На званіцах
З паўвека паглухлі званы.
Я даўно ўжо забыўся б,
Як звоняць яны,
Каб не рэха з вайны...
Узлятаюць угору,
Спадаюць далоў
Гукі,
горам у медзь спрасаваныя.
З папялішчаў,
З гарышчаў,
Паўзверх каміноў,
Абгараючы,
звоніць рука спрацаваная.
Дружа,
Гэта — Хатынь...
Сэрца,
Помні
І не астынь!
Пад неба цёплай апонаю
Гай — аж зіхціць! — бярозавы,
Ды ўпотай хусткай зялёнай
Змахвае з веек слёзы.
Ідуць здалёку вандроўнікі,
Адзін аднаго пытае:
Чаму б, у вясновай поўні,
Плакаць такому гаю?
Таго ж, дзівакі, не ведаюць:
Коцяцца кроплі долу,
Бо разам зімуюць і летуюць
Бярозы
і
ўдовы.
Дрэвы поруч з жанчынамі,
Пакрыўджанымі на долю:
Яны пасадзілі гай салаўіны,
Мужоў не прыждаўшы дома.
З іх кожны — у шлях развіўся,
Зрабіўся сцягам барвістым —
Быў камуністам
Ці не быў камуністам.
І ўдоўкі саджалі некаму —
Свайму і чыймусьці —
помнік.
Хай, белы, стаіць над рэкамі,
Адводзіць маланак промні.
А скончылі —
скорам рэзалі
На ўсіх, як у час памінак.
...Кранала плечы бярэзіна,
Нібыта рукой, галінай.
Як тыя жанкі, згасаючы,
Развітваюцца з жывымі,
Разносяць вятры, гайсаючы,
Гаю вечнае імя.
Ён, срэбны, ідзе пагоркамі
Не страш — устоіць, няпудкі.
Збройная мая Хатынь,
Белая мая Хатынь —
Беразак удоў
пад Навагрудкам.
Палямі жытнымі,
Барамі густымі
Сляды зараслі
І, здаецца, астылі.
А зерне пшаніцы,
А жменю брусніцаў
Рассып на далоні,
І звон забруіцца.
У ліпеньскай спёцы
І ў студзеньскай стыні
Зазвоніць Хатынь,
Адгукнуцца Хатыні
І Лідзіцэ попел,
І скаргі Дахау...
Кроў чалавечая
Не высыхае.
Са спаленых сэрцаў
Сцякае цуркамі,
Брусніцамі спее
І звоніць званамі.
1974