Сёння Рома прачнуўся з першымі сонечнымі промнямі. Спехам паснедаў і пайшоў у школу на гадзіну раней звычайнага.
Школа знаходзіцца ў суседняй вёсцы, за тры кіламетры. Але ўжо на паўдарозе Рома завярнуў убок, па віхлястай сцяжынцы, якая вяла да лесу.
У лесе было пуста і няўтульна: галасістыя званочкі жаўранкаў засталіся там, над полем. Вясна толькі паспела прагнаць снег і падсушыць зямлю. Зеляніна яшчэ хавалася ў набрынялых, гатовых вось-вось лопнуць пупышках, а ігольчатыя травінкі набіраліся сілы пад мінулагоднім лісцем.
Рома ўважліва прыглядаўся да арэшніку, зазіраў пад прысадзістыя елачкі, але ўсё было дарэмна. Тое, што ён шукаў, што прывяло яго сюды ў гэты ранішні час, не траплялася на вочы. Яго кірпаносы, з дробнымі вяснушкамі ля шэрых вачэй твар заружавеўся трывожнай заклапочанасцю. І ён упарта працягваў шныпарыць сярод зарасніку.
Спачатку Рома нават разгубіўся. На сонечным грудку пад кустом арэшніку стаялі сінявокія пралескі. Іх было многа, нібы хто са жмені сыпануў. Яны толькі што прачнуліся і пад першымі промнямі сонца ў дрымотнай млявасці пацягваліся і жмурыліся. Іскрыстыя расінкі, прыляпіўшыся да кволых светла-блакітных пялёсткаў, ігралі на сонцы вясёлымі бурштынчыкамі.
Рома асцярожна ля самай зямлі адшчыкваў тоненькія цыбатыя сцяблінкі пралесак, складваючы кветкі адна да адной. Яго губы ледзь чутна шапталі: «Будзьце, вочкі, як пралескі, сіненькія...»
Букецік атрымаўся зграбны і прыгожы. Хуценька перавязаўшы яго белай ніткай, Рома далікатна абгарнуў кветкі газетнай паперай і паклаў пакуначак у сваю пашарпаную на тасёмкавым рамяні палявую сумку. Больш ён не затрымліваўся ў лесе ні адной хвіліны.
Расчырванелы і задыханы, Рома ўскочыў у клас. Яму пашанцавала. Быў урок фізікі, а Сцяпан Іванавіч, якога ўсе паважалі і любілі за справядлівасць і дабрату, нават не спытаўся аб прычыне яго спазнення.
Рома дастаў з сумкі сшытак, падручнік фізікі, потым адчыніў вечка парты, каб пакласці сумку, і тут яго ўвагу прыцягнула нейкая паперка, што ляжала ў парце.
Лісток у простую лінейку быў складзены акуратным прамавугольнікам. Рома памкнуўся скамячыць яго, як на другім баку заўважыў дзве літары, выведзеныя чырвоным алоўкам: Р. Д. «Значыць, мне, Раману Данілюку»,— адразу ж здагадаўся ён.
Рома і раней атрымліваў розныя запіскі ад сваіх сябрукоў: ці на кантрольнай з просьбай выручыць з бяды, ці яшчэ па якой-небудзь справе, калі хто не мог дачакацца канца ўрока. Таму папяровы прамавугольнік Рома разгарнуў без асаблівай зацікаўленасці.
Пасярод лістка стаялі друкаваныя літары, нешта накшталт арыфметычнага прыкладу: Р+Л=К... Ён яшчэ раз прабег запіску вачыма — і нічога не зразумеў. «Што гэта за рэбус?»
І раптам яму зрабілася горача. Рома адчуў, як вушы яго наліліся пякучым полымем нечаканай сарамлівасці. Ён спалохана заціснуў запіску ў руцэ, баючыся паварушыцца. Рому здавалася, што цяпер за ім сочыць увесь клас. Мабыць, толькі цяпер ён зразумеў усю нязручнасць першай парты: заўсёды сядзіш навідавоку — ні табе павярнуцца, ні табе словам перакінуцца... А тут гэтая бяскрыўдная на першы погляд запіска...
Так, сумнення не магло быць: пад літарамі Р і Л значыліся імёны: Рома і Люся. А паміж імі стаяў маленькі яхідны значок плюс.
Магчыма, у другі раз гэта запіска так не ўзрушыла б Рому. Але ж сёння зусім іншая справа...
Люся — Ромава аднакласніца, смяшлівая, з каштанавай касой і сінімі вачыма дзяўчынка. Калі яе звонкі голас гучыць са школьнай сцэны, слухачы сядзяць, быццам заварожаныя, а потым па некалькі разоў выклікаюць Люсю Вяршкову на «біс».
Рома вучыцца з Люсяй чацвёрты год. Яны прыйшлі ў чацвёрты клас Залескай васьмігодкі з розных вёсак. Яму таксама падабаюцца яе спевы, і ён да пякучага болю ў далонях заўсёды апладзіруе ёй на канцэртах.
Аднойчы Рома злавіў сябе на думцы, што яму становіцца сумна, калі ў класе няма Люсі, што ён спяшаецца ў школу, каб хутчэй убачыць яе...
Але гэта было Ромавай таямніцаю, аб ёй ніхто не ведаў, ён засцерагаў яе ад нядобрых зласлівых вачэй.
...І вось — запіска, нібы стрэл, нечаканы і аглушальны. А ў сумцы ляжыць букецік сінявокіх пралесак. Сёння ў Люсі Вяршковай дзень нараджэння. І па традыцыі аднакласнікі збіраліся віншаваць імянінніцу: паштоўкі, кнігі са святочнымі надпісамі. А Рома вырашыў паднесці букецік першых вясновых кветак, якіх сёлета з-за позняга прыходу цёплых, сонечных дзён яшчэ ніхто не бачыў.
