Крык сірэн, гвалт неона
пад сполахам ночы
да золаку,
І ўвесь дзень несціхаючы лямант —
На біржах,
ля кас,
ля станкоў,
ля вітрын,
ля магіл.
Амерыка.
Амерыка ліхвяроў робіць золата.
Золата.
Азараючы да крыві небасхіл.
Бы ў малітве, глядзяць небаскробы
з маркотай на бога
— О, магутнейшы самы,
спыні гэту гонку, спыні!..
А Амерыка ліхвяроў
не чуе і бога самога,
Усё куе сваю жудасць у страшным агні.
Ні хвіліны няма ёй спакою:
грукае, грукае, грукае.
Па надзеях, па сэрцах
б’е сквапнасці молат цяжкі.
Чалавечую кроў і людскую муку
Яна кідае ў топку,—
хай плавіць на злітак важкі.
Колькі тых ужо зліткаў,—
бажкоў з залатога метала!
А яна цягне рукі на Месяц,
глядзіць і на Марс,
А ёй усё мала, мала, мала,
А яна ўсё імчыцца,
забыўшы на час.
Не сціхае, стукоча, стукоча
агністае кола,
Падграбае да цэнта,
усюды, дзе можна сарваць.
І бяжыць чалавек, хапіўся за голаў:
— Дзе, скажыце,
ўцалее мая галава?!
Падбівае рахункі крывая статыстыкаў:
І ў Нью-Йорку вайна.
Па ахвярах не лепш, чым В’етнам.
«Дык спяшайся ж у джунглі,
на бераг Меконга імглісты.
Бо ўсё роўна загінеш.
Загінеш, загінеш! —
ці тут, а ці там»...
І бяжыць чалавек, і не ведае,
дзе аддадуць яго Молаху,
І бяжыць, адчувае — ўсё менее, менее, менее сіл!
А Амерыка — ўслед:
ліхвярам яе трэба золата.
Золата!
Хай палае крывёй небасхіл!
Хто судзіць яе будзе,
хто прыпыніць хаця б на хвіліну?
Хто ёй скажа: падумай,
падумай хоць трошкі, пастой?
Хто параіць?
Ніхто.
Бо даўно і няспынна
Усё больш ёй сціскае сумленне
пятлёй залатой.
І кавадла грыміць,
хай крывяняцца сэрцы пад молатам,
І крычыць чалавек,—
як пылінка, пад стомленым небам,
адзін...
Золата!
Золата!
Золата!
Золата!
Амерыка...
Ліхвярам яе трэба золата!
— Прэч,— раве,— адыдзі!..
1969 —1970
Нью-Йорк — Мінск