Прыйшоў малады пачынаючы пісьменнік да вядомага пісьменніка-казачніка і слёзна папрасіў:
— Навучыце вы мяне, як пісаць казкі! Колькі разоў не браўся, колькі ні пачынаў — нічога не атрымлівалася. Разумею. Што ў казцы павінны адбывацца нейкія цуды, штосьці незвычайнае, казачнае, а дзе што браць, не ведаю.
Калісьці лёгка было складаць казкі — бяры сабе Змея Гарынавіча, Кашчэя Бессмяротнага, Салаўя Разбойніка ці хоць Бабу Ягу. Былі Каваль-Вярнідуб, Ілья Мурамец з сябрамі. Ды розныя там дываны-самалёты, дудкі-самагудкі, гуслі-самаграйкі.
А што сёння? Дзе ўзяць для казкі хоць маленькую незвычайшчыну? Мазгі можна зламаць.
Выслухаў пісьменнік-казачнік свайго маладога калегу, моўчкі апрануўся і коратка прапанаваў:
— Пайшлі шукаць цуды!
Селі яны ў аўтобус, выехалі за горад. І напрамкі накіраваліся да жытнёвага поля. Спыніліся ля яго.
— Ціха! — загадаў сталы пісьменнік.— Уважліва слухай. Чуеш?
Малады калега напружана прыслухаўся:
— Не... пакуль нічога не чую...
— Ты сэрцам слухай! — параіў казачнік.— Сэрцам...
Малады зноў напружана прыслухаўся, ажно пачырванеў:
— Нічога ж не чуваць! Толькі каласы пагойдваюцца ды шапацяць паціху.
Сталы пісьменнік здзівіўся:
— Няўжо не чуеш у мілагучным перазвоньванні каласоў адвечную песню жнеяк з сярпамі, якая далятае да нас праз далечыню часу? Жытнёвае поле захавала гэту песню, як гімн цяжкой працы і перадае яе з пакалення ў пакаленне.
— Сёння ж жыта жнуць камбайны, а не сярпы,— запярэчыў малады творца.— Іх гудзенне я ўявіць яшчэ магу.
Казачнік уздыхнуў:
— Шлях ад сярпа да камбайна далёкі і няпросты. Вось пра яго і распавядаюць каласы... А ты зірні ў неба! Бачыш?
— Што? — не зразумеў малады, задзёршы галаву.
— Неба — гэта твар сусвету! Колькі ў ім рознага настрою і псіхалагічных перажыванняў. Сёння яно яснае, блакітнае. Іншым разам яно засмучанае і заклапочанае. Нярэдка — задумлівае і летуценнае. Бывае — пагрозлівае і небяспечнае. Бачыш? У неба рысы нашых, людскіх характараў. А колькі ў ім галасоў і гукаў! Чуеш?
— Не! — разгублена залыпаў вачамі малады пісьменнік.— Ціха ж...
— Шкада. Што ты не чуеш, калега. У небе гучаць галасы нашых продкаў, з неба глядзяць на нас іх душы. У ім і плач птушак, адлятаючых восенню ў далёкі вырай. І радасць вяртання на Радзіму. Азірніся вакол! Вось наша маці — зямелька! Зараз лета, і яна нагадвае гаспадыню, у якой усё пароблена і надышоў час кароткага адпачынку. А зірні на яе праз месяц-другі! Восенню — яна руплівая, працавітая, гаспадарлівая. Затое зімой — зямелька адпачывае, набірае моцы і сніць дзівосныя сны пра надыход вясны. Вясной зямля амалоджваецца, быццам нараджаецца нанова. Яна ўсхваляваная, узрушаная, зноў жа — руплівая і кожны год — непаўторна-прыгожая!
А вось, глядзі, стаяць дзве маладыя бярозкі. Думаеш, яны моўчкі стаяць? Гэта ж дзве дзяўчынкі, якія шчыра дзеляцца сваімі дзявочымі сакрэтамі. Ты прыкладзі вуха спачатку да адной, затым да другой і даведаешся, што яны закаханыя вунь у тых клёніка і дубка. І голлем сваім яны цягнуцца сарамліва да іх. Жадаю вам шчаслівай сустрэчы!
Малады пісьменнік збянтэжана паціснуў плячыма.
— Ведаеш, калега,— звярнуўся сталы пісьменнік да маладога,— усё гэта, і многае іншае, ёсць вакол нас, трэба толькі глядзець, слухаць і ўспрымаць жыццё адкрытым сэрцам...— Потым зазірнуў яму ў вочы: — Ну, цяпер ты зразумеў, як трэба пісаць казкі?
Той абурана махнуў рукой:
— Я да вас прыйшоў, як да сур’ёзнага чалавека, за парадай. А вы. Замест яе, прывялі мяне ў чыстае поле!..
Крутнуўся і пакрыўджаны падаўся прэч.
— Ніколі табе не быць казачнікам,— уздыхнуў сталы пісьменнік.