

12.03

 

 

1

 

ізноў: як сьветлым-сьветла ў сьвеце

вясновым сонцам ці вачамі

ці сьветлы-сьветлы гэты вецер

што вее на цябе начамі

 

 

2

 

непакой-неспакой

узрушэньне-трывога з-за сьвету

хваляваньне вірлівай ракой

аж да яснасьці сьветлай

 

 

3

 

бессаромнасьць таксама сягае вышынь

у гразі-непрыстойнасьці жыць не жадае

жыраваць-разжывацца адно жалудамі

лепш шугаць шырынёю чужое душы

 

 

4

 

абмежаванасьць пагардыні

пагардная абмежаванасьць

пакінута нам Слова ды не

разжавана

 

 

5

 

яшчэ знайшоўся маляўнічы штрых

(ня ўспомню: Маладзечнам альбо Жодзінам )

да безнадзейна-жоўтага старых

маленства безразважліва-ружовае

 

 

13.03

 

 

1

 

ня проста постаць

ня проста пастава

выпрастаўся – трывай

кіруўся дрэвамі ды кустамі

а зрэдку зоркамі ды травой

 

 

2

 

а песьня адвечная нібы ручай

сама прабівае рэчышча

цячэ праз работу праз сьвята-адчай

і кожны душою лечыцца

 

 

3

 

чыста шчасьце штосьці ўкрасьці

не было ды ёсьць

а напасьці а няшчасьці

яшчарцы пад хвост

 

 

 

4

 

крый Божа спыніцца

крый Божа спазьніцца

крый Божа жадаць усяго што захочаш

у сьвеце дзе кожнага сьцягу спадніца

у вочы спакусай зіхоча

 

 

5

 

праўда няпраўдаю сонца сьлепіць

роўнай даўней не было але ўсё ж

ведай: ніколі ня мелася лепей

ведай: чым далей тым будзе горш

 

 

14.03

 

 

1

 

пакуль сабой гляджу (пакуль я скрозь)

вы бачыце мяне які я ёсьць

якім і я ўяўляюся сабе

які і я мяняю сам сябе

 

 

2

 

дубец прыбраўшы добры на дварэ

падробкаю ня ўлазь

у лужыны рудую акварэль

абстрактную як гразь

 

 

3

 

па разводдзі сакавіцкім

цеплыні заўсёднай

крочу гразкім крочу сьлізкім

ды мінулагоднім

 

 

4

 

цяпер калі кожны ўздых

балючай зайздрасьцю аддаецца

асабліва шкадую тых

што шчасьлівае мелі маленства

 

 

5

 

хоць бы вымавіць слова – джаз

гэта мы з табой крочым – дождж

ці ў маленства машыне – додж

абжываем бязгучны час

 

 

15.03

 

 

1

 

заклалі клопаты ў куток

закляты вораг сузірання

мялее ток вузее зрок

ды сінім сьвеціцца заранка

 

 

2

 

нязгодна загойвацца рана

глыбокая ды нябачная

дзе час праганяе мяне старанна

праз зьнешняе і нязначнае

 

 

3

 

бесперастаннае спажыванне

(карова, не адрываючы ад травы вачэй,

уляжацца, седзячы, для жвачкі жаваньня

і толькі дрыганецца, каб адрыгнуць яшчэ.)

 

 

4

 

абхлюпаны гразёй стаю

той у выгодзе міма мчыцца

а я ізноў вясну сваю

прымушу годнасьці вучыцца

 

 

5

 

сон як сьвінец сьвятлом на вочы

як быццам не падняць павек

а прытуліся – думкі хочуць

ня дац табе заснуць павек

 

 

16.03

 

 

1

 

і ты прыляцеўшы з выраю

раніцаю-вясной

цёплага ветру павевамі

вучышся лётаць зноў

 

 

 

2

 

верша вяха няўважная

бачная кожнаму апрача

цябе самога

бо скінуў з пляча

многа

 

 

3

 

матуля-матуля

патоля прытуліць

люляе як ветрык вярбу

і ўспомніць маленства тваё і расчуліць

і ўста... але нельга вярнуць

 

 

4

 

на галінцы коцікі як пчолкі

пахнуць летам-мёдам (можа, золата

першародны пах?) і ветрык волкі

вылятае молада

 

 

5

 

чую (дзесь пад Варонежам) нашы шпакі

падлятаюць кірункам Айчыны

ці вясны (але ж нашай!) і крыгі раккі

звоняць ім веснавымі ключамі

 

 

17.03

 

 

1

 

у вачах чырванее перад самым... а можа

вас дарэмна

дарэмна імкнуся ўстрывожыць

гэты знак Беларусі

гэты бусел над садам

гэты сьвет з улюбёным такім даляглядам

 

 

2

 

чужыя гады як па небе аблокі

плывуць – не плывуць не заўважыш

бо ўласных гадзін непрыкметныя крокі

(няўжо?) непазбежнае важаць

 

 

 

 

3

 

хто яшчэ гэтак здолее маляваць

гэтак выведзе дрэваў пэндзлі

хто яшчэ белым вышые сінюю гладзь

гэтак пэўна-няпэўна

 

 

4

 

дасканалае цела (балет)

выкрасае сляпую ахвоту

(жахі посьпеху – поту сьлед –

стома – звычка – работа )

 

 

5

 

жывы-неканкрэтны

стаецца-мяняецца

падабенствам партрэтным

прыкрываецца

 

 

18.03

 

 

1

 

нацягнуўшы маску (карнавал! )

прывыкаючы да тлуму сьвята

я зь сябе майструю караля –

невялікая для сьвята страта

 

 

2

 

а кніжкі тыя ўздоўж сьцяны

якія думкі знаюць

хоць безь мяне відаць яны

свой сьвет не разьвінаюць

 

 

3

 

на стале бутэлька пры бутэльцы шклянка

ля высокай вежы ціхая каплічка

кропелька за кропляй нібы калыханка

меўся ты высокі станеш невялічкі

 

 

4

 

усё зьнітована як сьлед

хоць логікай пакратай

невінаватых цэлы сьвет

і столькі ж вінаватых

 

 

5

 

прачынацца ўночы гэтак жа няёмка

як і спатыкацца на прамой дарозе

ведаў бы дзе ўстанеш – падсьцяліў саломкі

каб бяссоньнем сінім сына не трывожыць

 

 

19.03

 

 

1

 

роўнядзь брыдкая багацця

рызыка нішчымніцы

бо нашто за клямку брацца

калі не адчыніцца

 

 

2

 

сядзіць жабрак на ладным пастаменьце

прыступак храму продажу і куплі

паўз вецер сьвежы гоніць мысьляў сьмецце

спагадаю драбнее ў шапцы-кубку

 

 

3

 

памкненьне-памутненьне

кіруе шкурны час

ці гэта пакаленьне

ці (даў бы Бог!) баласт

 

 

4

 

успамінам чырвані спакойнай

(заход сонца, гмахі, вулкі, пляцы,

цішыня бязьлюддзя) толькі коні

здольны той жа чырваньню здавацца

 

 

5

 

у шапцы стомленых мазгоў

стаю пад капяжом выслоўя

і думкі вычварны разгон

гудзе патыліцай часова

 

 

20.03

 

 

1

 

навокал мор-паморак

а баль сабе гудзе

калі пашыцца ў норах –

мы скрозь але нідзе

 

 

2

 

пакаленьнямі вымалёўваецца хараство

гарманічнае як мурашка

але воблік улюбёнасьці толькі твой

дасканалейшы і ўявіць мне цяжка

 

 

3

 

мы на плошчы за права люцелі

пракаціліся страйкі

у натоўпа ня бачныя цені

толькі крайніх

 

 

4

 

страшна-балюча сьцерці

вечна паміж

дзе ні жыцьця ні сьмерці

толькі ўспамін

 

 

5

 

сонечнага заходу

невымерная глыбіня

зьдзіўляе мяне заўсёды

завершанасьць кожнага дня

 

 

21.03

 

 

1

 

адчыняйма вокны

(жыць за кратамі?)

ледзяшы навокал

заплакалі

 

 

2

 

галалёд-сьнегапад гэтак сьліз-

кай падасца зямля

і ня чуеш дзе верх дзе ніз

як здаля

 

 

 

 

3

 

адны за грошы кожны ўздых

другія стартаваць з Калугі

а як жа мецца вам бяз тых

якія век ідуць за плугам

 

 

4

 

не згатаваўшы сабе таннай грэчкі

не пакаштаваўшы ні бярозавіка ні кляновіка

лепей сьвежанькі буду сядзець паміж танных рэчаў

чымся змэнчаны-страчаны сярод новенькіх

 

 

5

 

а ёсьць магіл агульных моца

сузор’ям цёмным відна там

дзе горна шпацыруе Моцарт

дзе ачуняе Мандэльштам

 

 

22.03

 

 

1

 

слаўна: ня собіла далучэньне

толечкі позіркам толькі словам

грэх невялікі таму адрачэньня

сьветлыя сьлёзы

 

 

2

 

дзіўная

дзіўная гэта пара

дзіўныя душы і дзіўныя дзеі

праўда прыліпне парой да пяра

а да паперы радзей

 

 

3

 

дзе іскрынкі па расе

дзе трава сівая

матылькі ня бачаць сьвет

толькі адчуваюць

 

 

4

 

вясна пупышкай-лісьцікам

нясьмела на кусьце

і сьнег апошні чысьценкі

і вецер да касьцей

 

 

5

 

непрыкметным удзелам

дзе падзеі грашаць

апускаецца цела

не ўзьлятае душа

 

 

23.03

 

 

1

 

хто ня мае голасу – гэта душа

моўчкі прымаючы немінучасьць

гучную ролю сваю завышай

спадзеючыся на неўміручасьць

 

 

2

 

кожны атам сябе выпраменьвае ясна

ў гэтым сьвеце (этапе?) што хваляй зіхоча

да якіх там глыбіняў пракладваць трасу

ноччу думка захоча

 

 

3

 

здаецца ўсё як мае быць

ніхто ў душу ня лез ніякіх

глыбокіх крыўдаў ды баліць

яно (чакаючы падзякі?)

 

 

4

 

артысты ладзяць “рэпетэ”

жыцьцё зніжаючы паўторам

анёл зьдзівіўся-прыляцеў

а іх стаіць ажно пяцёра

 

 

5

 

і ўдзень брыдуць у цемру

відушчыя ( уга! )

іх толькі летуценьні

трымаюць на нагах

 

 

 

 

 

 

24.03

 

 

1

 

бачыўся сон дзівосны

ворагі запрашалі

і лагаднелі восы

і суцішалі шалі

 

 

2

 

дыхнула сьцюжаю з усходу

а з захаду туман як дым

мы зноў на лядах гапапёду

ніяк нікуды і нікім

 

 

3

 

на кожны загон – вагон

на кожны гектар – ліхтар

дзе меўся анёл –сьвятар

дзе неба – там суперстар

 

 

4

 

памяць – такою была маладою

па лугавіне расы сырадою

лёгкай-нячутнай-высокай хадою

гэтак даўно ўжо ня ходзяць сюдою

 

 

5

 

упэўнена так расстаўляем акцэнты

трацім законы набыткі ды звычкі

ходзіць за намі спрадвечнае ценем

сьціпла бароніць куток невялічкі

 

 

25.03

 

 

1

 

падымаючы малітвы

ясны дзень

маю я на полі бітвы

засень-цень

 

 

2

 

вясной пад водар красак і квятоў

(тут бесклапотнасьць кожнага жыві!)

ляціць камар шукаць сваіх братоў

вялікіх поўных радаснай крыві

 

 

3

 

укленчу з падзякаю: Божа –

праменьне жыцьця

пакуль я стаю перад Большым

дык маю працяг

 

4

 

адкуль ты ведаеш – абраньнік

якіх вышынь

не парывай куды зарана

пакуль грашы

 

 

5

 

па залі я хадзіў

малёванай мане

не я сярод людзей

яны вакол мяне

 

 

26.03

 

 

1

 

бачу: чалавек-няволат

цягне сваё настойліва

разьбіваецца на кавалкі

нібы люстэрка

 

 

2

 

дыхае-сьмягне глеба

дожджык палі

гэта жывое цягнецца ў неба

стоячы на зямлі

 

 

3

 

возера лічы далонька

лініі аблок і соснаў

невысока-недалёка

цішынёю пахне сонца

 

 

 

 

4

 

а ляшчыну ажно да кораня

будзеш восеньню нагінаць

так і нам бы намацаць скорага

ды высока ад нас навіна

 

 

5

 

раньняй вясны прастора

фарба адна скупая

вуліц дамоў праз тое

прыгарад праступае

 

 

27.03

 

 

1

 

тыя хто маралі збочыў

гожых статуй прыкравалі

праўда на расьпяцьце ночы

акрыялі пры крывавым

 

 

2

 

і ў той гарачыні і ў нашы халады

і ў залаты і ў валавяны век

зірні жывёл прыгожа-маладых

бяз старасьці калі б не чалавек

 

 

3

 

сунічная гарбата

дзе лісьце помніць водар

і радасьці і мяты

і чэрвеньскай пагоды

 

 

4

 

той хто будзе далей можа будзе ўдалейшы

тым што зможа і наш і свой час уяўляць

але ж гэтак і я пры мінулым-даўнейшым

не ў самым прычыненьні а толькі каля

 

 

5

 

то ж як давесьці вам што творчасьць гэта гонар

у першым вымярэньні калі нібы ляціш

адзін без папярэдніх адзін без эпігонаў

а навакол трымценьне падобнае на ціш

 

 

28.03

 

 

1

 

тут лес палямі да лагчыны

зьбягае вёскі па краях

тут ладзяць вёсны зімы чыняць

і нараджаюцца як я

 

 

2

 

і ў тых палёх сьпярша іржавых

а потым памяцьцю жывых

гарачых сонцаў ураджаем

намаляваны кожны штрых

 

 

3

 

чамусьці жахаюся той фатакарткі

і нават што ледзьве ня кожнай карціны

дзе злоўлены дзень назаўсёды няяркі

і сонейка што назаўжды закацілася

 

 

4

 

пехацінцы і хціўцы

здаравякі і калекі

што ўзяліся за рукі (зарука!) каб разам ісьці

калі схлуп гэты (як жа ўжо!) вылучыць жаднага чалавека

усёроўна здурнее ад радасьці-самасьці-зайздрасьці

 

 

5

 

трава-каменне іскры печкуроў

ды сонца плечукоў майго маленства

цяпер рачулка тая як здароў-

е маё мялее

 

 

29.03

 

 

1

 

цудоўны дзень (мой Пушкін!) сёньня

зноў завітаў да нас у госьці:

марозік веснавое сонца

і чысты водар маладосьці

 

 

 

2

 

гэта галінка калісьці спыніла далёкага продка

зараз над сьцежкай (па твары!) мяне сустракае

не я ня знаўца прыкметаў ня знаўца ды ўсё-ткі

гэтак вечнасьць мяне прыпыняе вясною стракатай

 

 

3

 

мы нашай сьмела называем эру

хоць нашых нейкіх семдзесят хвілін

калі б даўней ня вынайшлі паперу

застаўся б ты ў гэтым дні адзін

 

 

4

 

што вы куміраў сваіх велічаеце “зоркамі”

гэта ж было вылучаліся зараз якраз

той хто звычайна згушчаецца перад тусоўкамі

каб хоць ніякім-нічым не адрозьніваўся ад нас

 

 

5

 

зашылася галеча-незалежнасьць

выглядвае пагардліва з гразі

і сам нібы ніякавею: дзе ж мне

падзець несамавітыя грахі

 

 

30.03

 

 

1

 

раніца сьлязьліва-стараватая

ветрам абавязкаў павядзе

праз іскрынкі позіркам пакратаю

чараду няўхільную падзей

 

 

2

 

нездарма (зірну!) а нездарма

гэты хіжы-хітры (нехарошы!)

нездарма сьцьвярджаюць: д’ябал – грошы

асабліва калі іх няма

 

 

3

 

самая энергія – сабе

так нутром трымчу самааддана

як сваё наладжваю сьвітаньне

бо для пасьля сьвячу слабей

 

 

4

 

пакуль жывуць старыя ў хаце

не паддамося чарам злым

бо непатрэбна сілы траціць

каб пачуваць сябе малым

 

 

5

 

успомніў чамусьці як роўна

бабуліны пальцы ад воўны

выводзілі нітку і дзіўна

мільгаў калаўрот як гадзіньнік

 

 

31.03

 

 

1

 

турботы пра будучыню занадта цікаўных

не параўноўваю зь нюханьнем перцу

а хочаце адчуваньня таго хто ведае што наперадзе –

спытайцеся прыгаворанага да пакараньня сьмерцю

 

 

2

 

не адракайся ад сурмы

і так сказаць маглі)

хто сумным часам як і мы

зачуе гул Зямлі

 

 

3

 

супроць цячэньня рыбіна трапеча

такая ж як і зорка што на нечым

вісіць у небе хто яе вядзе

пад плыньню дзе ўсёроўна ноч ці дзень

 

 

4

 

ці возера гадуе лес

ці дрэвы берагуць вадзіцу

а мне бо ў нас лагода спрэс

шчасьлівая супольнасьць сьніцца

 

 

5

 

аплывае сьвечка адплывае

не глядзіць спакойна з абразоў

дзе рэальнасьць вечная-жывая

знойдзецца і для другіх разоў

 

 

КРАСАВІК

 

бо можа й праўда ён таму аглух

каб чуць ужо ня тое што ў прасторы

а гэта незваротнае каторым

праторуе шляхі высокі дух

 

бо можа праўда ён ня тым трымцеў

што аддаляе вечнае ад цела

а чуйна летучы над сьветам цэлым

нарэшце ведаў тое што хацеў

 

 

1.04

 

 

1

 

дзе ўспамінам хістаецца далеч

я на нечым надзей...безнадзей...

каню звычна каб на яго сядалі

я нязвыклы на ім сядзець

 

 

2

 

воблакі хаваюцца ў рачулцы

ператоўчаныя шэрым ветрам

вось якая да пачуцьцяў чуласьць

у зямнога сьпектру

 

 

3

 

усе мясьціны... мне калісьці

жывуць у памяці вячэрняй

хоць вецер (ведаць не вучыўся)

шматае лісьце

 

 

4

 

зараз кленчыўшы перад Бацькам

і ў сьвятле чым ясьнее прасьцяг

мне маленькаму робіцца бачнай

ледзь ня ўся

 

 

5

 

зь якою гідкаю пагардай

і дасябе і да мяне

ты падаеш мне гэту кварту

настоенага на мане

 

 

2.04

 

 

1

 

пад хатаю бруд вадасховішча

а хмарамі з чым гэты дождж

ад старасьці дзе мне схавацца

а чыстым юнацтва было ж

 

 

2

 

такая дабрыня наўкола

душу абвейвае вятрамі

хоць ведаю што заўтра ўколе

чарговы акт адвечнай драмы

 

 

3

 

а ўжо ж і птушка мерыцца сьпяваць

каля пупышкі свой прабуе голас

пакуль слухач – вясновая трава

па схілах расьсядаецца наўкола

 

 

4

 

чароўная рэч працавітая ўтома

цябе напаўняе нібыта ў траве

ляжыш адпачынкам (на полі – салома)

і ціхі цвыркун у тваёй галаве

 

 

5

 

ты штохвілінна спараджаеш сьветы

прыкметамі каметы-запаветы

сакрэты і ляцяць твае планеты

насустрач лету

 

 

3.04

 

 

1

 

я адчуў (убачыў?) сёньня

азірнуўушыся наўкол

як здалёк – такое зьзяньне

твой блакітны арэол

 

 

2

 

дзе чакаць мне ад цябе падзякі

(памятаю, што сказаў Хрыстос)

хай бы непрыкметнай хай ніякай

каб хоць крышку ссунуць крыўды стос

 

 

3

 

гарачынёю гарчыня

як чырвань у вачах

гары гарой велічыня

надзьмуўся і ачах

 

 

4

 

здагадкаю такою

вятрыска абвявае

што радасьней спакою

нічога не бывае

 

 

5

 

агонь ня ўсюды цёплым ды ласкавым

будзь варты-пільны – вогнішча тушы

ня толькі ў лесе за гарой на скалах

але ў душы

 

 

4.04

 

 

1

 

мы былі шасьцернямі мы былі балванкамі

мы абразу сьцерпелі ды ня сьцерлі нас

сталі мы насьцюшамі сталі іванкамі

усёроўна кольцамі вернецца наш час

 

 

2

 

назіраю (на вулцы) дыфузію волі

(хай слабую) два негры в’етнамец манголка

гэтак сьмела ў чужыне мы вучымся ў школе

асабліва калі яны ўласнай суполкай

 

 

3

 

сухмень вясновага сухмень

ня хоча дождж абмыць палетак

і сонца пыльнае як чмель

нырае зноў за хмары лета

 

 

 

 

4

 

куды нам (ведама!) да вас

сьмярдзім працоўным потам

а ў вас выгоды – ванна-газ

і ходзіце з падлётам

 

 

5

 

звілі з уласных лёсаў

агульнасьці бізун

і той хто бегаў босы

і хто яго разуў

 

 

5.04

 

 

1

 

ізноў вясна вачамі маладымі

блакітнымі як краскі як ручай

зірне мяне – і радасьць прыпадніме

праз вечнай мерзлаты адчай

 

 

2

 

заўсёдная блытаніна : я – мы

гэтага сьвету гэтага Веляміра

дзедаўскі хлеб на схіле зімы

пакуль лебядою не накармілі

 

 

3

 

тут быў пасёлак з назваю “Шанхай”

прыйшлі дабразычліўцы – пабурылі

каб горад не псаваў цяпер няхай

гуляе сам лявоніхі-кадрылі

 

 

4

 

на могілках ( а ўспомню!) расьцьвіталі ружы

і бруілі тонкі-тонкі страху пах

вось і зараз дзіўна але спраўна служыць

гэты крыж і тыя зоркі на слупах

 

 

5

 

стаяць стырчма і дрэвы і бабулі

і хлапчукі (не адаб’юцца – шпарка –

на негатыве) час ляціць як куля

аж лісьце ападае ў гэтым парку

 

 

6.04

 

 

1

 

уночы калі зноў лячу

пад купалам (царкоўным?)

што за парогам не хачу

і ведаць – а цікаўна

 

 

2

 

ёсьць дзеля зграі ёсьць і адзінцы

( хоць іх адзінкі ) а калі сур’ёзна

схлуп напачатку а напрыканцы

усе канякі па сваіх барознах

 

 

3

 

а нездарма кругумі дні

ад раніцы да раніцы

усё шырэй абсяг радні

усё лягчэй параніцца

 

 

4

 

але бязьлюддзе не людзее

дзе пастухі адны падпаскі

дзе абавязак – безнадзейнасьць

дзе спадзяваньне на падказку

 

 

5

 

выйду вечарам надзейным

чысьціня зямная

не нудыст але адзеньне

неяк замінае

 

 

7.04

 

 

1

 

на абліччы сутнасьць адаб’ецца

(ці ня надта?) быў бы ты хіцёр

бо заўсёды можа адабрацца

(ці пасьпеў схавацца?) і жыцьцё

 

 

 

 

2

 

тое ня ведаў а гэткага бойся

ёсьць сапраўды незваротныя межы

роспач-распуста-ілжа-забойства

кола душы ад цябе не залежыць

 

 

3

 

калі падарожны пытае дарогу

ведаеш дзе ж ты кудой кіраваць

шлях жа так ясна на гэтай далоні

расступіцца нават трава

 

 

4

 

не перамалёўвайце дзяўчаткі

вечную карціну што ня ў раме

а ў паветры аў дажджы спачатку

чаравала нават і Адама

 

 

5

 

запаліла сонца цішыню над лесам

стала відна-відна так далёка

зноўку нарадзіўся і начная бессань

адляцела недзека далёка

 

 

8.04

 

 

1

 

я здольны рухаць позіркам

калі за сьвятлом і посудам

прусакі лётаюць-поўзаюць

праўда нізенька-позьненька

 

 

2

 

покуль сонцу з туманоў вырывацца

забіраючы прастору і сілу

будуць розныя паўсюль варыянты

каб карону залатую насіла

 

 

3

 

на клеткі кроіць гэтую плынь

упоперак пустых паралеляў

і ў сьвеце зноў вясна і цяплынь

і рэчкі-ручаі памялелі

 

 

4

 

народ не зусім сьмяротны

ці ў гэтым яго памылка

шыхтуюць яго паротна

і гоняць дарогай пылкай

 

 

5

 

голых дрэў на могілках

цішыня

гулка небу моліцца

першыня

 

 

9.04

 

 

1

 

лапінка сьвету нязнанага

там над царквой узгорку

знойдзеш някліка-нязваны

позіркам зорку

 

 

2

 

адлучаная той уладай моцнаю

ад Бога ( але, праўда. невялічкаю)

мая бабуля перад бульбай-моркваю

век кленчыла няўжо ёй не залічыцца

 

 

3

 

быццё і памяць рэчы несумесныя

пусты адбітак

ці застаецца што ад горкага ад прэснага

ад побыту ад быту

 

 

4

 

сабак і п’ных баюся ды ўсё

( маленства маё прывакзальнае!)

асабліва мяне турбуюць баксёры

мордамі тупа-непрадказальнымі

 

 

5

 

згаданы крыж ён заўсёды да месца

шалі пакут

покуль душу адламаць не ўдаецца

цела патрэбнае тут

 

 

10.04

 

 

1

 

ды будучыня гэта проста небыль

як і мінулае

хоць там таксама ёсьць зямля і неба

пад часу гулам

 

 

2

 

ня трэба марных чараў

так табе патрапілі

трымай заўсёды твар

на гэтай фатаграфіі

 

 

3

 

цеплыня-цеплыня (асабліва, калі праз акно)

шэрым сонечным дымам зямля пачынае курэцца

і чырвоныя кветкі (дзяўчына ўдваіх зь юнаком)

як і дрэвы бязьлістыя гэтай выяве да месца

 

 

4

 

ды ня вылезеш на поле

нават і ў гумовых ботах

а чаканьне рукі коле

нецярплівасьцю работы

 

 

5

 

нарэшце здаўмеўся пра лесьвіцу

даўнейшы капрыз:

мяркуеце – угору лезеце

а спаўзаеце ўніз

 

 

11.04

 

 

1

 

чырвоныя промні трымцяць

у вокнах зарэчнага дома

ад сонца аснову нацяць

каб выткацца невядомым

 

 

 

 

2

 

каню так надзейна ў аглоблях

дарогі гладкая яснасьць

пад капытамі і лоб ня

моршчыць як пуга лясьне

 

 

3

 

як жа так: няўклюдныя падзеі

застаюцца там дзе нас няма

і плыве па возеры надзеі

мой чаўнок надзейны як турма

 

 

4

 

чорнае-белае ненапалову

неба такое бывае між гор

проста сказаўшы апошняе слова

можна сьмялей сутракаць прыгавор

 

 

5

 

і ў душы вясна зіму мяняе

ды й часьцей чым гэтая зямная

мітусьня павольных лет і зім

дзе гады жыцьця перадусім

растаюць

 

 

12.04

 

 

1

 

у заспанасьці туманнай

у бяссоньня гамане

спадзяюся гэтым раньнем

зноў зірнеш Ты на мяне

 

 

2

 

а доўга сьнег хаваецца ў лагчынах

пад сьмецьце зашываецца пад ліст

як быццам мае час дапамагчы нам

асьцерагае чысьціню зямлі

 

 

3

 

пішуць якія толькі і ўмеюць

пёры мачаць

але гэтыя што разумеюць

маўчаць

 

 

4

 

маўчыш калі навокал не зважаеш

дасяжны пастаяннага гучацца

бо толькі так калі не заўважаеш

і пачынаеш думкамі злучацца

 

 

5

 

каб краскі паклалі

на кожнае месца

фіялкі ў фінале

ў пралозе пралескі

 

 

13.04

 

 

1

 

адчуваю: Айчына

праз пальцы пяском

хіба мы на спачынак

хіба праўда на скон

 

 

2

 

а колькі тых якімі быць пасьля

хто здолеў пад навалай выстаяць

з мінуўшчыны да будучыні шлях

надзея прамяністая

 

 

3

 

адчуваюць але няўзнак

парываюць але ня так

нехта мае адзін пятак

ды латак

 

 

4

 

Беларусь – гэта рунь і жарства

собскі шлях да свабоды ды яснасьці

Беларусь – гэта Русь і Літва

чысьцінёю славянскасьці

 

 

5

 

грукаюць колы

дрэвы ляцяць

у чыстым полі

міма жыцьця

 

 

14.04

 

 

1

 

праступаючы праз цела

са спадзеўкаю на цэлае

вы прастуеце празь цені

у прасьцяг каторы цэлілі

 

 

2

 

дрэва пасярэдзіне зямлі

я хачу пачуць цябе

паспрабуй і ты замры

мысьлямі-пачуцьцямі

 

 

3

 

ці потым гэты космас золкі

замрэ здаволіўшыся мной

і застануцца толькі зоркі

вызвоньваць адна адной

 

 

4

 

а ты хацеў якраз учора

вярнуцца ў гэтую пячору

траву на доле ля сьцяны

(такі свабодны!) пасьцяліць

 

 

5

 

кургана шурпаты ўзгорак

правяду сьляпой рукой

гэта цемра загаворыць

пудкай памяцьцю такой

 

 

15.04

 

 

1

 

калi страх начны пульсуе

маёй галавой

i неба бывае пунсовым

над сіняй травой

 

 

 

2

 

дракон той ласуецца не абы ўжо чым

шукае (помніш?) смачных прыгажуняў

а пройдзе дзікаватых і дойдзе да дзічын

тады гукайма: дзе мой брат Арджуна?

 

 

3

 

палі бяскрайныя Расеі

пустыя вёскі – сон-трава

дзе густа цеста замясілі

з закальцам выйшаў каравай

 

 

4

 

гарады (рыфмую) галады

дзіцянём смаркатым і кашчавым

біўся час шырокі-малады

слабада завулак і застава

 

 

5

 

мецца верхнімі-ніжнімі

што гарохам няпражаным

асабліва прыніжаным

асабліва абражаным

 

 

16.04

 

 

1

 

на гары бярозка

тром вятрам (як людства)

на блакіце сьлёзкі

весела сьмяюцца

 

 

2

 

пасьля вадой разбаўленай турботы

салодкая звычайнасьць адзіноты

як сонца пасьля летняе дажджынкі

выстрочвае па возеры сьцяжынку

 

 

3

 

морда нагана тупая

мірны забойца-калека

лёгка ківае пальцам

і няма чалавека

 

 

4

 

калі блукаеш веданаю вулкай

дык зробіцца і коратка і мулка

а выруліш прасьпектам невядомасьць

то станецца і холадна і вузка

 

 

5

 

крыж Гітлера

і Сталіна падкова

што вытнулі

мяне невыпадкова

 

 

17.04

 

 

1

 

пустата сіроцтва

ціск зямлі чужой

можа і ў сарочцы

без адзежы ўжо

 

 

2

 

ля сяброўскай паліцы

дзе пыліцца “от скуки”

я бяру “для приличья”

і тваю кніжку ў рукі

 

 

3

 

агоніі вочы спалоханыя

безнадзейна-звычныя

гэта ж мы ўсе “за парогам”

апрача гасьцей і апрычнікаў

 

 

4

 

мілы ідал бескультур’я

раз – і ты паміж

і ня трэба знаць катурнаў

што завуцца крыж

 

 

5

 

я прывячаю маляра

я прылучаю разьбяра

а помнікаў ліцейшчыка

трымаю за ацэншчыка

 

 

18.04

 

 

1

 

фота мяне прад’яўляць павінна

і ў сьвеце і нават за сьветам

а я мяняюся штохвілінна

інакшы і з тым і з гэтым

 

 

2

 

згадваю ці ўгадаваю

згодны на год

горкаю альбо годнаю

гойдаю наўздагон

 

 

3

 

хто бярэцца за справу Божую

лёсы людскія вырашаць

можа

пачацца сьпярша

 

 

4

 

той цягнік ён заўсёды стаіць ля перона

ёсьць і пэўнае месца – плацкартны вагон

вось гудок ён сіпаты (сіпаты чароўна!)

