Савось адбіў ногі, шукаючы да свайго тэлевізара патрэбны блок з нейкімі мудрагелістымі транзістарамі ды дыёдамі. Што гэта за штуковіна, Савось не меў паняцця, але назву і марку неабходнай дэталі крамзануў яму на паперы вясковы дамарослы майстар, які абяцаў Савосю, пры наяўнасці гэтага блока, вярнуць тэлевізару і гук, і выяву на экране.
Савось ні да якай іншай тэхнікі, нават да трактара, не шукаў бы гэтак доўга і настойліва запчастку, але тэлевізар у вёсцы — найпершая жыццёвая патрэба.
Нарэшце добрыя людзі параілі:
— Дуй, браток, на базар! Там пры жаданні кулямёт купіш, не тое што запцацку да тэлескрынкі!
На базары ў Савося вочы разбегліся — тут было ўсё, праўда, акрамя кулямёта. Усё-то яно ўсё, а вось патрэбная рэч не траплялася. Хацеў расчараваны Савось пайсці да выхаду, але пачуў непадалёку выбух рогату. Рагаталі прадаўцы рознай дробязі, пэўна, «травячы» анекдоты.
У Савося было моташна на душы, ён даўно ўжо не смяяўся, таму сумна падумаў: «Няўжо людзі яшчэ могуць смяяцца?.. Падыду паслухаю краем вуха, з чаго гэта яны...»
Савось бачком падышоў да вясёлай кампаніі і ўбачыў, што адзін з рагатуноў гандлюе тэлевізійнымі запчасткамі. Наблізіўшыся да прылаўка, ён пачуў:
— Вось так, хлопцы, гумар — справа тонкая!
— І небяспечная! — не стрымаўся Савось.
Вясёлая кампанія здзіўлена зірнула на яго посную фізіяномію.
— Што? Ты хочаш сказаць, што гумар тоіць у сабе небяспеку? — спытаўся ў Савося гандляр.
Савось пакорпаўся ў кішэні і дастаў паперку з назвай неабходнага блока:
— Я нічога не хачу сказаць, мне б даведацца, ці не будзе ў вас вось гэткай запчасткі.
Прадавец узяў паперку, прачытаў і кажа:
— Ёсць такая запчастка! Каштуе яна дорага, амаль паўтэлевізара, але... Хлопцы, чуеце? — звярнуўся ён да суседзяў па прылаўку, з якімі хвіліну назад рагатаў.— Але калі гэты пакупнік з поснай фізіямордыяй зараз дакажа, што гумар — рэч небяспечная, я яму аддам вось гэту дэталь задарма! Ну, мужык, лаві птушку шчасця! — павярнуўся ён да Савося.
— Што тут лавіць? — сумна адказаў пытаннем на пытанне Савось.— Мая птушка шчасця, праз мой гумар, ад мяне — ф-ррр! — і паляцела. Пасля гэтага мне ад гумару моташна робіцца...
— Ты бліжэй да яснасці! — патрабуе прадавец.— Абстракцыянізмам нас не возмеш, давай канкрэтыку!
— Калі ласка, канкрэтыку,— сказаў Савось і закурыў, рыхтуючыся да доўгай гаворкі.— Дык вось, канкрэтыка: стаю я аднойчы ля сваёй хаты і гэтак, як з вамі, дымлю цыгарэтай. Перад тым як выйсці на двор, кульнуў я не слаба і, відаць, расчырванеўся, што тая спелая памідорына. Дакурыў цыгарэту і хацеў ісці ў хату ды, пакуль там няма жонкі, дапіць астатняе, аж бачу, клыпае дзед Даніла — пад’ялдычнік ды анекдотчык. Ага, думаю, зараз будзе каверзы свае накручваць вакол мяне. Але й мне падпітаму палец у рот не кладзі.
Дык вось, падыходзіць гэты стары шальмец і пытаецца:
— Што гэта ты, Савоська, расчырванеўся, як шворань у кузні?
Ну, думаю, дзед, трымайся!
— А я ж, дзед Даніла, толькі што з лазні. Напарыўся і першы выскачыў, бо дух сёння зверскі, а мужчыны яшчэ там хвошчуцца.
— Сёння мужчынская лазня?! — ажно падскочыў дзед.— А як гэта я праспаў?..
Дзеду Данілу было за восемдзесят, але парыльшчык ён быў першы ў вёсцы. Пасля таго як не стала яго жонкі, здавалася, уся зямная і незямная любоў дзеда была аддадзена лазні.
