Дзед сядзеў разважаў:
я амаль што дажаў сваё поле,
Поле лёсу свайго,
даўжынёй, шырынёй у жыццё,
На якім арытміяй падзей
прарасла мая доля,
Ўсё я бачыў на ім —
каласы і быльнёг, і асцё...
________
Хоць прыемна яму
бачыць поле прыбраным і зжатым,
Азірнуцца няпроста
без лёгкага суму туды,
Дзе на полі жыцця,
ён у сіле нястомнай —
Араты,
Сейбіт будучыні,
Сейбіт мэтаў і спраў —
Малады.
Азірнуцца няпроста...
І ўсё ж, без агляду былога,
Немагчыма было б
без памылак наперад ісці.
Недарэмна ж сцвярджаюць,
што мала спадзеву на Бога,
Калі сам не руплівы —
пусці-павалюся ў жыцці.
А ў далёкім былым —
ўсё было, край праблем непачаты,
І салодка,
І горка,
І весела,
Й сумна было.
Так спрадвеку вядзецца —
жыццё — не адны толькі святы,
І начам саступае, што ні раз,
нават сонца святло.
*
А ў вайну назаўсёды
ледзь не знікла святло пад няволяй,
І стагнала зямля
у жахлівыя тыя часы,
І счарнела ад гора
Радзімы і ўласнае поле,
І знішчаліся лёсы,
нібыта ў агні каласы.
Дзед, не толькі вайну,
а й сябе на вайне той успомніў,
Як на ворага — грудзі у грудзі хадзіў,
лік згубіўшы баям,
Як паранены быў,
і ў палоне ужо апрытомнеў,
Як пасля перамогі вярнуўся
у свой родны бедлам.
Тут для ўладаў ён стаў
і чужы, й нежаданы,
Стаў ён пасынкам між,
як і сам, гераічных сыноў,
Быў асуджаны ён і,
як здраднік Радзімы, сасланы,
Хаця поле Радзімы
прыняло і ягоную кроў.
А вярнуўшыся зноў,
жыў сумленна, ды з плямай ў анкеце,
Хтосьці верыў яму,
хтосьці хмыкаў услед спадцішка.
Ганарыцца працягвалі ім
толькі жонка і дзеці,
Мацавалі нязломленасць
Франтавіка.
*
Улягліся нарэшце ў той час
рэпрэсіўныя хвалі.
Дзед успомніў,
як горкая радасць душу апякла —
Апраўдалі яго,
Рэабілітавалі,
Хоць за ім не было
Ні злачынства,
Ні здрады,
Ні зла.
Атрымаў ад дзяржавы
Ў бочку дзёгцю
сваю лыжку мёду,
Справядліва,
Хаця са спазненнем, на жаль.
Адшукалі ў архівах затым
і яго ўзнагароды —
«Ордэн Славы» спачатку,
А з ім — «За адвагу» медаль...
Вось, здавалася б, цуд,
можна жыць
бесклапотна штодзённа,
Але радасць яго
заручоная з болем усё ж.
Хтось віншуе яго,
нехта зыркае ўслед падазрона,
Падазронасць, яна
раніць сэрца балюча, як нож.
Дзед упэўнены быў,
што з абранай дарогі не зверне —
І нястомна, і мужна,
ён вёў з непатрэбшчынай бой.
Ён на полі жыцця
сеяў вечнага, добрага зерне,
Ён жыццём даказаў,
што ён чысты прад Богам,
людзьмі і сабой.
*
Дзед усё разумеў,
што яго вельмі хутка не стане,
І таму ён хацеў
поле сжатае пасля сябе
Для нашчадкаў пакінуць
у найлепшым, дагледжаным стане,
Каб яно й праз гады
і другім несла плён пры сяўбе.
Давялося не мала
на ім карчаваць непатрэбы,
Кожнай справай сваёю
хацеў дасягнуць аднаго —
Каб для год ураджайных
душы жыватворная глеба
Жыццяўздыму спрыяла
і рухала ўперад яго.
Сэрца дзеда адчула
прыцішаны звон памінальны,
Ён наперад зрабіў
свой апошні няўпэўнены крок,
Ён па маці-зямлі
ледзь адолеў свой крок развітальны,
Быццам з поля жыцця
свой апошні падняў каласок.
2018