Бацька мой,
Скатаваны эсэсаўскім катам,
Не падняўся
З пажарышча роднае хаты;
Брат малодшы
Ля Кіева злёг у траншэі —
Пад нямецкаю бомбаю
Згаслі яго надзеі;
І сястра —
Над Сажом —
З недапетаю ласкаю песеннай
Спіць,
Забітая куляй,
З Рура прынесенай.
Цяжка сэрцу было...
Толькі ўзбудзяцца ў сэрцы ўспаміны —
Боль і гнеў
Ажывуць,
Загрымяць,
Як лавіна.
І здавалася мне,
Што, вялікай тугою знявечаны,
Буду я
Ненавідзець да веку
Краіну на назве Нямеччына.
Помню дні —
Захавана ў пачуццях яскрава:
Одэр,
Ноч,
Кананада —
На Нямеччыну
Пераправа,
І паход на Берлін —
У рашаючых бітвах дарога.
Што я думаў тады —
Ад людзей не хаваю нічога.
Думаў:
Як абысціся з краінаю гэтай,
Спапяліўшай
І скатаваўшай паўсвета?
Што зрабіць,
Каб адчула яна сваю долю,
Так зрабіць —
Каб мяне мая маці
Не папракала ніколі!
Дагаралі ў Берліне
Апошнія Гітлера танкі,
На Радзіму
З фашысцкіх астрогаў
Ішлі паланянкі.
З казематаў глухіх
Люд выходзіў змарнелы, суровы,
І здзівіўся я, ўчуўшы
Між вязняў нямецкую мову.
Я здзівіўся, бо думаў,
Тугою і крыўдай знявечаны,
Што на свеце
Адна —
Са звярынаю пашчай —
Нямеччына.
А прад мною ўставала
Другая краіна, другая...
З яркай кветкай
Ка мне
Цераз плошчу
Дзяўчынка кульгае,
Падае* сваю кветку,
Глядзіць, нібы роднаму, ў вочы,
— Сірата... Расстралялі эсэсаўцы
бацьку...—
Сказаў мне рабочы.
Ён паказвае мне
Свае пасівелыя скроні
І адзнакі турэмныя —
Выпаленыя далоні.
І я сэрцам адчуў:
Яму шчасця не трэба другога —
Толькі б вечна, як сонца,
Ззяла мая перамога,
Уставала над светам,
Асвятляла шляхі яго вечныя.
Так
Другая, сапраўдная,
Сустрэла мяне
Нямеччына.
Я падаў ёй руку
І паслаў ліст салдацкі дадому:
«Не зрабіў я тут, маці,
Апроч ворагаў, крыўды нікому.
Даў руку я на дружбу
Германіі новай
Давеку».
І прыйшоў мне адказ:
— Будзь, сынок,
Як і быў —
Чалавекам...
Колькі год
Прамінула з той слаўнае даты,
Мы крыху пастарэлі,
Былыя салдаты.
Але сэрцы салдацкія —
Сэрцы ўсё тыя ж!
Помнім
Грозныя,
Цяжкія
Дні баявыя,
Помнім,
Як уручалі
На шчасце мы права
Дзецям, сем’ям, народам
І цэлым дзяржавам.
І нікому
Ў жыцці сваім мы не дазволім
Спапяляць
Нашы сэрцы
Трывогай і болем.
Дружбу нашу,
Здабытую ў бітвах грымотных,
Зробім вечнай,
Магутнай —
Для славы народнай.
Ведай гэта, зямля,
Упрыгожаная, маладая,
Ведай кожнае сэрца,
Што ясна ў любві расцвітае.
Ўсім народам, краям
Шлю сягоння ад сэрца вітанне я.
І табе —
Сярод іншых —
Маладая Германія!
1955