і гады з гэтым ветрам ляцяць наўздагон

 

 

5

 

як і ў лесе

пад абрывам

прама лезеш

выйдзеш крыва

 

 

19.04

 

 

1

 

недзе грукоча гром

ціха-няўсьцешна

мы за павадыром

(ці за правадыром?)

ня бачачы сьцежкі

 

 

 

2

 

калі хор выдыхае няголасны гук

незаўважна-суладна-адзіны

я ня ведаю як але ўспомніць магу

што я кропелька хмары-Радзімы

 

 

 

3

 

ня верыш – паглядзі

як рысы выкрасалі

я ведаю: адзін

ёсьць (блізка!) гэткі самы

 

 

4

 

было што для нас замянілі гудкі

званоў ачышчальны голас

ня зналі заспаныя ветракі

што нерат паставіў горад

 

 

5

 

хто стаяў на крызе (сьмеласьць?)

як і мы

дзе плыло паводкай сьмецце

стан зімы

 

 

20.04

 

 

1

 

раніцы заводзіцца матор

голасам-апоўначы-саве

думка не запоўніўшы прастор

(думка, не запомніўшы прастор?)

беспарадна б’ецца ў галаве

 

 

2

 

сьцюжаю маёй дзяржавы раніца

росквіту такая пасьлядоўнасьць:

валасы нібыта аддзяляюцца

зубы патрабуюць: самастойнасьць

 

 

3

 

дзе самалёт ня ўзьюрыўся высока

(тваёй душы часовы паслугач)

з далечыні пад брывіной аблокаў

азерцамі падміргвае смуга

 

 

4

 

латак шашы пасьпешлівасьцю вошчаны

паўзуць паўз сузіральніка няроўна

то грузавік назольнай мухай (восеньскай)

то “запарожца” божая кароўка

 

 

5

 

гэтай ціхай адданасьці

доля такая:

бессаромнасьць бяздарнасьці

рот затыкае

 

 

21.04

 

 

1

 

травою цнотнай

растуць хвіліны

дзе адзінотна

прад небам сінім

 

 

2

 

зорка мая адбіваецца ў вечнасьці

возера плыні рухомая яснасьць

як успамінам пра ўсе недарэчнасьці

знічкай сарвецца – ніколі ня згасьне

 

 

3

 

таго далёкага юнацтва

сьвітальна-чысты халадок

калі каханьне можа здацца

такім... як воблакаў радок

 

 

4

 

сосны ў бясконцасьць

ляцяць як стрэлы

цаляючы сонца

яблык нясьпелы

 

 

 

5

 

чуйнасьць ад кошкі

ад бруку – цокат

якія ножкі

ў рудых панчошках

 

 

22.04

 

 

1

 

так дзіцяці вайны займальна

па пажарышчы поўзаць

асабліва еалі зімою

цёплай цэглы барозны

 

 

2

 

такая сіла – проста кветкі

вясны што зноўку (славай Божай!)

сьвятло зьбіраюць верай гэткай

якую век ніхто ня зможа

 

 

3

 

хто ў вясновую ваду

ногі акунае

ні каня ні гавяду

ў яве не трымае

 

 

4

 

зазвоніць прахалода галубом

няпэўная але густога бому

дасланая і дужым і слабому

як дым як дом і п’еш яе нагбом

 

 

5

 

калі ўжо зьняверышся ўбачыць

калі ўжо адным толькі слыхам

што сочыць заўсёды (няйначай)

ня толькі сваім але ўсіхным

 

 

23.04

 

 

1

 

у неба з коміну марозам

(я памятаю) шызы дым

нібы блакітны – не адрозьніш

такія шчасныя гады

 

 

2

 

стыласьць сталасьці

устаўшы раніцай

сваёй стараннасьцю

наступнага староніцца

 

 

3

 

з хмары чалавецтва

сыплюцца дажджынкі

каб ракой сустрэцца

плыні і спачынку

 

 

4

 

з гэтых бёрнаў (з гэтай бурнай)

сам сабе складаю хату

і сяджу ў халоднай-курнай

невядомы-небагаты

 

 

5

 

сее вечар гэты цуд

вечную разору

толькі заркі свой прысуд

захінаюць звонам

 

 

24.04

 

 

1

 

не заборысты згодны на меншае

я то й зараз зусім малы

хоць на ўзбочыне Шляху Млечнага

ёсьць сьлядочак маёй кавялы

 

 

2

 

тая навальніца

сіняя фіранка

мне бывае сьніцца

трэшчынай-маланкай

 

 

3

 

густой гарбатай пачынаюць

палі заспана падсыхаць

дзе нечаканага-начнога

спакою зорная страха

 

 

4

 

так утрапёна падыйшла яна

нягучным пахам недасяжнай мары

букетам недапітага віна

салодкім страхам немінучай кары

 

 

5

 

прыпынак і ветру дурэньне

спадзеўка на вольны аб’ём

дзе плошчы пляскаты разлом –

ня ў тое нырнуў вымярэньне

 

 

25.04

 

 

1

 

тысячагодзе – мара ці праклён?

вякуй яшчэ пра-колькі пакаленьняў

пасьля прыходзь на споведзі паклон

на выпрамленьне ці на пракаленьне

 

 

2

 

нятабар – безьліч цыганятаў

віток апошні а ў мяне

для прыганятых-памагатых

кішэня мусіць камянець

 

 

3

 

ня слухай што будзе ён век маладым

бо недзе ў інакшым месцы

будзе гарчэйшым і дом і дым

і хвост каметы ярчэйшым

 

 

4

 

узвышаешся словамі да

тых бясслоўных а слаўных вышынь

дзе пасецца Яго гавяда

дзе ляшчыць шырыня душы

 

 

 

 

5

 

сьцяты (ці зацяты?) сам сабой

на які ўзыходзячы касьцёр

што ён там трывае: сьмех ці боль?

моршчыцца ды ўсё

 

 

26.04

 

 

1

 

слава а яшчэ жаданьне славы

можа зьвесьці (зьесьці) гэты плён

не цікуй пажадліва рухавых

трапіш безнадзейнасьці ў палон

 

 

2

 

і яшчэ раз паўзучы па вулцы

я лаўлю-лаўлю сябе на думцы

што баяцца стрэчных пачынаю

маладых-вясёлых-нечапаных

 

 

3

 

роспач пасялілася ў хаціне

што нідзе нікому і ніколі

карасю і то прыязна ў ціне

коласу і то патрэбна ў полі

 

 

4

 

Ён вечнасьцю думаў кім першым папудзіць

(даруйце, прыязныя,ціхія людзі!)

над кім гэтак выкінуць чорную навісь

над вамі браткі бо ўсяроўна няма вас

 

 

5

 

дажджом бягу дамоў

бягу каля ракі

прасьцяг зьвініць бяз слоў

яго настрой такі

 

 

27.04

 

 

1

 

сьветлы ранак вясновы

як апірышча дня

нарадзіўшыся ў слове

словам крылы падняў

 

 

2

 

бо што каханьне – знаю тую

адзіную э каторай мне

зжынацца ў час як адвякую

у гэтай плённай старане

 

 

3

 

дзе горай гняце

бескарэннае гоства

там лепіць люцей

бескаменнае мноства

 

 

4

 

вясны сьцюдзёнай

царкву на ўзгорку

трымае вецер

п’ю звон далёкі

бесьперастанны

 

 

5

 

чаму якраз вясною гожай

баліць як крыльле за сьпіной

абшар душы самотнай можа

кладзецца цень ня толькі мной

 

 

28.04

 

 

1

 

вылучаю праменьне сьвітаньня

пакуль сонца прасуне шчаку

паміж хмар што цяжкімі плытамі

ад вясновага ветру цякуць

 

 

2

 

потым выяўляецца

дзе сабой грашу:

лёгка вымаўляецца –

да крыві душу

 

 

3

 

ты ўжо забыўся-перайначыў

ды парываеш новы круг

а невядомае азначыць

няясны зрух

 

 

4

 

бо ў тым сьвятле што ў цемры сьвеціць

ня рэшткамі а паўнатой

нарэшце собіла прыкмеціць

якой сьцяжынаю крутой

 

 

5

 

бо музыцы ўсяроўна

азот ці кісларод

яна гучыць чароўна

праз дым-слату-смурод

 

 

29.04

 

 

1

 

льецца рудая гарбата на сподак

зубкамі рафінаду

гэта надзеі ідэя з усходу

нас ашчасьлівіць радая

 

 

2

 

радыё рухаю – хваляў гаворка

прасторы дарога прамая

а недзе ў нязнаным хвалюецца зорка

якая мяне трымае

 

 

3

 

яблыньку маладзенькую

заяц абгрыз зімой

гнуткаю безнадзейнасьцю

дзелячыся са мной

 

 

4

 

на твары верніка відаць

якім сумненьнем скуты

ці мае воляй узьлятаць

ці ўсьцяж гняце пакута

 

 

5

 

недзе на старой кватэры

дзе жылі з табой удвух

сябра стукаецца ў дзьверы:

бух-бух-бух!

 

 

30.04

 

 

1

 

каб вы голас часу нарэшце расчулі

няўхільна-спакойны

хто большы: дзіцятка ці тая бабуля

наперадзе колькі

 

 

2

 

будзь спакойны ў гэтай мітусьні

што так лена сьпіну выгінае:

тушыць Ён якраз твае агні

тым што на цябе надзею мае

 

 

3

 

кавалак хлеба скрухаю высокай

ссыхае – посны дзень

і перастаў зямным дзяліцца сокам

бярозы пень

 

 

4

 

чмель ня Пушкін мусіць гэта

вымагае сіл

я ня чуў каб ён празь лета

хоць каго ўкусіў

 

 

5

 

на весьняй зямлі

на дубчыках цуду

цяжкія чмялі

жоўтым гудам

 

 

ТРАВЕНЬ

 

на полі бою вымкнула туга

сухой бярозкай чорнай і кашчавай

блішчастай стужкай несьмяротнай славы

рачулка нібы ўецца па нагах

калі ў галовах той туман дрыжыць

прасечаны надзеяй як вярбою

за каласамі тут на полі бою

і зорак пыл і вечныя крыжы

 

 

1.05

 

 

1

 

пралятаю пылам вуліцы

над скляпеньнямі дамоў

цесна мне калі расчуліцца

голых дрэў Твая Любоў

 

 

2

 

узгорак

марскі прыбой

гадзіньнік над табой

ды неба ў зорах

 

 

3

 

двойчы на год

калі квітнее сад

і калі ападаюць яблыкі

купаюся ў блакітным небе

 

 

4

 

не спадзявайся што многае-многа

зорка ў ілбе

гэты вечар злучаецца з Богам

толькі токам цябе

 

 

5

 

бо як адзінства расстарацца

у гэтай повязі зямной:

мяжа ня хоча растварацца

дзе гэты край заўжды са мной

 

 

2.05

 

 

1

 

над могілкамі воблака плыло

ад памяці што ўжо няма чысьцей

сьпярша дагледзім тое што жыло

пасьля пасадзім тое што расьце

 

 

2

 

ды я шчасьлівы (шчыра!) што ўжо даўні

што зьберагаю столькі пакаленьняў

хаця пакуль слабы перад жыдамі

але маё глыбокае карэньне

 

 

3

 

цураюся няпэўнасьці

аднакі-рэзкі шлях

і ападае сьпеўнасьці

нязнаная душа

 

 

4

 

тры рэчы ўсяго (а былі б не павінны)

зьдзіўляюць якраз:

што я ў гэтым месцы

што гэтай хвілінай

што я сярод вас

 

 

5

 

як слаўна што ты нарадзіўся

сынок

што ў тых сутарэньнях не заблудзіўся

што вынырнуць змог

дакладна да нас

 

 

3.05

 

 

1,2,3,4,5

 

сьветлым-сьветла ясным-ясна

бессані жыцьця

першым промнем непагасным

выткаўся прасьцяг

 

гэтым радасьць будзе ліцца

сонейка ўгары

гэтак раньняя травіца

крэўнасьцю гарыць

 

першым сьпевам першым лісьцем

сустракае лес

мы жывем Ісусе Хрысьце

тым што ты ўваскрэс

 

гэтым лугам гэтым полем

навіною спрэс

выгукае навакольле:

Сапраўды ўваскрэс!

 

мы шчасьлівыя пры цудзе

Веры край ня счэз

каб ачуньвалі хоць людзі:

Сапраўды ўваскрэс!

 

 

4.05

 

 

1

 

зьнерваваны на супольным

трэці дзень паміж

навіною навакольле

абцякае крыж

 

 

2

 

гляджу на сонца абыякава

прытулены да мітусьні:

грак баразной бяжыць-падскакуе

ён поле вечнае прысьніў

 

 

3

 

што жыцьцё – гэта клопаты-страхі

ціхі шум нечаканасьцяў знаных

мітусьні нетутэйшыя пахі

ды музыкі нязнаныя залы

 

 

4

 

дзе думкі толькі сьмехам-неўсур’ёз

паводкаю па рэчышчы вядомым

такі кірунак знае паравоз

такая сьвежасьць чыстая лядоўні

 

 

5

 

дрыготкі вогнік сьвечкі абразам

дае жыцьцё – струменяць тыя вочы

свой вечны ток і ты як быццам сам

ляціш агнём туды куды захочаш

 

 

 

 

5.05

 

 

1

 

заўсёды праз маё вакно

віднее неба кварта

і гэта ёсьць якраз адно

што век разглядваць варта

 

 

2

 

каля дарогі лес а потым поле

а збоку зноўку выбягае лес

рассоўваем тугое навакольле

шляхамі спрэс

 

 

3

 

сьвятлом вясны абуджаныя краскі

маўкліва перад зорным лугам кленчу:

ці памяцьцю на могілках пакласьці

ці тут пакінуць дзе жыве маленства?

 

 

4

 

вясна спачатку жоўценькім вылазіць

ды потым чырвань кідаецца ў вочы

а белы-чысты колер не адразу

аздобіць той бабулін агародчык

 

 

5

 

дзе выбушком ірвецца завязь

пад незаўважны лёт Зямлі:

што мы ў даўнейшага ўзялі

на потым што мы пакідаем?

 

 

6.05

 

 

1

 

гэткі вецер нястрымны-лядовы

для старых для малых і сумленных

і наклікалі “перабудова”

не мяняючы гнутыя зьвеньні

 

 

2

 

на беразе ракі насустрач плыні

дзе нерухомых воблакаў палёт

дзе нашы душы што здаюцца сінім

сьвятлом імкнуцца з захаду на ўсход

 

 

3

 

а слова старажытнага жывыя

іскрынкі поўнач ды пустыя хаты

дзе толькі ноч славянствам чыстым вые

схіліўшыся прад ворагам няклятым

 

 

4

 

каторыя імкнуліся ў паэты

дзе полюсамі думка-пачуцьцё

свабода асалодаю загэтым

мяжою паралельна лежыцё

 

 

5

 

сачыце птушку зычце ёй палёт

няхай палюе воляй у паветры

не замінаў бы ёй сумненьня лёд

а хочаце лунаць – і вы паверце

 

 

7.05

 

 

1

 

гэты страх: што адкрыецца раптам

загрыміць нечаканасьці шэптам

слова – ключ невядомага што б там

ні было – ачынаюся ранкам

 

 

2

 

здаецца і тых бы і гэтых да сьценкі

ды спакайнее ваярскасьці шыз:

вось Гітлер знішчаў быў непаўнацэнных

і ледзьве ня выкараніў фашызм

 

 

3

 

і ў гэтым лесе чую страх

дзе тонкі пах лістоты

шугае шумам па кустах:

чаму ты – хто ты – што ты?

 

 

4

 

ад зор да пылу на вятрах

лунаю ў Божым цудзе

тым часам вылучаю шлях

якога ўсё ж ня будзе

 

 

5

 

чорная дзіра для нашых дзетак

(уяўлю, каб болей не баяцца)

так звычайна на жыццё кладзецца

сон высакародных радыяцый

 

 

8.05

 

 

1

 

скідаецца кветак сьвятло

насустрач зямлі

каб больш не нашэптваць: было

а веяць: бы-лі

 

 

2

 

бо колеры наўкол заўсёды сумесь

як і настрой што чую ўжо ня свой

а ўсіхны (стома!) мы жывыя сумай

агульнасьці зьвіваецца сувой

 

 

3

 

бо гэтым разам ты ня леў

ня штых на полі бою

для доўгіх летаў маеш сьпеў

даверу і любові

 

 

4

 

загуснуў сок загойваецца рана

бярозка пры лаўжы

ніякавее што ж ты хочаш панна

дзе кожны боль – чужы

 

 

5

 

цішыню запытайся

і ніхто не саб’е:

не павінна быць тайны

ад самога сябе

 

 

 

 

9.05

 

 

1

 

разглядваць таямніцу сну

байцы былога могуць

якія сёньня сьняць вайну

заўчора – Перамогу

 

 

2

 

аблямована пароўну

кветкамі і дрэвамі

гэта сьвята што ўсёроўна

кроўнае і крэўнае

 

 

3

 

а з гваздзікамі ветэран

такі кантраст (тыламі?

перадавой?) яго старан-

на памяць атуляе

 

 

4

 

недзе ў лесе (апошнім!) бабуля

недзе бацька зь дзесяцізарадкай

перапойнены верай што куля

не дагоніць яго ў сорак пятым

 

 

5

 

я помню дзень той радасны які

і сёньня сонцам да краёў заліты

такой патоляй патыхаў блакіт

такой надзеяй зьзяла зеляніна

 

 

 

10.05

 

 

1

 

вялізнай шчымлівай балячкай

злазіць сумненьняў кароста

і як ты знаходзіш Бацька

мажлівасьцяў майго росту!

 

 

2

 

чухай гэта парасё

будзеш вэндзіць шынку

хто хацеў сказаць усё

слухалі хвілінку

 

 

3

 

вечарам сонца падсьвечвае крылы

ныраць не жадаючы ў цень

вечнае слова вартуе магілы

апошні прамень

 

 

4

 

вочы ў вочы гэта не заход

гэта сонца дробная манета

дзеці пачынаюць пазяхаць

а старыя наракаць на лета

 

 

5

 

вясновым дымам горкім

гучыць зімы сьмяццё

і азіраюць зоркі

тутэйшае жыцьцё

 

 

11.05

 

 

1

 

ясны чоўнік сну чысты часты позірк

так далёка гоніць кругі

ён плыве ў вясну ён мяне выносіць

за прасторы шырокія берагі

 

 

2

 

там дзе сумленьне

смажанай курыцай

сытыя-мажныя –

апякуюцца

 

 

3

 

сытае рабства

сілай да волі

каб адарвацца

звады даволі

 

 

4

 

з гароду вясновага мудрасьць вылузаў

датычную сённешняй нашай сталіцы:

ёсьць пустазельле што здуру вылезла

ёсьць што карэньне глыбока стаіла

 

 

5

 

упэўненасьць сілу тваю раскрыжоўвае

і накіроўвае і абмяжоўвае

рэчышчам плынь патрапляе далё-

ка-далёка ад родных палёў

 

 

12.05

 

 

1

 

калі б ня гэты дождж на наш палетак

ды не вясёлкі барвы над ракой

адкуль бы тут зьяўляліся паэты

крылалі словы радасьцю якой

 

 

2

 

на тое квітненьне на тое юнацтва

на тое нячутная сіла здароўя

каб блізкіх любіць каб чужых не баяцца

нязнаным-няведаным але ўсёроўна

 

 

3

 

такія дзянькі двухбаковай лагоды

напішуць па сіняму сінім

( зь нячутных, нябачных глыбінь) і пагода

шсьміхаецца ўсім нам

 

 

4

 

на воблаку на тым баку чысьцюткім

дзе сонца вышывае й зоры млеюць

калі б умеў (ах, дурасьць мая, ленасьць!)

намаляваў бы думкі простакутнік

 

 

5

 

не падкажы а пакажы

адно ня трэба болей

што для любові трэба жыць

як жыць і для любові

 

 

 

13.05

 

 

1

 

збіраюцца разам

і тыя што памяць і тыя што знаюць

крэўнасьці радасьць скразная

бескарэнных параза

 

 

2

 

вярнуўшыся з Радуніцы ад ціхай радні

ранкам прачнуся гразкім

не знаходжу радасьці ў адкрытым дні

абразы ды абавязкі

 

 

3

 

і помняцца простыя вершы

і чыстыя слёзы на вочы

такія што ў дзень гэты весьні

на ўзьлеску пралескі зіхочуць

 

 

4

 

стома стоенасьць душы

выстылая росна

суцяшэньнем насьмяшы –

пазірае злосна

 

 

5

 

калі не адбываецца

магчыма адбіваецца

і ценямі наўзбоч

у месячную ноч

 

 

14.05

 

 

1

 

пункт пачатковы ўсьведамленьня

сябе-часіны-навакольля

апірышчам на гэта поле

спадзеўкаю што ўсіх далей мне

 

 

2

 

дрэвы мужна трымаюць межы

сказаць бы: дрывамі кладуцца

толькі лесу важныя вежы

пакуль высяцца – не здаюцца

 

 

3

 

а думак балёнікі шматкаляровыя

угору (ці бачна?) палёт такі

нябелых-нячорных што хмары рассоўваюць

зьліваючыся ў блакіт

 

 

4

 

калі вясною маляваў

я фарбы не ўжываў

якая Вашасьці трава

вядома лепей вам

 

 

5

 

зноў зарыва заходу

праменьняў бліснуў жмут

чаканьнем непагоды

шануеш родны кут

 

 

15.05

 

 

1

 

калі ад сонца захапленьне ўраньні

калі да зор ад вечара пароўну

няхай (пакуль што) будзеш не абраньнік

затое мецьмеш Шлях і Абарону

 

 

2

 

з непрызнаных самы спакойны

сама што ўраўнаважаны

буду дакоўваць (выдрукоўваць!)

што ніхто ніколі не скажа

 

 

3

 

што дзіўна: ў гэтай кучы сьмецьця

( ня певень хай назад паверне!)

у пэўны час у пэўным месцы

сваё напэўна знойдзеш зерне

 

 

4

 

ня кожнаю чаркаю

час крадучы

прадраў горла сваркаю

злосна маўчы

 

 

5

 

стомленая жанчына

(шчасьце ўсё потым, потым)

цёмнаю дай прычынай

нястомная для палёту

 

 

16.05

 

 

1

 

слова само напіша

(Пушкін – ура!)

ты каб ня меўся лішнім

каля пяра

 

 

2

 

над воблакам напнутай палатніны

маляр схіляе сонцам галаву

праменьні сонца росьцяць клапатліва

усё чым я сягоньня не жыву

 

 

3

 

салдатчыны гады (даўно!) надвое

разломваюць тваё жыцьцё кудою

праз трэшчыну (праз зьдзекі, праз магілы)

цякуць цурком надзеі-мары-сілы

 

 

4

 

напісаўшы вясну (ледзь ня лета!)

я зьдзівіўся на словы зірнуўшы:

непарыўны ланцуг мусіць гэта

каго хочаш узрушыць

 

 

5

 

разрывае мроі танец

гэты вечар і вясну

дзе да самага сьвітаньня

болем болей не засну

 

 

 

 

17.05

 

 

1

 

спачатку падзяліцца несьціханым

што цела высіляе

ня ведалі: бясконцае каханьне

нам стома высьцілае

 

 

2

 

а зямля – ральля – звычайна

хлебам на лісьце

падніму за бульбу чарку

пасадзілі – хай расьце

 

 

3

 

а вясновае паветра

поўнае цьвіценьня

не хапае шчасьцю-сьпектру

тысячы адценьняў

 

 

4

 

патухае дзень – узгорак

сонца захінуў

толькі срэбра – ніці зорак

выткуць даўніну

 

 

5

 

перапоўнены падзеямі

чуючы вясну

анікуды не падзенуся –

засну

 

 

18.05

 

 

1

 

у небе цішыня шматзор’я

а навакол вясна бушуе

мы ўсе ў жыцьця дыяпазоне

гучым агульным шумам

 

 

2

 

руплівы ранак

рыплівы ложак

вадою з крана

цячэ бязбожна

 

 

3

 

вочы расплюшчвае трава

воблакі лёгка прабуюць голас

крыльле трымае цемры правал

вецер хвіліны раніцы гоніць

 

 

4

 

незабудкі дзіцячага сьмеху

чысьціні люстраной узбалоцьця

так далёка гадамі заехаў

што ізноў адбылося

 

 

5

 

з усякіх дзівосаў што на дварэ

адному ня собіла неяк акрыцца:

адкуль мая рэчка дарогу бярэ –

маленства тулілася каля крыніцы

 

 

19.05

 

 

1

 

каля аўтазаправачнай станцыі

дзе грукочуць сталёвыя панцыры

дзе жаўцее бензін на траве

заліваецца салавей

 

 

2

 

час хутчэйшы за жыцьцё

ці павольнейшы

дзе малымі бежыцё

за паводкаю

 

 

3

 

а селянін пагодзе рады

ды чарадзе качынай

ды дожджыку які на грады

на адпачынак

 

 

4

 

калі сонейка (промні, што заблудзіліся?)

ды яшчэ месячык вечар народзяц

стань пад бярозкаю – сьвеціцца – дзіва

покуль бывае – бывае ў прыродзе

 

 

5

 

ня створаны для самаабароны

твой розум пераходзіць праз мяжу

ды ім не заклапоціцца зялёны

вясны агульна-спараджальны шум

 

 

5

не созданный для самообороны

твой грешный разум так себя блюдет

что мир мнообразно-всесторонний

причин для подключенья не найдет

 

 

20.05

 

 

1

 

пах першага нясьпелага пракосу

пах траўня (траўны-марнатраўны) пах

з табою гэты сум не суадносны

нібы драты і неба на слупах

 

 

2

 

колькі часу да абеду

сьмягне ў роце – маю шанца

падаю руку суседу

каб насустрач пасьпяшацца

 

 

3

 

ня верачы ў рэінкарнацыю

не давяраючы люстэрку

я макаўку рукой памацаю

дзе валасам цяпер прасторна

 

 

4

 

у гэтай сонечнай журбе

нямала лішніх

як самавіта для сябе

тады й для іншых

 

 

5

 

прасьцяг вясны пастэльны

пад вечаровым небам

і месячык – люстэрка

што сонейку ня трэба

 

 

21.05

 

 

1

 

нервовыя млява

астравы

ашчадны губляе

жуе жывы

 

 

2

 

гульня падзеямі рудзее

ды высілкамі неўсур’ёз

гудзе палярная надзея

не дасягаючы пагроз

 

 

3

 

чароўны вечар – лёгка зоркі

зірнулі на зямлю з блакіту

ды рана-рана водар горкі

каханьня па кустах разьліты

 

 

4

 

хваляй наплывае вечар

бэз сумуе прастадушны

што вільготны-цёплы вецер

хваляй зоры ў небе тушыць

 

 

5

 

падпарадкованая цемра

яе ўключы самохаць

каб хоць успомніць як хацела

маленствам напалохаць

 

 

22.05

 

 

1

 

пакінуты лясамі ды палямі

сярод неабмяжованага людства

рэальнейшае тое што ўяўляю

чым да чаго ня маю дакрануцца

 

 

2

 

запаўняючы поры паўсюльнага

спасьцігаючы чыннасьць звычайнага

навучаешся бачыць пачаткамі

адчуваеш насеньне прысутнага

 

 

3

 

напружаньнем энергію пачую

расслабленым і лёгкім нібы Вера

і гэта ўсё тады калі лячу я

падобны ні да птушкі ні да зьвера

 

 

4

 

шкляныя вуліцы бакі

глядзецца можа ўсякі

і верных дрэўцаў слабакі

і мордаў здаравякі

 

 

5

 

адкрыўшы вучнёўскі пенал

(сьпі, сьпі, мой сыночак!)

дапісваю думкі фінал

адзін сярод ночы

 

 

23.05

 

 

1

 

рачулкі – думка – беларускай

сустрэўся (часта)

з такой спакойнай-чыстай-вузкай

ды пакручастай

 

 

2

 

таполяй разуецца

лілея даліны

лета канкрэтызуецца

лёгкасьцю ліній

 

 

3

 

парснула хваля (прыснула)

месцам знаёмай мясьціны

на цеплыню лясную

ветрыкам сьцішным

 

 

4

 

воблік тэлефонны

файна заляцацца

захаванай формы

абалонь юнацтва

 

 

5

 

такая вартасьць росту

дзівацтва:

калі пакажаш проста –

ня ўбачаць

 

 

24.05

 

 

1

 

выплываючы са сну

дзе няма ні зім ні лет

бачу гэтую вясну

зеляніны Божы сьвет

 

 

2

 

мацуюцца прыроды

лясныя карані

на сьвеце прахалода

з чаканьнем цеплыні

 

 

3

 

малітвай годнаю і ветлай

я працінаю гольле Саду

у той прасьцяг дзе сьветлым-сьветла

дзе слова Божага прасьвяда

 

 

4

 

Забэйдаю ды эстрадаю

Ліепам арэны рык

ты ведаеш – несапраўднае

ды славы гучаньня звык

 

 

5

 

лоўка зладжаны сабака

прэ нібы алень

на сабаку можа ўсякі

даганяць свой цень

 

 

25.05

 

 

1

 

ліст у канверце (праверце,паверце!)

голуб – у дзюбе: гулі-гулі

зараз сяджу на дзевятым паверсе

што пачуваецца грунтам зямлі

 

 

2

 

прынесьлі холад каштаны

цьвітуць пад белым ветрам

нібы марозныя яны

маёй свабоды рэтра

 

 

3

 

салавей – нястрыманы мастак –

я цябе падначыў проста так

ну куды мне з аднастайным сьвістам

тут жа творчасьць блішча кожным лістам

 

 

4

 

немаўля – як і ў старасьці

гэтаксама шкляны позірк

( помніцца, ў старасты,

калі “ў сьцілку п’яны”)

 

 

5

 

груд круглы...( Божа барані! –

Мне параўнаньнем гэтым паддурыцца)

камень наверсе але пазірні

якога ( далеч!) калеру травіца

 

 

26.05

 

 

1

 

як зранку заранку страсае вятрыска

у возера міску ( у нізку)

так я разумею ( здалёк як і зблізку!)