Тое, што паўгадзіны назад было для Ромы простым і звычайным,— ён уяўляў, як разам з іншымі падарункамі аднакласнікаў уручае букецік Люсі,— цяпер стала для яго неадольнай перашкодай. Сарамлівая разгубленасць пазбавіла Рому ўсялякай рашучасці. Ён ледзь дачакаўся званка, каб хутчэй вышмыгнуць з класа, нават не глянуўшы туды, на перадапошнюю парту, дзе сядзела Люся. Бо на першым перапынку сямікласнікі дамовіліся віншаваць імянінніцу...
Завярнуўшы за вугал школы, Рома з нейкай асаблівай злосцю парваў на дробныя кавалачкі ядавітую запіску. Але гэта не прынесла яму супакаення. Ён паблукаў па двары, пакрыўджаны і раззлаваны. Потым пайшоў у школьны сад, прыхінуўся спіной да высокай таполі і пачаў назіраць за шпакамі, якія абжывалі новыя домікі. Ім было весела і сонечна. Яны на ўсе лады выводзілі самыя дзівосныя мелодыі: заліваліся, цокалі, высвіствалі, буркаталі.
Тут яго знайшла Люся.
— Ты чаму збег?
Ён аж падскочыў ад нечаканасці, рассмяшыўшы яе сваёй палахлівасцю. Рома адступіў ад таполі крокі з два і разгублена азірнуўся па баках, нібы выглядваючы, куды б гэта спрытней сігануць.
— Ну і баязлівец жа ты! — яна так і залілася ад смеху, у яе быў цудоўны настрой, настрой імянінніцы.— А я шукала цябе. І што ты тут робіш?
Рома нарэшце асмеліўся глянуць на Люсю. І проста перад сабой ён убачыў сінія-сінія, быццам пралескі, іскрыстыя вочы — і адразу ж адвёў позірк убок.
— Во-ось, за шпакамі назіраю,— з няўпэўненасцю адказаў ён.
Яна была так узрушана, што не заўважыла яго панурага погляду.
— А я прыйшла падзякаваць табе за вершы. Яны мне вельмі спадабаліся. Ну і складна ж у цябе атрымліваецца! — пахваліла яна Рому.
Пахвала прымусіла яго яшчэ больш пачырванець. Вершы, аб якіх казала Люся, ён склаў учора для віншавальных паштовак. У Ромы да гэтага ёсць здольнасці, два яго вершы нават у дзіцячай газеце надрукавалі. І калі ў класе надаралася якая-небудзь урачыстасць, тут ужо без свайго паэта не абыходзілася.
Раптам Люся пасур’ёзнела, агледзелася і ціха сказала:
— А я сёння ў парце запіску знайшла,— і паказала акуратны прамавугольнік з паперы ў простую лінейку.
Рома прачытаў запіску. Замест літар стаялі словы: Люся+Рома...
— І хто гэта напісаў? — яна запытальна глядзела на яго.
— Мне такую запіску таксама падкінулі,— нарэшце прамовіў Рома.
— І табе? — Люся пырснула смехам.
— А што тут смешнага? — зусім сумеўся ён.
— Дык вось яно што! — немаведама чаго радавалася яна.— Таму ты і з класа збег?
Нарэшце яна перастала смяяцца і загаварыла сур’ёзна:
— Такім толькі папусціся — праходу не дадуць. І няма чаго з-за нейкай запіскі хвалявацца.
Яе голас гучаў супакойваюча, і Рома адчуў сябе крыху вальней.
— А за вершы яшчэ раз дзякуй! — сказала Люся і пабегла да школы, бо там ужо прызыўна заліваўся званок.
На другім уроку Рома мала-памалу ачомаўся. Размова з Люсяй падбадзёрыла яго, прымусіла задумацца: можа, праўду сказала яна, можа, дарэмна ён так перажывае?..
Побач, нібы здань, блукала яшчэ адно неадступнае пытанне: хто аўтар запіскі? Але западозрыць каго-небудзь з аднакласнікаў Рома не мог...
«А што, калі?» — і тут Рома адважыўся. Гэта рашэнне прыйшло да яго радаснай нечаканасцю.
«Пабачым, што ты цяпер напішаш!» — Рома нарэшце асмеліўся ўзняць галаву і азірнуцца туды, дзе сядзела Люся. Потым яго пераможны позірк прабег па ўсіх радах, нібы адшукваў таго, невядомага...
І як толькі празвінеў званок і настаўніца англійскай мовы выйшла з класа, Рома рашуча дастаў з сумкі свой пакуначак. Ён разгарнуў паперу, дзьмухнуў на букецік раз, другі. Пялёсткі пралесак уздрыгнулі, ажылі, нібы ў прадчуванні чагосьці хвалюючага...
Рома падышоў да Люсі і смела працягнуў ёй букецік.
— Вось... Віншую з днём нараджэння! — сказаў, быццам упершыню з высокага трампліна скокнуў...
Люся так і зардзелася, радасная, разгубленая:
— Дзякую, Рома! Якія прыгожыя!
Вакол успыхнулі дружныя воплескі, узняўся шум і гам, як пры самай незвычайнай падзеі.
Рома ўсё ж не вытрымаў: ён крута павярнуўся і шпарка, ледзь не подбегам, кінуўся да дзвярэй.
І толькі на сонечным школьным двары, нібы вынырнуўшы з рачной глыбіні, Рома з палёгкай уздыхнуў. Цяпер яму было ўсё роўна: будзе другая запіска ці не.