Трахім, мужчына сярэдніх гадоў, лічыў сябе чалавекам сучасным, не пазбаўленым інтэлекту і фантазіі. Ён, хоць і быў вяскоўцам, але адчуваў сябе на «ты» з камп’юратам і не блудзіў у інтэрнэтпрасторы.
І тым не менш, пастаянна скардзіўся сваім суседзям і знаёмым:
— Што гэта за жыццё? Усё вакол звычайнае, натуральнае, не раз чутае і бачанае. Хоць бы які-небудзь цуд, хоць бы нейкі дзівос ці неверагодшчына. Адна ўцеха — разгарну перад сном кніжку казак і душой суперажываю з яе героямі, вяртаюся ў маленства.
Можна нават праводзіць своеасаблівы тэст на выяўленне людзей з жывой душой: чытае сталы чалавек казкі, значыцца душа ў яго жывая. Не чытае — лепш абысці такога за вярсту. Дзяцей правяраць не трэба — ва ўсіх дзяцей душы светлыя і жывыя.
Вяскоўцы слухалі Трахіма і не з усім згаджаліся:
— Ну, не чытаю я казак! Дык што, бегчы ад мяне?
— Бегчы не трэба,— уздыхнуў Трахім.— А пашкадаваць не пашкодзіць, бо тваё маленства ў табе памерла. Старасць не рызыкуе падступацца да таго чалавека, у душы якога працягваюць гучаць галасы маленства... Вось толькі дзівосаў у сучасным жыцці ўсё менш і менш, а без іх галасы дзяцінства ў душы пачынаюць цішэць.
Аднойчы Трахім убачыў ноччу сон (а, магчыма, і не сон), быццам ля яго ложка сеў анёл і спытаўся: «Дык ты сапраўды хочаш дзівос з дзівосаў?»
— Хачу! — ускочыў з ложка Трахім і прачнуўся.
Ішоў час, але ніякіх дзівосаў не адбывалася і Трахім забыўся на сваё начное бачанне.
Наязджаючы калі-нікалі ў Мінск, ён купляў там розныя прысмакі, якія не заўсёды бываюць у вясковай краме. На гэты раз кінуліся яму ў вочы сваёй спелай прываблівасцю персікі, якія, на жаль, у Беларусі не растуць і якія ён вельмі любіў.
Пахадзіўшы па Мінску, ды трасучыся ў аўтобусе па дарозе дамоў, Трахім прагаладаўся, таму ўзяў самы спелы персік і з асалодай пачаў аб’ядаць вакол костачкі сакаўную мяккасць. Персік падаўся настолькі смачным, што Трахім паклаў у рот костачку і абсмактваў яе, як цукерку.
Раптам адбылася нечаканая неверагоднасць. Ці аўтобус моцна страсянула на нейкай яме, а разам з ім і Трахіма, ці Трахімаў голад паспрыяў гэтай неверагоднасці — але вялізную костачку ад персіка ён палыкнуў.
«Ды не можа такога быць! — спалохана падумаў Трахім,— костка праз горла не пралезе!»
Ён крутнуў языком па ўсім роце — пуста! Памацаў пальцам і за верхнімі, і за ніжнімі зубамі — косткі няма!
— Во ўліп! — застагнаў ён.— Трэба будзе бегчы на аперацыйны стол.
Але дома жонка супакоіла яго:
— Дарэмна хвалюешся! Выйдзе твая костачка і без дапамогі дактароў.
Трахім папрасіў жонку:
— Ты толькі нікому ў вёсцы не кажы пра гэта — засмяюць. Скажуць — вось захацеў дзівосаў — паспявай толькі глытаць!
І зажыў Трахім далей, не ведаючы дакладна, дзе ж тая костка. Ён цешыў сябе думкай: «А, магчыма, я і не глытаў яе, а не заўважыў, як яна выслізнула з роту на падлогу аўтобуса і ляжыць там роўненька...»
Але ж нездарма кажуць: «Хто да чаго імкнецца, той на сваё і натыкнецца».
Не хапала ўвесь час Трахіму дзівоса, ён яго дачакаўся. І не проста нейкага там цуда, а сапраўднага дзівоса з дзівосаў.
Заказытала раптоўна яму ў вушах. Ды тык, што кінуўся ён у раённую бальніцу — праміком у кабінет «вуха-горла-нос».
Пасвяціў доктар лямпаў у Трахімавы вушы і адскочыў з крыкам:
— Святы Гіпакрат! Што ж гэта такое?
Цяпер ужо ускочыў спалоханы Трахім:
— Што там, доктар?! Павукі завяліся?
— Якія павукі? У вас з вушэй прарастаюць парасткі персікавага дрэва! Я адразу пазнаў іх, бо скончыў сельскагаспадарчую Акадэмію.
Трахім успрыняў словы доктара, як здзек, і нават недалікатна агрызнуўся:
— Добра, што вы не скончылі Акадэмію жывёлагадоўлі, інакш у маіх вушах вы знайшлі б свінаматак з парасятамі.
Бразнуў дзвярмі і рашуча пашыбаваў дамоў.
Дома папрасіў жонку:
— Глянь ты ў мае вушы. Што там такое?
