epub
 
падключыць
слоўнікі

Максім Багдановіч

Страцім-лебедзь

Не анёл у трубу уструбіў -

З хмары бог старому Ною гаварыў:

"Поўна з краем чаша гневу майго

На людскія грахі ды бясчыннасці.

Вось надойдзе часіна суворая.

Лінуць з неба залівы бязмерныя

I абмыюць ад бруду смуроднага

Ўсю зямлю яны, белы-вольны свет".

 

Пачынаў тут Ной будаваць каўчэг

З таго дзерава ліванскага.

Ўшыркі гэтаму каўчэгу - сто лакцёў,

А ўдаўжкі - болей тысячы.

Ды узяў туды Ной і птах і звяроў,

Каб не звёўся іх род з зямлі.

Ды не плыў к яму з мора сіняга

Страцім-лебедзь - горды, моцны птах.

Яго звычаі - арліныя,

Яго ўцехі - сакаліныя;

Пер'і-пер'ечкі бялеюцца

Ды на золку агнявеюцца.

У яго ў крыле - трыста тры пяра:

Узмахне крылом - быццам бор шуміць,

Узмахне другім - што мяцель гудзіць.

Як учнуць дажджы, - пацякла вада,

Разлілася горш ад павадка.

Затапіла ўсе лугі-лагі,

Ўсе лугі-лагі, ўсе лясы-бары;

Уздымаецца вышэй ад гор.

Птахі ў небе стаяй лётаюць,

Енчаць жаласна, ад нуды крычаць,

Выглядаюць стуль прытулачку.

А па ўсёй зямлі толькі хвалі б'юць,

Толькі хвалі б'юць белай пенаю.

Ды па іх дужы, смелы плавае

Страцім-лебедзь - горды, моцны птах.

Узмахне крылом - быццам бор шуміць,

Узмахне другім - як мяцель гудзіць.

I населі тут на лебедзя

Птахі дробныя ўсёй стаяю.

Лебедзь з сілы выбіваецца,

Птушкі ажна усцяшаюцца.

Дзень ён плавае, другі-трэці дзень,

На чацвёрты стаў прасіць-маліць:

"Вы ўзляціце хоць на час які,

Выбіваюся з астатніх сіл.

Дайце вы грудзям, гэй, вальней ўздыхнуць!

Дайце вы крылам, гэй, шырэй ўзмахнуць!"

Не паслухалі птахі лебедзя.

Пацямнела у яго ў вачах,

Крыллі ўрэшце надламаліся,

Галава ў ваду апусцілася.

I пайшоў на дно мора сіняга

Страцім-лебедзь - моцны, горды птах.

 

Ад усіх цяпер патомкі ёсць,

Ды няма адных - Страцімавых.


1916

Тэкст падаецца паводле выдання: Багдановіч, М. Поўны збор твораў : У 3 т. / [Рэдкал.: В.В.Зуёнак,В.А.Каваленка,А.А.Лойка i інш.]. - Мн. : Бел.навука. Т.1. - 2001. - 752с.