(Байка)
Было
Сяло.
У ім — царква ды дом папоўскі,
А ў доме, як вядзецца, Поп.
І дзіва дзіўнае было б,
Каб ён не гроб,
Тым больш што Баця быў такоўскі:
Па барадзе — казёл, па голасе — Казлоўскі.
Бывала, ў алтары
Як возьме чарыцу малую
Ды як закоціць «алілую»,
Дык бабы плачуць, як бабры.
За гэтыя «святыя» песні
Яму, хоць плакалі, ды неслі.
У гаспадарцы ў Баці спор
(Яго не забывае паства):
Дабра, жывёлы повен двор —
Кароўкі, свінкі, птаства,
— Чаго ў цябе, айцец Яўлампій, не хапае? —
Яму сусед Памешчык гаварыў.—
Вось хіба толькі Папугая...
І Папугая ён аднойчы падарыў
(Нібыта для таго, каб забаўляць папіху,
Хоць сам жа ён і забаўляў паціху).
І вось пачуў аднойчы бог —
Ды што за ліха! —
Пяюць удвох!
А гэта перад службай Поп трэніраваўся.
І Папугай пад лад прыстасаваўся.
За спевы тыя Какаду
Давалі смачную яду,
Дык лепш ён за дзячка стараўся:
Цягнуў за Бацем з той пары
І кандакі, і трапары,
І нават «Іжэ херувімы»
Адолеў ён за зіму,—
Так налаўчыўся Папугай,
Хоць ты яму парафію давай.
«Святая птушка бога славіць,—
Пайшла гаворка паміж баб,—
І так жа добра, што магла б
Сама абедню правіць».
А тут якраз, як на бяду,
Памёр раптоўна Баця,
Пакінуўшы жалобу ў хаце
Ды Папугая Какаду,
Які, заўважце, ў часе адпявання
Цягнуў за іншымі «Надгробнае рыданне».
Каму на вусны смерць прыляпала пячаць,
Таму без руху спачываць,
Ну, а жывым на ўме жывое:
Злюбіліся ў сяле тым двое,
Ды вось бяда — няма каму звянчаць.
Старыя раяць шлюб адкласці,
А маладыя прагнуць шчасця,—
Вось тут, як кажуць, і кукуй!
Ды некаму прыйшла тут думка неблагая:
Няма Папа, дык возьмем Папугая,—
Спяе і ён «Ісаія лікуй».
І вось Жаніх той і Нявеста
Сваё ў царкве занялі месца.
Каб шлюбны выканаць закон,
Даставіў Сват у клетцы Папугая
І семак даў — няхай паласуецца ён,
Дык весялей мо заспявае.
А Попка з радасці такой
Як гаркне: «Са святымі упакой»,
«Надгробнае рыданне»...
Нявеста тут адразу — гоп!
Жаніх жа той магутнаю рукою
Дурную птушку згроб:
— Вось я ж цябе, нягоднік, супакою!
І, як расказвае паданне,
Дастаўся Попка кошцы на сняданне.
Каб не маглі мараль як-небудзь перайначыць,
Я мушу байку растлумачыць:
Паехаў быў вучоны нештавед
Аж у Амерыку, за свет,
І розуму такога там набраўся,
Аж нос яго задраўся.
Вярнуўшыся, і ён, як Попка той,
Пачаў спяваць «за упакой».
1949