Жонка зазірнула мужу ў вушы і пляснула далонямі:
— Трахімка! У цябе з вушэй нейкія дубцы вытыркаюцца! Матухна родная, вунь ужо і лісточкі распускацца пачалі!
Трахім зароў не сваім голасам:
— Костачка!
— Якая костачка? — здзівілася жонка.
Трахім падскочыў да люстэрка.
— Костачка ад персіка, якую я колісь праглынуў! Яна ўва мне! Яна прарасла!
Трахім успомніў свой сон і анёла, які спытаўся: «Хочаш дзівос з дзівосаў?»
— Што я нарабіў?! — зноў закрычаў ён.— дадзівосіўся! Жыў бы, як усе людзі, сярод натуральнага і звычайнага, дык не — падавай мне цуды!
Вестка пра здарэнне з Трахімам маланкай абляцела вёску. Хто спачуваў яму, а хто і пад’ялдыкваў: «Ну што, жывая душа, начытаўся казак?» Былі і такія, хто шчыра захапляліся:
— Гэта дзіва дык дзіва! Пэўна, адно на ўвесь свет!
А дрэўца, між тым, расло не па днях, а па гадзінах. Хутка яно з двух бакоў Трахімавай галавы разгалінілася, зазелянела і зацвіло прыгожымі кветачкамі. Калі ж на ім закрасаваліся спелыя персікі, дзеці не адыходзілі ад Трахіма.
— Дзядзечка, дайце персік!
Тады Трахім нахіляўся голлем да дзяцей і прапаноўваў:
— Бярыце, частуйцеся, дзеткі, але зрывайце персікі асцярожна, не цягайце мне вушы.
Усё было б яшчэ нічога, але даведаліся пра незвычайшчыну розныя карэспандэнты, ад якіх не было адбою ні ноччу, ні днём.
Калі ж Трахіма, як чалавека-дрэва, уключылі ў кнігу рэкордаў Гінэса, прыехала ў вёску высокае начальства і распарадзілася тэрмінова пабудаваць для хадзячага дзівосу спецыяльную аранжарэю з неабходным тэмпературным рэжымам, каб Трахім мог зімой, у маразы жыць там, не марозячы далікатнае паўднёвае дрэва.
Трахім пачаў прывыкаць да свайго незвычайнага ладу жыцця. Адно толькі засмучала яго: праціскаючыся праз дзверы у хату ці з хаты, спелыя персікі адрываліся і пляскаліся аб падлогу, губляючы свой выгляд, і якасць. Таму Трахім з нецярпеннем чакаў пабудовы аранжэрэі.
Яшчэ было вельмі складана ўкласціся спаць. Ложак давялося паставіць пасярод хаты і засынаць у паўляжачым стане.
І вось адной такой ноччу яму зноў прысніўся (а, можа, і не прысніўся, а быў на самай справе) той самы анёл, які асцярожна, каб не паламаць галінкі дрэва, сеў ля Трахімава ложка і спытаўся:
— Ці такі ты дзівос хацеў?
— Не! — ускочыў Трахім і прачнуўся.
Была раніца. Незвычайная лёгкасць адчувалася ва ўсім целе.
Трахім — мац, мац! — за вушы і не паверыў сваім рукам, якія не намацалі ніякага голля.
Ён падскочыў да люстэрка і закрычаў:
— Жонка, сюды!
Забегла перапалоханая жонка і спыталася:
— Што? Што здарылася?
— Ты ж глянь на мае вушы!
Жончын спалох змяніўся здзіўленнем:
— Ну, вушы як вушы...
— А, костачка! А персікавае дрэва! — гарачыўся Трахім.— Яно ж расло ў мяне з вушэй! Гэта ж быў дзівос з дзівосаў! Куды ён дзеўся?
— Даражэнькі! — усміхнулася жонка.— Ты начытаўся нанач казак. Такія дзівосы бываюць толькі ў казках, у жыцці іх няма.
Трахім не здаваўся:
— А вось жа на стале персікі ў талерцы! Адкуль яны? З майго дрэва!
Жонка зноў усміхнулася:
— Ты ж ездзіў у Мінск, і купіў іх там. Забыўся ці што?
Трахім зірнуў у акно і выбег на двор. За ім на двор выйшла і жонка.
— Глянь! — закрычаў Трахім.— Вось жа на нашым двары аранжарэя. Адкуль яна?
— І праўда...— разгубілася жонка.— мы ж яе не будавалі, і навошта... Але пры чым тут твае вушы да аранжарэі?
Трахім заскочыў у аранжарэю і аслупянеў ад нечаканасці — тут расло цудоўнае персікавае дрэва, голле якога гнулася ад важкіх, ружовабокіх персікаў.
За сваёй спінай ён пачуў усхваляваны жончын голас:
— Во-о-ой! Які дзівос! Сапраўдны дзівос з дзівосаў!
Трахім самазадаволена адгукнуўся:
— А ты казала, што я начытаўся казак...
Затым ён не ўтрымаўся, сарваў самы спелы персік і з апетытам пачаў абгрызаць яго.
Жонка паспела толькі крыкнуць «Асцярожна!», як Трахім закашляўся да слёз, папярхнуўся і нечакана праглынуў вялізную персікаву костачку.
Цікава, што ж будзе далей?..