epub
 
падключыць
слоўнікі

Хведар Жычка

Стваральніку нейтроннай бомбы. Эпістала

І
ІІ
ІІІ
IV


І

Як дзіця ў матчыным наручы,

мільёны гадоў

у абдымках сонечных промняў

песціцца

самая прыгожая з усіх планет —

наша Зямля,

адзіная ў Сусвеце,

на якой ёсць цуд з цудаў —

жыццё.

 

Жыве трава,

жыве дрэва,

жыве казяўка,

жыве рыбіна,

жыве змяя,

жыве звер,

і самым поўным жыццём жыве чалавек.

 

Чалавек працуе,

чалавек вучыцца,

чалавек кахае,

чалавек смяецца,

чалавек плача,

чалавек думае...

 

Аб чым чалавек думае?

Я — чалавек

і больш за ўсё думаю пра шчасце.

 

А што такое шчасце?

Ніхто не можа адказаць

на гэтае пытанне,

бо ў кожнага яно сваё —

шчасце,

сваё і непаўторнае.

 

 

ІІ

На самай прыгожай з усіх планет —

на нашай Зямлі

пазнаць шчасце

могуць толькі жывыя людзі.

Шчасце і жыццё — непадзельныя.

 

Людзі імкнуцца да шчасця,

людзі шукаюць шчасце,

людзі змагаюцца за шчасце,

і гэта — адзнака не толькі нашага часу:

колькі існуе чалавек,

столькі ён і марыць пра шчасце.

 

Шчасце — гэта здабытак чалавека,

плён яго імкнення,

плён яго розуму,

плён яго працы,

плён жыцця.

 

Шчасце і жыццё — непадзельныя.

 

 

ІІІ

Што я чую?

Няўжо чалавек мог сказаць такое?

Няўжо хто з людзей мог такое

выспеліць у галаве?

Няўжо мог такое сказаць чалавек —

жыхар нашай прыгожай Зямлі —

адзінай населенай планеты ва ўсім Сусвеце?

Няўжо хто з людзей

можа марыць пра шчасце

без жыцця?

Блісне, кажаш, у небе маланка

і знішчыць усё жывое:

людзей,

звяроў,

птушак,

рыб,

паўзуноў

і насякомых...

А рэчы застануцца,

адны рэчы:

машыны,

шыфаньеры,

тэлевізары,

крэслы-ложкі:

электронныя гадзіннікі,

плашчы, курткі, кашулі, сукенкі...

Навошта ж мне тыя рэчы,

калі самога мяне не будзе?

 

 

IV

А ты,

аўтар гэтай дзікай зброі,

таксама ж лічыш сябе чалавекам?

Для цябе — што? —

будзе выключэнне

і ты застанешся жывым,

адзін

на ўсёй нашай планеце,

зробішся ўладаром чужых рэчаў?..

І ў гэтым будзе тваё шчасце?

Вар’ят,

перастань займацца глупствам!

Адзінокаму,

якім бы ні быў ён багатым,

немагчыма стаць шчаслівым.

Слова «смерць» не спалучаецца

са словам «шчасце».

Непадзельныя толькі шчасце і жыццё.

 

Вось чаму

усе насельнікі Зямлі —

адзінай у Сусвеце планеты,

на якой ёсць цуд з цудаў —

жыццё,

праклінаюць

тваё д’ябальскае вынаходства.

адзіпадушна кажуць

рашучае «Не!»

вайне.