І вось я зноў у тыя сцены
Прыйшоў,
дзе родны ёсць парог...
Дзе голас добры, летуценны
Маленства ціхае сцярог...
Ручнік, іконка, шчэпцік мяты,—
Усё, як колісь, на куце.
А вунь і працаўнік зацяты,—
Мярэжку павучок пляце.
Усё ён лесвічку майструе
Да столі, да сваіх нябёс,—
Парвуць старую —
пагаруе
Ды склеіць новую са слёз...
Аб ногі трэцца котка мілы,
Мурлыка, даўні мой сябрук.
А вунь і пеўнік шызакрылы
У хату скочыў,
просіць з рук
Якога-небудзь пачастунку,
Крупінак нейкіх ці зярнят...
Прыліп да шыб сталетнік стрункі,—
Вазоны — нібы ў іх парад...
Няйначай кветнік цэлы ў хаце —
Нат ружам тут — ані бяды...
А дзе ж сама ты зараз, маці,
Чаму не стрэла як заўжды?
Ды вось яна,— дарма трывога! —
Бяжыць, спяшаецца яна.
«А сыначку!» — крычыць з парога.
І бачу: маці не адна...
Як і раней,— свае, не хтосьці,
Чужых ніколі тут няма,
Прыйшлі за ёй, вітаюць госця
Суседкі — цэлая гурма...
І вось ужо шуміць застолле,
Як спаконвек, ва ўсе часы,
Бяседа чуйная прывольна
Прабуе дружна галасы.
Да дна асушаны кілішкі,
І звоніць песняў звонкі лад,—
Бо ў песнях —
хто калі быў лішні?
Хто дасць,
каб спеў пайшоў на спад
Зялёная вішня
З-пад кораня выйшла.
Не аддай мяне, мама,
Дзе я не прывышна.
Я выйду да долу
Дый крыкну дадому:
Вары, мама, вячэру
Дый на маю долю.
Варыла, варыла
Ці многа, ці трошкі.
Няма табе, доню,
Ні міскі, ні ложкі.
Я міску разбіла,
Я ложку зламіла,
Ідзі туды, доню,
Дзе лета рабіла...
Ты думаеш, мама,
Што я тут паную,
Прыйдзі падзівіся,
Як я тут гарую.
Ты думала, мама,
Што я тута скачу,
З-за дробных з-за слёзак
Я свету не бачу.
Успомні мяне, мама,
Хоць раз у аўторак,
А я цябе, мама,
На дзень разоў сорак.
Ты ўспомні мяне, мама,
Хоць раз у суботу,
А я цябе, мама,
Йдучы на работу.
Ты ўспомні мяне, мама,
Хоць раз у нядзелю.
А я цябе, мама,
Сцелючы пасцелю...
Зялёная вішня
З-пад кораня выйшла,
Не аддай мяне, мама,
Дзе я не прывышна...
— А вой, як сумна загулі мы,
Хіба не можам весялей?
Ты маладзейшая, Куліна,
Вядзі далей спявацкі рэй!..
Куліна доўга не трывала,
Ахвотна, шчыра пачала.
І ўміг — як бы таго чакала —
Паўстала песня з-за стала:
Ой біла ж мяне маці
Бярозавым прутам.
Каб я не гуляла
З маладым рэкрутам.
А я ўсё гуляла,
Пакуль пеўні пелі.
На дзверы воду ліла,
Каб жа не рыпелі.
На дзверы воду ліла,
На пальцах хадзіла,
Каб маці не чула
Ды мяне не біла...
— Ну во, азвалася вясёлай!—
Сама Куліна сее смех.—
Як завялі якое кола...
Ох, грэх мне, любкі, ці не грэх,
А ногі скокаў так і просяць,
Нібы іх чэрці зараз носяць!
Ох, ох, п’ю за трох,
Не хачу я за парог!
Іграй, скамарох,
На сачыўку, на гарох!
Я сачыўку змалачу,
Скамароху заплачу,
Заплачу, заплачу,
Заскачу, што захачу!
І так нагамі маладымі
Сыпнула проста за сталом,
Што падалося: ўсіх падыме,
Ўсё зараз пойдзе хадыром.
Але ўтрымаліся жанчыны,
Спакусу смехам адбылі.
І згодна, зладжана
з Кулінай
Далей спяванку павялі.
Ой, краса завяне,
Шчасце не падмане.
Не радзіся красны,
А радзіся шчасны.
Не радзіся красны,
А ні ў дні, ні ў ночцы.
А радзіся ў шчаснай
Матчынай сарочцы.
Шуміць застолле ўцехай поўнай,
Ніхто ад згоды не ўбаку...
А я з адданасцю сыноўняй
Цалую любую руку.
О маці добрая мая ты,
Мой непаўторны, добры лёс!
Чым жыў бы я без гэтай хаты,
Без серабра вось гэтых кос!
Без воч тваіх, задумных, чыстых,
Без іх чароўнай цеплыні!
Без спевак гэтых
галасістых,
Што слухаў і ў маленства дні,
Без успамінаў незабыўных,
Якія так хвалююць тут
І сэрца поўняць дзівам дзіўным —
Святлом, што тоіць родны кут!..
Гляджу на шчырасць твараў ясных
І думаю — амаль услых
Аб харастве дарог сваіх,
Што са сцяжын усіх, сцяжынак
Сюды прыводзяць на спачынак,
Дзе сонца роднае і зоры,
А лёс заўсёды радасць дорыць:
— Не радзіся красны!..
А радзіся шчасны!..
Ой, краса завяне,
Шчасце ж не падмане!
1984