epub
 
падключыць
слоўнікі

Янка Купала

Чарнавыя накіды 1915–1929

* * *
Я
Малацьбіт
Пушча
На Ўзвіжэнне
Успаміны (Замест каляднага апавядання)
* * *
* * *
* * *
* * *
* * *
* * *
* * *
* * *


 

* * *

Вас браты і вас сястрыцы

Прызываю сказам дрэваў

Вас падсуседзі мае вы

Вас закутнікі

Падпечнікі, запечнікі

<нрзб> і вечнікі

Сабірайцеся агулам

Покі поўнач не мінула

Покі ўзвіжэнне сягонне

Ўсіх збярэ і ўсіх пагоне

Я чэкаю

 

 

Я

Прыдыбаў я

Здадалёку праз канаўе

Да цябе мая пустыня

А такой глухой часіне

Каб паслухаць каб пабачыць

Што твае прык <нрзб> значуць

 

 

Малацьбіт

Валіць цэпам малацьбіт

Па насушэным калоссі

Збіліся людзі з пуці

Сцежкі сцежкі <нрзб> не найці

 

 

Пушча

Гэтай цемрай гэтай ночай

Шэптам шэлестам лісточкаў

Трэскам ліскатам галінаў

Шумам гулам на даліну

<нрзб> над крыламі

 

 

На Ўзвіжэнне

Хто ў жыцці жыцця не зведаў

Хто ў пуці не бачыў следу

Хто з мінуўшчыну <нрзб>

Глянуць будучыне ў вочы

Хай на ўзвіжэнне у пушчу

Лезе смела ў <нрзб>

Толькі ў поўнач хай ідзе <нрзб>

Неадзетым <нрзб>

Там пачуе там <нрзб>

З’явы дзе вы смехі плачы

Зразумела што ў чым <нрзб>

Што было незразумела

Што было сном стала явай

Пачынаецца праява.

 

 

Успаміны (Замест каляднага апавядання)

 

Я быў малым хлопцам. Навучыўся чытаць сам праз

сябе. Гэта значыцца, што мяне вучылі, а я сам вучыў

вучыцяляў. Вучыўся я расійскай граматы з календара

з слоў: «дазволена цэнзураю». Гэткая была мая навука.

Пасля пайшоў у свет. Кнігі мне стварылі пэўныя <нрзб>

жыцця. У гэтых кнігах я вычытаў, што людзі <нрзб>,

т. е. людзі не тыя, якіх я сустрэну, а тыя, што мяне

сустрэнуць ў будучыне. І я веры ў песню казку, што мне

прарочыла дзіўныя казкі сны для будучыны. Я пасціг

гэту будучыну.

 

 

* * *

Хто паліў нам хаты

Хто крыўляў нам праўду,

Застаўляў ў прыгоне гінуць

Бежанцамі

Нас на нашых гонях.

 

 

* * *

Вясна прыйшла зноў. Цёплы май шчыра

Убірае ў зелень лес і лог

Птушкі што ў восень ляцелі ў вырай,

К нам прыляцелі здалёк

У гай спяшымо ўсе за раз,

Вясна і кветкі вабяць нас.

Там злучыцца ўкруг не замарудзім

І пець весела так будзем.

 

 

* * *

Яснае сонца позненька ўстала

Хмаркі разсеяць часу не мела

 

* * *

Позненька ўстала сонца сягонне

Хмары не ўспела выгнаць за гоні.

 

 

* * *

Позненька сонца сягонне ўстала,

Хмарак па небе не разагнала

 

 

* * *

Гэй скропле дождж палетак

І вясёлка выплывае <нрзб>

Я ў вянку з жывых пралесак

Па лужку сабе гуляю

Там скачу, там не ў спадзеўку

Запяю што для пачатку

Падцінаю салавейку

З жаўруком пайду у спрэчку

Бо жаўрук і салавейка

І вяночак <нрзб>

І крынічка дабрадзейка

Усё маё, усе з давен даўна

Дык сабраліся скрозь грамады

Хутка і дожджык цуркне вадою,

Дрэў асвежэ у лесе і ў садзі

Звяўшыя кветкі росамі ўкрэсе

Краскі ўзрастаці <нрзб> прынадзе

Пучкі распусце кветкаружовы

Зазелянее траўка ашаўкова

б нанова

Дык хоць мне дома сядзеці трэба

Дзякуй за дожджык, што льецца з неба

 

 

* * *

 

О, як <нрзб> ў цяністым гаі

Пяе салоўка ў цені дрэў

Ку-ку зязюлі не заціхае

Драздоў чырыканне чуваць на пні

 

 

* * *

Пастушок я санавіты, санавіты

Да касьбы ахвочы

Пасвю гусак на папары

Ад рання да ночы

У ручонках маю пугу, маю пугу

Дратавану прутка

Як грымну ёй з цэлай сілы

То аж гусакам усутка

Як грымну ёй з цэлай сілы з цэлай сілы

Аж водгулле грае

А людзям тады здаецца

Што нехта страляе.

 

 


1919-1922; 1924-1925; 1928-1929

Тэкст падаецца паводле выдання: Янка Купала. Поўны збор твораў. У 9 т. - Т. 4. Вершы, пераклады 1915-1929. - Мн.: Маст. літ., 1997. - 446 с., [4] л. іл.