Іван Сініца, невысокі хударлявы мужчына гадоў пад пяцьдзесят, спяшаўся дадому. Ён прабягаў міма застыглай калоны тралейбусаў і ад душы лаяў у думках кіраўнікоў гарадскога транспарту, аварыйную службу і ўсіх вадзіцеляў, якія рвуць на паваротах электралінію. Вось жа, калі хочаш, чалавек і сёння запозніцца! І зноў будуць непрыемныя размовы з жонкай, чаму затрымаўся на рабоце, чым займаўся і гэтак далей. Учора, праўда, быў сход. А заўчора адзначалі дзень нараджэння аднаго вясёлага супрацоўніка. А трэцяга дня яшчэ нейкая трасца затрымала Сініцу пасля работы гадзін да дзесяці вечара.
Сёння Іван наважыў прыйсці своечасова. Усё ж такі Новы год трэба сустрэць з сям’ёй. Цяпер вось тэпай добрыя тры кіламетры па прыцемненых тратуарах, а там дома жонка, напэўна, ужо спакваля наліваецца злосцю...
І раптам, зусім ужо недарэчы, нос у нос сутыкнуўся з высокім сіваватым чалавекам, буйныя рысы твару якога і чырвоная, як журавіна, бародаўка ля носа былі больш чым знаёмыя.
Чамусьці, зняўшы шапку, Сініца пачціва заўсміхаўся:
— Добрага здароўечка, паважаны...
— Добрага,— ледзь нахіліў той сваю буйную галаву.
— З надыходзячым вас...
— З надыходзячым. Прабачце, а хто вы?
— Здаецца, знаёмыя,— усё яшчэ ўсміхаючыся, няпэўна адказаў Іван Сініца.
— А-а...— зморшчыў лоб мужчына, нешта ўспамінаючы.— Стары знаёмы! Як здароўе, паважаны?
Сініца паціснуў плячамі і надзеў шапку.
— Нішто сабе... Нічагусенькі.
«Як жа яго завуць, гэтага таўсцюка? — між тым думалася Івану.— І дзе мы з ім бачыліся? Мо разам служылі ў арміі? Такая ж знаёмая фізія...»
— Хударлявыя — яны цягучыя,— вёў сваё няйначай як сяміпудовы дзядзька з ружовымі шчокамі.— А нам, ладненькім, цяжкавата. Проста бяда! — ідучы паволі ў адваротным ад Іванавага дома кірунку, цягнуў таўсцяк.— Я вось не памятаю — ці ты заўсёды гэткі нямоглы быў?
— Заўсёды...
— А са страўнікам як?
— Пар-р-радак! — ляпнуў сябе па падцягнутым, як у ганчака, жываце Іван Сініца.— Здараецца, яшчэ і чарку бяру, і хоць бы што... Васіль, здаецца? — зазірнуў у вузкаватыя шчыліны вачэй Іван.
— Я? Веніямін...— і спахапіўся.— Дык, кажаш, яшчэ бярэш чарку?
— Бяру... бывае.
— Гэта ж ідэя! Тут недалёка ёсць рэстаранчык — шык-мадэрн! Пасядзім, пагаворым...
— Пасядзім! — бялеючы ад адной думкі аб рэстаранчыку, міжволі згадзіўся Іван. «Ці не ён гэта быў у сорак пятым камандзірам нашага ўзвода? Гэта ж мы тады, здаецца, пад Варшавай стаялі»,— дробненька грукаючы па тратуары чаравікамі, падбітымі жалезкамі, сіліўся нешта прыгадаць Сініца. У левай руцэ, якую ён трымаў у кішэні шэрага паліто, аж замакрэла сціснутая ў кулаку пяцёрка, зусім новенькая, дадзеная раніцою жонкай дзеля таго, каб ён, Іван, у абедзенны перапынак збегаў на пошту ды заплаціў за тэлефон і асвятленне. «Не пушчу! Не выслізнеш, галубка, прынясу дадому жывенькую, дарма што забыўся занесці на пошту...» — як малітву, паўтараў у думках Сініца, адчуваючы ўжо млявасць у нагах.