— Ну, Савоська, дзякуй! Век не забуду! — І дзед подбегам падаўся дамоў, схапіў там парыльныя прычындалы — і ў лазню.
— Гэтага ты, дзед, сапраўды век не забудзеш! — хмыкнуў я яму ўслед.
— Дзе тут трагедыя праз камедыю? — не вытрымаў прадавец.— Тут нават і не пахне гумарам.
— А гумар у тым,— тлумачыць Савось,— што лазня сапраўды была ў гэты дзень, але не мужчынская, а жаночая.
Ужо вечарэла, і дзед Даніла прыцемкам прыкалдыбаў на сваю любімую парыльную працэдуру. З заходам сонца ціскануў марозік, а з марозу праз адчыненыя дзверы разам з чалавекам у лазню ўвальваюцца такія клубы пары, што рук сваіх перад носам не бачыш, не тое што іншых парыльшчыкаў.
Вось дзед Даніла і ўваліўся разам з клубамі пары да баб, дзе, дарэчы, і мая жонка змывала нацельныя грахі.
Крэкча дзед, войкае, ды, як той сліж, завіхаецца з тазікам між баб. Ускочыў ён на самы высокі палок і камандуе:
— Паддай духу, мужычкі! Ледзь кратаецеся тут без мяне, як тыя бабы! Весялей, ядрона вош!..
Савось прыкурыў другую цыгарэту і зацягнуўся.
— А што было далей? — зацікавіліся гандляры.
— А далей,— горка ўздыхнуў Савось,— мая птушка шчасця пырхнула і пераляцела да дзеда Данілы. Вось вам і гумар. Зламаў гумар мой лёс, разбурыў сям’ю...
— Ды не можа быць такога! — ускочыў прадавец.— Табе ж на выгляд не болей за сорак гадоў, а жонцы тваёй, пэўна, яшчэ меней... Яна што, пайшла ад цябе да васьмідзесяцігадовага?
— Вось ужо тыдзень, як пайшла,— сумна пацвердзіў Савось.
— Ай ды дзед! — усклікнуў хтосьці з слухачоў.
— Ну,— пагадзіўся прадавец тэлезапчастак,— дэталь твая, браток! Сапраўды, гумар нарабіў бяды — не пазайздросціш!
Савось дастаў грошы:
— Не хачу я за сваё гора суцяшальнага прыза! Плаціць трэба за ўсё — і за гумар, і за запчасткі. Бывайце, хлопцы! — і Савось, разлічыўшыся, накіраваўся на аўтавакзал, а адтуль — дамоў.
Падышоў да сваёй хаты і здзівіўся — снег расчышчаны аж да ганку, на дзвярах няма замка. Шчаслівы Савось заскочыў у хату. Божа мілы! — яго жонка, прыбраная ды вясёлая, сустракае гаспадара:
— Заходзь, міленькі! Падсілкуйся з дарогі, але спачатку скажы: купіў запчастку да тэлевізара ці не?
Савось ускіпеў:
— Якога тэлевізара? Якую запчастку? Што, у старога Данілы тэлевізар сапсаваўся?
Жонка зарагатала:
— І ты паверыў, што я пайшла да дзеда Данілы? Гумар, даражэнькі, справа тонкая.
— Якая тонкая? — не сунімаўся Савось.— Дзе цябе чэрці насілі?
— А ты думаеш, што толькі ты адзін такі гумарыст? Закінуў нам у лазню старога чалавека і квітнееш на марозе!
— Дзе ты была цэлы тыдзень? У цябе пытаюся! — не адступаў Савось.— Я тут і свіней карміў, і карову даіў, і ў печы паліў... А ты? Ты ж сказала, што мяняеш мяне на Данілу.
— А я,— абняла яна мужа,— пайшла да сястры ў суседнюю вёску ды спакойненька дагледзела свой любімы тэлесерыял, а заадно і адпачыла ад працы, якой ты мяне заваліў па горла. Не пакінула б я цябе — і год стаяў бы зламаны тэлевізар, а так ты, бачу, і парадак трымаў у гаспадарцы, і ў горад злётаў... Дык купіў ці не?
— Купіў! — дастаў і паказаў жонцы неабходную дэталь Савось, затым схапіўся за галаву: — Ой, дурань! Навошта ж я купіў? Я ж мог гэта забраць задарма!... Але,— і Савось абняў жонку,— дзякуй Богу, што я заплаціў, бо за гэткі гумар трэба плаціць!