вяртаючы слова ў калыску

 

 

 

 

2

 

і хата пасярэдзіне сяла

і вокнамі на поўдзень

якая прыгажуня тут жыла

ужо ніхто й ня помніць

 

 

3

 

б’ючы ці вякамі ці гэтай хвілінай

бутэлькі ды гладышы

ёсьць рэчы якія ты знаць не павінен –

пагібель душы

 

 

4

 

падмытае не замацуеш брыло

падбітае не прырастае крыло

і несьвядомае зло – зло

і невядомае тло – тло

 

 

5

 

да сьвядомага сьледу

аббяжы рубяжы

можна жыць і ня ведаць

можна ведаць – і жыць

 

 

27.05

 

 

1

 

напісана тваё імя

на ўсім што бачаць вочы

на ўсім што ўловіш акрамя

што зьмена дня і ночы

 

 

2

 

не зважайце на мяне

на парозе спакайней:

пастаяў – адтаў душой

і нікуды не пайшоў

 

 

3

 

ізноў у натоўп улез –

настройваецца аркестр

а ціха заходжу ў лес –

гучыць мне той палянэз

 

 

4

 

сабакі што большыя гаспадароў

(наўрад ці зласьнейшыя!)

ня путаюць коней

ня пояць кароў

за мясам прысьпешваюць

 

 

5

 

на тварах вартасьць тавару

на целе цяга пасьцелі

у твані загартаваных

ці ацаніць не пасьпелі

 

 

28.05

 

 

1

 

згінайцеся-разгінайцеся

пад гнётам трывог

гартаючы гэты найгрыш

бярлог і дарог

 

 

2

 

memento mori ўспамінай

бо гэтак можа стацца

што ты паверыш быццам рай

і ёсьць тваё юнацтва

 

 

3

лысіна і палова зубоў

хіжы – ня бойся

ты не гвалтоўнік і не забой...

самазабойца

 

 

4

 

недасканаласьцю пракладваючы шлях

па гэтым цаліку недасканалых

самой пакутай крый адкуль пайшла

вось гэта цішыня апалых

 

 

5

 

а вушы насцярожваюцца ўвагай

а вочы засяроджваюцца злосьцю

калі ня верыш – пакланіся сьцягу

калі ня ведаў кім павагу росьціш

 

 

29.05

 

 

1

 

зіма не абцяжараная сьнегам

( слатой бязьвер’я высьцілай палі!)

сухое гольле прарастае ў неба –

дакладны дотык выстылай зямлі

 

 

2

 

нясьпешная сьцяжынка

ваколіцы і лесу

бо ўжо калі дажыўся

да цішыні пачэснай

 

 

3

 

даражу дарогай

сяду пасяджу

хмаркі ля парогу

сьветлага дажджу

 

 

4

 

не затуляй мяне грахамі

мая нара

пажадліва і несьціхана

рыміць пара

 

 

5

 

кожным ветрыкам – кожнай кветкай

кожнай зграяй

кожнай хваляю на палетках

вясна сьпявае

 

 

30.05

 

 

1

 

далучаемся вобмацкам

да напрамку вятрыскі:

сёньня вее чарнобыльскі

заўтра зноў інгалінскі

 

 

 

2

 

жаўтага пяску сьцяжына

моршчыць лоб зямлі

дзе шурпатыя ажыны

ўжо не зацьвілі

 

 

3

 

і ў застольлі бяседным

і сюды да вады

ты ступаеш бясьследна –

не зьбіраюць сьляды

 

 

4

 

цярплівасьць сталасьці

няўрымсьлівасьць юнацтва

перамяшаліся

каб век не сустракацца

 

 

5

 

сьпяшаю ўлегцы

пустая кайстра

багацьце лета

баіцца майстра

 

 

31.05

 

 

1

 

назапасіўшы прыёмаў

недзе блізка да майстэрства

падкрадуся пакрыёма

да таго што ўжо ня сьцерці

 

 

2

 

сэнс азартам паляўнічым

мне падкажуць словы:

дрэвы (маючы аблічча?)

ветрам хмураць бровы

 

 

3

 

жалезная канструкцыя лагічнага

каструбавата-чыстая

дзе час патрабаваньня хірургічнага

магічна-выстылы

 

 

4

 

бессаромнасьць (расою вочы –

не, ня дым)

дзе памазалі як захочаш –

не – ня дам

 

 

5

 

шыбую мяжою сьвятла і цемры

поўнач

праменьняў і ценяў няўцямным трымценьнем

поўны

 

 

ЧЭРВЕНЬ

 

на мне каўнер прыблізны

тваёй касавароткі

страх сьмерці блізкі (сьлізкі!)

спалох такі кароткі

цяпер вайны грымоты

за морам за ракою

і нехта як ніхто там

а страх начуе мною

 

 

1.06

 

 

1

 

лагода дабраты

зацятасьць злосьці

ці ўвесь у гэтым ты

хто косьці мосьціць

 

 

2

 

пасярэдзіне веку

фюрэры ды генсекі

скажам шчыра (чырвоныя рэкі)

невялічкія чалавекі

 

 

3

 

бо адкрытым было адразу

пеўнік ці параноік

ва ўсякай задзірыстасьці – параза

нават калі пераможаш

 

 

 

4

 

і песьню ўжо цяпер не развучу я

такую што калісь крычалі хорам

на бітву ідучы – паразу чую

скарэй сваю чым ворага ліхога

 

 

5

 

а ў міфічнасьці змрочнага

моды-одуму-дум

абмінаючы відавочнае

здабываеш трыумф

 

 

2.06

 

 

1

 

выгодаў (парадкам і чысьцінёй)

якая роля

калі сяджу пад голай сьцяной

на сьмецці вольным

 

 

2

 

гаспадарскі злосна брэша

пакуль ёсьць ланцуг

а сарвецца -- дык прысьпеша

шляхам валацуг

 

 

3

 

слугою выпадку

(валадаром яго?)

ўсялякую выхадку

цаной дарагой

 

 

4

 

сьпяваецца песьня ня хочучы

праменьняў саломка

і мікрафону на почапе

няёмка

 

 

5

 

ці то аблічча душою не пасьпявае

ці то аблічча душы не туруе

гэтак думаю назіраючы пасьпіваных

ды малітоўных

 

 

3.06

 

 

1

 

ня толькі што ў Бразіліі-Канадзе

ня толькі што іграць-гуляць умеюць

майстры сапраўдныя заўжды ў адной камандзе

заўжды адзін другога разумеюць

 

 

2

 

чалавеку які абжывае выгоды

(маеш рацыю-каардынацыю?):

на ўнітазе сядзі асабліва годна

дык верагоднае атрымаецца

 

 

3

 

ня толькі хто жаванне ды ўжыванне

але яшчэ камусьці

хто не дзеля самаабмежавання

сябе трымацца мусіць

 

 

4

 

пакутна рвуцца сувязі калі

аслабне тое што жывое лучыць

ты ведаеш: ёсьць зерне для раллі

але вясьне сьцюдзёна і балюча

 

 

5

 

а лес у музыцы і ў танцы

сьвятло і лтсьце будзе ліцца

дз я праціх у дрэў альтанцы

як муравейка пад ігліцай

 

 

4.06

 

 

1

 

раскладзеныя карты (нейчы лёс?)

так на стале як незнарок як жартам

ды каб унікнуць штучнага пагроз

іх плечы паднімаць ці варта

 

 

2

 

сабой глядзі сваім вакном адчыненым

агульнасьню калянай думкай хвораю

спакой пераліваецца ў гісторыю

абы была быцьця твайго прычына

 

 

3

 

сусьвет звужаецца памерам галавы

каб зноўку разьляцецца думкай

паверыўшы дык вежу павалі

хоць подыхам Падуйскім

 

 

4

 

вы так распаліліся-распанелі

хоць можа канчаецца час

закон супадзеньняў і распадзеньняў

нібы не для вас

 

 

5

 

бо кожны дзень абхоплівае пасткамі падзей

у сьцятым асяроддзі адкрыеш супадзеньне:

і муха гэтак жаласна крылцамі гудзе

хоць крылцамі яна не для гудзеньня

 

 

5.06

 

 

1

 

калі аблокі сну яшчэ над садам

і сьвежасьцю асьветлена зямля

ты здольны гэты сьвет дзе толькі радасьць

прадметна прыдумляць

 

 

2

 

маркотная каморка (карабель,

чый белы парус чысьцінёю вабіў!)

цябе (заціснуў цэлае!) цяпер

хіба што зразумеюць толькі крабы

 

 

3

 

вулка-вулачка-вуліца

ручаёк гарадскі

і нясуць свайму вулею

краскі клопат людскі

 

 

4

 

юнацтвам угадваў такую дзяўчыну

якая нясе вясну

а зараз: дзічыну-аўчыну-лагчыну

ляйчыну ды навізну

 

 

5

 

мы стаялі тады на ганку

дождж у цемры пакуль ня лінуў

я лавіў нечакнасьць маланкі

што азначыць цябе і хвіліну

 

 

6.06

 

 

1

 

гневу глей ды жвір

ці лагода неба

вось арыенцір:

простая патрэба

 

 

2

 

і музыка -- перапляценьне хваляў

памеры мары -- існага клубок

каб ты якога змалку папіхалі

і папікалі чуў аж да аблок

 

 

3

 

ён той хто ваяваў і маляваў

і баляваў на ўзбочыне любога

і любага й нялю... а мала вам

свайго спакою ашчаджайце болей

 

 

4

 

баль красак-траваў-лоз -- буяе лета

сьвятло ды цеплыня ды рэдкі дожджык

пах першага пракосу мусіць гэта

зламаны каласок сумуе пожняй

 

 

5

 

чырвоны колер жаху і жыцьця

глыбокі-нутраны-нябачны

пакуль што на парозе разьвіцьця

гарачы-вечаровы ды цялячы

 

 

7.06

 

 

1

 

у гуках зразу фальш відзён

у барвах не адразу

а слова ад пачатку дзён

ахоўвае паразу

 

 

2

 

дзень насупіўся спакойна

дождж глыбока прыхаваў

мяккі ветрык цераз Коўна --

подых хваляў пошум траў

 

 

3

 

рачулкі мутная сьляза

да ног маіх бяздомна

далей ці варта разразаць

паток быцьця бяздонны

 

 

4

 

гэтае потым палена

гэты пах сена і мора

сілкуючыся супраціўленьнем

цягнецца ўгору

 

 

5

 

вуліца выгінаецца імёны мяняючы

складваецца ў горад як лісьце дрэва

і гэтак даўно -- да мяне яшчэ

дамінуючы над паветраным ды карэнным

 

 

8.06

 

 

1

 

а лічбы нібы пераходы

паўмежкі пластоў

якраз як твае перашкоды

паўМенск-паўРастоў

 

 

2

 

вецер сьветлага сьвітаньня

працінае да касьцей

сонца лустачкай устане

сонца боханам расьце

 

 

3

 

дожджык грукае па блясе

хмары шчыльнае крыло

не прыслухвайся ня баўся

столькі думак працякло

 

 

4

 

з табою нібы не адзін

ды лета няўжо ж

будан -- мыў зялёным сядзім

і гутарыць држдж

 

 

5

 

жаданьні зноў вяртаюцца

скамечана-прымятыя

пасьляваенным танцам

ды поўняю над хатай

 

 

9.06

 

 

1

 

абмежаванасьці сьцяна нябачная

дзе толькі ціха ўецца думка звычная

праз аблонку ячнага-нясмачнага

тхне тонкі водар сьлічнага- касьмічнага

 

 

2

 

так -- мае нягоднікі

так -- мае любімыя

быў бы з вамі згодныя

вы даўно б згубіліся

 

 

3

 

з глыбіні асацыяцый

безадносных-бсчасовых

без спадзеўкі напісацца

выкараскваюцца словы

 

 

4

 

мовіш: час не рашыў (хіба,-- не завяршыў?)

ды якое ў бязьмежным магчыма рашэньне

альбо гэтай шчасьлівай душы галашэньне

ёсьсць мажлівасьць калі завяршыць?

 

 

5

 

бо гэта поле помніць як мага

калосьсем звонкім ды шчымлівым ветрам

сьвятлом зялёным дзе насустрач лету

рамонкаў вернасьць вольна выбягаць

 

 

10.06

 

 

1

 

улетку ізноў зачакаю вясны

такі каляндар сьцюдзёны

улегцы ня вылеціць пошум лясны

як дождж зацяжны штодзённы

 

 

2

 

наслаеньне насланьня

на душу на цешчу

выязджаю на сланах

дзе шырока пешшу

 

 

3

 

а па абедзе зноў сьвітае

і сонца вышыванка

як тая хмарка залатая

што мроілася зранку

 

 

4

 

нязвычна як тваё каханьне

як адчуваньне цеплыні

у незаслужанай пашане

плывуць прагалінамі дні

 

 

5

 

выліваю волава

мрой начных

кволага ды голага

адпачні

 

 

11.06

 

 

1

 

адчуваеш бязважкасьць душы

і калянасьць спацклага

цела паварушы

калівам цэлага

 

 

2

 

зажадаеш -- гэта гук

зажадаеш -- барва

у маленства на рагу

бавячыся марна

 

 

3

 

вось і лета лінула

цеплынёю зялёнай

адчуваю мінулым

спадзяюся сягоньнім

 

 

4

 

да супадзеньня (Хрысьце!)

гэтак далёка

чуецца выйсьце

целам нялёгка

 

 

5

 

бо кажны гэтае сьвятло

сваім уласным мае

праз павуціньне (пылам!) тло

маруднай мерай мары

 

 

12.06

 

 

1

 

бяда далучае да фэсту

нямогла

ты бачыў сімфонію жэстаў

нямога?

 

 

2

 

стаўляючы дзень на дзень --

блакітная вежа тыдня

а ночы тунэль гудзе

агульны як выдма

 

 

3

 

пабачыў гэты зорны круг:

узяўшыся за рукі

малыя там дзе болей двух

гуляюць без прынукі

 

 

4

 

аблок часовая

цеплыня

цікуюць совы

зорнага дня

 

 

5

 

усё прасьцей нясу празь сьвет

сваю віхуру

азначываецца шкілет

праз скуру

 

 

13.06

 

 

1

 

трава ўскаласілася

для касы

ранішняй сілаю

ад расы

 

 

2

 

зноў са сьвятла і ценю

нізкаю праз гады

а як зьліюцца целы

толькі тады

 

 

3

 

такое спакойна-лагоднае

сонца (далёка-плоскім!)

вось гэтак у княстве падводным

ні вецер ні хваляў плёскат

 

 

4

 

той хто віжуе сьледам

хто ходзіць за плячмі

калі ня быў суседам

дык зробіцца нічым

 

 

5

 

дзе тыя вузкія вулкі

брук і вільготны і гулкі

дзе тыя ясныя ночы

як пад Венераю крочыў

 

 

14.06

 

 

1

 

гэта квецень пахне чысьцінёю

свежасьцю і больш бадай нічым

хто прывык адчайна чымсьці новым

перасочваць сэрца далячынь

 

 

2

 

як ён адчувае карэньчык

сьвятло жыцьцядайных вышынь

што скорасьцю без паскарэньня

глыбіні разварушыў

 

 

3

 

усё для Цябе: нават маці дзіцёнка

(тут шчырасьць сама!) на руках несучы

насычаным шчасьцем -- як быццам спрасонку

і нават глыбейшым -- як быццам сплючы

 

 

4

 

аўтобусам праз гэту дабрыню

падмешаны да скорасьці да пылу

хоць толькі што бутэлькай закрануў

патэльняю ды шклянкай недапітай

 

 

5

 

клічніку пастырчак

гемаройна-садомнае

гэтак гульнёй пралятае час

неўсьвядомлены

 

 

15.06

 

 

1

 

сподак Сусьвету (звычайны-

маленькі-ўдаленькі?)

слізгаючы па Часе

адна на адной -- талеркі

 

 

2

 

выкарыстаўшы карыта

кратаешся дарма

дарогі паўсюль перакрытыя

шляху няма

 

 

3

 

(у лесе) перад законам:

(цёмныя шаты!)

невінаватыя рызыкуюць

болей за вінаватых

 

 

4

 

дзесьці ў гэтай пасецы

дзень мяне працяў:

тут я ўсіхны пасынак

Божае дзіця

 

 

5

 

так і з крокамі гэтай сьцяжыны

той жа адлік адваротны:

мне здаецца чым болей я жывы

тым далей ад палёту

 

 

 

16.06

 

 

1

 

велічыня спакою

упэўненасьці веліч:

ты зробішся такою

калі паверыш

 

 

2

 

чэрвеня сьвежая зеляніна

лета -- юнацтва дажджу

спорныя-цёплыя быццам хвіліны

кроплі мацуюць мяжу

 

 

3

 

а як сьцякае небясьпека

зноў азначаецца гадзін

марскі прыбой блакітнай сьпёкай

дзе ты адзін

 

 

4

 

вось жа як: нядэшлыя-слабыя

што заўжды як быццам на мяжы

чуюць нечаканыя глыбіні

слухаючы музыку вышынь

 

 

5

 

і заход нявысьпела-ружовы

аблачынак жменя вінаватых

(стайка плотак!) быццам абмяжоўваць

можна і даверлівасьці сьвята

 

 

17.06

 

 

1

 

абранага нялёгкі рэй

цярновая карона

для гэткіх што каля дзьвярэй

сшыхтованы няроўна

 

 

2

 

вугал пакою

вузел спакою

Вера віруе

сьветлай ракою

 

 

3

 

праз дрэва (можа, гліну, можа, камня!)

праглядвае (куды табе цудзей!)

рэальнасьць нерэальнага рукамі

(ды не аднымі імі!) май глядзець

 

 

4

 

але зацягвае ўспамінаў ціна

ірвецца ў сон пад пэндзаль на сьціло

адно зірнуўшы раптам на карціну

я ўзрадаваўся: гэтак не было

 

 

5

 

прыблуда -- радасьць і бяда -- прыблуда

прыбраная пялёсткамі вясны

са мною вы пакуль я слухаць буду

ірдзеньне красак і спакой лясны

 

 

18.06

 

 

1

 

дасьведчанасьці мінус

прызнаньня кропка

дзе раўнавагі міма

у сьвеце крохкім

 

 

2

 

такое ядранае лета

на збегу зорак і камет

даверлівасьці Вера гэтак

трымаюць сьвет

 

 

3

 

чэрвень -- барвы квецені на ўзьлеску

вы куды пялёсткі леціцё?

чэрвень пачынаецца маленстрам

лета ачынаецца жыцьцём

 

 

4

 

ягадная пара

хмары рассоўвай

птушка шукае пяра

перад касою

 

 

5

 

гэтых семдзесят сьпеўных гадоў

(іх і сам захапіў бязь меры!)

назіраў і герояў і ўдоў:

б'юць у грудзі калі ня вераць

 

 

19.06

 

 

1

 

маё сьвятло "цяпер"

(хоць "потым" ёсьць і "некалі")

хваробамі ды лекамі

цярплівае цячэ

 

 

2

 

трубою стрэмка ў неба

рудая як бяда

няўжо вам не відаць

што варта што ня трэба?

 

 

3

 

гэткі дубочак

гэтакі гай

ды да суботы

не выбягай

 

 

4

 

ці ветрам прыстань ці шыбуй --

дарога з-пад ног выбягае

твой цэнтр -- ён заўсёды з табой

таму ты ня ведацьмеш краю

 

 

5

 

думаю дзесьці ведаю чымсьці

думка такая нязлая-скразная

гэтыя дзьверы хто не адчыніць?

можа хто выйсьця ня знае?

 

 

20.06

 

 

1

 

суму чыстая мелодыя

(скрыпка -- няйначай?)

сёньня з раіцы валодае

галавой гарачай

 

 

2

 

школа волю ламала сьпярша

у аглоблі стаўляла малога

сама цяжка сябе прымушаць

калі ты не прымусіш нікога

 

 

3

 

вось і ён налеплены

на сьцяну

нашае найлепшае

расьцягнуў

 

 

4

 

дарогі беспрычынны сум

сум воблакаў і ветру

і пылу што з сабой нясу

у адзіноты нетры

 

 

5

 

і не адцураўся і не адкаснуўся

і гэткі ж заўзяты і гэткі ж цікаўны

раней пад блакіт на палянку імкнуўся

цяпер пад хмурынку пад крону ўцякаю

 

 

21.06

 

 

1

 

у сонца толькі сілу браць

не праз вякі а прама

параю маладым сябрам

і ворагам таксама

 

 

2

 

вецер раньня прыносіць вільгаць

аббягаючы аблачынку

толькі гэтым і можна выйграць

адрачэньне спачынку

 

 

3

 

маладая-надзейная

позірк скразны

і кудзеркі падзелены

пасмачкай сівізны

 

 

4

 

аўтобусам магу чытаць

ці пазіраць праз вокны

ці ўспомніць юны Какчатаў

як той Ташкент далёкі

 

 

5

 

чарнее наш абшар Каўказам бессмяротным

і там і ў нас -- праўдзівыя бабулі

(а дзе нідзе дзяды!) як асяродак

чаго ня возьмуць ні нажы ні кулі

 

 

22.06

 

 

1

 

хоць можа ноччу прачынаецца

хоць можа ноччу прычыняецца

глядзіць спалохам -- не вачамі

на незнаёмую звычайнасьць

 

 

2

 

бессаромнасьці агрэсія

і пагарда як нахабства

гэтак смачна гэтак весела

пад крысом у д'ябла

 

 

3

 

дзьве двойкі (школа? -- не!)

далёкае нядзелі

дзе выбухі ў акне

асклепкамі ляцелі

 

 

4

 

не напалохана ўзьлятае

пад ветрам пыл-пясок

адно іскрынка залатая

не адлятае ўбок

 

 

5

 

неяк укараніцца

глебу пачуць

кропляю бліскавічнай

з хмары лячу

 

 

23.06

 

 

1

 

на кожны дзень пачастунак

і голаду невядома

ну як зразумець беспрытульнага

калі ты заўсёды дома?

 

 

2

 

бачу ў тэлевізары (дальбог!)

дзе Хрыстос туліўся адзінотай

на гары зацятыя дзяльбой

гэтае ўтрапеньне вам дзіўнота

 

 

3

 

каштоўнасьці якіх ня ўбачыць

не ашчарэпіць не схапіць

бо тое што займеў цыбаты

ён здольны выпіць і пабіць

 

 

4

 

круцяць прэзідэнты ваўчок планеты

тыцкаючы пальчыкам з самалётаў

выкрасаюць агенчыкі тым і гэтым

а той і гэты -- крывёй і потам

 

 

5

 

а тое далікатнейшае што неперадзе

хоць сабе і ў маршала хоць і ў салдата

век яно мінулага цела ў верадзе

а ўсёроўна будучыні вінавата

 

 

24.06

 

 

1

 

у кола не зьбярэцца само

(вытокам не вяртаецца Случ)

не адамкнецца долі замок

калі не паварочваеш ключ

 

 

2

 

вымывае глей і ціну

вечнае цячэньне

каб на макаўку сьвяціла

мы б ня мелі ценяў

 

 

3

 

табе такая летняя звычайнасьць

зручней і лепей

дзе сіта хмарак неба азначае

а сонца сьлепіць

 

 

4

 

цішыня мая зялёная

пад блакітнаю смугой

назаўжды табой залоўлены

хваля волі боль і голь

 

 

5

 

калі запісаны на твары

душы прысуд

не застаецца сьлед на твані

як ні рысуй

 

 

25.06

 

 

1

 

бо музыка -- злучэньне

ня гукаў і ня нот

а часаў дзе цячэньне

кранаецца яснот

 

 

2

 

засьведчаны сённешнім днём

(а дзе гэты грунт? дзе паверхня?)

вышэннага гмаху вакном

адзіным сьвячуся (павер?) я

 

 

3

 

адшчыкаючы лісьцік

я ўсё думаю: ці баліць?

сухастою карысьці

ў печы паліць

 

 

4

 

бязвольная свабода

абдурвае яна

ласкавай перашкоды

нябачная сьцяна

 

 

5

 

зоркі што нала мною

(чым быў помны, чым помню!)

над няяснай Зямлёю

пасылаюць мне промні

 

 

26.06

 

 

1

 

быццём бяскрайным

як быццам дома

адно бо страшна

што невядомасьць

 

 

2

 

-- слова чысты асяродак

(-- што ты? Столькі брудных!)

загніваючы прыродай

вугальна і рудна

 

 

3

 

калі каторы сам пачне

душа ракою льецца

каню дарогу даць зручней:

аглоблі мае лейцы

 

 

4

 

дзіўна зладжаны ўсе мы

і дакладна і вольна

дзе канчаецца схема

пачынаецца вобраз

 

 

5

 

радуецца ветру бярозка

вецьцем замахала -- сьмяецца

а наўкола ў сытых барознах

бульба вырастае сьмялейшай

 

 

27.06

 

 

1

 

разважаюць (анігадкі!)

ад вячэры і да сьнеданьня

філасофія здгадкі

злая логіка няведаньня

 

 

2

 

а ці разлучымся калі

якія зараз разам

трываюць рознасьць на Зямлі

акаляванай часам

 

 

3

 

праходзіць розуму каса

як сонца лугам росным

а тое што ня ты сказаў

даходзіць хоць і позна

 

 

4

 

ты ўведаеш -- яснае-новае

каторае кляў

памкненьнямі і памылковымі

грунтуецца шлях

 

 

5

 

пусьці папяровага чоўнік па рэчцы

шырокую-вольную плынь --

ён скоранька ў бераг-затоку ўваткнецца

у збросьнелы вірык хвілін

 

 

28.06

 

 

1

 

прабіваецца праз гэты заслон

сіла злых надзея сквапных але

не губляюся я ў іхным Закон

дазваляе ў адзіноце сталець

 

 

2

 

чым скарэй тым карацей

чым карацей тым крапчэй

чым тужэй тым цяжэй

чым цяжэй тым дужэй

 

 

3

 

з глыбокай даўнасьці і вечна

на гэтай данасьці малечай

нагэтым зычаным улоньні

квітнею думкаю няўлоўнай

 

 

4

 

трывога сярэдзіны лета

сухая і пыльная вуліца

народу без тайны і мэты

мінулага бездань растуліцца

 

 

5

 

невідавочнае альбо

мы не туды глядзім

і праўда: кожнаму свой Бог

калі ва ўсіх адзін

 

 

29.06

 

 

1

 

вада выплывае з часу

быццём наліецца кропля

не ўсюды і не адразу

а зразу пасьля патопу

 

 

2

нічога дзіўнага мне ў гэтым крузе

на плоскасьці ўсе лініі выдны

а там куды нарэшце дабяруся

там зоркі незнаёмыя адны

 

 

3

 

і самому плынь перайсьці

хваляй існай і несумеснай

несумненна нямае пэўнасьці

як упэўненасьць без сумненьня

 

 

4

 

ах ты жыўчык ах ты жэўжык

памагаты плешані

бо ўспамін без асуджэньня --

сьвежае ўцялешаньне

 

 

5

 

азначыць нечым прыгажосьць

твой сіліцца юначы

дык ты не зразумеў няўжо ж?

спачатку трэба ўбачыць

 

 

30.06

 

 

1

 

маліцеся духам моцныя

змрочнае позна важыць

зачыняецца відавочнае

невідавочнае не заўважыць

 

 

2

 

крыжыкамі нулікі

для жывой гульні

пра крыжы ці чулі вы

як нулі гулі

 

 

3

 

а зь бесам і цікава: гумарыст

ён іранічна-сюррэалістычны

цікуй адно што сарданічны сьвіст

ён выстрачыць табе не акустычна

 

 

4

 

вызнанае цеперся

і да і за Баранавічы:

калі зь любімымі дзелішся --

не забіраецца

 

 

5

 

упэўненасьць вартасьці

грэшнага дня:

з упартасьцю вадкасьці

грунт запаўняць

 

 

ЛІПЕНЬ

 

скакала неба на адной назе

аж хвалі падбухторваў бераг топкі

каб з вуха цепдынёю балазе

вады ставала што ў стаўку пад Сьцёпкам

 

з халодных лужын з дрыжыкаў зь сінечы

як сьнег вясною вымкнула душа

і зараз: галавою страсянеш --

маленства тое булькае ў вушах

 

 

1.07

 

 

1

 

так асьвятляецца палац

хаціны цеснай:

душа настроіцца палаць

сьвяточнай песьняй

 

 

2

 

не собіла лёсу не сталася долі

калі пачалося нікім і ніколі

да гэткага фэсту па гэтых сьцяжынах

адно што агрэсту адно што ажынаў

 

 

3

 

мана-мана-мана

душа як тая каша

дзе меліся мяняць

усіхнае на наша

 

 

4

 

настройваецца ў рэзананс

літое лета

калі то позірк разане

табой сустрэты

 

 

5

 

малітва ўсходзіць ціхім гудам

лунае ў высі

такіх нябёсаў дзе пабуду

і сам калісьці

 

 

2.07

 

 

1

 

зараз на такім вялікім радыусе

дзень за ноччу мушу адразаць

самай яснай-трапнаю не радуюся:

так даўно маглі яе сказаць

 

 

2

 

язьмін зазеўраў соладка і бела

дастаючы заганнага глыбінь

і ўсё што неяк дрэнчыла-гібела

мне хваляю да берага прыбіў

 

 

3

 

а вецер зялёны з усходу на захад

і гэты стары што з заходу на ўсход

як хмары як лісьце як Вера як радасьць

як зоры як горы як год

 

 

4

 

быцьця пакуль гайдаецца брыло

вузельчык твой пакуль не разьвязаўся

няма ніколі "потым" не было

"раней" нічога маеш толькі "зараз"

 

 

5

 

не ачынацца раптам а спачатку

з Пачаткаў самых адчуваць адзінства

бо потым той падзелены на часткі

які сьпярша меў адзіноту-існасьць

 

 

3.07

 

 

1

 

сёньня ні аўторак ні субота

сёньня ні касьба ні малацьба

навакол звычайныя турботы

як вясна як лета як зіма

 

 

2

 

павук ня знаўца геаметрыі

а вырай – вечнага і важнага:

ня толькі тое што дапетрылі

але звычайна-незаўважнага

 

 

3

 

зьдзеку месячык гарбаты

пад касьмічнай сьліваю

вашы дзеці і сабакі

злосныя-кусьлівыя

 

 

4

 

хаціна ціхай адзіноты

вядра пагнутым бокам

дзе зоркамі стаяў даўно ты

над студняю глыбокай

 

 

5

 

цячэньне паўтарае

чаўнок звычайнай чаркі

калі юнак да зграі

ваўком альбо аўчаркай

 

 

4.07

 

 

1

 

як здольнасьці разаўеш

нявартыя ў гэтым крузе

нячутнае разумець

нябачанае вылузваць

 

 

2

 

навошта гэтае "табу"

альбо прынука

мяжа надзейная -- ў табе

навука ўнука

 

 

3

 

згаджаюся што кожны з нас

сябе трывае

калі зачуе рэзананс

душа жывая

 

 

4

 

ведаеш: з Панскае ласкі

выструніўся сабой

ня меўшы інакшай падказкі

як гора ды боль

 

 

5

 

дык дзеля чаго скажы

дадзены Запавет

ці толькі каб знаць як жыць

ці ведаць нашто жывеш

 

 

5.07

 

 

1

 

гудам званоў

вечнага ўзды

гэта зьвяно

даляў жывых

 

 

2

 

радасьць абмежаванага

маеш спазнаць

пакуль жыве яна

слоў навізна

 

 

3

 

заўсёдная сувязь жывая

па-рознаму ўбач:

заўзятар галы забівае

і вершы чытач

 

 

4

 

апраўданьня злая слабасьць

праз усе вякі:

дасканалых знае д'ябал

болей чым якіх

 

 

5

 

укольчык зорачкі

пагладжваньне вятрыскі

ні холадна ні горача

ні блізка

 

 

6.07

 

 

1

 

дарогу лепш знаходзіць уначы

агеньчык далячынь паходня зоркі

асьлеплена за сонцам ідучы

пра гэтае пісаў яшчэ М.Горкі

 

 

2

 

за лесам -- сонца (нечаканы ўсход!)