У рэстаране было пуста, хоць на многіх століках красаваліся батарэі розных бутэлек.
Не паспелі яны сесці, як падляцела спрытнае стварэнне ў палатнянай кароне і лагодненька спытала:
— Што закажам?
Сініца зірнуў на таўсцюка, шмыгануў носам і недаўменна паціснуў плячыма.
— Нам для старой і моцнай дружбы — адпаведнае, каб моцнае! — пацёр руку аб руку Веніямін.
— Пяць зорачак — старое і моцнае! — здагадалася афіцыянтка і задаволена засмяялася. І тады засмяяліся ўсе разам. Сініца дробненька, ціхенька, як вінаваты, а таўсцюк басавіта, гучна, бы ў трубу.
Пасля трэцяй чаркі языкі развязаліся, і, як гэта заўсёды ў такіх выпадках бывае, кожны пачаў хваліцца сваім.
— А жонка мая, Кацька, яшчэ таўсцейшая! — грыз парасяціну з хрэнам Веніямін.— Мажная... Тваю, здаецца, Верай зваць, Верачкай, га?
— Нінай... Нінончык,— скуб курыную ножку Сініца.— І двое дзетак у мяне, дачушкі...
— А... а ў мяне сыны. Арлы — во! — паказаў вялікі, бліскучы ад тлушчу палец Веніямін.— Пажэнім на тваіх дочках — і справе канец, га? Хочаш? Я гэта магу — пажаніць, разжаніць... Я... я ўсё магу...
— Пажэ-э-энім! — Сініца расчуліўся, тыцнуўся носам у талерку з шашлыком і ўсклікнуў: — Афіца-анка! Яшчэ пастой... Па сто, я хацеў сказаць. Плачу-у!
А пачулася, быццам ён сказаў: «Плачу!» Скамечаная пяцёрка паляцела на стол...
Калі іх папярэдзілі, што трэба сядзець крыху цішэй, Веніямін растлумачыў:
— Браточкі! Мы ж, можа, дваццаць гадоў не бачыліся. А можа, і болей, хто яго ведае...
— Франтавыя сябры! — на вельмі высокай ноце дадаў Сініца і заспяваў: — Рэ-эдка, ся-а-абры, нам су-у-устрэ-эцца даво-о-одзіцца...
Іх пакінулі ў спакоі. Пасля ўжо, калі ішлі па вуліцы ў абдымку, Веніямін, ікаючы, сказаў:
— А, ведаеш, дружа, што я табе скажу...
— Не ведаю,— матнуў галавою Іван.— А што?
— Я на фронце ніколі і не быў — от!
— Не быў?
— Не быў...
— Дык дзе ж мы бачыліся? — узняў на таварыша асалавелыя вочы Сініца.
— Як дзе? У Хабараўску... Там і бачыліся... Дзе яшчэ... Я там, дружа, усё жыццё...
— А я, колькі жыву, ніколі ў Хабараўску не быў! — аж спыніўся ад нечаканасці Іван.— Я ўсю вайну прайшоў пехацінцам, а пасля вось тут, у сваім горадзе, і жыву. Дом наш недалёка ўжо. Ву-унь, дзе вялізная гарадская цырульня. Дык над ёю...
— Як ты сказаў? — схапіў яго за каўнер таўсцяк і падцягнуў блізка да сябе.— Над цырульняй жывеш?
— Ага...
— А сёння раніцой у сваёй цырульні галіўся?
— Галіўся.
— Дык мы... мы там і бачыліся, сядзелі насупраць адзін аднаго, у люстэркі глядзеліся. Сябры, называецца...
Гадзіннік на гарадской вежы ўжо адлічваў апошнія хвіліны старога года...
1973