epub
 
падключыць
слоўнікі

Якуб Колас

Савецкай Беларусі

Да дваццацігоддзя

Безыменнай, безгалосай

Ты была, краіна.

Аб тваім гаротным лёсе

Вецер песні ў свет разносіў,

Плачучы пад тынам.

 

Люд твой бедны, занядбаны

Жыў у вузкіх межах,

Век галодны, абарваны,

Сеяў, жаў, касіў на пана,

Сошкай дол мярэжыў.

 

У сырых, куравых хатах,

Пад шум, дым лучыны

Плёў ён лапці, світку латаў,

Праклінаў адвечных катаў,

Баяў сказ-быліны.

 

Неадступна, пільна, строга

Ліха вартавала,

Ды адною з ім дарогай

З клункам, з торбаю убогай

У свет вандравала.

 

Калыхала яго дзетак

Тое ліха-гора,

Ды з палетка на палетак

Слёзы несла шчодра гэтак,

Як пясок у мора.

 

Не краналі Бога слёзы,

Іх не чула неба.

Гнуўся люд твой, нібы лозы,

Жыў пад страхам, пад пагрозай

Не мець куска хлеба.

 

 

    *

 

Ты кроўю паліта, зямелька, багата.

І пан тут таптаўся, і кайзер пракляты.

 

У бляску пажараў знікалі сялібы.

Цябе асудзіла звярʼё на пагібель.

 

Ішлі генералы, паўзлі атаманы,

На вольныя гоні кавалі кайданы.

 

І розная нечысць брыла ўслед за імі,

Ды труп старой гнілі ніхто не падыме.

 

Паўсталі народы рэспублік савецкіх —

З Украіны светлай і з шахтаў данецкіх,

 

І з Волгі, і з Дона, і з Камы, з Урала

Магутная сіла народа паўстала.

 

Армяне, грузіны, башкіры, татары,

Казахі, кіргізы, як грозныя хмары,

 

На ворагаў лютых абрушылі сілу

І злых акупантаў дашчэнту скрышылі.

 

І вольнай дзяржавай, краіна, ты стала

І слаўнай работы зрабіла нямала.

 

Усюды дарогі пралеглі, як стужкі,

І ходзяць машыны, сталёвыя служкі,

 

І пожні, і нівы цвітуць на балоце,

І выраслі людзі на новай рабоце.

 

Квітнее культура, красуюцца школы,

І песні спявае народ твой вясёлы.

На нашых заводах, на полі калгасным

Адсвечвае розум сталінскі ясны.

 

Настаўніку-бацьку, народам-ваякам

Ад сэрца прыносім вялікае дзякуй!

 

 

      *

 

Ходзіць гоман з хаты ў хату

З радаснай навінай:

Год святкуе свой дваццаты

Вольная краіна!

 

Разагнула стан дзявочы

Беларусь магутна,

Пахаваўшы лёс сірочы,

Панскі гнёт атрутны.

 

Збеглі з твару яе цені,

А ў вачах-аконцах

І іскрыцца, і струменіць

Сталінскае сонца.

 

У вянку калоссяў спелых

З жыта і пшаніцы

Яна побач з вамі села,

Родныя сястрыцы,

 

Што адзінаццаццю зорак

Свеціце на свеце

У світанне, адвячорак,

Новай зямлі дзеці!

 

Свет расчынен вам прасторны,

Зняты ўсе парогі,

Каб пракласці шлях свой торны

Сталінскай дарогі.

 

Дык ідзі ж, мая краіна,

Гулкай, светлай хваляй,

Узнімайся ў верхавіны

Яшчэ вышай, далей.

 

З новым шчасцем, з новым годам,

Родны край Саветаў!

Слава ўсім тваім народам,

Дружбаю сагрэтым!

 

21/ХІІ 1938


21.12.1938

Тэкст падаецца паводле выдання: Колас, Я. Збор твораў: у 20 т. Т. 2 : Вершы 1911―1938