Не помню дня і той мінуты,—
Днём толькі, помню, ўсё было,
Як змучан доўгаю пакутай
Пакінуў я сваё сяло.
Пуцінай плёўся камяністай
Паміж кустоў, папарных ніў,
Глядзела сонца. Пот краплісты
Худы мой твар мачыў, слязіў.
Я змогся. Ногі больш служыці
Мне не хацелі, чуць цягнуў.
І ўсеўся на курган спачыці,
І на кургане я заснуў.
І ўбачыў вобраз векапомны,—
О, ўбачыў відаў я са сто!
Сам тросся ўвесь, як непрытомны,
Ішла адвага за нішто.
Я сніў. А ўсё як бы наяве
Кругом мяне жыло жыццём:
Той абымаў, той нож крывавіў,
Той спаў летаргу зводным сном.
Збуджэння дух махаў крыламі,
Няпамяць свой скідала пыл,
Вякі пражыты за вякамі
Ўставалі з попелаў магіл.
Спіхала ў долы праўду здрада,
За быт, за шчасце йшла вайна,
Парад цягнуўся за парадам,
Жыла, ўмірала старана.
І бачыў я ваякаў сільных,
І бачыў подлых я трусоў,
І чуў кайданаў звон магільны,
І чуў я вольных кліч сыноў.
Душа і рвалася, й цярпела,
Ў халодным поце віўся я;
Хацела крыкнуць — і не смела
Натура вольная мая.
Збудзіўся я. Жыцця крыніца
Зноў панясла ў сваім кругу...
Я йшоў, іду, але забыцца,
Што сніў, не мог і не магу...
21 сакавіка 1907