epub
 
падключыць
слоўнікі

Яраслаў Пархута

Акно

Калі здараецца наведаць сваю вёску, абавязкова заскочу да Аўдзея, што жыве ў камяніцы насупраць клуба. Бывае, спытаю мімаходзь:

— Ну, як жыццё-быццё ваша?

Чалавек не вельмі ахвочы да гаворкі, але не замарудзіць і скажа:

— Жывём ніштавата. І шкварка ёсць, і да шкваркі не выводзіцца. Хату вунь якую займеў! І ўнука, даў бог, прыдбаў...

...А было і такое. Усе помняць, як падвыпіўшыя хлопцы з будаўнічай брыгады «перасялялі» Аўдзея з хутара. Прыехалі, кажуць: так і так, праўленне рашыла даць вам новы дом. Збірайцеся.

— Я сказаў: не пайду — і ўсё! — агрызаўся Аўдзей.— Паміраць і тут не цесна.

— Дык хата струхлявела ўся!

— Ты сам струхлявеў!..

Пакуль ён вёў перапалку з брыгадзірам, хлопцы пагрузілі пажыткі хутараніна, сілком пасадзілі на клункі цётку Альжбету і газанулі ў вёску.

— Судзіцца! Судзіцца будзем! — чулася наўздагон машыне.

Але судзіцца Аўдзей не стаў. Казалі жанкі, што прыцемкам прыйшоў і ён у вёску. А ледзь заднела, уважліва агледзеў адведзены яму пляц, мацаў вузлаватымі пальцамі чырвоныя цагліны пабудовы і буркатаў:

— Ці не заразы! Такі тавар перавялі! Яго якраз на чэрава ў печ класці. Зносу не было б. А яны з дабра хату зляпілі...

Праз тыдзень з горада пераехаў і адзіны сын былога хутараніна. І калі таго прызначылі загадчыкам фермы — павесялеў стары Аўдзей.

...Зносілі старую хату пад восень. Гаспадар таксама прысунуўся туды, стаяў, смаліў самасад, а калі справа дайшла да вокан, ажывіўся:

— Стой, хлопцы, пачакай! Дайце мне адно... На памяць...

Праз хвіліну Аўдзей трымаў у руцэ маленькае, на паўаршына, акенца і вінавата ўсміхаўся:

— Падрасце ўнук — пакажу, праз што на свет божы глядзеў...

А хлопцы рагаталі:

— Ну, дзед, з цябе хоць паэму рабі!..


1973?

Тэкст падаецца паводле выдання: Пархута Я. Ты пайшла ў сонца. Лірычныя аповесці і навелы. - Мн., "Мастацкая літаратура", 1973. (першы празаічны зборнік)
Крыніца: скан