маленькае за тым бяскрайным лесам

за БАМам-цаліною-Днепрагэсам-

прагрэсам дзе ня людзі а народ

 

 

3

 

я прышываў адно да столкі столку

але ўпусьціў ня гэту і ня тую

ды не знаходжу ісьціны іголку

бо ботамі завучана дратую

 

 

4

 

могілкі не сканаласьці --

першацьвету чырвоны пах

мы жывыя недасканаласьцю

ды сканалыя знаюць шлях

 

 

5

 

абмінаю забыцьця магілы

цішыню парослую травой

прытулю да сэрца крыж пахілы

ветру пазалеташняму свой

 

 

7.07

 

 

1

 

памятай прызвычаены тусавацца

сонцам-марозам:

чалавек да ўсяго здольны прыстасавацца

апрача пастаяннай пагрозы

 

 

2

 

сама-сама любата

нечапаная

сама лепшая бяда

нечаканая

 

 

3

 

гэтым схлупам-кучаю

(да халеры!)

ад усяго адлучаным

(але ад Веры?)

 

 

4

 

ясны промень -- тайны схова

дзе нібы адна

гэта рознакаляровасьць

чыстай прызмы дня

 

 

5

 

сама лепш спрачацца з аднадумцам

(скуль яно ўзялося?)

мысьлі неўсьвядомлена складуцца

ні пустой ні злоснай

 

 

8.07

 

 

1

 

няўжо каб дакрануцца дасканаласьці

дакладна адчуваць дзе шчасьце-гора

абавязкова трэба на канал ісьці

капаць яго грудзьмі да Беламора

 

 

2

 

пасьвятлелі лета шаты

вольны шум птушыных схоў

стала так што "мірны атам"

не пускае нас дамоў

 

 

3

 

як "твар у твар"

убачыш той тавар

якім здавён

угнойваюць абшар

 

 

4

 

сонечны поўдзень

параць дажджы

слухаю споведзь

самай мяжы

 

 

5

 

ня ведаеш чым яно

агідна ці прыкра

а хочацца немагчымага:

каханьня напрыклад

 

 

9.07

 

 

1

 

гэта так проста:

вышэйшая радасьць душы а ня цела

гэта так ясна:

страшней расьцьвяленьне душы а ня цела

 

 

2

 

раставала крыга -- азярыны сэрца

слухай хлопча: ціха песьня праліецца

голасам бабулі веснавая памяць

каб і вы пачулі як душу гукаюць

 

 

3

 

дзе плынь нястрымная вады

там трапяткое ўсё жывое

і гай знаходзяць жалуды

і трэска песьціцца травою

 

 

3

 

где есть бегущая вода

там всё трепещет всё живое

дубы проснутся в желудях

и рыщет сено межевое

 

 

4

 

яно заўжды праменіцца зямное

зялёнае-блакітнае здалёк

дрэў воблакам калодзежам і мною

што патушыў сумненьня вугалёк

 

 

5

 

у купальскую ночку пачуў:

рыпнулі дзесьці вароты

і праз вогнішча адзіноты

нейчым каханьнем лячу

 

 

10.07

 

 

1

 

думкі проста як капуста

я спрытней чым Заратустра

гэтак густа гэтак тлуста

паўтарае мяне люстра

 

 

2

 

супярэчнасьці разумовай работы

ні дасьпяліць ні спыніць ні прысьпешыць

вучню -- ён зразу такі ж як і потым

настаўніку -- хай бы ён зараз такі ж як нарэшце

 

 

3

 

перамешваецца чалавецтва

плюшкінымі-пушкінымі

на астравах салавецкіх

мушу задушанымі

 

 

4

 

ляці камар сюды ня баўся

мы неабходнасьці рабы

зламысным чуюся забойцам

а што рабіць?

 

 

5

 

прабіўшы воблакі зімовай чысьціні

убачыў -- шэрыя з-пад нізу

як спаціму спакой мне пасьцялі

неаблямована-вялізны

 

 

11.07

 

 

1

 

пад гэтым позіркам заўсёднага

мяне не адпускаюць чары:

чаму яны здаюцца роднымі

недамалёваныя твары?

 

 

2

 

мы калі рушылі ў дзевяностыя

дык пабурылася тая сьцяна

мы абурыліся калі на ростанях

зніякавела Яна

 

 

3

 

а стаўшы на вяршыню года

пад шум дажджу пад ліпы цьвет

я сьведчу што жыве прырода

стаіць-ірдзіцца Божы сьвет

 

 

4

 

бедныя дзеці цывілізацыі

душ недапаленых матылі

вогнішчам што разгарэлася зацемна

прагу расьцьвеленых як наталіць?

 

 

5

 

я ведаю толькі што фарбы (цяпер!)

і гукі (цяпер!) -- ілюстрацыя

а вецер не знае... шматочкі папер

вісяць на каркасе абстракцыі

 

 

12.07

 

 

1

 

на беспарадным п'едэстале

пустых хвілін

бо там дзе марна мы стаялі

укленчыць сын

 

 

1

 

о взгляд сиротства

сквозь мрак и тлен

увидит оттиск

твоих колен

 

 

2

 

чуйна-цёпла лёгкі вецер

не ад поля не з-за ўзгорка

не ад сонца нават вее

а ад той чысьцюткай зоркі

 

 

3

 

і кожны раз калі разьвітваешся

як адступае мітусьня

дык застаецца штось разьлітае

у згоднай адзіноце дня

 

 

4

 

месца сьлёз і захапленьня

там высока дзе душа

дакранаецца каленьмі

да зямлі якая шар

 

 

5

 

Слова гэткае ж як і Ты

шматаблічнае-нечаканае

што яно з чысьціні-пекнаты

выплываючы Яснай Паннаю

 

 

13.07

 

 

1

 

захочаш і плёнам і сокам

і думкі праменіць таксама?

каб вырасьціць дрэва высокае

спачатку капаецца яма

 

 

2

 

коранем да корчыка

лес расьце стырчма

з гладкага ўсё скочваецца

не затрымаць

 

 

3

 

дабраты мяжа-ахова

як шыпшыны кусьцік:

ні благога ні ліхога

блізка не падпусьціць

 

 

4

 

мы на футбольным лёталі

лепей калі гайнёю

але адзін за варотамі --

па-за гульнёю

 

 

5

 

а прыроды пакарэньне

ёсьць адзіная задача:

апусьціся на калені

каб жа Бацька цябе бачыў

 

 

14.07

 

 

1

 

сабой валодаць сілішся ўвесь час

і ў роўным рытме ўзьлётаў і падзеньняў

раптоўна сьцяміш: страціў безнадзейна

сябе якраз

 

 

2

 

спарыша

арэшкі

не сьпярша

а ўрэшце

 

 

3

 

ты сеў у Бацькаў фаэтон

ня ведаючы колькі

у гэтым небе мегатон

і зоркамі асколкі

 

 

4

 

каб ачынацца ў лесе на паляне

хай сьвежы смак паветра ў горле першыць

хай меданосны промень сонца першым

праз пошум шатаў зрушаных прагляне

 

 

5

 

ты бачыў той дзівосны зорны мост

з усходу мар да захаду цярплівасьці

дык можаш сумнявацца: што там ёсьць

ды толькі не ў ягонай справядлівасьці

 

 

15.07

 

 

1

 

дубок вяршалінаю сонца ўзносіць

адводзіць галіною ўбок аблок

відаць здалося што ў супольным лёсе

той вечар быў зрабіў няпэўны крок

 

 

2

 

пунсовы пах на тоненькай сьцяблінцы

няўрымсьлівы жаданьнем роднай глебы

адно цьвісьці на гронцы на галінцы

жыцьця свайго ня чуючы патрэбы

 

 

3

 

ахоўваеш бязвоблачны парадак

душой дзіцячай (вечны рытм зямлі!)

а дождж патольны на палі на грады

тады з каторай хмаркі будзе ліць?

 

 

4

 

а дождж метадычны як морскі прыбой

нібы ўтаймаваўся і зноў зацярушыў

як быццам бы некалі болесны Бог

і не аддзяляў быў вільгаць ад сушы

 

 

5

 

бо тлумнае праявіцца забытым

(дабразычліўцаў ладкі – анігадкі!)

і толькі тое што пасьпеў зрабіць ты

тваё аблічча створаць для нашчадкаў

 

 

16.07

 

 

1

 

адметнасьці тваёй знаёмы доказ:

на могілка жаданьняў – суму краскі

адзін з такіх звычайных парадоксаў

што сьцерагуць струмень ад раскі

 

 

2

 

а позірк твой заўсёды нада мною

азерца сіне-поўнае маўчаньня

мне адзіноты вечнасьць скарачае

жаданьня мроя

 

 

3

 

сьвяточным летам (як вясной!)

на раніцы мурожнай

заснуў якраз сабачым сном

кароткім і трывожным

 

 

4

 

калі яднаюцца два сьветы

бо гэта зноў да сэрца сэрца

дык цеплынёй на ўсю планету

прасьвяда Божая ліецца

 

 

5

 

а пялёсткаў замець (хай бліжэй зіме!)

атуляе зноў зямельку ўгрэтую

тое што ўяўляеш – здольны зразумець

гэтае што бачыш – век незразуметае

 

 

17.07

 

 

1

 

дрэва восені чакае

каб ізноў зьявіць праз сны

падрабязнасьць гольляў-каліў

веер ветрыку скразны

 

 

2

 

ці сам з сабою ты такі

які на самай справе?

сам-насам (дзіва!) мастакі

мы ў гонары і славе

 

 

3

 

гэта не пра ветах

ці маладзічок:

там дзе ноччу сьветла

днём пануе змрок

 

 

4

 

логіку як заклініла

а мы сабе й рады:

падманьваюць нас маўклівыя

позіркам праўды

 

 

5

 

я гэта ўбачу кагадзе

за логам за вякамі

як Ён унураны сядзеў

планета – круглы камень

 

 

18.07

 

 

1

 

ні мора ні сьвята

ні студні ні дна

а толькі заўзятая

немач адна

 

 

2

 

гарачыня – няўжо ўжо Божы даньнік

панадна цела лушчыцца з адзежы

і гарчыня – амаль няма жаданьняў

адно што спакушае вецер сьвежы

 

 

3

 

у нізіне года

лагада

восеньскую зголу

прыгадаць

 

 

4

 

што параіць мне кніга

адгартаю старонку:

недаверу вярыгі

не даверху ня звонку

 

 

5

 

сьвятло не зьнікае

праз зорак прасьвяду

яно працякае

разораю лядаў

 

 

19.07

 

 

1

 

сьвітаньня ціхае сьвятло

(не замінаюць нават рукі!)

азначыць тое што было

ў душы бясфарбным і бязгукім

 

 

2

 

пліта труну не паўтарае

(пад гэтым дрэвам што цьвіце?)

яна сумненьня вострым краем

жывейшы пакідае цень

 

 

3

 

і заўсёды шкода гэты міг

гэты пункт бясконцага цьвіценьня

што за сонцам сьледам без хаценьня

пасьпяшае крокамі тваймі

 

 

4

 

асьцярожна як невідушчы

гэтай сьцежкаю летняй

я шыбую па кушчах

што шапочуць маленствам

 

 

5

 

цябе паднімае як вецер сьцяблінку

каханьне настроенае на той

яшчэ не ўсьвядомлены-ціхі-хвілінны

ды неабявазана-вольны настрой

 

 

20.07

 

 

1

 

гамана ад “ло” да “до”

як сьпярша як потым

ды ніхто ня кажа: до’

а крывёй і потам

 

 

2

 

калянае праменьне

на галаву маю

узброены сумнаньнем

дальбог не пазнаю

 

 

3

 

заўзятарам за слабога

але часьцяком адразу:

здабудзена перамога –

я тым хто мае паразу

 

 

4

 

пада мной гудзе брло

(лішні ў гэтым гудзе?)

як ніколі не было

як нідзе ня будзе

 

 

5

 

сон адпускае за зоркаю зорку

з вогнішча іскры лятуць беэ канца

коні на месячным зьзяньні па ўзгорку

арнаментам скіфскага грабянца

 

 

21.07

 

 

1

 

на гэтай хісткай лесьвіцы

з найменьнямі “спакуса”

так лёгка-лёгка ўніз ісьці

караскацца пакутна

 

 

2

 

вашыя звычкі восені-лета

ясны-адкрыты сімвал:

болю бярэмя зрэзаных кветак

пахне каханьнем шчасьлівым

 

 

3

 

скора да краю роспачы-гора

скора лінецца сьляза

а яны ўсё гавораць-гавораць

тыя каму няма чаго сказаць

 

 

4

 

а нехта ж і гэтае дрэўца зламаў

(што ты паробіш?) і чалавека

ломяць бяз жалю – прырода сама

апроч спагадв ня ведае лекаў

 

 

5

 

адцураўшыся клопату

куды магчы йсьці:

у вашых мяне палохаюць

мае нязьдзейсьненыя магчымасьці

 

 

22.07

 

 

1

 

весялосьці і злосьць і агрэсія

потым тлумна

большай частка й жыцьця ні весела

і ні сумна

 

 

2

 

хай бы собіла: яснае выбірайце

не заўважалі можа

гожа пачуешся толькі з Божым

горка калі завіхаўся са Здрайцам

 

 

3

 

адборны чалавечы матэр’ял

у гэты серыял ніяк ня ўшчэміш

бо гэты тлум бо гэты шум і шал

якраз прыдатны для самазьнішчэньня

 

 

4

 

недзека неба сьвятлее над лесам

схіл расьсякае лязом-паласою

лета заспана-санліва-бяссоннае

ціхай басоляй сьсякае акрэсы

 

 

5

 

у іх цяпер адна задача:

сабе паставіць помнік

бо толькі косткі абазначаць

(храсты ды перапонкі?)

 

 

23.07

 

 

1

 

між Сяніцаю і Сіэтлам

не спачатку і не сьпярша

у прасьцягу сьвятым і сьветлым

дзе лунае мая душа

 

 

2

 

а бачыцца ўжо мне

і неба празь дзіры:

дужэй заблуджэньне –

здаецца праўдзівей

 

 

3

 

струменьчык звонкі (сырадой!)

асьлепіць раніцы хаценьне

і я прыкмечу: лёгкім ценем

цячэ чацьвер за серадой

 

 

4

 

устану ранкам – застаецца стома

зьвісае ненавісная з плячэй

хоць і на сьвежым сене хоць і дома

хоць і каханьня хочацца яшчэ

 

 

5

 

ціхі-несьпякотны дзень расчараваньня

вільгацьцю ўчарашнім баляваньнем

пустатой няспыннаю пячоры

ды несамавітым пазаўчора

 

 

24.07

 

 

1

 

здагадваюцца недачалавекі

што толькі імі шырыцца прасьцяг

калі любоў няўмекі ды калекі

ня зробіцца рыцынаю жыцьця

 

 

2

 

агорнуты думкай спрэчнаю

я песьню спяваў ціхутка:

валы (як багацьце) – вечныя

а броўкі зьліняюць хутка

 

 

3

 

упэўнены-“вальяжны” ды паважны

ён здыме новы фільм

яму якраз ніколечкі ня важна

якія вытыркаюцца грахі

 

 

4

 

а хто нас помніць чым мы рассыпаемся

які мы пыл на гэтым сьвеце

і колькі ў нас таго яшчэ ў запасе

што дол і вецер

 

 

5

 

а несьвядомы і няўспомнены

я спадзяюся што калісьці

агорне вечар дня супольнасьці

агульным шолахам малітвы

 

 

25.07

 

 

1

 

філосаф неяк зблытаў (са зьдзіўленьнем!)

мігценьне зор – сьвятло сваёй душы

вучоным быў ды ўбачыў тым ня меней

дзе ты бяздумна здольны да вышынь

 

 

2

 

адбываючы ролю

можа некалі раптам

я знайдуся вам болей

чымся твар і характар

 

 

3

як кудысьці заходжу дык (па праўдзе!) – баюся

нейкі ўстане з пытаньнем: ці ня ты гэта Госпадзе?

але не – ў мітусьні вы ў клапотах у скрусе

(не настала пара!) я праходжу й саджуся

 

 

4

 

вас хваля накрыла

пад назваю “час”

ня знаючы крылаў

як зьлётаць да вас?

 

 

5

 

давялося ўжо калі

па мяжы сьвятла ісьці:

тыя вучаць жорсткасьці

гэтыя цярплівасьці

 

 

26.07

 

 

1

 

калі ўжо расьсецца і зразумее

што трэба ізноў рысаваць паралелі

калі цэлы сьвет застанецца “за кадрам”

вось гэта і будзе каханьнем

 

 

2

 

героем-асілкам –волатам

заўсёды ва ўласнай хаце

каханы ўсёроўна зробіцца ворагам –

адразу ворага пакахайце

 

 

3

 

прад табой люстэрка там твой твар

твор найдасканалейшы мастацтва

на рубель дакладнай Божай працы

хоць бы ж ты капейку не ўстаўляў

 

 

4

 

гэткае (часта!)

і для мяне патайнае:

як навучыцца

раіць толькі калі пытаюцца

 

 

5

 

перакуліла лета цераз край

цяплынь-задуха абцякае ноччу

што не адпрэчыш (не закруціш кран!)

не абляціш ня вынырнеш ня збочыш

 

 

27.07

 

 

1

 

не вылічвай ня ўздумвай дарогу

не губляй нечаканы працяг

каб пасьля не плаціць гэтак многа –

нечаканую радасьць жыцьця

 

 

2

 

сустрэў жабрака сягоньня

без гольля – адзін камель

за вашу і нашу годнасьць

у шапку яму рубель

 

 

3

а нехта са сваім народам

не фунт не марка не даляр –

рубель каляны-беспародны

нядоля ў даланю дала

 

 

4

 

асот старэйшы брат чартапалох

ды крапіва (ня колецца, а джгае!)

ды малачай абступяць з чатырох

і кожны свой глухі закутак мае

 

 

5

 

не кідайся – не кляніся

не жахайся – азірніся:

вечна твой цень

за табой ідзе

 

 

28.07

 

 

1

 

па ілбе па па вачах пазнаю

дзе высокая радасць начуе

а яшчэ па лычы па лычы

што звычайна пазначана чунем

 

 

2

 

нянавісьць (шалупіньне?) сьмеласць

адчайнасьць (недакуркі?) злосьць

дзе пад нагамі столькі сьмецьця

(тысячагоддзі!) нарасло

 

 

3

 

па гэтым часе паблажэлым

ізноў Растоў гудзе Раству

хаця Анджэлы падужэлі

ды Ганны з Гэлямі растуць

 

 

4

 

Папялушку прымусілі ў эльфы

не прыладзілі нават крыла

ды гімнастка як грымнецца з бэлькі

дзе сьцяжынка вузейшай была

 

 

5

 

заўсёды з хваляваньнем насіў “здаваць” бутэлькі:

ня ведаеш каторыя прыймуць ды ня толькі:

скарэй за ўсё наогул зачынена

а ўжо як аблічаць – уключаў годнасьць магчымую

 

 

28.07

 

 

1

 

юнацтва – адсутнасьць цаны

ня ведаеш – дорага-танна

а зоркі высока яны

ня выспаліся сьвітаньнем

 

 

2

 

лугавінай роснаю

басанож прыбег

не з глыбіняў космасу

а з глыбінь сябе

 

 

3

 

можа час гэты сьмехам-жартам

рве (інакшы ці быў калі?)

і зьдзіўляцца бадай ня варта

хто ўшчаміўшыся ў каралі

 

 

4

 

радасьць заўсёды з гарчынкай трывогі

і не таму што міне але ці

гэткай чыстай і яснай і сьветлай дарогі

чым заслужыў у бязладным жыцьці

 

 

5

 

з чым палячу к Табе

пасьля вясны:

граць непачутае?

бачнае сьніць?

 

 

29.07

 

 

1

 

вось гэтак даверна: плячук у плячук

агульнасьцю несьціханай

чым болей аддаў – тым вышэй палячу

бядою альбо каханьнем

 

 

2

 

варыянта нявывернае крыло

верагоднасьці самай малой

і здаецца што гэта што неяк было

стала гэткім якім быць магло

 

 

3

 

газета бярозы газета альхі

і думкі ў газеце ясьней за грахі

і мары на мэце

нямае ў газеце

 

 

3

 

газета березы газета сосны

и мысли в газете греховно ясны

и нету и нету

мечты у газеты

 

 

4

 

вунь як неба-вечар распалілася

пыша горан-сонца за гарой

пылам замест мысьляў на паліцах

плоіцца бясплённаю зарой

 

 

5

 

птушкі сьпяваюць павольным танцам

без салістаў – кардабалет

пудзіла на паліцу пастаўце –

кожным пёркам пяе

 

 

30.07

 

 

1

 

раніца – воблакаў волкая воўна

ветру вільготны выдых

самы ўсход сонца – павольны-павольны

атамны выбух

 

 

2

 

нырнуў – мяне вада нячутна

прымае ў незнаёмы стан

і я бязважкасьцю лячуся

лічуся жылкаю ліста

 

 

3

 

тысячавокая гэта пачвара

вуліцай змрочнай прайдзі

разам з усімі сябе пачуваю

толечкі як застануся адзін

 

 

4

 

на дзівака грузі – вязе

які цяжар-патрэба

каб разагнуцца балазе

ня кожны бачыць неба

 

 

5

 

спрытны высока станеш адразу

перад няздатным сьветам

Бог толькі знае якая параза

гэтая мелкая мэта

 

 

31.07

 

 

1

 

хай звычка адно аддаваць

адно пачуццё – шкадаваць

у лузе чароўныя краскі

у небе няроўныя паскі

 

 

2

 

гурок пагоркне бульба зьвяне

сялянскай працы аж да дзёрану

павее ветры вальсу зь Венны

гуляй-губляй мой хлеб штодзённы

 

 

3

 

высокі агеньчык дзяўчынкі

пад ветрам трапечацца ледзь

вось нехта запалкаю чыркне

і возера будзе бязь лебедзя

 

 

4

 

водарасьці дурасьці і данасьці

даўніной перапыняюць плынь

зачаліцца шчасна каб гадам ісьці

коратка праз гэтую цяплынь

 

 

5

 

сядуць пад месяцам

бель-камяні

колькі вас месьціцца

на глыбіні

 

 

ЖНІВЕНЬ

 

птушка якая мяне аклікае

гулка гукаючы ўсьлед

мусібыць тая (мусіць, такая!)

быў схамянуўся на сьвет

 

даўняй удачы-птушцы паверыць

(каня, удод, жаўна?)

нейкі душы неўсьвядомлены верад

мне азначае яна

 

 

1.08

 

 

1

 

разгойдваюцца шалі

зьбіваючы кірункі

нібы бягу па хвалях

зьмінаючы карункі

 

 

2

 

і тонкі водар сьпеўнасьці

бяскрыўднага няпэўнасьці

хмурынкі самай рознай

і радаснай і сьлёзнай

 

 

3

 

і постацьцю няпэўныя і норавам

то дожджык лашчыць то казыча сьцюжа

купальскай ночкі памяць гэтым дорага

калі душа надзейнасьцю нядужа

 

 

4

 

вечаровы туман карагодам русалчыным

ахінае азерную хвалю паволі

не палохай вятрыска – купалкі расьсядуцца

па-над берагам там дзе самотныя вольхі

 

 

5

 

праз пошум дрэў праз шолах траў

глыбіняў ціхі голас

ці месяц зноўку іх схаваў

усьмешкай невясёлай

 

 

2.08

 

 

1

 

поле што жывым і залатым

зоркі васількоў зрабілі раніцай

потым гэты неба негатыў

ночкай перакуліцца-праявіцца

 

 

2

 

паклон таму раскутаму

якім сягоньня жывы

што ўжо магу пакутаваць

пакутамі й чужымі

 

 

3

 

прывыклы я свае нягоды

трываць-лічыць

а як жа ім каторых шкода

дапамагчы?

 

 

4

 

мудрага анішто не саб’е

(вала, як ідзе разораю!)

бо здольны зірнуўшы глыбока ў сябе

убачыць нябёсы зорныя

 

 

5

 

ляшчына чорнымі вачыма

прымружанымі (грому мала!)

сьляпую ўдачу палічыла

такой надзейнай і трывалай

 

 

3.08

 

 

1

 

даўжэйшым шляхам успамінаў болей

туман плыве ня толькі ад балот

і дадае сягоньняшнему болю

салодкі сум таго што адбыло

 

 

2

 

а малітвы адзінокі вырай

бо ніхто са шляху не саб’е:

за каго ні просіш словам шчырым

гэта ж усёроўна за сябе

 

 

4

 

дзікуны расьліннага краю

учапіцца хаця б за каго

мы пасьля калюкі аддзіраем

памінаючы іхных багоў

 

 

5

 

ня знаючы пагрозы

абыйдзеш небясьпеку

дзе розум твой цьвярозы

не прадчувае зьдзеку

 

 

4.08

 

 

1

 

ня ведаеш глыбока ці высока

не адчуваеш скорасьць ці магніт

тысячагоддзі любіць-сьвеціць зорка

распаленая на тваім агні

 

 

2

 

дзе на жніўную просінь

цемра хмары паўзе:

дождж ня йдзе калі просяць

але значна пазьней

 

 

3

 

трымае глянец фатакарткі

перадваенных маладосьць

глядзяць упэўнена і ўпарта

як быццам будучыня ёсьць

 

 

4

 

чароўны хорам сьвятла як звон

гудзе жывое трымаючы

прымаючы нас непрыязных дзе Ён

ад вольнага да крамянага

 

 

5

 

памяці таямніца

калі мяняецца цела

гэта ці тая сініца

што мора спаліць хацела?

 

 

5.08

 

 

1

 

зноўку вятрыска цябе пабудзіць

чыстай дажджу мелодыяй

абшар уздыхае (зялёныя грудзі!)

вільгаццю-прахалодаю

 

 

2

 

гэтым хмаркам страсаць

хоць бы дробнае крапіва

хоць бы ціха страха

кветкі кроплямі кратала

 

 

3

 

як сабе вы хочаце

вой і амазонка

два вядры на почапе

што мужык што жонка

 

 

4

 

а лічбы быццам ажываюць

ня знаю як ня чую дзе

там іхна важнасьць вежавая

у неабсяжнай чарадзе

 

 

5

 

да схлупу да кучы сучаснасьць модная

гуляючы не загіне

горад гундосячы адэноідамі

выкульваецца ангінай

 

 

6.08

 

 

1

 

і дзякуй што не палічылі

ні насьцярожаным ні вартым

старонкі існага начыньня

гартаю ўпарта

 

 

2

 

мой звон мой звон густы і чысты

нязнаны як усе званы

непрадказальна-непрзрысты

дасьведчанай велічыні

 

 

3

 

ды сьветлага сумневу сум

у тым што зразумеў я

што вам насуперак нясу

сьцяжынаю сумоўя

 

 

4

 

не выходжу за межы сябе

як зара за зарою

хоць цішком мяне гэты скубе

кога не прызнаю я

 

 

5

 

таямніца ліста і кветкі

і карэньня нябачнага

дзе зьвісаюць з галінкі сьведкі

і вільготнага і гарачага

 

 

7.08

 

 

1

 

празрысты Пецярбург над сонмішчам галоў

сувоем беспрытульнасьці сардэчнай

на лямпах ліхтароў на лапах тых ільвоў

нясьмелаю смугой туман зарэчны

 

 

1

 

о Петербург зверей (души глубинный лов!)

ограда безысходности сердечной

на лампах фонарей на лапах старых львов

невзрачной дымкою туман заречный

 

 

2

 

гэтая багна бяскрыўдна-нячутная

сьлізгаю неяк бачком і наўскось

памеркаваў: ад таго я пакутую –

побач чужачыя скрозь

 

 

3

 

уверсе нейкае дупло

унізе нейчая нара

у кожнага сваё жытло

і мне дамоў ісьці пара

 

 

4

 

паспрабую голас

у пустым вагоне

рытм слупоў і колаў

загучыць шыкоўна

 

 

5

 

жыцьця няспынная прэм’ера

тэатрам лялечным

дзе ролю пудзіла прымераў

гуляючы

 

 

8.08

 

 

1

 

блакітным і жытнёвым слова

на павуцінках верасовых

жывая жніўная замова

падлёдным прывідам зімовым

 

 

2

 

ня трэба логіцы вучыцца

каб разбурыць увесь уяўны

які праверыўшы вачыма

сьвет як выява – не баяўся

 

 

3

 

перайначвай тое што малюецца

перад самым сном яшчэ ты ў сіле

там ты выхваляешся малойчыкам

быццам на купальле ці васільле

 

 

4

 

самотна зорцы ў цемры тых

гадоў юнацкіх

паміж пярсьцёнкаў залатых

і лытак хвацкіх

 

 

5

 

завершаная драма

няздатны механізм

бязьлюдная праграма

капут капіталізм

 

 

9.08

 

 

1

 

завоблачныя высі

зеленаватыя

а можа вас калісьці

залатаю

 

 

2

 

а захапляцца юнай маю права

бяз сквапнасьці бяз зайздрасьці цялеснай

бо гэта моц Твая струна і слава

у сьвеце цесным

 

 

3

 

якая сістэма сынок

сьвет складваецца з аскабалкаў

зьлятаюцца зблізку-здалёк

табою зрабіўшыся змалку

 

 

4

 

задышлівы задужа

безасабовы сказ

а вынесеш за дужкі –

не падагнаць адказ

 

 

5

 

у кокане памкненьняў і аблады

абкручаны нітамі мітусьні

чаму не адчуваеш гэту радасьць

што вышыні і цішыні прысьніў

 

 

10.08

 

 

1

 

ад стойла да брамы

ад ранку да вечара

адстойваеш права

лічыцца дасьведчаным

 

 

2

 

лукавіна-запольлямі

у надзеі ці ў скрусе

легкавы-незапомнены

у паход не зьбяруся

 

 

3

 

і ты наважыўся крылаць

хаця – якія тыя крылы

дзе сьвет складаецца з адкрыцьцяў

якія варта адкрываць

 

 

4

 

межы зямнога

душа трымала

ведаў ці многа?

Веры ці мала?

 

 

5

 

з глыбінь вякоў

выходзіш да сьвятла

дык стань такой

якою ты была

у нашых марах

 

 

11.08

 

 

1

 

так падобны на чарвяка

(сам нядаўна гэта заўважыў!)

асабліва калі рука

уздоўж цела бязважка ляжа

 

 

2

 

калі ласка колькі часу

(зь непрыязнасьцю сам-насам)

скора дзевяць без адзінай

(не зірнуўшы на гадзіньнік)

 

 

3

 

лесам кожнага дрэва патрэбе

як ні дзіўна – хапае месца

і яшчэ (нібы хмаркі ў небе)

для палян застаецца

 

 

4

 

здатны слухаць-глядзець

успамінаць і жахацца

я ўвесь ёсьць і калі і дзе

адчуваючы месца ў хаце

 

 

5

 

як зорка за хмарамі як

чароўны чароту шолах

я вечару блізкі сваяк

душою чыстай і голай

 

 

12.08

 

 

1

 

ты няздатны-нехлямяжы

між людзей

гэты боль табе падкажа

ход падзей

 

 

2

 

дзіцятка як той анёлак

(цешцеся, бацька-маці!)

