Прыйшоў аднойчы малады хлопец да шаўца ў чаляднікі наймацца.
- Багата вас тут такіх ходзіць, - кажа майстар. - На словах шаўцы хоць куды, а як да справы дойдзе, нічога не ўмееце.
- Выпрабуй мяне, - просіцца хлопец.
- Добра, - згадзіўся шавец, - паглядзім, ці ўмееш ты боты шыць.
Пашыў хлопец боты - любата. Зарадаваўся майстар і кажа:
- Работа ў цябе спорна ідзе.
Ударылі па руках, і наняў шавец хлопца ў чаляднікі.
Вечарам паказаў яму майстар каморку пад самым дахам, дзе той будзе жыць. Зайшоў чаляднік у каморку і за сабой дзверы замкнуў. Узяла шаўца цікаўнасць, пачаў ён у замочную шчыліну падглядваць. І бачыць - апусціўся хлопец на калені, пакланіўся і кажа:
- Ну, Божа, скажаш нарэшце, колькі мне яшчэ маліцца? Малюся, малюся, а ўсё няма толку. Ніяк у цябе дзевяноста дзевяць гульдэнаў не выпрасіць!
Сказаў, падняўся з падлогі і спаць лёг, майстар да сябе пайшоў.
На другі вечар падгледзеў шавец зноў, як чаляднік на каленях стаіць, кланяецца, з Богам гутарыць.
- Ну, Божа, скажаш нарэшце, калі я ад цябе сто гульдэнаў атрымаю?!
Вырашыў шавец над хлопцам пажартаваць. Залез ён на другі дзень на дах і прабіў дзірку акурат у каморку, дзе чаляднік жыў. Вечарам зноў чуе, як чаляднік у Бога грошай просіць. Узяў тады майстар кашалёк, вышыты жэмчугам, палажыў туды дзевяноста дзевяць гульдэнаў і апусціў яго ў дзірку. Упаў кашалёк на падлогу, а чаляднік і кажа:
- Паглядзім, што там упала. Можа, гэта Гасподзь Бог расшчодрыўся?
Узяў ён кашалёк, адкрыў яго, пачаў грошы лічыць. Налічыў дзевяноста дзевяць гульдэнаў і бурчыць:
- Эх! Хаця ты і Гасподзь Бог, аднак несумленны, прасіў я ў цябе сотню гульдэнаў, а ты мне ўсяго дзевяноста дзевяць паслаў. Зрэшты, кашалёк гульдэна каштуе, так што мы квіты.
Шавец усю ноч не спаў: цікаўнасць яго брала - што чаляднік будзе рабіць?
Чаляднік засеў з раніцы за работу, боты шые, спявае, насвіствае. Пра грошы не ўспамінае. Крыўдна стала майстру, не вытрымаў ён і кажа:
- Атрымаў ты ўчора вечарам дзевяноста дзевяць гульдэнаў? Ды яшчэ кашалёк, вышыты жэмчугам?
- Праўда! - адказвае чаляднік.
- Ведаеш, адкуль гэтыя грошы?
- Ведаю, ад Пана Бога!
- Зусім не! - кажа шавец. - Грошы гэтыя ад мяне. Аддай іх зараз жа назад.
- Яшчэ чаго! - усміхнуўся чаляднік. - Я Богу маліўся, грошы выпрошваў, вось яны з неба і зваліліся.
- Аддавай грошы! - кіпіць майстар.
- Нізашто! - усміхаецца хлопец.
- Я на цябе ў суд падам! - гразіцца гаспадар.
- Ну, напалохаў! - смяецца чаляднік.
Майстар і напраўду ў суд пайшоў і змовіўся з судзейскімі чалядніка свайго да галечы давесці.
Паклікалі хлопца ў суд. Падышоў ён да страпчага і пытаецца:
- Можа, ведаеш які сродак, каб кашалёк у мяне застаўся?
- Калі перападзе і мне, дам добрую раду! - адказвае страпчы.
- Добра! - абяцае хлопец.
Страпчы быў хітрун. Ведаў ён, што майстар і судзейскія ў змове, і вырашыў з хлопца пасмяяцца.
- Пачне цябе суддзя распытваць, - кажа ён яму, - а ты ведай сабе пасвіствай ды правай рукой вусы пагладжвай!
Чаляднік раду запомніў. Паклікалі хлопца ў залу, і суддзя ў яго пытаецца:
- Атрымаў ты кашалёк, вышыты жэмчугам, і дзевяноста дзевяць гульдэнаў?
Хлопец у адказ толькі пасвіствае ды правай рукой вусы пагладжвае.
Валтузіўся з ім суддзя, валтузіўся, ды ўсё дарэмна. Стаміўся ён і кажа:
- Відаць, гэты чаляднік дурнаваты. Нічога з ім не зробіш. - І як крыкне на яго: - Выбірайся адсюль!
Не прымусіў чаляднік гэтыя словы двойчы паўтараць і выскачыў з залы. А за дзвярыма яго ўжо круцель страпчы даганяе. Ён і сам не чакаў, што чалядніку пашанцуе, але вырашыў за сваю раду грошы атрымаць.
- З цябе мне палавіна належыць!
Чаляднік у адказ толькі пасвіствае ды вусы правай рукой пагладжвае.
- Ах ты, шэльма! - закрычаў сярдзіта страпчы. - Я табе пакажу!
Але хлопца ўжо і след прастыў. Ідзе, радуецца. Спрытна ж ён двух махляроў вакол пальца абвёў!