З рускай — М. Някрасава
На людзей нападаць, забіваць не хадзіў,
Не хадзіў, куды ночкай ідуць цемнякі;
Праз дзяўчыну-красу я свой век загубіў,
Згінуў з ласкі паненкі, шляхоцкай дачкі.
Працаваў я у садзе у панскім вясной.
Вот раз неяк зграбаю сучкі ды пяю,
Глядзь, дачка майго пана стаіць прада мной,
Глядзіць зорка ды слухае песню маю.
Агароднік дасціпны, бадзяўся я шмат,
Па дварах і па местах багатых бываў,
І нагледзеўся там шмат прыгожых дзяўчат,
А такой жа ні разу нідзе не спаткаў.
Бровы чорныя, стройна, аздобна была.
Стала жудка, я песні сваёй не дапеў.
А яна? Што ж яна? Пастаяла, пайшла;
Я ж за ёю услед, як шалёны, глядзеў.
Чуў не раз на сяле ад сваіх маладзіц,
Што і сам я прыгож, на пагляд не брыдкі;
Як той сокал, гляджу, круглаліц, белаліц,
Валасы, нібы лён, а сам стройны такі.
Разыгралася сэрца з вясёлай душой,
Ды як глянуў я тут на пакоі яе,
Засвістаў і махнуў маладзецкай рукой,
Дый хутчэй за мужыцкія думы свае.
А прыходзіла ж часта яна з той пары
Пагуляць, паглядзець на работу маю,
І смяецца са мной, і крычыць: гавары,
Чаму так пасмутнеў і чаму не пяю.
Я ж маўчу; ад чаго смуцен стаў — не кажу;
Вочы толькі спушчу, каб не бачыць, не чуць.
«Пазволь, яблынку я за цябе пасаджу,
Ты ўмарыўся, пара, знаць, табе аддыхнуць».
— Што ж такое, паненка, вазьмі, на, паўчысь.
Памажы мужыку, папрацуй крыху й ты! —
Ды як брала рыдлёўку ў мяне, смеючысь,
Тут пярсцёнак убачыла мой залаты.
Ад пахмурнага дня вочы сталі цямней,
На губах, на шчаках разыгралася кроў...
— Што з табою, паненка? Чаму на мяне
Непрыветна глядзіш, хмурыш чорную броў? —
«Скуль узяў, скажы мне, ты пярсцёнак такі?»
— Скора будзеш старой, як усё будзеш знаць.—
«Дай мне! Я пагляджу... Незгаворны які!»
І за палец мяне ручкай беленькай хваць!..
Пацямнела ўваччу, душу кінула ў дрож;
Я даваў, не даваў ёй з пярсцёнкам руку,
Дый прыпомніў тут, знаць, што і сам я прыгож,
І, не знаю ўжо як, цмок паненку ў шчаку.
З таго часу з ёй ночак я шмат скаратаў,
Многа шчасця зазнаў, ў ясны вочы глядзеў;
Касу светлую ёй расплятаў, заплятаў,
Цалаваў, мілаваў, песні родныя пеў.
Мігам лета прайшло, ночы сталі свяжэй,
Пад дзень шэрань, мароз пад нагамі скрыпіць.
Вот раз неяк скрадаўся ў пакоі я к ей,
Аж хтось — цап! «Лаві злодзея!» — грозна крычыць.
Так злавілі мяне, на дапрос прывялі;
Я стаяў і маўчаў, гаварыць не хацеў...
Ну, красу з галавы вострай брытвай змялі,
А жалезны убор на нагах зазвінеў.
Далі розаг капу і пагналі дружка
Ад радзімай старонкі ў чужацкі краёк
На бяду і нуду. Знаць, любіць не рука
Нам, патомкам мужыцкім, ды панскіх дачок.
[1905-1907]