адно ў колькі столак

мецьме душу складаці?

 

 

3

 

і ў курнай хаціне

(вакно пухіром!)

неба вадзіла

зорным пяром

 

 

4

 

умыўся абшар навальнічнай вадою

зялёнаму лесу ківае калосьсе

дзе мысьлямі лісьцейка жоўта-рудое

у коскі бярозкі ўплялося

 

 

5

 

вада ніколі не стамляецца

не траціць памяці хаця

туманам ціха падымаецца

і хмаркі ўдалячынь ляцяць

 

 

13.08

 

 

1

 

многа згоднага мне ў гэтых кніжках

ды (не, не на палях!)

ёсьць такія пераборкі-лішкі

што зьбіваюць-забіраюць шлях

 

 

2

 

у гэтм цьвіценьні

спакусьлівай песьні

расьпяты на целе

калі ты ўваскрэсьнеш

 

 

3

 

сумам-сумненьнем

далеч жаўцела

моліцца ценю

цёмнае цела

 

 

4

 

цяжкой шыбую збажыной

дзе ветрык-матылі

але лагода Божа ж мой

як там дзе мы былі

 

 

5

 

вадзянік сабраў русалак

вольхамі на даляглядзе

і пад месяцам русявым

карагоды ладзяць

 

 

14.08

 

 

1

 

слуп напоўнены полем – юнак

сіла-будучыня-надзея

гук настроены родным аднак

сёньня цемра надзета на цела

 

 

2

 

жнівень узьнімае збажыну

паказаць дзяцей матулі-Сонцу

праз паўдзённую гарачыню

чыстай прахалоды валаконцы

 

 

3

 

айцец мачаючы ў начоўкі

(Ян чэрпаў з рэчкі поўнай мерай!)

я ж не магу сказаць нічога

што ёсьць далучанасьць што Вера

 

 

4

 

ад канюшыны да яблыка сьпелага

водар (парфума юнацтва нясьмелага!)

здольны гучаць і нячутна ляцець

лубін запозна цьвіце

 

 

5

 

як сіні дым як успамін як мара

як старажытная балада

каханьня дотык несьвядомы – марна

шукаць таго хто зразумее радасьць

зямную

 

 

15.08

 

 

1

 

мінарэтам пускае карэньне

каб да зор гэты пыл працяць

замінае сьляпое ўяўленьне

бачыць простую пляму жыцьця

 

 

2

 

на рыдлёўцы карэньне травы

быццам зьмеі што хваляю лісьце

Магеланам за астравы

у знаёмае неба кудысьці

 

 

3

 

вада – бязважкасьць лёсу

і шум душы і цела

нібы на шкле нябёсаў

цячэ ашмоцьцем ценю

 

 

4

 

агульны ўзровень графамана

вышэйшы за банальны ўзровень

бяда нястрымнага падману

хоць не жыцьцё але ўсёроўна...

 

 

5

 

вайна адкрывала кроў

(дзе слабасьцю мак дурманіць!)

прывыклы дзяліцца прой-

дзеным я цябе параніў

 

 

16.08

 

 

1

 

куды б ні папхнулі цяпер ісьці

(калі пад адхон качуся!)

ведаю: пачуцьцё годнасьці

ёсьць з найпершых пачуцьцяў

 

 

2

 

пасьмялей слабак

хоць крышку

падстаўляй ілба –

дам пстрычку

 

 

3

 

пралятае паўз вокны зялёны кавун

ледзьве ўзор жаўцізной залее

каля поля спыніцеся – тутака вам

залатой жаўцізны залева

 

 

4

 

у гэтакім часе даволі хмарным

дождж асноўны матыў

напеўная песьня напэўна што мара

ці: марны прымітыў

 

 

5

 

і тых бы і гэтых паставіў да сьценкі

ды вяне ваяцкі шыз:

вось Гітлер знішчаючы “непаўнацэнных”

быў выкараніў фашызм

 

 

17.08

 

 

1

 

цаглінка на цаглінку (стагоддзе на стагоддзе)

ці будзе гэты гмах дабудаваны

як лёгка жывучы ў раз’ятранай свабодзе

ня слухаючы што наканавана

 

 

2

 

ты ведаеш чаму найперш

укленчыць трэба:

як пазіраеш зьнізу ўверх

дык бачыш неба

 

 

3

 

хоць хвілінку з Табой пабыць

пастаяць у куточку ціха

зразумець сябе аддзяліць

варты гарт ад ліхога ліха

 

 

4

 

а спосаб адзіны ўзьбірацца ў князі:

па плячах па галовах па сьпінах

(а па душах?) далей ад гаючай гразі

караскацца безупынна

 

 

5

 

пад сьпевы вароны ды салаўя

у пульхным-рудым-каляным

забыцца-згубіцца ня ведаю як

бо з тым што мяне акаляе

 

 

18.08

 

 

1

 

ён чыстым застаўся – ахрыпласьць яго не бярэ

сьвінцовых аблокаў і жоўтых дымоў не баіцца

той голас вышэй ад дамоў ад фальваркаў і стрэх

блакітны як быццам

 

 

2

 

звычайна пазнаеш (імгненьне мяжою сутак!)

парой разьвітальнай (хаваеш сястру альбо брата!)

сьвяты памірае – высокі і чысты смутак

а д’яблавы слугі пакутна жахаюцца страты

 

 

3

 

колькі доўжацца тыя тры дні?

ці адсутнічаў ён ці людства

адцуралася часу? Агні

запаліліся пусткай

 

 

4

 

і толькі старасьцю відаць

чужое гора

спакою шырыню аддаць

у сьцяты горад

 

 

5

 

шыбую сьцяжынкай зямной пекнаты

ды мысьлі занятыя сьмешнаю штукаю:

хай сэрца ня будзе мацнейшым чым ты

каб кончыўся сам а яно яшчэ стукала

 

 

19.08

 

 

1

 

павялі ружы

тут грэх такі:

пагардзе служаць

духу жабракі

 

 

2

 

сумненьня астрожнікі

ўсе і ўсюды:

спадзяемся на Божыя

цуды

 

 

3

 

абачлівасьць як вецер зімны

дзьме ў шыю падпірае плечы

з гары зьяжджаеш а ў нізіне

бязьдзейнасьць голад ды галеча

 

 

4

 

ён увесь час патрабуе крыві

чорнай-юрлівай

і на пергаменьце росчырк крывы

колеру сьпелай сьлівы

 

 

5

 

пакаленьні – праменьні-вякі

матылькі-матылькі-матылькі

неадольна-зялёна-тлуста

вусені і капуста

 

 

20.08

 

 

1

 

мама я дагнаў каровы

лугавінай роснай

і глыбокі і здаровы

сон у леты-вёсны

 

 

2

 

прамільгнула сярэдзіна года

нават скорасьць радзее

я забыўся свой нумар вагона

нават леў альбо дзева

 

 

3

 

два дні – і новая магчымасьць

ці – зноў уздым

я бачыў: вечная лагчына

і сіні дым

 

 

4

 

цемра заканчэньня сьвята

вартасьці турма

варыяцыі вар’ята

зноў цябе няма

 

 

5

 

сьляпой выявай танцу

сплываюць гарады

дзе ты ня маеш шанцаў:

адразу-назаўжды

 

 

21.08

 

 

1

 

у небе ноч у сэрцы скруха

у скронях несупынны час

а навакольле ўмее слухаць

а цішыня маўчаць

 

 

2

 

гэта дарога

ва ўсё зь нічога

праз бедны край

як зь пекла ў рай

 

 

3

 

тры рэчы маеш здабыць уласнаручна:

усьвядоміць сябе

на сябе забыцца

шанаваць навучыцца звычайную зручнасьць

 

 

4

 

шмат хто Яго турбуе

Імя Сьвятое з нас

а хто заўсёды чуе

нягучнасьці галас?

 

 

5

 

я апраўдаюся

хоць перад кім

апроч Бога

ды сябе самога

 

 

22.08

 

 

1

 

жыцьця сьцяжына ну калі ж

нязьдзіўленых заверне?

сьпяшае ўверх і ўбок бо крыж

заземленага зерне

 

 

2

 

марыва мроі заблудзішся сам

вось-вось праявіцца быццам

але такому што сном выкрасаў

яваю не зрабіцца

 

 

3

 

але сапраўдныя творы мастацтва –

мапа і глобус

сёе-тое павінна застацца

нічога ня зробіш

 

 

4

 

ружовым-зялёным-блакітным – ці мала ж

вас вымалёўваў мастак

калі таго чаго прагнеш ня маеш

жадаеш ці не таго ці ня так

 

 

5

 

прамень уткнуўся (таннае сьвятло!)

у тую кветку (полымя пажару!)

калі хаценьне ценем расьцвіло

яго зразаў бяз жаху і бяз жалю

 

 

23.08

 

 

1

 

працячы вачыма ці

зоркамі трыма

роспач немагчымасьці

лета затрымаць

 

 

2

 

цеплыня вечарова-жывога

лёгкай далечыні мінулага

нецярплівасьцю вышывае

воблік вільгаці і агню яго

 

 

3

 

асеньняя залева

пакуль не наплыла

інерцыя зьяўленьня

адзінага сьвятла

 

 

4

 

на гэтым канцы дажджу і жніва

з высокім блакітам Духу

прыслухай мяне паслухай што я

дазволь мне Сябе паслухаць

 

 

5

 

сарамлівая алешына

крэўнасьць неба

на кары тваёй замешана

смакам хлеба

 

 

24.08

 

 

1

 

пераклік-перазвон і гаючага ўдар

ажно сам нібы сьпевам зайдуся

калі водгук сьвяты напінае абшар

Ойца-Сына і Сьветлага Духу

 

 

2

 

ты маліўся каб дождж перастаў –

ён часьцейшым паліўся

бо чысьцей адчуваюць лісты

і палі ўсе

 

 

3

 

пакажы як ломіць чалавека

гэты час што плошчамі рашуча

дзе капелюшы і чаравікі

за музеем сумных паляшучак

 

 

4

 

за насьцярогай раніц

прасьцяг цікаўных дзён

дзе бульбу абіраюць

і дзе палошчуць лён

 

 

5

 

спачатку яечкі рабенькія гэткія

пасьля пакідаюць гняздо птушаняты

і вось ручаінкі сьцюдзёнага ветру

пакоцяць па полі вясновыя шаты

 

 

25.08

 

 

1

 

пакуль прыкрываешся пыхай

праз здраду-абразу

адчай прабіраецца ціха

гняце не адразу

 

 

2

 

вылятаю едкім дымам

наліваючыся ў шклянку

па шляхах пашаны-ўздыму

крадзяжу ды ліхаманкі

 

 

3

 

за якія грахі запытайся бабуля

(хіба ве...?) ці ня мы захацелі свой час

перабыць каб ня бачылі нас і ня чулі

дык ня дзіва што Ён не зважае на нас

 

 

4

 

калі сьвятло бачачы

з Бацькам ня раішся

сьвятое растрачваеш

ды абураешся

 

 

5

 

пасьлізнуўся на дожджыку частым

ды трава затрымала

дзякуй Богу пакуль яшчэ шчасьціць

толькі лета замала

 

 

26.08

 

 

1

я тапіўся быў неяк малы

і з глыбокага віру маленства

выплывае няясна-нярэзка

цёмны край таямніцы зямлі

 

 

2

 

твань і вільгаць не жарства

не такія лішнія

вымушаюць жабраваць

жабракі калішнія

 

 

3

 

які ён ціхі гэты сьвет

ня тое што ўва мне:

звон зорак горкі гул камет

і крыўды першы сьнег

 

 

4

 

рудое – вольхаў сівізна

над возерам-люстэркам

дзе собіць восеньскім пазнаць

як сіняе гусьцее

 

 

5

 

але вятрыска лісьце абтрасае

была б тут восень блізкая і гай

які сумуе (ведама) таксама

слатой спавіты як душа тугой

 

 

27.08

 

 

1

 

неадчувальнае калісь

што нас нітуе

паспадзявайся што баліць

якраз ня тое

 

 

2

 

ясны блакіт за сьцяною

сьветлы прасьцяг пакліча

сьцелены чысьціною

сум – прахалоды аблічча

 

 

3

 

тое што даўнейшае – старое

ён жа быў заўсёды малады

час дарогі доўгай-чыстай-роўнай

самі штучна дзелім на гады

 

 

4

 

сплю нясоладка-нягуста

не зважаючы калі

далікатная капуста

у якой мяне знайшлі

 

 

5

 

калі пісаць нібыта ўчора

не вінаваты сам сабе

кладуцца словы лёгка-скора

няўжо зярняты на сяўбе

 

 

28.08

 

 

1

 

бажаю Госпадзе каб ты

быў строгі

калі заўважыш капыты

і рогі

 

 

2

 

праходжу райскім яблыневым садам

(бо ён нічый)

дз абламаны гук (зяленіва – прынада!)

кульцёй тырчыць

 

 

3

 

якраз у гэты дзень за тры гады да сына

(Малдавія і ноч, сьцюдзёная, паўднёвая...)

нас начаваць баптысты запрасілі

у чысьціню нязвыклую і новую

 

 

4

 

а быў бы хутарок

далёкі ад дарог

работа-цішыня

і блізкая радня

 

 

5

 

калі вы раслі

цераз горны-сцяжкі

душа мітусьлі-

вая не ў пастушкі

 

 

29.08

 

 

1

 

паслухай неабсяжны хоць хвіліну

і дробным здрайцам падкажы:

стварае геній сьвет (герой – краіну!)

бяздарнасьць шчэміцца ў чужы

 

 

2

 

як дапамогаю Магутны

высака

ніяк не дацягнуцца гэным

выскачкам

 

 

3

 

сіла жыцьця –

цікаўнасьць у вачах дзіцяці

дзіва жыцьця –

цікаўнасьць у вачах старога

(ледзь прымружаная гадамі!)

 

 

4

 

як не супадае гучаньне-аблічча

(што надараецца скрозь!)

варта сьцюдзёнай вадою абліцца

каб нос ня мёрз

 

 

5

 

хвалі ведаў і бедаў

наплываюць нярэзка

каб жа сьнедаў і ведаў:

ты ня бераг – ты трэска

 

 

30.08

 

 

1

 

гэтым прасьветам то густа то пуста

(помніш: калосьсе ды пожня?)

бачыў бо шар з аскабалкамі люстра? –

твой сьветапогляд

 

 

2

 

(яшчэ мо’ раз параю)

настаўніцтва ключы:

ня просіць той парады –

маўчы

 

 

3

 

бо шлях даволі гладкі

на ясныя намеры:

што пазнаеш здагадкай

пасьля мацуеш Верай

 

 

4

 

камель пакуль не навіна

галінка – як угнецца

гучок – нябачная струна

а ліст на ўласным месцы

 

 

5

 

скінуўшы зямное прыцяжэньне

той цяжар які гняце да долу

усясьветнай кроплі закружэньнем

палячу дадому

 

 

31.08

 

 

1

 

варты таго – вярні

(глебы прагалы!)

выратаваны

блытаецца пад нагамі

 

 

2

 

гэта шчыліна-

закутак

дзе нішчымнасьцю

закуты

 

 

3

 

а неба ізноў скалані –

планетамі сыплюцца сьлівы

калі ты ў сягоньняшнім дні

тады ты шчасьлівы

 

 

4

 

разьлятаешся ў іскрынках расы

вымалёўваеш аблокамі неба

здатны бачыць прыгажосьць і прасіць

усё болей і бліжэй беэ патрэбы

 

 

5

 

гэтаксама і крама-рэклама

(каму адасобіцца собіць?)

зьвяртаючыся напрама

адмаўляе мяне як асобу

 

 

ВЕРАСЕНЬ

 

маленства недзе скаланулася

глядзіць набычана-насуплена

недасканалы – дасканаламу

аблада яснасьці насуперак

 

да разуменьня даскакаліся

рака мутнее ад крыніцы

недасканалы дасканаламу

свае выкладвае адкрыцьці

 

 

1.09

 

 

1

 

дачомала сталасьць

неяк яшчэ мне

што дасканаласьць

гэта спрашчэньне

 

 

2

 

як бягуць у школку дзеці

радасна-трывожна

дзе праз вокны скверык сьвеціць

чысьцінёй мурожнай

 

 

3

 

замерла ў небе аблачынка

замена столі

займеньнік-дзеяслоў-лічэбнік

лістоў прастора

 

 

4

 

цярпі сынок трывай вучобу

сумненьнем сонным

няхай бы я быў пазаўчора

такі як сёньня

 

 

5

 

іншасьмехамі гістарычнага

шызінёю зямной

інтрасьпекцыя гістэрычнага

азіраецца мной

 

 

2.09

 

 

1

 

сшыхтованыя галовы ўсе

няздольна-нязлою

і як бы ты ні ўсталёўваўся

а час – сівізною

 

 

2

 

юнача безбароды

шыбуй па бальшаку

якой ты ёсьць уроды

пакажа першы пух

 

 

3

 

а ў тым гаі заўсёды залатая

пара пачатку восені стаіць

спакой высокай думкай залятае

і сыплецца праменьнем на стагі

 

 

4

 

лета крайчык патужэлі

карай карані

паўз ажыны праз іржэўнік

прапаўзаюць дні

 

 

5

 

камуны меркавалі:

а як яно было б

калі б прасочваў хвалі

даўжэй “высакалоб”

 

 

3.09

 

 

1

 

навакол багата шанцаў

гэты круг – жыцьця праява

кожны мае спакушацца

ды спакусіцца -- бяз права

 

 

2

 

не спадзявайся дзетак

расчуліць-насьмеліць

чыніся лепш гэтак

каб ня хочучы разумелі

 

 

3

 

ізноў птушыны вырай

за мора кліча нас

хлапчук за лета вырас –

шыбуе ў першы клас

 

 

4

 

насьцярожаны чырваньню

блакіту не заўважаю

бо зялёнае чымсьці мне

пагражае

 

 

5

 

я знайшоў гэту гронку гарэхаў

блізка восені гораду недалёка

не прайшоў міма іх не праехаў

і апалі ў руку неяк лёгка

 

 

4.09

 

 

1

 

плыву вадой лячу паветрам

высока-поўна-многа

мне любы ўсе адценьні спектру

быцьця зямнога

 

 

2

 

і цеплынёй і ценем ці

зялёная чульлі...

ды розьніцца адценьнямі

дрэвы пачалі

 

 

3

 

са зброяй (дзеля сьмерцяў!)

пад Божаю (трывожнай!)

і моляцца і вераць

што Ён ім дапаможа

 

 

4

 

вось і восень задажджыла вось ужо й па леце

сум па шыбіне сьцякае колеру паперы

столькі мусіш пераменаў мець у гэтым сьвеце

апрача хіба Надзеі і Любові-Веры

 

 

5

 

гэта як тхне вербалоз і язьмін

гэта як смакам сунічнага ў роце

гэта як я (з вашымі разам!) адзін

зноў сустракаю Цябе ў адзіноце

 

 

5.09

 

 

1

 

навошта тонка-ярка

каб розум і чуцьцё?

чарговая кухарка

наладзіць нам жыцьцё

 

 

2

 

падказала разумныя рэчы

мне нішчымніцы сьцятай праява:

як паэт – раскашуйся ў галечы

бо паэзія – Божая справа

 

 

3

 

гэта родасная сімволіка

прарастае заўсёдным сімвалам

цэпам-кайстрай-канём ці волікам

навальнічна-бясьсільна-сіняе

 

 

4

 

пагушкай мяне калыска

вечара глыбокіх акрэсаў

дзе сонца так блізенька-блізка

чырвоным чосам за самым лесам

 

 

5

 

бясконцага дня няхай жа

спакою будзе нязводна

кахаю Тваім каханьнем

каб мецца такім заўсёдна

 

 

6.09

 

 

1

 

стагоддзямі перасяляцца-крочыць

з аднога ў другое (думкай калека!)

тут (верагодна, адзін раз!) аднойчы

лесьвіцай гэтай ісьці чалавекам

 

 

2

 

скарэй капаць размах гарачы

(дурной рабоце годны ўсе вы!)

сьпярша садоўнік абазначыць

душой якое будзе дрэва

 

 

3

 

ты яшчэ словы ня ставіш ва ўмовы

зручна-нязвычныя

небам гумовым хлебам дармовым

лічаных акалічнасьцяў

 

 

4

 

іду вечаровым прыручаны

лесу чаканы цянёк

зноўку нібыта “за ручку”

(дзед) дзіцянём

 

 

5

 

возера ноччу як неба такое ж

сьвятлом нетутэйшым налітае

як сувязь (як сумесь, як завязь) як повязь

як тайна пакуль не адкрытая

 

 

7.09

 

 

1

 

-- дзе тая зорка што зьзяла адвечным агнём

я ж бо хацеў яе бачыць заўсёды-заўсёды

-- той хто асьлеплены гэтым нявысьненым днём

ведае хай што чужое сьвятло перашкода

 

 

2

 

жыцьцё дакладнасьці хацела

дык спажывай раскошу дня

калі юнацтва сіла цела

а сталасьць духу вышыня

 

 

3

 

дзе Купала ўсё ідзе

стоячы на месцы

я на лавачцы сядзеў

як не ў родным месьце

 

 

4

 

пісьменьнік стомлены стваральнік

вачэй два сьветы дзе сьвятло

прапушчанае праз стараннасьць

і праз бутэлечнае шкло

 

 

5

 

ночы бяскрайнасьць хваробы сьпякота

цемру дрымотаю расьсяе

будзіць смуродам галодным з роту

пальцы яшчэ як быццам свае

 

 

8.09

 

 

1

 

нязнанае і ў сківіцу й пад дых

(напэна, каб ня траціў долю-мэту?)

лякае беспрытульнасьць маладых

старым бракуе даўняга імпэту

 

 

2

 

кожны хай павольна росьціць

(калівам каляным)

далікатнасьць маладосьці

старасьці стараннасьць

 

 

3

 

да каторага ўзросту

будуць вабіць арэлі

час адлічваць няпроста

сталі-селі

 

 

4

 

насьцярожаны чырваньню

блакіту не заўважаю

а зялёнае чым жа мне

пагражае?

 

 

5

 

нам нехапае графаманаў

аматараў вязьма пустога

бязь іх ні Гофмана ні Манаў

ні Яўтушэнкі ні Талстога

 

 

9.09

 

 

1

 

з пэўнай доляй эгаізму

троха цямячы пра Бога

гойсаю праз час прыблізны

ад нічога да нічога

 

 

2

 

прачнуцца гэта як вар'яцтва

як бочка дожджыку ўверх дном

а кветкам ранкам раскрывацца

і напаўняцца сьветлым днём

 

 

3

 

страшнавата бо ня ведаеш

што цябе чакае

сама страшна калі ведаеш

што цябе чакае

 

 

4

 

цікаўнасьць (гэта рызыка

складае нас якраз!)

што вырысуе рысачка

пачвару ці абраз

 

 

5

 

але воблакі лятуць

небам волі

бо я зараз толькі тут

нідзе болей

 

 

10.09

 

 

1

 

бачнае і не прароку

(воўкаву ці трусаву!)

кара ёсьць навідавоку

ў пары са спакусаю

 

 

2

 

ну й што што ў невядомасьці

нядбайна так жыву

ці між людзей ня дома ці

губляю галаву?

 

 

3

 

гусей травою каля возера

мяне жахае птушкаферма

галовы гне ня вецер восеньскі

а гіпс застылы алаферна

 

 

4

 

ня стануць настаўнікам строгім

няўдачы твае:

які пракладае дарогі

часьцей прайграе

 

 

5

 

жыцьця прынада толькі звонку

(лістота -- салаўю)

мяняўся б на чужую жонку

ды трэба аддаваць сваю

 

 

11.09

 

 

1

 

вы нарэшце намацалі

чым жа зьдзек саладзей

дык стварайце асацыяцыю

нетутэйшых людзей

 

 

2

 

калі ковы кавалі

не зважалі як быццам:

чым зьвяну дасканалей

тым лацьвей прычапіцца

 

 

3

 

маладзічком вісеўшы (быццам!)

тады імкнуўся ўсё запомніць

цяпер упэўніўся (як поўня!):

яшчэ цяжэй на ўсё забыцца

 

 

4

 

сівой галаве заклапочанай целам

дзяльбе ды хаценьню хоць як прычыняцца

дзе мысьлі цураюцца ўласнага ценю

ня знаючы нават у сьне ачынацца

 

 

5

 

— адкуль ты йдзеш?

— ад сваіх продкаў!

— куды ты йдзеш?

— да сваіх продкаў!

 

 

12.09

 

 

1

 

ды ўжо табою кволы час

(самой сьлязіны ласканаласьць!)

ліне самоту скрыпача

што як стагоддзе не гучала

 

 

2

 

на пясок кладзецца хваля

сонцам не пачута

дзе самота вас хавае

беражэ пакута

 

 

3

 

тады не палохае радасьць калі

не прадчуваецца бедамі

адпрэчыў сумненьне і веру ральлі

ды зноў апускайся ў няведаньне

 

 

4

 

фальклёрны канцэрт гэты зрэбны абрус

душою асіплай вылечвае

сьлязу выціскае: жыве Беларусь

жыве адзінота старэчая

 

 

5

 

хто ёсьць сьведкаю болю Божаму

калі зьдзекам сьцяе душу

узьнімаючы долю кожную

дзе надзеі блакітны шум?

 

 

13.09

 

 

1

 

мяне мой сыне слухай

ня скрозь ня ўсьцяж ня цэлы:

для ранішняга духу

я дня расьсеяў цела

 

 

2

 

хто абароніць нас ад нас саміх

ёсьць Божы сьвет а ёсьць куточак волі

дзе апрача душы нікога болей

ды Вельзевул цікуе кожны ўздых

 

 

3

 

а ў тым гаі заўсёды залатая

пара пачатку восені стаіць

спакой высокай думкай залятае

і сыплецца праменьнем на стагі

 

 

4

 

здэцца малое ўсё

звады-нязгоды

як вымалёўваўся

гэтакім годам

 

 

5

 

а крыжаносцы ды Гернікі

вокам чырвоным вакол

дзе вы крамяныя вернікі?

бык альбо перад быком

 

 

14.09

 

 

1

 

хвойкі на плошчы гораду

не ўспамінаюць лес

мрояць пра вежы з зорачкай

выстылы маўзалей

 

 

2

 

побыт ня рвецца пасамі

весела па інерцыі

каму старымі запасамі

каму навіной камерцыі

 

 

3

 

вось тут стаяў мой дом (сем год!)

быў малады-крамяны сьвет

цяперка плошча ветру вод

ды цеснай памяці траве

 

 

4

 

крылом самалёту дарога дадому

бо стомы чацьвертыя суткі

няўжо прамінулі: прыгледзься да долу:

і блізка і ясна і хутка

 

 

5

 

парыпвай жа асьвер іржавы

надзея вернікаў сваіх

на золку год не заўважаеш

заходам дораг кожны міг

 

 

15.09

 

 

1

 

лясва людская купкамі

(так вертыкальна!) тупае

потым (напрыканцы!)

плаваюць адзінцы

 

 

2

 

мая патоля

ад пазаўчора

спагадай тому

хто злое твора

 

 

3

 

сустрэнеш і ня тое шчэ

(ўсялякаму ды кожнаму)

бо ты ўсё занатоўваеш

зьдзіўленьне сьвету Божаму

 

 

4

 

калі перагружаеш (можа, з жалем?)

на плечы тых хто мушаны трываць

сапраўдную пакуту памнажаеш

таму твая сівее галава

 

 

5

 

сьвет зразумелым ёсьць даволі

бо працінае Дух Сьвяты

дзе кожны спасьцігае ролю

займець аблічча пекнаты

 

 

5

 

он так понятно мир устроен

где облекает Дух Святой

что ты себе известен ролью

но неизвестен красотой

 

 

16.09

 

 

1

 

звалілася птушкаю не на марозе

не ветрам сіберным падбітай была

а толькі ўсяго што каляная проза

ані не для сэрцайка ні для крыла

 

 

2

 

душа вяртаецца павольна

у значнасьці грувасткі сьвет

адтуль дзе лёгка-чыста-вольна

дзе думка творыць неўпрыкмет

 

 

3

 

багам народжаным на скон

пакут праходзіць шлях

каб стацца радасьці пяском

сьлязою на палях

 

 

3

 

богам рожденным на Земле

всечасно умирать

чтоб возвращать в золе (в заре!)

восторг и благодать

 

 

4

 

і тут раз'ятраны браток

у крыгаломе дня

заўжды ёсьць вернасьці куток

і думкі дабрыня

 

 

5

 

калі наўкол такі парадак

і спраў накладзена даверху

я ціха прадчуваю радасьць

што ёсьць бязьдзейнасьць волі вэрхал

 

 

17.09

 

 

1

 

не кажы быццам чары надвор'я ня тыя

хоць бы пэўнасьцю поле скарэй зазімела

гэта ж неба цяжкога слупы залатыя

захінаюцца восеньню мне зразумелай

 

 

2

 

Веры вертыкаль-гарызанталь

расьцячыся ўдалеч каб уверх

вымкнуць раптам мяккім нібы сталь

і сьлязою чыстым нібы сьмех

 

 

3

 

маладосьць бязгрэшная мая

дзе не даграшыў таксама я

дзе не дазьбіраў каля ракі

звон лазы сумненьне асакі

 

 

4

 

цурайцеся зьнясільваючых сьлёз

вучыцеся ў бабулі: гаспадарка

яе трымала: яблыкі абтрос

(як зоркі пазьбіраць!) вятрыска шпаркі

 

 

5

 

дзе дрэвы спаць кладуцца толькі раз

высокі сум да зорак залятае

начны спакой вянчае той расказ

ды прыску блытаніна залатая

 

 

18.09

 

 

1

 

у зручнасьці адзіноты

заўсёды я з вамі заўсёды

у цеплыні сваіх межаў

залежу ад вас і належу...

 

 

2

 

доўгім сьвятлом ідучы

сустрэнешся толькі раз

як гэткую безьліч людзей

памылкамі разьмеркаваць

 

 

3

 

бо тым сьвятлом што ў цемры сьвеціць

ня выхапкам а паўнатой

нарэшце собіла прыкмеціць

якой сцяжынаю крутой

 

 

4

 

а чытаю -- слоў ня бачу

ды адзначу: дзіўным чынам

небам ясным і гарачым

пралятаю над лагчынай

 

 

5

 

гэты восеньскі час дзе хмурынкі ляцяць

захінаюць няўжо на хвілінку

павуцінцы жыцьця да нябёс не дастаць

і мацуюся я за галінку

 

 

19.09

 

 

1

 

адчуеш што роднае слова пячэ

як зорка-арбіта

яшчэ ты ня страчаны мусіць яшчэ

зусім не забыты

 

 

2

 

спатыкаешся раз-пораз

непрывязаны калі

нават па касьмічнай позьве

павязу -- перакулі

 

 

3

 

люд цягавіты-працавіты

агльнай доляю спавіты

маной агульнаю дзе нехта

выводзіць дробязнага вектар

 

 

4

 

хай душа часова лемантуе

у прасьцяг ня верачы ды восень

высьціпае сьцежку залатую

адкрывае сонечную просінь

 

 

5

 

дзе праз прыкрасьць праз пракляцьце --

рык ільвіны

шлях да роднасьці пракласьці

ты павінны

 

 

20.09

 

 

1

 

тая вёска са мной заўсёды

расьсяецца гадоў туман

і хвілінаю гэтак шкода

што мяне там цяпер нама

 

 

2

 

мусіць зьдзеку мусіць жарту

смак і горкі і гарачы

ну чаго настаўнік варты:

век тлумачыць

 

 

2

 

если в мире благодарность

есть -- она живет не с нами

как учителя бездарны:

объясняют-объясняют!

 

 

3

 

на мяне вам замаху

не зрабіць (але тыя, што гінуць?)

вы мяркуеце гэта фільмы жаху?

гэта фільмы прыкрасьці ды агіды

 

 

4

 

вось дзе колераў разгул

кветкі-лісьце арабіны

во які чырвоны гул

мы з табою зарабілі

 

 

5

 

дзе ён канчаецца гэты сьвет

цемраю не пазначана

як са сьвятла ды ў сьвятло праз агонь

знае начны матылёк

 

 

21.09

 

 

1

 

чарговая хімера

зьбівае накірункі

калі ня кліча Вера

а вабяць паратункі

 

 

2

 

непакой чаканьня

верасьня імжа

неспакой чаканны

вернага нажа

 

 

3

 

новенькі-чысьценькі (Веры пралаза!)

хоць бы пра гэта напомніць дазволь:

шлях чарадой перамог і паразаў

і не да мэты пасоўвае боль

 

 

4

 

о дух скажэньня

зямным угрэты

ланцуг служэньня

высокіх сьветаў

 

 

5

а роўненька ж бугалтар піша

як лічбы літары стаяць

надзейна-кругленькія мышы

у справе пэўнай ён мастак

 

 

22.09

 

 

1

 

шыбуючы па тунэлях

па ўласных глыбокіх латках

абранасьці накірунак

ня ведае існых шляхоў

 

 

2

 

няблізка да канца далёка ад пачатку

сядзіш на беразе паўсюльнай цеплыні

тутэйшы верасень нячутна плешча ў ладкі

ляцяць пячаткі -- слова скалані

 

 

3

 

сьвет недаткана-залаты

у неакрэсьленай акрасе

Ён даў магчымасьць але ты

азначыць гаднае старайся

 

 

4

 

яркі колер каштоўнага каменя --

сонца захад шырокі-глыбокі

ці падковай у кузьні пракаленай

ці з імху журавінаў вытокі

 

 

5

 

такі прасьцяг для існых налучыўся

надзеяю тысячагоддзі запар

старанна неабсяжнасьці вучыся

ня ведаючы ці настане "заўтра"

 

 

23.09

 

 

1

 

і Янкі безупынны вір

і плынь азерная Якуба

даюць штуршок тваёй крыві

напорна-ясна-чыста-люба

 

 

2

 

крывая прамая

прамая крывая

пачуцьцяў фальшывых паняцьцяў ілжывых

мы заслугоўваем таго што маем

яны маюць тое што не заслужылі

 

 

3

 

дастаўшы перавозчыка

(анёламі ці д'ябламі)

шчасьлівы твар нябожчыка

бяздумнасьцю расслаблены

 

 

4

 

не забывайся на мяне

і я заўжды пры моцы

і словы ладзяцца ў дрымоце

але ня ў сьне

 

 

5

 

мастак надзейнае штукуе --

у шэраг шэрых рызыкуе

а майстар рухам недарэчным

зірні: расьпісваецца ў вечным

 

 

24.09

 

 

1

 

я варыва ару віруе вар

сям'я дасьпіць -- выструньваецца сьнедаць

а дум да хмар да роздуму да мар

за тлумам гатаваньня сьледам-сьледам

 

 

2

 

тапчу сьцюдзёную траву

на лузе пад імжою росным

а мрояю сабе плыву

пад сонца воблакі і сосны

 

 

3

 

тут дзе думства і ўмельства

папер

я знайдуся маленствам

цяпер

 

 

4

 

месяц абяцае шмат

у чыім сьвятле

азіраюся назад

чэрствым на стале

 

 

5

 

жыцьцё ня цешыць нас -- наадварот

бо чым далей -- тым больш бяды-няпраўды

а ты ўсё верыш: будзе паварот

за ім зраблюся вольны-дужы-варты

 

 

25.09

 

 

1

 

пяць разоў нараджаецца чалавек

у няўлоньні гарачым

не зьмяшчаецца ў галаве?

запытайцеся -- растлумачу

 

 

2

 

спадае хмара холадам

давыхваляўся верасень

дасьпелым сьветам ходзячы

неспадзявана весела

 

 

3

 

ні ў мяленьні і ні ў рашчэньні

жыта хлебам малюе

што ўмаленьне ня ёсьць спрашчэньне

але простае не малое

 

 

3

 

и в моленьи и просто так

и в прощенном душа несмелая:

умаленье не простота

опрощенное не есть малое

 

 

4

 

ты вар'ятам нарадзіўся

і вар'ятам зробішся

калі ў гэтым сьвеце дзіўным

дзівам не спародзішся

 

 

5

 

сустрэчы сонечны тунэль

на блізкім небакраі

карае юр

карае хмель

і зайздрасьці каралі

 

 

26.09

 

 

1

 

за плотам крапіва

на моры астравы

ці варта прапіваць

апошні грош крывы

 

 

2

 

за сталом сядуць госьці

гоман -- чарку бяруць

не забыцца б кагосьці

Нёман-Нарач ці Друць

 

 

3

 

два кілішкі тры кілішкі

ўсьлед за Грышкам

слухаў кішку верыў крышку

выпіў лішку

 

 

4

 

хударлява-дзелавыя

груба-хвалістай

дзе гублялі дзе лавілі

дзе схаваліся

 

 

5

 

сум сарамлівасьці сучаснай

(ці несучаснай) несучы

паспачуваю долі шчаснай

якая стоена маўчыць

 

 

27.09

 

 

1

 

бо трыадзіны гэты грунт

якога не расслоіць

ня знаўшы рун ня рваўшы струн

не прасьпяваўшы словы

 

 

2

 

ты ўвесь знадворку і ў сабе

дзе ціша і дзе вецер

які дзікун цябе саб'е

не абламаўшы вецьце?

 

 

3

 

ды што ты зробіш -- зь мітусьні

ўзьнікаюць знакі

а недзе шчасны гул лясны

глухі -- ніякі

 

 

4

 

першыя ўспаміны-ўсьведамленьні

ці сябе ці пра сябе

дагэтуль

тое неба выбухам маленства

тыя сны з каметамі-планета...

 

 

5

 

прызнаньне штука непатрэбная

ні творчасьці ні закаханасьці

нішто не ўмесьціцца ў канкрэтнае

ні ў данасьці і ні ў адданасьці

 

 

28.09

 

 

1

 

цікуй хвілінаю галоўнай

чакай што думка прынясе

з таго няўлоўнага няўлоньня

дзе станеш вартым пакрысе

 

 

2

 

як зразумею таго беларуса?

хоць бы прыплочвалі -- не бяруся:

усяму верыць хто што ні скажа

і яму толькі тое добрае што ня наша

 

 

3

 

лаяліся: нацыяналіст

ухвалялі: нацыяналіста

але дзе ў прыязнасьці карысьць?

але дзе ў карысным ясна-чыста?

 

 

4

 

замуруешся ў сучасным

разьбіваешся ў мінулым

дзе пачатак? дзе канчаткі

дзе ачнуліся-заснулі?

 

 

5

 

вечарам зыркім падае зорка

лямпа міглівая на сьцяне

дзе застаюцца промняў разоркі

Сонца заўсёды бачыць мяне

 

 

29.09

 

 

1

 

час -- няпэўнасьці крыніца

устрывожанае раньне

клі трэба ўстаць дык сьпіцца

а ня трэба -- сам устанеш

 

 

2

 

дасочвай -- у сына пара чамучэньня

такое лучэньне такое вучэньне

зачэпіцца сьветам тлумачу да донца:

мы едзем чаму з намі едзе і сонца

 

 

3

 

сьвядома песьню запяю

а голас расьцячэцца долу:

воўк знае нетры краска -- пчолы

конь -- баразну і каляю

 

 

4

 

а нашым бяздарнасьць не пагражае

ёсьць горыч бясконцага роспач канца

а будзем бяз грошай альбо за грашамі

тое нішто для вянца

 

 

5

 

лётаюць недзе (хіба?) за каровамі

тыя ж дзяўчаткі ды хлопцы

дрэвы тады вырастаюць здаровымі

як карані моцныя

 

 

30.09

 

 

1

 

бо не бязьвер'е і не бязбожніцтва

спосаб выратаваньня:

пры непазьбежнасьці можа размножыцца

богапрыстасаваньне

 

 

2

 

шмат хто Яго турбуе

Імя Сьвятое з нас

а хто заўсёды чуе

нягучнасьці галас?

 

 

3

 

як жа тут не жахацца калі

усё меншае душ на Зямлі

гэта сквапнае цела расьце

ні на ўзьлеску табе ні ў рацэ...

 

 

4

 

а прыгажосьць ня проста Божы дар

як спадчына-здароўе долі сьмелых

адзнака зграбнаты (такі цяжар!)

ня кожнаму (ня кожнай!) і па сілах

 

 

5

 

а ў памяці мурожыцца ці многа?

сьцяжынка да крыніцы сенажаць

палянка ў пасецы перад дарогай

згаджуся тут (нядоўга!) паляжаць

 

 

 

КАСТРЫЧНІК

 

бо ў тым краі заўсёды залатая

пара пачатку восені стаіць

спакой высокай думкай залятае

дзівуецца з прасторы на стагі

 

на кропкі копак бачныя здаля

праносяць журавы свае катрынкі

а дзе той край? дзядоў маіх зямля

па-над якой (у мысьлях) ні хмурынкі

 

 

1.10

 

 

1

 

разьбіўся Бах на ручаі

здаецца спраўдзілася слова

не зразу сохнуць пачалі

ганцы напеўнасьці вясновай

 

 

2

 

трохі Якуб трохі Іван я

пэндзля ваяр ці верша –

гэта стваральнае хваляваньне

радасьць жыцьця найпершая

 

 

3

 

дзіцятка радасьцю бацькі-маткі

дзе падабенства тое шукаць

гэта хіба што фанатык-прагматык

вызнае: вока-брыво-шчака

 

 

4

 

бо падыйшоў якраз пад тыя дрэўцы –

каля маленькіх бегаў басанож

хай мы павырасталі ды таполі

ужо настолькі нас перараслі

 

 

5

 

не сачу за ўзьнятаю рукою

што ў адно мелодыю зьвяла

можа скажа музыка адкуль я

кветка дзе калісьці расцьвіла

 

 

 

2.10

 

 

1

 

восені крышталь

захмараны

прападае даль

за марамі

 

 

2

 

ды зьберагае памяць

казкі аб трэцім леце

нельга было дацяміць

адкуль трывога льецца

 

 

3

 

крамяны яблык альбо жолуд звонкі

ёсьць без заган сярэдзінай і звонку

бо той які зьявіўся кшталтавацца

не мусіць за апалы ліст хавацца

 

 

4

 

здаецца спагада-сумленьне вядзе

сьцінаюцца грудзі

ды сорамна нам на Нястрашным Судзе

ды боязна будзе

 

 

5

 

памілуй Божа тое пакаленьне

ад Курапат да самай Калымы

і мы такое ж маем вызваленьне

і нас сабралі варанкі зімы

 

 

3.10

 

 

1

 

недзе сьпела жыцьцё навакольнае

недасяжнае ў харастве

невычэрпнаю музыкай колераў

сустракаў мяне сьвет

 

 

2

 

слова заўжды маладое ісьціна гэта

сьвеціцца як раса

на ранішнім лузе пазначаным сьледам

таго хто да вечнага дапісаў

 

 

3

 

вось мая сьцюдзёная крыніца

вось бяжыць у сьвет мая рака

а знаёмы вецер дакранецца

шапаціць чарот і асака

 

 

4

 

туману крывавы падман

балота на рызмане

такога народу няма

паколькі ён выбраў мяне

 

 

4

 

заката кровавый цвет

востока змея-колея

такого народа нет

поскольку он выбрал меня

 

 

5

 

і бубен і басэтля

гармоніка рака

за музыкай касетнай

ні дрэў ні воблака

 

 

5

 

вы на ухо примерьте

пестроту

увлекают вас черти

в пустоту

 

 

4.10

 

 

1

 

пераадолеў сам сябе яшчэ раз

як пракаўтнуў камяк

хоць Ты якраз схіляў мяне да шчырасьці

пааслаўшы знак

 

 

2

 

што мне да сьвету

да яго багацьця

калі я сьледу

ўласнага не бачу

 

 

3

 

стаіўся ветрыкам надрэчным

(цікуй, цікавасьць!)

няўжо здагадка зь ліку вечных

зноў напаткала

 

 

4

 

спакойна камяні ляжыце

сном пракаветным

будучыня і старажытнасьць

у празрыстым паветры

 

 

5

 

каханьне – кропелька Любові

злучэньне душаў

а калі болей калі болей…

спыніцца мушу

 

 

5.10

 

 

1

 

сябе наспынна вывучаю

наяве ў сьне

калі яно і ўзбагачае

дык не мяне

 

 

2

 

ты даруй мне час нязгоды

глыбіні зямной

гэта я з табой заўсёды

як не ты са мной

 

 

2

 

ты прости меня сердечный

встреченный-земной

это я с тобой навечно

а не ты со мной

 

 

3

 

восені каляндар

гартаецца нетаропка

то бліскавіцы ўдар

але грыбніцы кропка

 

 

4

 

крутой душы палітыка:

за лейцы ўзяцца

цябе назвапі крытыкам

а варта – знаўцам

 

 

5

 

ліецца з гор-нізін Сьвятое слова

дзе вадаспадам музыкі падман

віруе зімне-восенна-вяснова

лунае скрозь дзе нас цяпер няма

 

 

6.10

 

 

1

 

патрабуюць нечага

нібы не адзів

прычакаю вечара

глыбіні гадзін

 

 

2

 

павольна сьцяецца эпоха

наіўнасьці-мужнасьці носьбіт

віхляецца розная погань

на сквапнасьці тоненькай ножцы

 

 

3

 

сумненьне чырвонай вадзіцы

няўпэўнена грукае ў рэбры:

а можа Ён мной паглядзіць-паглядзіць

і ўбачыць што я непатрэбны

 

 

4

 

птушкі зьбіраюцца ў зграі

дружна на пень апенькі

падзіцца па-над краем

дзень залаценькі

 

 

5

 

ладзячы кожны раз новы сьвет

(бурбалкі мыльныя)

Слова чапляецца за Тыбет

воблачка мірнае

 

 

7.10

 

 

1

 

гэты лёсаў шар ненадзіманы

болесным трымаецца праз цуд

не бывае марных спадзяванняў

лішніх парыванняў і пакут

 

 

2

 

краска разгорнецца сонцу

насустрач (успомненым летам)

восень ва ўласнай вясёлцы

трымае прыкметы

 

 

3

 

цяпер калі шмат чаго не перайначу

ступіўшы сюдою хадзіўшы тудою

чаканнем шчасьлівы што ўласную ўдачу

нідзе не пазначыў чыёю бядою

 

 

3

 

жизнь не изменить и не переиначить

ни ту что недавно ни эту что вскоре

будь счастлив надеждой что фарт и удачу

ты не обозначил хоть чьей-то бедою

 

 

 

4

 

як Месяц зачапіўся за Зямлю

як воблака пакладзена на вецер

як росы аздабляючы лісьцё

як цішыня зашыўшыся ў карэнні

 

 

5

 

дзе загэтым мітусьня сьвітае

дзе агніскі-водбліскі вяртае

вартая на пачатковым дыме

пачкавацца гэтымі і тымі

 

 

8.10

 

 

1

 

каб не зразу кідацца да Князя ў зямное

цешыць зайздрасць-задзірыстасць-злосьць

Ты высокай малітвай заўсёды са мною

але я ў Цябе госьць

 

 

1

я спокоен к простым проявлениям Князя

дерзновению злобы земной

нетерпенье своё отпускаю не сразу

Ты святою молитвой со мной

 

 

2

 

дзе розумам з вачэй маіх дзяцей

маіх сяброў патрабавальны позірк

адлучанае рэчыва цячэ

нядэшлых душаў нахіляе лозы

 

 

3

 

альбо ў чацьвер ці ў сераду

акрасаю бароніць

грэх уяўлення – ў бараду

грэх дзеяння – на скроні

 

 

 

4

 

але ўзрост мой пакуль яшчэ ў стане

але ж у парадоксе што кажа:

на каторая ляжа – не ўстане

на каторую ўстане – не ляжа

 

 

5

 

а ёсьць суладдзе азярка

(юнацтва, сталасць і дзяцінства)

чароўнай музыкі рака

дзе кроплі зьлітыя адзінствам

 

 

 

 

 

 

9.10

 

 

1

 

дзе прыкрасьці зямнога карані

ці сказана было

што Бацька аддзяліў быў дабрыні

ды кінуў яе ў тло

 

 

2

 

бу-бу – меншы ды малодшы

нешта сам бубніць сабе

хлопчык сочны ды малочны

кашу лыжачкай дзяўбе

 

 

3

 

мы на зялёным вучымся цярпець

чырвоны страх загнаўшы ў падсьвядомае

ці меў Ты колісь лепшых як цяпер

што ціхія-сьляпыя-пустадомыя

 

 

4

 

я цікаўлюся сьветам і

не растраціў умення

ды чамусьці кабетамі

ўсё меней і меней

 

 

5

 

пачатку часу чары калыханкі

чакання ночы вецер несьціханы

дрымоты шар падзеямі напханы

паўночы без надзеі без кахання

 

 

10.10

 

 

1

 

дзіця сьляпога выраю

сьвятога не зусім

аблічча мусіш выраўняць

што бачнае не ўсім

 

 

 

1

 

смотри теперь ты за морем

и за море потом

а выдержишь экзамены

в нездешнем-несвятом?

 

 

2

 

ісьціна сьцелецца лёгка

сьледам за словам за думкай

як (неабсяжнасьці лёкай)

я не краду не крадуся

 

 

3

 

дзе райскім яблыкам сінелі

мне сьлівы за суседскім плотам

дзе самы быў пачатак сьвету

душа мая была даўно там

 

 

4

 

недзе сьвятлейшае сьветлае

грацый-гарацыяў грацыя

колькі ў душы асіметрыі

столькі і мусіць раўняцца

 

 

5

 

думкай няўцямнаю парастаўляю

пеадпаведнасьці вешкі

хочацца крочыць ды крочыць да Гаю

хоць і даўжэйшаю сьцежкай

 

 

11.10

 

 

1

 

хто абдымаў анёламі

няўспомнена жыве

пакуль абладай новаю

прытулак не парве

 

 

 

2

 

жаданне неразборлівае – згуба

ганіце зайздрасць-сквапнасць прэч

не дасягайце тых што вас не любяць

каханне – неабачлівач рэч

 

 

3

 

узмахам Божага вясла

ад выраю да вераса

мажліва вернемся пасьля

ў прасьцяг дзе мы сустрэліся

 

 

4

 

вось мой дунай віецца ў хмызьняку

заўсёды здатны сустракаць раку

за кожным паваротам шлях бясконцы

бяззгрэшны як вякоў аднавяскоўцы

 

 

5

 

не сплю я слова песьціцца ласкава

якое перайначыў тое сьцёр

так вершы праз дрымоту прарастаюць

праз клопат праз ляноту праз жыццё

 

 

12.10

 

 

1

 

першы промень казыча ваконную шыбіну

пунсавее фіранка ветразем

гэта пляміна сьветлая шырыцца-шырыцца

сьпеў будзённага-пракаветнага

 

 

2

 

гудзе мой хорам золатам царква

пад ветрам лісьце шолахам раскошы

сваёю мовай згоднае чакаць

ускрыкне дрэва выгукам апошнім

 

 

 

3

 

не рамантычны прах мяне скубе

за тое што дзяцей сваіх спакусіў

не гнецца пада мною карабель

не капітан я трэска ў землятрусе

 

 

 

4

 

дзе гул часін

лавінай з гор

унук ці сын

датчэцца ўзор

 

 

5

 

нячыстае пляцецца натуральна

табе не трэба самаперамог

каб ты ліхому ў сувязі астральнай

сваім хаценнем дапамог

 

 

5

 

для сатаны естественно и просто

цветет в душе посеянное зло

не стоит ни усилия ни роста

чтобы тебе в неправедном везло

 

 

13.10

 

 

1

 

гэтулькі закуткаў-вымярэнняў

у нябачнай воку пустаце

дзе згублюся-выгнуся імкненнем

залучыць-завабіць-захацець

 

 

2

 

амаль што пачынаю жыць

спакойна-восеньскае сэрца

дзе павуцінкаю дрыжыць

Надзея-Вера ды бяссьмерце

 

 

 

3

 

праз Сына Бацьку пазнаю

любоў становіцца сьвядомай

дзе нават бачнае вядома

калі чужую як сваю

 

 

4

 

сонца за хмарай за лесам зьнікаючы

чырвань сугучча вячэрняга

раптам пашле нам апошняе каліва

вогнішча невычэрпнага

 

 

5

 

а гэтак часта сярод ночы

ды дзе ўжо тут – і ўдзень бывае

каля жаданага не хоча

а ў адзіноце – засьпявае

 

 

14.10

 

 

1

 

сустракаюць праменні

і блакіт і лісты

спачування ўсё меней

толькі Ты

 

 

2

 

вакол вяком дрыжыць харом

дзе хорам хораша сьпяваць

дзе ноту пэўную бяром

як вербы вір ці сенажаць

 

 

3

 

пабачыў нібыта адтуль я

дзе дождж хмызьняку ды камлі

паэту заўсёды няўтульна

на гэтай калянай зямлі

 

 

4

 

кароль караляў павуціны

туман( у лесе шолах восені)

якія дзіўныя карціны

стварае гэты сябра вусеня

 

 

5

 

быў спадзяваўся не зманіць

ды толькі

ужо не чуюць глыбіні

вытокі

 

 

15.10

 

 

1

 

а ёсьць яшчэ рэальнасць сноў

ашмоцце нашых жыццяў

альбо жаданняў альбо зноў

мы васількамі ў жыце

 

 

2

 

на сінім-сінім

залацее сімвал:

ты быў усімі

каб зрабіцца ўсімі

 

 

3

 

прастора закружае радасць

спакой-упэўненасць ці волю

а ветрачок на даляглядзе

не меле не мяце не моліць

 

 

4

 

зьбівае з тропу сьвежы верш

сьцяжынаю пракладзенай

пакуль не думаеш – жывеш

упэўнена-абкрадзены

 

 

5

 

пазёмка льецца праз дарогі

паводка ўпоперак мастка

вунь бараны брыдуць… хоць трохі

і я змагу яшчэ паспаць

 

 

16.10

 

 

1

 

дзе вечара сумненне – сну падмога

пад раніцу гнятом гняце

відаць адкрыты я для злога

як яміна як стог як цень

 

 

2

 

усё што банальна накручана

на стыку вясла – уключыны

калі над патокам узьнёсся

адразачку робіцца сьмешным

 

 

3

 

не адразачку скідвайце латы

не цурайцеся запавету

не давайце ўладарнаму ўлады

не давайце бязмозгламу веды

 

 

3

 

не мгновенно же дупла залазьте

да не ешьте с вражеской длани

не давайте властному власти

дураку не давайте знаний

 

 

4

 

настала стомы сьветлая цікавасць

па воблаку па промнях па лясьве

маёй няўвагай хай перацякае

у новы стан у новы час і сьвет

 

 

5

 

абраза Твайго іконай

покуць мне азьвецца

позірк строгі і спакойны

позірк Чалавецтва

 

 

17.10

 

 

1

 

разьдзяляюся на дваіх

аднаго што чакае хлеба

а другога што кожны ўздых

праўды-Веры патрэба

(але раньняе раніць неба)

 

 

2

 

ва ўнісон высокаму

маеш мецца

юны Воюш-Сокалаў

ды Міхась Зарэцкі

 

 

2

 

крик высокой верности

в уголек подушки

вечно юный Лермонтов

вечно ясный Пушкин

 

 

3

 

пераблытаны рэбры і жабры

(рыба плаваць хацела)

гэтак сьцюжаю-холадам жадным

расьцякаецца цела

 

 

4

 

вясна – зіма

вясна – зіма

паўтораў бег юначы

нічога новага няма

пакуль яго не ўбачыш

 

 

5

 

безнадзейнасць сёньня ўсім нам

родная сястра

дзе нахабства роўна сіле

а развазе страх

 

 

18.10

 

 

1

 

безасабовасць – абыякавасць

агульнасць – мара мітусьні

але людское за ўсялякае

дзе асабістае прысьніў

 

 

1

 

безличное есть безразличное

есть безответственной мечтой

где этот сокол над синичкою

слепое-злобное ничто

 

 

2

 

адзінкавасьць маё прадзіва

гадзінніку перададзены

я не сумую

бо не сумую

 

 

2

 

каждой часинкою

каждой частинкою

что несу миру я?

я не суммирую

 

 

3

 

бо прымітыўнае-народнае

драбок спрадвечнага хаця

навокал поле невыроднае

дзе ўсё цікавасць для жыцця

 

 

4

 

дзяржава ў шэраг

вернасці не злучыць

адданасць шэрых

таленту нязручнасць

 

 

5

 

мне гэты вершык не належыць

шыкоўна на душы

бо можна спажываць як сьвежы

і як чужы

 

 

19.10

 

 

1

 

а дзе айчыны вечная лагчына?

дзе той пагорак што цяпер прыморак?

твой акіян і мой ручай прымае

цячэ-цячэ магчымага прычына

 

 

2

 

не сустракаў такіх выстаў

каб панарамна ў стан ісьці

бо гэты дождж якраз мастак

высокай аднастайнасьці

 

 

2

 

ах вернисаж войти несложно

восторг ли безобразие

ведь этот тихий дождь – художник

однообразия

 

 

3

 

Божай ласкаю спавіваны

надвячорак сьвяты

толькі росьцячы спраўныя справы

прагай лепшаеш ты

 

 

4

 

пад граматычнаю прасокаю

асобу пратаптаць

зь вялікай пішацца Высокае

з маленькай – дабрата

 

 

5

 

добра быць бабуляю маленства

цёплай-мяккай – цеста на дражджах

а бабуляй старасьці нарэшце

калі ногі шэрхнуць і дрыжаць

 

 

20.10

 

 

1

 

што гэта яснае не ўсім нам

прабачце:

не адгароджвайцеся Сынам

ад Бацькі

 

 

1

 

преувеличивая символ

лица

не загораживайте Сыном

Отца

 

 

2

 

кожны раб варты быць “гаспадзінам”

безаблічнасьцю безумоўнай

прагне жыць у дзяржаве адзінай

парвінцыйна-бяздарна-бязмоўны

 

 

3

 

бяда цікуе дзе слабейшы

вузельчык (мусіць разьвязаць)

бо ты амаль туды дабег быў

дзе сьвіст сьвітальнага нажа

 

 

4

 

дзе тым не гэтакім здаешся

дзе сёе-тое разумееш

на нешта неяк спадзяешся

перад нікім ніякавееш

 

 

5

 

імкніцеся пазнаць

Хто ходзіць па асьці

а не вылазьце ў знаць

публічнасьці

 

 

21.10

 

 

1

 

збросьнеласць-выцьвіласць-цьвіласць спакою

злосны-надзьмуты-большы

ашчадна-прадбачлівы гэта такое

што не падобна на грошы

 

 

2

 

ёсьць мелодыя паднебная

на якой душа дрыжы

мора мітынгу патрэбнае

ды паэзія ў цішы

 

 

2

 

вот публичная поэзия

вот гармония души

пусть публичная полезнее

но поэзия в тиши

 

 

3

 

проста ўсе адценні золата

вецер пераліствае

дзякуй Богу восень сёлета

нечакана-чыстая

 

 

4

 

бо сьвет няпраўдаю вядомай

кіруецца:

падбілі валацугу ўдома –

на вуліцы

 

 

5

 

ды сам я не заўжды ў палёце

прабыўшы досыць доўгі рок

бо ёсьць сьляпыя ў адзіноце

а ёсьць хто вамі страціў зрок

 

 

22.10

 

 

1

 

мо’ не мусяць перашкоды

Веру вечную сьцінаць

недзе там за непагодай

чысьціня і дабрыня

 

 

1

 

может правда ждущим годы

будущего пелена:

там за далью непогоды

есть блаженная страна

 

2

 

звыкла звычнаму рознаму

заляцацца

прымітыўнага розуму

прымітыўныя цацкі

 

 

3

 

хай бы хоць хвілінкаю

сьцяміць ягамосьці

мноства над адзінкаю

ці адзінка ў мностве?

 

 

3

 

пыльный проныра

пестро-слепой:

толпа под кумиром?

кумир над толпой?

 

 

4

 

ён прыадкрывае

страшнае сваё

берагоў крывавых

слодыч-насланнё

 

 

5

 

там жа зерне не сабралі

росьцячы салому

лепш бы гутарыў з сябрамі

чым маўчаць самому

 

 

23.10

 

 

1

 

шырокай рэчкі кругаверць

разважыў на сажонкі

якую сілу трэба мець

каб не ўцячы ад жонкі

 

 

2

 

і цячэ яно нясьпешнае

шляхам вечара ўчарашняга

ад вялікага да сьмешнага

ад нядэшлага да страшнага

 

 

2

 

так и катится безликое

вечера свеченьем зряшного

от смешного до великого

от невзрачного до страшного

 

 

3

 

і немагчымасць што была

хвілінамі-гадамі

ляціць праменьнямі сьвятла

у заўтрашнюю далеч

 

 

4

 

а было і мёду ў збане

і палаці ў хаце

дзякуй Богу што пазбавіў

хісткага багацця

 

 

5

 

тут сонца дрэвы жоўтым разьмяжуе

тут неба пыл дажджу павесіла

тут вусені сучасных прыгажуняў

крадуцца подыумам восені

 

 

24.10

 

 

1

 

а з гэнага боку каторы зірне

зусім пад інакшым градусам

табе на раздачы туз казырны

зарана зарадуйся

 

 

2

 

2000 – ці карабель трыгарматны

ці галубок-трыадзінства

слухай упарты-напорны-заўзяты

кінуты зноў у дзяцінства

 

 

3

 

ранішняе возера

хваляй саслабелай

цеплыню вывозіла

на пясчаны бераг

 

 

4

 

паміж ворных прастораў бязьвінных

людзі-макі каноплі

ачмурэння агністыя кроплі

толькі ў цемра – не відна

 

 

5

 

маком ли коноплёй

нива святая

жгучее это тепло

где тьмою светает

 

 

25.10

 

 

1

 

высокай музыкай пакуты

гучу

каб несупынна быў пачуты

и чуў

 

 

2

 

а ў рыб чырвоная таксама

разгледзеў чысьцячы абы

вільготна гойсалі лясамі

круглагаловыя грыбы

 

 

3

 

ветрык восеньскага лісьця

ведамі прывялы твар

што ачольвае “калісьці”

і тутэйшага абшар

 

 

4

 

 як хораша ў Расеі быць вядомым

у іх барон а ў нас адзін урон

у іх цікуюць дзеўкі каля дому

а ў нас АМОН рыхтуючы “гамон”

 

 

4

 

видимо придется (даже надо!)

потерять прелестную безвестность

чтоб имелась верная жена да

и поклонницам имелось место

 

 

5

 

далеч дапраўды што плоскасць

чым невымернейшай тым зырчэй

драпінка-зорачка – шлях у бясконцасць

у беспалётнасць што рэчкай цячэ

 

 

26.10

 

 

1

 

чалавек медытыруе працаю

далучаецца да бясконцага

рытму непаўторная грацыя

паўтаральнасьці рацыя

 

 

2

 

як быў і малады і дужы

якраз не ведаў простай рэчы:

шлях карацее варта рушыць

цяпер пляцецца крок старэчы

 

 

3

 

я на ўзьлеску як сасна

невысокая адна

і недасягальным сном

(шызым полем) роўнядзь дня

 

 

3

 

на краю седой земли

я как дерево в пыли

недоступное теперь

море плещется вдали

 

 

4

 

цяпер юнацтва мацюкамі

не адклікаецца калі

парушана мая цікавасць

трывогай простай на зямлі

 

 

5

 

пераязджае час праз нас

як па траве касілка

і застаеццца глей (абраз?)

пахілы крыж..магілка

 

 

27.10

 

 

1

 

цвеліцца гэты морак

і адплывае сон

ад невысокіх зорак

зноў далятае звон

 

 

2

 

слоў пякучая нішчымнасць

на стале і на кані

дзе пакута Бацькаўшчыны

ў невымернай глыбіні

 

 

2

 

завершается страда и

столько радости во мне

только Родина страдает

в невозможной глубине

 

 

3

 

той сьвет у музейнага шкле

мінулага ўсьмешка дзяжурная

з вышынь пазірае шкілет

жыццёвым не абцяжараны

 

 

4

 

прасторам высокім

па долю па ўдачу

шыбуюць удалеч

аблокі

 

 

5

 

даўні травеньскі вечар

з цёплага лісьця жукамі

зоркі маўкліва сьвецяць

матуля мяне шукае

 

 

28.10

 

 

1

 

а рытму-рыфмы лёгкае сіло

у пошуку паўнее слоў скарбонка

ды не бяды каб лішніх не было

дзе коратка там можа быць і тонка

 

 

2

 

сачыце птушку зычце ёй палёт

няхай лунае явай у паветры

не замінаў бы ёй сумнення лёд

і вы сабе як тая птушка верце

 

 

3

 

а гэта кропелька-дажджынка

кузурка глыбіні ліста

спаўзае дзе праява-прыцяжэнне

не знае ні адстаць ані прыстаць

 

 

3

 

а эта капелька-дождинка

букашка серединою листа

сползает тяжесть примитивной жизни

желая отражением креста

 

 

4

 

тут працы трапяткія дні

тут ночы салаўя

ты прытулі ты прыгарні

мой край – мая радня

 

 

5

 

нешта даўно ў гэтым доме стаэчым

музыка не гучала

кіруецца шляхам апошнім

сьціпла цярплівая беднасць

 

 

29.10

 

 

1

 

сьвяці адданасьці агонь

дзе здрада расцьвіла

няўтомным будзе верны конь

ды трапнаю страла

 

 

2

 

не ў бацькоў і не ў Богу

птушыным гняздзечкам

выыучаю трывогу

на беразе рэчкі

 

 

3

 

слова-скразьняк аж да неразуменьня

чым пачалося быцьцё ў гэтым сьвеце

вецер трымае мяне на прыкмеце

часу займеньнік

 

 

3

 

ветрено вечным влечением слова

снова безбрежность и свежесть и нежность

ветер срывает понятий покровы

временем путь мой прослежен

 

 

4

 

зноў зарыва заходу

праменьняў бліснуў жмут

дзе толькі ў непагоду

шануеш родны кут

 

 

5

 

мы спрытныя хлопчыкі перавучыліся

вапшчэ-та сіводня яво сколька раз

і Янку сьпіхнулі ў цясьніну няшчырасьці

і зноў да Парнасу не ўзьняўся Тарас

 

 

30.10

 

 

1

 

сьвядомасьці вугольчык бескарысны

(на першы позірк) вогнішча аблок

амаль што дасягае ды калісьці

да самаўсьведамленьня зробіцькрок

 

 

1

 

неистребима искорка сознанья

где ветром уголек не потушить

и самоосознанье мирозданья

во всякой точке нужно совершить

 

 

2

 

высокае Слова цябе выручае

валоданьне словам цябе вызначае

слоў сьвет словаў сіла і слова нязмога

дзе ёсьць Слова-дзьверы і Слова-дарога

 

 

3

 

ідзеш апусьціўшы жывот да зямлі

і хочаш каб сэрца не ныла

няўжо закрасуе каліна калі

камлём яна хіжа-паныла

 

 

4

 

ля вогнішча што восеньскім дажджом

бесперастанна-дробненькім прыглушана

я ўспомніў тое што завецца дом

і прыпечак з гарэлымі ігрушумі

 

 

5

 

вучыся плысьці ці вучыся плаваць

а лепей (як захочаш – паляці!)

каб не загразнуць у падзеях–планах

у гэткім разьмяркованым жыцці

 

 

ЛІСТАПАД

 

як па трафарэце выразаныя

лісьцікі кляновыя

кожны ўласнай барвы выразам

падаюць як новыя

 

проста ўсе адценьні золата

вецер пераліствае

дзякуй Богу восень сёлета

нечакана чыстая

 

 

1.11

 

 

1

 

а як прыемна мроіць цішынёй

хінуцца адзіноты ненастойліва

калі вы ўсе са мною і за мной

і вас шкадую стала і нястоена

 

 

1

 

как славно возмечтать о тишине

грустить о сладком-милом одиночестве

когда вы все со мною и во мне

и вас беречь и холить не расхочется

 

 

2

 

гараць лясы

дзічынаю нябачнай

той хто не сын

не стане добрым бацькам

 

 

3

 

быццам сяджу на беразе

сорам хаваю

нехта бяжыць наперадзе

гоніць гісторыі хвалю

 

 

4

 

хай над моцаю перамогу

гэтым часам жыцьцё ўзяло

але ведаю столькі многа

як і прадзед за ўсё сяло

 

 

5

 

сядзь і будзь

муць

сьпяць-жаруць

жудзь

 

 

2.11

 

 

1

 

бо выльюцца ўсе болесьці

калі не атупееш

паэмаю-аповесьцю

ці нават эпапеяй

 

 

2

 

не кладзецца прастора без Мастака

не гойсае слова без Мысьлі

рэальнасць бо толькі што Музыка

ёсць хвалі адбіткамі Існага

 

 

3

 

цьвёрда казана: патопу вам больш не пашлю

(дождж гэты восеньскі-дробны-няўмольны напомніў)

потым не ўсіх у адзінку стрыножыць адбор

будзе агонь ачышчальны агонь аканчальны

 

 

4

 

спадаючы ўздымаюся

шукаю парату-

нак высьнены ў падманнасьці

губляючы цьвіту

 

 

4

 

скольжу и ворожу

ища непостижимого

сквозь кожу восхожу

до сложного до лживого

 

 

5

 

малітвы водар верны і агульны

як звон што асьвятляе навакольле

і кожны хто маўчыць пакінуў гульні

і кожны хто ляціць зрабіўся вольным

 

 

3.11

 

 

1

 

а шчыра недачую

і гэтак ясна

адчую што хачу я

да Божай ласкі

 

 

2

 

шануючы вышыні

ды гонар грунту

адсочваю душы ні-

бы карункі

 

 

3

 

не чакаю не ведаю не гляджу

ні здабыў ні займеў а ні страціў я

бесперастаннага восеньскага дажджу

медытацыя

 

 

4

 

позьняя восень якія там птушкі

тая зашылася той адляцеў

вецер дажджу павуціньне разгушкаў

 стылай слатою тутэйшых людзей

 

 

4

 

осень давно попрощалась и птицами

и листопадом и той паутинкой

моросью хочет у вас приютиться

люди куда вы летите?

 

 

5

 

гэтай нястачай дзе еднасць згубілі

ласыя сквапнасці ды мане

нехта па гразкасьці ў аўтамабілі

нехта сьцяпаецца ў тумане

 

 

4.11

 

 

1

 

пад гэтай восеньскай страхою

дзе сонца-дзьверы

зьвініць званоачак несьціханы

дажджу і Веры

 

 

2

 

мелодыя пахадзіць зь цішыні

што адкрывае раніцы ясноты

ты ціхі сьвет увагай ахіні

і дзень наступны пакладзі на ноты

 

 

3

 

а фальшуючы ў песьнях сучасных

дастаю верхняй ноты юнацтва

дзе крыштальнае чыста і ясна

дзе ні ўмець-разумець ні старацца

 

 

4

 

я гаспадар часовы

росаў-ласёў-лясін

дзіўна што гэтыя словы

непадуладныя ўсім

 

 

5

 

а сонца зноўку мандарынам сьпелым

(па возеры сьцяжынкаю бягу

агністаю-дрыготкай) ці пасьпею

да ночы скуру памяняць? (змагу?)

 

 

5.11

 

 

1

 

успомніў мора цеплыню нібы

знайшлося сузіральнасьці не дужа

хіба што толькі свойскія мядузы

прыбоем падстаўлялі мне ілбы

 

 

2

 

крывіцца час: усё роўна цяпер мне

што там? вяроўка ці гальштук

але цярплівасць каля цярпеньня

гэта ўжо мужнасць амаль што

 

 

3

 

ходзіць вецер волкі вецер

па балотнай твані

ой не вернеш ой не вернеш

вольнае каханьне

 

 

4

 

падаруй мне такую зямлю

пажадай мне такога жыцьця

каб здалеў прытуліцца ўсяму

што пачатак мяне і працяг

 

 

5

 

вось жа зручная ненадзейнасць

вось рызыковая ўтульнасць

воблакі вісельняй лёсу радзеюць

каля заходу-фартуны

 

 

6.11

 

 

1

 

цішыні сьвітальнай хараство

макаўка хвіліны залатая

прылятаю вернуты Хрыстом

у прасьцяг Айчыны дзе сьвітае

 

 

1

 

тишины рассветной чистота

золотая луковица жизни

где врастаю силою креста

в светлые окрестности Отчизны

 

 

2

 

праменьне няяснасьці ранкам прагляне

жыццё застаецца як сьлед у тумане

учора здагадка заўчора пытаньне

і круцішся век у заўсёдным падмане

 

 

3

 

лес гамоніць толькі шэптам

але раптам крыкне дрэва

валячыся парушэньнем

вышыні адвечнай сьпеву

 

 

4

 

заблытаўшыся хмаркай у траве

вятрыскам захінуўшыся ад ночы

заход халодным вогнішчам плыве

нібы блакітнай яснасьці не хоча

 

 

5

 

дзея слоў заўсёды ў сіле

дзеяслоў за ўсё ды ўсімі

узыходжаньня надзея

у законе: хто я? Дзе я?

 

 

7.11

 

 

1

 

жанчына начэй

распранута табою

магчыма лягчэй

далучаецца болю

 

 

2

 абскубаны бег – куранятае –

як сховішча варыва булькае

кастаць гааркім (назанятае!)

і косткі азначыць бамбукава

 

 

2

 

бегущий цыпленок общипанно

в мой суп чтобы вовремя спрятаться

костей бестревожных-общительных

растительность выставить святостью

 

 

3

 

позва пэўнасьці – асьвер вернасьці

нехта замежнай мовіць – нехта не адцураўся

абодва пэўныя тым што слова

гэта Зямля ўся

 

 

4

 

ляноты лезуць валасы

ляноты сэрца зызьне

лянотай лезуць у трусы

малечы ды старызьне

 

 

5

 

а дзе мая

планета сфер

дзе Я жыве

лацінкай R

 

 

8.11

 

 

1

 

я ўнікаю тых

хто пагражае майму спакою

ад тых каго люблю

мой непакой

 

 

2

 

дасьціжная слодыч сытасьці

дасужаму чалавеку

каб сьвіньнямі не рассыпацца

ад голаду-галавешкі

 

 

3

 

навостранаю літарай прастую

укленчыўшы архіву кібы склют

гляджуся у архіў як у люстэрка

ужо не я не зараз і не тут

 

 

4

 

прыносяць прадзімныя халады

ваўчыную воўну авечак выццё

марудная сьмерць добра толькі тады

калі ты мяркуеш што гэта жыцьцё

 

 

5

 

чаргою ліхтары высьветліваюць вежы

уздоўж маіх не ходжаных дарог

пачэзьлі вечары за градскія межы

выпіхваюць загадкавасьці змрок

 

 

9.11

 

 

1

 

я сам дапамагаю варагам

каб ім займець нарэшце перамогу

паром плаве змаўкае веры гам

чакае бераг выбуху прамога

 

 

2

 

Эмпедокла халадок

Вагнерам прысьніцца

пад паскалены лядок

праваліўся ў Ніцшэ

 

 

2

Эмпедоклом под задок

Вагнером под днище

припаскалишься чуток

получаешь Ницше

 

 

3

 

разумею: выслоўе не нашага лёсу

але гэтак няўрымсьлівы мовіў філосаф:

лепей марна загінуць пад навісь і завязь

калі ты спараджаеш і злосць і нянавісць

 

 

4

 

а яшчэ ён для ўсіх

далучыў быў з размаху:

лепш на плаху

чым жыць у нянавісьці-страху

 

 

5

 

зьнік промень сонечны

пляміна плача

сьлязою чыстай-чорнаю –

частка сьвету страчана

 

 

10.11

 

 

1

 

а пабачу якога ты варты

што самоце паблажлівай рады

здатны толькі на горкія жарты –

цішыню ахінае спагада

 

 

2

 

на лініі вачэй на плоскасьці аблічча

калі глыбей правал разгубленасць вышэй

як быццам той вятрак што кожным махам лічыць

адданасць і зняверанасьці шал

 

 

3

 

азірніся крамнік альбо злодзей

ці не крадзеш у таго які

гэткай самай вуліцаю ходзіць

спрацавана сьцяўшы кулакі

 

 

4

 

хто робіць выбар на сябе

той (помніце?!) фарцуе

а хто за праўдаю пабег

змагаецца-працуе

 

 

5

 

затрымаеш? дзе там!

днямі – міма-міма

страціўшы надзею

я жыву ўспамінам

 

 

11.11

 

 

1

 

сьветлае поўнячы

сьвятам сьвету

раніца поначы

цыгарэтай

 

 

2

 

хата сьпеваў

пыхнула дахам

іскрамі шуганула

сьпеха-сьпехам новае шула

 

 

3

 

новыя кроквы

новыя вокны

сьмехам-сьмехам

потым заснула

 

 

4

 

што занатую? толькі можа – зьмёрз

паўдня ня верыў вечару затое

хоць ён і маляваўся на мароз

ды выявіўся мокраю слатою

 

 

5

 

лунаюць ногі маладыя

нястрымныя! – сама стыхія!

прывабныя! – аж сэрца ные!

а твары сквапныя і злыя

 

 

12.11

 

 

1

 

рысы свае мне нялёгка разгледзець праз старасць

вочы сьлязяцца брывамі навісла страха

скора апошні штрышок у маршчынах растане

вось і не ятане не стане не стане мяне

 

 

2

 

дзе слова небыліцамі жыве

цяпер відаць паменела паэтаў

і ён нібыта выклікаў карэту

ды не хацеў пакінуць гэты сьвет

 

 

2

 

он был певец-насмешник и Боян

из тех которые по краю ходят

возможно реже весел был чем пьян

живя под небылицами в народе

 

 

3

 

затор даверлівасьцю шыі

прарэдзіць сьцежку галавы

і вось ты згорблены-пляшывы

пакуль жывы

 

 

4

 

нечаканую радасць сваю абарві

(позьняй восеньню падаюць сьлівы!)

ён заўсёды тваёй патрабуе крыві

ледзь не чорнай гарачай юрлівай

 

 

5

 

адчуў кашчавую палёгку

падняў паветрам галаву

дзе сілу падтрымаю лёкам

пакуль не птушкаю плыву

 

 

13.11

 

 

1

нястрымнае праходзіць-прамінае

бязьлітасная музыка зямная

убеглае зьмінае дзён лавіна

і ўсё што ёсьць і ўсё што быць павінна

 

 

2

 

а той хто не ўшчуваў не прадчуваў

згубіўся між камічным і касьмічным

хто так за век свой і не ачуняў

па сутнасьці быў лялькай механічнай

 

 

2

 

а тот кто слепо верил в естество

кто сущность потерял под крышкой гроба

кто не стяжал святое существо

по-существу наверное был робот

 

 

3

 

што каго турбуе

тое той малюе

хто жадае лепей

той такое й лепіць

 

 

4

 

я спадзяюся ўсеадно

як гэты запіс на касеце

што выпраменьваю сьвятло

якое ў цемры сьвеціць

 

 

5

 

як яны не чуюць: дысанансам

музыка бадзёрая гучыць

можа так заўжды калі авансам

бегаць-мітусіцца жывучы

 

 

14.11

 

 

1

 

бо ён бязьмежнасьцю непрадказальны

настолькі неабдымны Божы сьвет

каму патрэба мітусьні вакзальнай

каму сядзець-прыдумваць свой сюжэт

 

 

2

 

карыятыду не прасілі

ды адказала можа:

стараннасць гэта тая сіла

што й талент пераможа

 

 

2

 

а вы обратитесь к атланту

и вам не ответит атлант:

старательность выше таланта –

старательность губит талант

 

 

3

а ён такі ж у Бацькі як і ты

(чакай, і праўда, мусібыць мілейшы?)

бо тым запас кладзецца залаты

каго велічыня: ён самы меншы

 

 

4

 

пад грукам рытму можа стацца

не вытрымае галава

але ці маеце няшчасьце

што гэты рытм пяройдзе ў вас?

 

 

5

 

дзе вы шчасьлівыя ночы мае

вечар абмысьлены ранак бяссонны

пустка бясчасься цяпер настае

пуста і сёньня і сёньня і сёньня

 

 

15.11

 

 

1

 

малітвай лячу

(стан бязважкасьці)

малітвай лячу

беды-цяжкасьці

 

 

1

 

молитвой лечу

в невесомости

молитвой лечу

беды совести

 

 

2

 

а музыка жыцьця пануе скрозь

не стрыманая ні ступой ні станам

дзе я заўсёды буду кім я ёсць

а для кагосьці тым чаго не стала

 

 

3

 

зноў цішыня падобная да цемры

дзе навакольле – збросьнелы ставок

хоць хваляваньнем ты і сам хацеў бы

узрушыць люстра (можа, не ў той бок?)

 

 

4

 

ці невыгодна ды нягадка

ці ўсім (здаецца) нос уцёр

такая ладная загадка

разгойдваць гэтае жыццё

 

 

5

 

вечны Вобразы Каханай душой несіцё

Вобраз сьветлы-нязьменны

чысьцінёю ачолена ваша жыцьцё

непагасным праменьнем

 

 

16.11

 

 

1

 

раніца слотная на дварэ

кропелек безьліч фармуе туман

што аж сумненьне мяне бярэ:

мусіць і я графаман

 

 

2

 

згубіўшы крылы (лётаць-лётаць!)

і лета (сьцюжа!) ведай ты:

на лёдзе пасьлізнуцца лёгка –

рассоўваюцца капыты

 

 

3

 

адзінкавы Божы сьлед

гучыць на вышэннай ноце

ты ведаеш: гэты сьвет

злучаецца ў адзіноце

 

 

4

 

адзіноты страшная праява

параскашаваўшыся адсутным

адчуваеш непазьбежнасць-сутнасць

для чаго сьвіціцца гэта Ява

 

 

5

 

зжыўшыся з думкаю гэтай

параскашуйся іншай:

позірк заўжды ў цэнтры сьвету

так ужо выйшла

 

 

17.11

 

 

1

 

баланс рэальнага і вымысьленага

незразуметага-нячутага

не кожны хоча верыць сьлепа га-

рады гартаюць сутаргава

 

 

2

 

чакаюць сьнегу ці дажджу

на полі ў лесе

заспакаеньне сну ў душу

пакоем лезе

 

 

3

 

сказаць папраўдзе часьцяком

і ён пабыў халасьцяком

бо меў душу халасьцяка

на прасьціну не працякаў

 

 

4

 

кшталтуйцеся на планеце

і праз дабро і праз зло

чаго толькі ні было на сьвеце!

толькі нас не было

 

 

5

 

навала-хмарнасць-кхмернасць

давай двухмернасць

дзьве меры-мары два намеры

і марнасць Веры

 

 

18.11

 

 

1

 

у нас сурокі а ў каго суркі

падаў Бетховен голас недалёкі

ад той пары калі на Вільні-Трокі

трымаў кірунак вершнік напрасткі

 

 

2

 

праменьнем-карэньнем дажджамі

малёваны восені ліст

пакуль што жыцьцё ашчаджаю

каб вольнаму стацца калісь

 

 

3

 

а будзе воля – шырыня пяра

як нерухомасць часу і душы

тады пачуеш: надыйшла пара

нарэшце зразуметае пішы

 

 

4

 

хай сіні ад гора-гарэлкі

хай сынам не толькі давер

ды толькі твой кубак замелкі

спагады не дадае

 

 

5

 

“ядзеце кроў маю і плоць”

і чарвякі старанна

цябе паточаць маюць хоць

эвангельля-карана

 

 

5

 

червяк стремясь перемолоть

(зачем ему начала?)

твою растопчет кровь и плоть –

духовной пищи мало

 

 

19.11

 

 

1

 

табе непазьбежнасць адрэжа

належна як Віем Гогаль:

ніхто ад цябе не залежыць

бо ўсе ад адзін аднога

 

 

2

 

да скананьня куляцца

і ў скоках і ў танцах

дасканаласць пракляцьця:

вяртацца-гартацца

 

 

3

 

не палохай заўтрашнюю веру

не жахайся заўтрашняга зьвера

гэта ж сёньня дзень такі вялізны

гэты дзень праходзіць бескарысна

 

 

4

 

хай жа гэтае слова гучыць як замова

як зімовае вечна гарачае слова

я кахаю-кахаю-кахаю бясконца

іншым часам душа высыхае да донца

 

 

5

 

толькі сорам толькі цішыня

толькі воблакі на даляглядзе

дзе зямную роўнядзь мякка гладзіць

промень чысты адыходу дня

 

 

20.11

 

 

1

 

сабой адчыненыя дзьверы

мае дзівосы

дзе толькі Верай (толькі вырай)

шукаю лёсу

сухую сьцежку

 

 

2

 

галаву трымаць вучуся ў коней

каб жа грыва годная сама

гэту скорасць (хто мяне дагоніць?)

я набраў на верадзе ярма

 

 

3

 

вось прадаў душы драбочак

п’еш гусьцей сыцей ясі

а пасьля (на здолеў збочыць!)

немым крыкам галасі

 

 

4

 

яны ў адных каардынатах

дыктатары і змагары

а нехта век шукае брата

і ціхім полымем гарыць

 

 

5

 

пакуль і

родныя

а пакоі

розныя

 

 

21.11

 

 

1

 

Слова заўжды наплывае на нас

як воды як веды як памяць як час

праз мроі праз радасьці скруху

слодыч Сьвятога Духу

 

 

2

 

ваяр

варожасьцю вароны

віруе

вермутам натхнёны

 

 

3

 

грахамі

аддаляючы ад сутнага

каханьне

і ў адсутнасьці прысутнае

 

 

3

 

любовь безлистая

безустая

уже и в отсутствии

не присутствует

 

 

4

 

яблынька вымерзла

не засьвеціць цяпер нам

каліўца высадзім

цярпеньня

 

 

5

 

я дрэвы вы трава

ці скажа хто цяпер

хто вас ператрываў

хто вас перацярпеў

 

 

 

22.11

 

 

1

 

нястрымны Бог

хвілін-гадзін

дзе Ён утрох

дзе ты адзін

 

 

2

 

анімалістыка –

містыка

хтось безь ліфчыка

хтось безь лісціка

 

 

3

 

душы неахайнай

шукаю прычыну

цябе без каханьня

любіць немагчыма

 

 

3

 

что было не в слове

казалось несложным

тебя без любовной

любить невозможно

 

 

4

 

а як ніхто не ўбачыць

таго

чаго ніхто не бачыць

ніхто нічога не ўбачыць

 

 

5

 

заліся

патрэба сквапнасьці

завіся

пад рэхам трапнасьці

 

 

23.11

 

 

1

 

сыпле дождж у вокны

папалам са сьнегам

там дзядуля войкнуў

ды садзіцца сьнедаць

 

 

2

 

на плоце альбо на плаце

губляючы-росьцячы

ты мусіш і плакаць

лепей калі не ў роспачы

 

 

3

 

і прадчуваньне ношкаю цяжкой

заблытвае цябе ліхой надзеяй

ты прадчуваеш ды не тут не той

не гэткім днём і не такой падзеяй

 

 

3

 

нет ничего предчувствия трудней

придушенный всегда надеждой сладкой

предчувствуешь не так не в том порядке

не для себя и не для этих дней

 

 

4

 

а ненадзейнаю парой

мы ўсе аднакіх летаў

душа стараеццца старой

паданьняў ды прыкметаў

 

 

5

 

а разгортваю цікавасць

зноў і зноў

ціхамірна выцякае

не-любоў

 

 

24.11

 

 

1

 

над непрачытаным было

старонкі зрэбныя гартаю

чароўнай музыкай вяртаньня

нябёсаў сьветлае крыло

 

 

2

 

а як адпавядаць ці розумам ці шчырасьцю

адзін перад трыма

а можа толькі даўкую нішчымніцу

ператрываць?

 

 

3

 

і ганілі (і рабавалі!)

быцьця сьцяну

затое “сёньня” прабіваю

у чысьціню

 

 

3

 

писал неверные слова –

меняю лист

любовь попрежнему жива

в дальнейшем чист

 

 

4

 

параду даю кавалеру:

каханку выглядвай збоку

у вочы зірнеш – люстэрка

а профіль схаваць нялёгка

 

 

5

 

сабраны перуном да каранёў

разгортваю затое

за небакраем воблакаў руно

заходне-залатое

 

 

25.11

 

 

1

 

шукаеш месца як траву раса

прамень лісьцінку (абібокам – лецішча)

каб не ў пісьмёнах не ва ўсіх часах

зь цікаўнасьцю балючай уцялешыцца

 

 

2

 

зімой каля вогнішча пупышкі

дзівяцца на агонь

сябра далёкі юнацтва майго

вышлі і ты ўсьмешку

 

 

3

 

гэтым людзям ужо не вяртацца назад

апрануцца прыстойна бо ўсё ж на паверцы

нечакана спакойныя хоць наўздагад

і кругі па паверхні

 

 

3

 

эти люди опять приодеты опрятно

ну конечно ведь каждый идет на проверку

им теперь никогда не вернуться обратно

только вздрогнет поверхность

 

 

4

 

неба

адразу чакаю адказу

еднасьці дай навучыцца

не дай разлучыцца

гінучы разам

 

 

5

 

усё чаго ні просіш

а што ні паждаеш

усё чаго чакаеш –

урэшце будзе тваім

 

 

26.11

 

 

1

 

вечнага прагну юнацтва

( гінерсамазаховы!?)

а адною ці раньняй труною

воблакам гэткія словы

 

 

2

 

кожны сягаючы ў далеч сваю

марна трапеча крыльцамі

фарбамі-гукам цяпер пазнаю

што там табе адкрыецца

 

 

3

 

бабуліну маю параду:

салі сабе сьмела страву

салона-салодкае -- радасць

салёнае-горкае – страта

 

 

4

 

але калі сур’ёзна то казка

гэта калі ўсё жывое

там за сьцяною паслухай

дзьве родных сястрыцы Завея і Завіруха

дзеляць бялюткі абшар

 

 

5

 

яснага неба абшар

чуеш? душой узьлятае

стрэл адзіноты – астрал

макаўка залатая

 

 

27.11

 

 

1

 

спыняецца хвіліна асалодай

калі трымціш увагаю тутэйшай

а як жа там дзе толькі ёсць Заўсёды

дзе Ты адзін не большы і не меншы

 

 

2

 

белай шэраньню сонца зірнула

з-за аблокаў з-за шэрага неба

паднырнула пад нуль адчула –

зацьвярдзелая глеба

 

 

3

 

калі хапаўся быць вязьмом

ды не валодаў калівам

тады зрабіўся тым Кузьмом

якога ашукалі

 

 

4

 

навіну казырную

прытрымаў недарэчы:

сонца глянула ці зірнула?

гэта розныя рэчы

 

 

5

 

гадоў майго палону не падлічыш

і местачковы Бенкендорф прасочыць

дзе Апалон мяне ўсё роўна кліча

здабытак просіцца пчалою ў соты

 

 

28.11

 

 

1

 

пакуль дападзеш ты

да ведаў спрыяльнасьці

пакута – неадпаведнасць

спадзяваньняў – рэальнсьці

 

 

2

 

дзе падзей імклівы бег

туманом далёкі бераг

лепш сьвядомлю я сябе –

бліжай да Цябе я

 

 

3

 

навошта бачу гэты сьвет

люблю яго? не ведаю

няўжо адкрыецца ў абед

ці вечарам як сьнедаю

 

 

4

 

гэта ж будзема з табою

жыць як птушкі ў лесе

( альбо ў небе) і ў любові

(вернецца калісьці!)

 

 

5

 

гэта аблокі кудой бягуць

гэта куды зазіраюць вежы

там дзе высокі блакітны гук

і шырыня без межаў

 

 

29.11

 

 

1

 

яно адкрываецца проста так

калі зразумець не здольны

што там за жаданьнямі – пустата

за перамогай – бяздоньне

 

2

 

нахохленай птушкай лясною

сяджу на кусьце “сягоньня”

да пёрка сябе адчуваю

высьлізгваю з навакольля

( і часу?)

 

 

3

 

час ізноў такі нікчэмны

цемра злосьці на плячах

даўні гонар высачэнны

дапамогаю ачах

 

 

3

 

что ж теперь платок-ошейник

и поношенную тьму

и присяяга совершенно

совершенно ни к чему

 

 

4

 

вялізная морда ракі

з брывамі лілеяў

зьдзіўляецца: хто такі

на мосьце калее?

 

 

5

 

блытаніна плагіяту

кампіляцыі туман

штучнасць спераду і ззаду

і няўдзел а не падман

 

 

30.11

 

 

1

 

адно з гадамі непакоіць

калі адноснае няўцям

самазаховы памылковасць

як непатрэбшчына жыцьця

 

 

2

 

а лямпы на маім стале

сьвятло нервуецца як сэрца

пакуль патухнуць-забалець

бязьлюднай воляю памкнецца

 

 

3

 

двухмоўе толькі намі поўнае

хто родную трымае

а бальшыня чужым бязмоўная –

душа нямая

 

 

3

двуязычье – родной берегу

знаю: мой – и не мой

а который на том берегу

безъязыкий-немой

 

 

4

 

дзе згубілі (дзе падзелі?)

дзе надзейнасьці няўдзел

адбіраецца падзея

адцураецца надзея

 

 

5

 

ты нада мной сваю адчула ўладу

альбо сагніся альбо будзь здароў

апомніся мой некалі крылаты:

разумны – хто любіў валадароў

 

 

 

СЬНЕЖАНЬ

 

мокрым сьнегам нябёсы мяне ўзнагародзілі

тую частку мяне што пад сонцам сівая

і якую клапоты-надзеі скародзілі

вышыня немажлівасьцю зноў засявае

 

апроч Духу вады недасьпелай крышталікі

што ня ў стане трымаць свой абсяг безаблічны

сее неба (ці гэтае неба прыстанішча

мрояў-мысьляў маіх ды любові-малітвы?)

 

 

 

1.12

 

 

1

 

сьняжынкі абазначылі аб’ём

між мной і садам плешчацца паветра

зімовым садам (восені акном?)

абмежавана белая палітра

 

 

2

 

упрыгожаныя ласкай

казкаю напнутыя

болю паскі – злыя маскі

цішынёй пачутыя

 

 

3

 

а карункі словаў зьлепіш

і каляна і нязручна

шэпт каханай зразу лепей

зразу міла-мілагучна

 

 

3

 

что ты мучаешь созвучье

срезом трепет неурочный

шепот милой – сразу лучше

сразу строгость стройной строчки

 

 

4

 

пад вершамі тоўшчай

выстрэнчваю (вось жа!)

ад Воршы да Польшчы

сьвет робіцца большым

 

 

5

 

калі б і я вас меней слухаў

хоць вы наперад бежыцё:

цікуйце нечаканых зрухаў

яны якраз і ёсць жыцьцё

 

 

2.12

 

 

1

 

паэзіі пал часовы

зарой паланей палетак

знайдзі апраўданьне слову

даверу дадай паэту

 

 

2

 

сонца ранкам праз хмары

нерэальна прагляне

насланьнё альбо мара

дня адліжнага гляне

 

 

3

 

камуны меркавалі:

а як яно было б

калі б прасочваў хвалі

даўжэй “высакалоб”?

 

 

4

 

дзе гарлапанячы ( брыда!)

надзея гасьне:

навошта (Бацька”) мову даў

такім няшчасным

 

 

4

 

и снова ваш истошный крик

сомненье будит:

зачем дал (Господи!) язык

подобным людям?

 

 

5

 

вы якім спакой не навіна

памятайце: пуста не бывае

калі Дух душу не запаўняе

дык цяжэе зайздрасьцю яна

 

 

3.12

 

 

1

 

кветка банана ў руцэ

хлопец (зіма на шчацэ

ціхай зямліцы

выцьвілы поціск рукі

сьветлы туман ад ракі

сьцелецца ніца

 

 

2

 

а прамоўлю слова (ці злаўлю?)

ці патраплю думку за крысо

ападаюць гукі на зямлю

зерне перпсьпелых каласоў

 

 

3

 

бягу ад праўды са ўсіх ног

паперы

няўжо ён праўда перамог

Сальеры?

 

 

4

 

тут кожны чалавек мая сям’я

сябрына-талака выток крывінкі

і я табе (з табой!) мая зямля

па-над якой (у мроях) ні хмурынкі

 

 

5

 

на сьценах партрэты славутых гэтага сьвету

зірні: усьмешка пагардліва-злая

а лепшых-нячутых гэтага сьвету

ніхто і не ведаў (ці потым пазнае?)

 

 

4.12

 

 

1

 

там сімвал слова сьпее ў глыбіні

часін спластованых нячутнай сілай

цягні яго з даўнейшага цягні

чырвона-ўзьнёслы і надзейна-сіні

 

 

2

 

і я лічу (і ты

бязьвер’ем скуты):

чым больш пачуты

тым больш пакуты

 

 

3

 

насустрач глыбіні ляціць душа

напоўненая радасьцю і часам

напіся сілы зь песні-гладыша

з высокім небам з возерам сам-насам

 

 

4

 

ставок прамыеш веснавой вадой

лабатых рыбін жыраваць расьселіў

заўсёды ж ёсць камета пад рукой

і астэроід каб яе расьсеяць

 

 

5

 

там дзе на ўзгорку (лёт цецерука!)

куды з канём-падводай альбо пешкі

нябачным выбачыць убеглага рака

займаючы сьвятлом і звон і песьню

 

 

5.12

 

 

1

 

кілім-палётам ліпеньскага поля

бяздоньне васілька

стварэньнем сьвету цешыцца рука

бяздумна абрываю навакольле

 

 

2

 

так хораша мецца

рассунуўшы хмары

і не на суквецце

кіруючы мары

 

 

3

 

такая сінее надзея

азёрамі-рэкамі

нібы ўсе здагадкі-падзеі

адкрыюцца некалі

 

 

4

 

ёсць Ісьціна перад каторай

усе мы роўныя дальбог

ты пратэстант быў ці католік

будыста-старавер альбо…

 

 

5

 

зноў нас трое вячэрні касьцёр

цішынёю лясною

калі мроя прасякне жыцьцё

хто такое пазнае

 

 

6.12

 

 

1

 

з вышыні сапраўдная зіма

чысты сьнег парэзаны сьлядамі

да нябёсаў слотная сьлюда

цішынёй-блакітам дападае

 

 

2

 

дарагая табе не горача?

вунь цялятка бяжыць па траве

зь белай лысінкай нібы зорачка

на тваім рукаве

 

 

3

 

слова заўжды маладое – гэта

сьвеціцца як раса

на ранішнім лузе пазначаным сьледам

таго хто да вечнага дапісаў

 

 

3

 

вечное слово оно не стареет

светится как роса –

лугом прошел кто страет-

ся слово своё сказать

 

 

4

 

краскаю на векавечным дзірване

скеміў быў не адразу:

да перамогі – цярпеньне-трываньне

бопаньне – да паразы

 

 

5

 

адчынены як хата на Васільле

бо хваля адпаведнасьці са мной

юнак падзеліцца сьвітальнай сілай

старэчы – спачуваньня глыбінёй

 

 

7.12

 

 

1

 

душа не стоміцца дзівіцца

праявам гэтай чыста-соннай

дзе сьветлай плямаю дзяньніца

дзе шэрым ветразем сутоньне

 

 

2

 

празь цябе ляцяць усе вятры

абрываючы вясною квецень

ты мае бацькі-дзяды-сябры

безь цябе я зноў адзін на сьвеце

 

 

3

 

вох і спраўная дзяўчына

(толькі ад рыдлёўкі?)

сэрца зразу далучыла

думкаю нялоўкай

 

 

3

 

вот щекастая девица

(задница – бульдозер!)

вот бы с нею удивиться

потянуло к прозе

 

 

4

 

што можа быць смачнейшым за марознае паветра

паветра марознае – яно бывае рознае

палявое-лясное

і пахне вясною

 

 

5

 

сьцяжына закружаецца (няўжо?)

за небакрай сягае невядома

дзе ты накрыты небам (і крыжом!)

высокі-цэлы (і заўсёды дома!)

 

 

8.12

 

 

1

 

вераду век

не чакаеш па-сутнасьці

Вера дае

адчуваньне прысутнасьці

 

 

2

 

Уітмэн адгадкаю працінаў

аж галаву ламане:

“як доўга-пакутна сусьвет працаваў

каб стварыць нарэшце мяне!)

 

 

3

 

ты заслужыў жывое ўпарта

залежны ад вады ды хлеба

і што было ўсё так і варта

і ўсё што будзе – так і трэба

 

 

3

 

а ты возрадуйся что дожил

что жизнь твоя мечта-награда

и все что было – так и должно

и все что будет – так и надо

 

 

4

 

ну што казаць – паверу не яму

што ў гарадское цела як уліты:

распуста адтапырвае карму

рыхтуючы пажар радыкуліту

 

 

5

 

я жахнуўся грэху-спарышу

(што мне да сьмяротнасьці глыбокай?)

двойчы зьнішчыўшы сваю душу

недзе (чуў!) павесіўся забойца

 

 

9.12

 

 

1

 

жыцьцёвы страх яшчэ магу трываць

вось толькі сэрца цісьне-шкуматае

падвешвае калі кладуся спаць

і не магу заснуць і не шкадую

 

 

2

 

зімой нібы вясной бягу каля ракі

прасьцяг зьвініць без слоў – яго настрой такі

парэнчаў вышыня паветра ціхі сьвіст

і ход як у каня: “неровен и рысист”

 

 

3

 

сьціх хлапчына на канапцы

нешта сьніць насустрач дню

толькі Ясікавы цацкі

ўсьцяж вартуюць цішыню

 

 

3

 

спит малыш теперь послушный

видит сказку не одну

а игрушки у подушки

охраняют тишину

 

 

4

 

выкід энергіі – лёгкі-нервовы

раптам складуцца бязладныя словы

выхад энергіі – лёгкі-кароткі

верш невясёлы бо вечар усё-ткі

 

 

5

 

заплечнік мысьляў страшны і нікчэмны

гарбом закончвае мяне я ў ім нашу

зацяты блытанінай вылічэньняў

пакуль што не патрэбную душу

 

 

10.12

 

 

1

 

часінай навісну –

хвіліну сную

у моманьце мысьлі

я не існую

 

 

1

 

под небом повисну –

задев не простую

в момент когда мыслю

я не существую

 

 

2

 

вунь хлапчук на сьцяне

ён зьляканы

чалавек не расьце

а зьнікае

 

 

3

 

валасоў перавясла што тхне чысьцінёю лілей

падымаліся лесьвіцай мы і па парэнчах

нашыя далоні ступалі сьлед у сьлед

усё сьмялей і сьмялей

 

 

4

 

прыблізны вобраз позьняга каханьня

даверлівасць-наіў-пяшчота дзе?

і сам нарэшце крыльлем не махаеш

пакінуты ў свабодзе-слабадзе

 

 

5

 

мне нялёгка спрачацца з вамі

падступаючы недаступнага

мне так цяжка навучаць вас

бо даводзіцца перавучваць

 

 

 

11.12

 

 

1

 

несканчонаю плыньню віруе жыцьцё

і цячэ мая думка насуперак часу

бо куды так напорна і вы леціцё

я бясьсільным павевам сягаю адразу

 

 

2

 

ужо – спадзяюся – пасеяна каліва-зерне

падзеі пазбыцца надзеяй не зьбіцца і зьліцца

ад Бога мяне ўжо ніколі нішто не адверне

калі ж ад царквы баязьліўцы яе мітусьліўцы

 

 

3

 

канаеш не просячы літасьці

пакінуты без нагляду

здаволенасць даўкая сытасьці

нішчымніцы сьветлая радасць

 

 

4

 

ізноў магу сваё жыцьцё сьпяваць

бо разумець пачаў такія рэчы:

калі займееш сілу недарэчы

тады мяжу не здольны адчуваць

 

 

5

 

на галінкі на сады

на сьцяжынкі на сьляды

скачуць белыя сьняжынкі

парасонікі вады

 

 

5

 

понемножку на дорожки

на тропинки на следы

опускаются снежинки

парашютики воды

 

 

12. 12

 

 

1

 

у гэным чэрвені я быў у Чэрвені

(яго Ігуменам у не клікалі)

была душа мая яшчэ пячорная

якой прысьнілася бяда вялікая

 

 

2

 

гуляе гора ў галаве

каменьнем пры дарозе

пад горлам горыччу жыве

душа мая ў трывозе

 

 

3

 

ад Божага так вабіла людское

каля кароў у полі цэлы дзень

калі аблок высокаю лускою

то дождж то цень

 

 

3

 

а вспомню: от Господнего раздолья

тянуло к бесприютной суете

ленивые коровы дремлют в поле

а где-то воля детская и те…

 

 

4

 

панікі агульны эгаізм

кінутая посьпеху граната

дзе імгненна гэты верх і ніз

дробна пераблытае адплата

 

 

5

 

поле поўнае кветкай-коласам

поле пошуку вертыкальнага

палам пошуму за ваколіцай

пылам ветру недатыкальнага

 

 

13.12

 

 

1

 

безнадзейнай дзюбаю паэта

сустракае раніцай мяне

аскабалак шкла які праз гэта

злое вымярэньне закране

 

 

2

 

барада… гэтым разам прынёс яе бусел

як аблашчыўшы срэбраным звонам манет

а згалю бараду – як у шарык гляджуся

вось ізноў барада разгінае мяне

 

 

3

 

а ты сьпяваць наняўся дык цярпі

ляпі сваю мелодыю і слова

драты лінеек нотных на слупы

напяты паэтычна-пасьпяхова

 

 

3

 

а все-таки неоюходимо петь

мелодию тревожить постоянно

и глубину поэзии терпеть

не проявлять: легато-престо-пьяно

 

 

4

 

ад ветру атрымаўшы запрашэньне

шыбую я ў зіму за сьцены горада

вышэюць сьцежак белыя траншэі

так сьнежна так марозна як не сёлета

 

 

5

 

я каханьне павінен

глыбока хаваць

калі побач багіня

праходзіць сама

 

 

14.12

 

 

1

 

холаду паўсюльная звычайнасць

ранішняга тупату сланы

так не выпадае прачынацца

далучацца звычнаму “яны”

 

 

2

 

адчуваю літое цела я

сілай-думкаю і юнацтвам

мне заўжды не хапае цэлага

каб на небе зоркай здавацца

 

 

2

 

ощущаю тугое тело я

силой молодости и мысли

мне всегда не хватало целого

где единства звезды повисли

 

 

3

 

Вера дае

адчуваньне Прысутнасьці

вераду век

не чакаеш па-сутнасьці

 

 

4

 

надзеўшы маску зла – далучышся да Зла

хоць быў уяўным момантам нядобры

але пабыў казлом (падобны да Казла!)

зрабіўся толькі ўпартасьцю харобрым

 

 

5

 

быў вялікі Вялікадня дзень

на Вялічка іграе сонца

пачынаючы для людзей

шлях асьветлены і бясконцы

 

 

15.12

 

 

1

 

зноў зьліваюся з прыродай

пэндзля і пяра

дыхае чысьцюткай згодай

зімняя пара

 

 

2

 

чакаючы агню (ці зноў патопу?)

агулам плывучы туды дзе многа

ты ў Веры? – выключаешся з патоку

ізноў належыш сам сабе (і Богу!)

 

 

3

 

дзе злаба-падман ды здрады

камяні

льецца Божая Прасьвяда

на мяне

 

 

3

 

меж полей посылок ложных

меж врвнья

Благодать струится Божья

на меня

 

 

4

 

а любы брат ці маеш веры

што мы адзіныя ў журбе?

як мне любіць цябе ў той меры

якою любіш сам сябе?

 

 

5

 

я такі ўжо не пекар не лекар

нетаропкі і не зласьлівы

што як стрэну харошага чалавека

сьлёзна робіцца і шчасьліва

 

 

16.12

 

 

1

 

дзе звычнасць захована лісьцікам

звычайнасць паказвае выйсьце нам

што сама бясспрэчнае – ісьціна

што сама банальнае – ісьціна

 

 

2

 

адкрые няхай вам

Хто болей і болей

што нават каханьне

пачатак Любові

 

 

3

 

тры рэчы ўсяго (а былі б не павінны)

зьдзіўляюць якраз:

што я ў гэтым месцы

што гэтай хвілінай

што я сярод вас

 

 

3

 

и в зареве дня

ударит меня:

как в этом “сейчас”

я “здесь”

среди вас

 

 

4

 

у гэтай злучанай рэальнасьці

дзе ўзважанаму верх? дзе ніз?

бракуе індывідуальнасьці –

буяе індывідуалізм

 

 

5

 

якое тут зерне? (макуха, мякіна!)

а хто тут адметны? (сапраўдны,адрозны!)

бо як аб’яднацца царквамі зямнымі

але каб злучыцца царквою нябёснай

 

 

17.12

 

 

1

 

дужэючы загэтым

куды душа ляжыць

пражыць не толькі сьветам

самім сабой пражыць

 

 

2

 

вечарам позьнім яна ачыныецца

раніцай зноў засынае яна

мы зь цішынёй (замест сну надараецца)

раіцца некалі зналі здаўна

 

 

3

 

не баўся стоячы пры брамцы

калі ўжо собіла дабрацца

да сутнага не бойся брат

усё на месцы акурат

 

 

3

 

теперь возрадуйся что дожил

что жизнь сама тебе награда

и все что было – так и должно

и все что будет – так и надо

 

 

4

 

станьцеся напружанымі Вераю

каб супроцьстаяць нячыстаму

дзе гэтыя апантаныя Д’яблам

заўжды ўструнена-гераічныя

 

 

5

 

расстаўлю словы (сыпану са жмені!)

прыцісну нібы валуны пад шлях

упэўнены што хісткае імгненьне

займаме месца-лапінку ў вяках

 

 

18.12

 

 

1

 

няўжо сьляпы зімовы вецер

у полі пакідае сьлед

калі адзін я ў гэтым сьвеце

тады і ёсць я гэты сьвет

 

 

2

 

абмежаванасць нестрыманая

дзе сіні дым усё гусьцее

эпапеямі-раманамі

ад стала і да пасьцелі

 

 

3

 

у вас свой кут тут

на сьцяне каля малітвы

Купала-Норвід-Лермантаў-Уітмэн

ну як вам дрэвамі маёй дарогі

ці разумееце хаця адзін другога?

 

 

3

 

о звезды на стене моей молитвы

Купала-Норвид-Лермонтов-Уитмен

ну как вам листья этой общей рощи

еще не шутите ли вы чей шорох проще

 

 

4

 

паланеючы сонца цячэ вечаровае

зараз толькі маё

гэтым часам над гэтым чаротам

больш ніхто больш ніколі не ўбачыць яго над зямлёй

 

 

5

 

між гэтымі і між тымі

між вартымі і пустымі

пакуль яно не астыне

ахвяруй толькі за сьвятыні

 

 

19.12

 

 

1

 

я не мацую сувязі са сьветам

каб ён не змог дастаць мяне малога

яму не вінаваты я загэтым

не маю многа

 

 

2

 

жыцьцё ёсць такая прывабная штука

здаецца бег бы ды бег

пакуль аж яно не прыстане ашукваць

мяне і цябе

 

 

3

 

на каляіне прозы клейкай

калі малымі хлапчукамі

пад гэтым небам за алейкай

мы справядлівасьці чакалі

 

 

3

 

проплывая потоком нелепым

хочешь – тлей хочешь – смрадно гори

мы не знали что мы раболепны

просто правила чтили игры

 

 

4

 

а як жыву я вольны (без каханьня!)

хітруючы ўяўляю што старэчы

навошта мне гаючае дыханьне! –

гадоў труды мае сагнулі плечы

 

 

5

 

кожны з нас на ўласны круг крылае

далягляд ясьней перад вачымі

з нас кожны адкрывае

свае далячыні

 

 

20.12

 

 

1

 

а горы гэта іншая зямля

а горы ўжо інакшая планета

планета гораў-гор якіх сям’я

не знае ні вясны ні лета

 

 

2

 

бязьдзейсная дзяцінская гарэзнасць

табе ж пагойсаць – Божа барані!

адно карціць сур’ёзнаму пагрэцца

ля вогнішча свавольнай дабрыні

 

 

3

 

як краскі на пракосе

сьвядома паласу

бо мудрасць – проста носам:

а дзе ты быў дасюль?

 

 

3

 

и шагаешь-бредешь ты как будто в бреду

выбритый как не надо

ну а мудрость…а мудрость всегда на виду

даже не кинешь взгляда

 

 

4

 

у роспачы пакачайся

павер у чужую малітву:

калі галасіць па-кітайску

выйдзе манерна і брыдка

 

 

5

 

помню час зімой замглёны

як вады напіўся

сьвет нястомлены-зялёны

ліпнем нахапіўся

 

 

21.12

 

 

1

 

унураныя людзі ходзяць недзе

стараючыся заўтрага дастаць

а я дык пачуваюся мядзьведзем

малінамі жыруючы зь куста

 

 

2

 

агеньчык Духу – толькі дзьмухані

імклівасьцю-імглівасьцю-напорам

адразу тое (нібы з вышыні!)

як мокры сьнег (замест дажджу!) на поле

 

 

3

 

пачуеш ты сьпеў – гэта хваля павее

над ціхаю-сьветлаю залай

і ты зразумееш (а, можа, паверыш?)

у тое што словы сказалі

 

 

3

 

ты слышишь не пение… словно большая

волна накрывает зал

свои колебанием завершая

то что не досказал

 

 

4

 

ад маленства бязгрэшнага

васількамі ды смолкамі

вечнай еднасьці рэштаю

бачыў неба высокае

 

 

5

 

успамін рэальнейўы чым сон

вечнага мінулага карціна

дзе раскрыць здагадкаю карцела

будучыні сьветлы парасон

 

 

22.12

 

 

1

 

у глыбіні азёр у глыбіні лясоў

у глыбіні балот у глыбіні зямлі

у глыбіні “калі” у глыбіні “было б”

жыве пад зрокам зор надзея на народ

 

 

2

 

гучыць высокая адметнасць

не за аддзячаны пятак

а за сьвятыняў пракаветнасць

ды ўсёж чамусьці рэдка так

 

 

3

 

наколькі ўцялешаны здольны запомніць

старонкі каторыя мусіш лістаць

уддзельнікам вечнасьці варта запоўніць

увагаю кожны праменьчык куста

 

 

3

 

участником вечности хочешь заполнить

значением каждый луча лепесток

где кони толкучкою приводопойной

картинкою памяти словно простой

 

 

4

 

ты малады (каму патрэбны?)

зацятасьцю харобры

а старасць – пачуцьцё свабоды

(часінаю – пад рэбры!)

 

 

5

 

не словы – блізкіх жахаў выдзімкі

не рытмы – галавакружэньне

дзе той памер які дазволіць выдыхнуць

няскончанае без скажэньняў

 

 

23.12

 

 

1

 

не толькі каб страх ці спакуса

альбо адарванасць ад ладу

у большасьці беларусаў

на твары напісана здрада

 

 

2

 

дарэмна ты кажаш недасканалым

што каханьне заўсёды ўзаемнае

якая ў ім часткк капрызу-эгаізму

такая ж і доля расчараваньня

 

 

3

 

хоць тэатральна лемантуй

хоць (нібы з крыўдаю) апраўдвай

я ўсё цікую момант той

калі ты зробішся сапраўднай

 

 

3

 

хоть прыгай на одной ноге

хоть в позе Демона усядься

а я все жду (напрасно?) где

когды ты станешь настоящим

 

 

4

 

ні хвіліны спакою:

канчаюцца абавязкі – пачынаюцца просьбы

канчаюцца просьбы – пачынаюцца папрокі

мала табе было Божай Любові

 

 

5

 

жаданьні без патрэбы

пустэча-галата

прывабліваю неба

не могучы ўзьлятаць

 

 

24.12

 

 

1

 

ёсць навіна перад каторай

усе мы роўныя дальбог

ты пратэстанта ці католік

баптыста старавер альбо…

 

 

2

 

нездагадліва лішні

незасмучана свой

павісаю малітвай

над суседняй зямлёй

 

 

3

 

быў бы стрыманым народ

(цэны на прывале!)

можа б нас пад Новы Год

і не рабавалі

 

 

3

 

был бы скромнее народ

сдерживал праздника радость

цены под Новый год

нас не смогли бы ограбить

 

 

4

 

вечар калядны ціхі і золкі

зоркай заўсёды знойдзе мяне

у самым у небе высока-высока

цьвічок залаты на сіняй сьцяне

 

 

5

 

ачуняй са сьветам разам

вышынёй азначвай лёс

над Зямлёю і над Часам

зоркаю Ісус Хрыстос

 

 

25.12

 

 

1

 

зямля – праявіца аб’ём

учора-заўтра скрозь

невычарпальнасці агнём

і сьцюжай марных сьлёз

 

 

2

 

як далучыўся Ён за барвамі быцьця

убачыць той пачатак: промні гаю

ракі камею – воблакі ляцяць

маленствам што цяпер не дасягаю

 

 

3

 

спачатку – зорка гэты міг

стаіць перадусім

де прыхінецца да сваіх

пакутаў Божы Сын

 

 

3

 

звезда над миром где стоим

меж голым и босым

и где откроется своим

страданьям Божий Сын

 

 

4

 

праліцца гартам зразумець

успомніць веры даць

што будзе лета па зіме

з суніцамі ў сьлядах

 

 

5

 

у ціхай вёсачцы дзе яблынавы сад

і купка вішань і дамок паміж

дзе ўвечары заход дзе раніцай раса

і пыл і ветрана і крыж

 

 

26.12

 

 

1

 

спакойны час стаіць зіма

і вечных дум нязводнасць

на сьвеце роспачы няма

ёсць толькі наабходнасць

 

 

2

 

ветрам узараная пустыня

зелянее рупнаю ральлёй

(сеяна Самім) а як жа з тымі

што не адчуваюць каранёў?

 

 

3

 

а калі кабет тутэйшых

прыганяюць скрозь

ад тваіх клапот ярчэйшых

не чакаю сьлёз

 

 

3

 

раз уж всех дюбви дрожащих

вырвут из судьбы

мне тебя моей дражайшей

не обидеть бы

 

 

4

 

як прывязаны струменем

непазьбежнай плыні

не шкадую тым не меней

што пайшоў у прымы

 

 

5

 

я апрану скафандр крыжа

і рушу ў незнаёмы горад

дзе кожны пляжаны пагорак

жыне машыну зь віража

 

 

27.12

 

 

1

 

зьнерваваны на супольным

трэці дзень калі ж

працінаю навакольле

што цалуе крыж

 

 

2

 

няроўныя мы нават і ў царкве

хоць разам ці не тыя ж сьвечкі ставім

багатыры – нам трошкі пацярпець

і станемся ізноў няроўным станам

 

 

2

 

теперь конечно шире ваша грудь

и грусть страницы не спеша листает

богатые – потерпим мы чуть-чуть

и снова поменяемся местами

 

 

3

 

вечным летам на руках у Маці

між азёрамі і між гаямі

Немаўля спрабуючы сьмяяцца

Сьветлы ветрык полем падганяе

 

 

4

 

жывая вада адзіноты

ліецца празрыстасьцю дум

пара паяднаньня-ясноты

зьдзіўленьне тваё і Эдэм

 

 

5

 

солома пахне помстаю каханьня

а можа проста пошукам дарог

а можа пошум поля неахайнай

душой адданай далечы зьбярог

 

 

28.12

 

 

1

 

хто ўжывае адзіноты радасьць

што яму багацьце альбо ўлада

хто дастаў высокаму скарыцца

што яму правінцыя-сталіца

 

 

2

 

яшчэ бажаю прыгажосць

але нясквапна

ужо пагашаны (няўжо ж?)

як вапна

 

 

3

 

любіце тых якія з вамі зараз

дзядоў-бацькоў-паплечнікаў дзіця

туліце сэрцам: недзе сьпее завязь

чыйгось па гэтым часе небыцьця

 

 

3

 

лелеййте тех кто с вами здесь-сегодня

родителей-детей хотя б чуть-чуть

друзей своих за кем-то эта сводня

безглазая вновь начинает путь

 

 

 

4

 

я не зь левымі я не з правымі

я адзін пакуль што

я не злы вам – займацца справаю

(гэткай справаю!) мне пакутна

 

 

5

 

разьвітваюся я з уласным пакаленьнем

яшчэ адзін зваліўся пад адхон

калі гадоў пражытых паскарэньне

падрэзвае карэньне знае ён

 

 

29.12

 

 

1

 

так хачу напісаць пра “сёньня”

не пра ўсё а якраз пра гэты

момант страху калі спрасоньня

зноў вяртаюся на планету

 

 

2

 

сьняжынкі абазначылі аб’ём

між мной і садам плешчацца паветра

зімовай ласкай і маім акном

абмежавана белая палітра

 

 

3

 

а за вясною рамонкі

радыя прыадчыняць

водар радасна-тонкі

белая грачыня

 

 

3

 

даже простые ромашки

тающею весной

борются с тьмою кромешной

радости белый зной

 

 

4

 

ты кажаш: прыходзім да Бога

( прыходзім? але: прылятаем?)

такая ўжо наша Эпоха

што кожны дзівак пралетарам

 

 

5

 

толькі сорам толькі цішыня

толькі воблака на даляглядзе

дзе прамень чырвоны быццам ладзіць

пупавіну адыходу дня

 

 

30.12

 

 

1

 

сабой зачыненыя дзьверы

мае нябёсы

дзн толькі згадкай (толькі Верай!)

цікуеш лёсу

 

 

2

 

сьвятло я прапускаю празь сябе

наважаны адразу заывацца

бо гэтае жніво перад сяўбой

абсягі шырыць (можа, забалоцьцем?)

 

 

 

3

 

два сьветы што зьнітованы табою

гараць трымценьнем на мяжы нябёс

(ці небаў) без дакладнасьцяў без збояў

бо іх не перамешвае твой лёс

 

 

3

 

когда ты пребываешь в двух мирах

когда трепещешь на границах неба

(или небес?) такой твоя пора:

там не запомнил – здесь как будто не был

 

 

4

 

званамі званы вызвалены Верай

паганства паваліўшы плот

цяпер рыторыка паперы

табе ўмалот

 

 

5

 

дзяржава моцная (для нечага?)

для тых – не для тваіх

дзе сонца молячы сланечнікам

адно не для дваіх

 

 

 

31.12

 

 

1

 

ведама дыхаю і ўспамінамі

калі высока ўзыходжу

але тымі якія памілуе

гэты момант зіхоткі

 

 

2

 

жыцьця аснова

таго дзе вы былі

зьнішчэньне Слова

шляхі пагібелі

 

 

3

 

дзякуй за згадкі

дзякуй за мары

Вялічка ды Каляду

дзякуй за сонца

дзякуй за хмары

дзякуй за радасць-бяду

 

 

3

 

благодарю (и таю!) что Тобой

был брошен в дольный мир (как будто в дальний!)

для сведений-видений-увяданья

где всякий мной

и я всегда любой

 

 

4

 

ірдзее макаўкай валосьсе

зубоў... сяброў начамі косіць

у гэтым непрыдатным лёсе

пацешся тым што засталося

 

 

5

 

дні перапаўтараюцца бясконца

пасьля паўдня сьцякае кропля Сонца

скупой сьлязой на вейку небасхілу

і кожны дзень паломнік альбо схімнік

 

 

 

 

ПАСЛОЎЕ

 

 

*

 

ляці тое слова

перад вочы Бога

птушцы папяровай

зычана дарога

 

*

 

гэты шар гэты жар гэты жур

гэта вогнікам запалае

гэта першая кропля дажджу

над тваімі палямі

 

 

*

 

як ягады ў карцы

як памяці карціны

пачаткі і канцы

знаёмыя мясьціны

 

*

 

тут нямае хараства

тут нямае прыгажосьці

гэта я нязваным госьцем

крохкай логікі жарства

 

*

 

ня сёньня ня заўтра

ня сам і ня ўсе

які я суаўтар

я проста пісец

 

*

 

году дзяньніца хвілін галаграма

імі люструюся ўвесь

мною цікаўны і ты гэтаксама

ў тую рэальнасьць улезь

 

*

 

не сьлізгай паверсе вачыма

унурся-падумай-ствары

рэальнасьць якая лічыла:

абое з табой змагары

 

*

 

запіхнуўшы ў год сябе самога

так нібы сасонку ў заазер’е

тут хіба засьведчыш дзе салома

дзе зерне

 

*

 

здаецца быццам над ілбом

яны віюцца сьветла

ці перапісвае ў альбом

Алена-Ганна-Сьвета

 

*

 

нямая споведзь павянчала

магчымае і немагчымае

нямае слова аканчальнага

пакуль не замаўчым мы

 

1990-1993?

---

Тэкст падаецца паводле выдання: паводле электроннага рукапісу
Крыніца: электронны рукапіс