И память вонзается в сердце
острее ножа,
Но лишь искажением фактов
оно кровоточит...
С. Д.
Перад кім на калені
Я стаў бы спярша,
Падышоўшы да чоўну Харона?
Перад памяццю...
Памяць —стагоддзяў душа,
Памяць для чалавецтва —
Ікона.
Хутка я за сабой
Назаўжды зачыню
Лёсу дзверы —
І кім я зраблюся?
Ці Іванам, што з памяці
Скрэсліў радню?
Ці радком
У жыцці Беларусі?
Колькі кропелек «я»
Паглынулі вякі!
Знічкі-душы
Не ведалі спасу.
Ды адзінкі рабіліся
Часткай ракі,
Плынню памяці,
Помнікам часу.
Слова,
Ў камні выява
Ці на палатне
З няўміручасцю часу —
Сам-насам.
Час няспынна мінаў,
Час няўмольна міне,
А яны застаюцца
Над часам.
І з бяздоння вякоў
Скупа сведчаць яны
Пра змаганне,
Святочнасць,
Будзённе.
І даносяць да сёння
З сівой даўніны —
Хто пракладваў
Сцяжынку ў сёння.
Немагчыма свядома
Без памяці жыць
І адольваць
Жыцця мешаніну.
Рукатворнасць жыве —
Слоўмі ж можна сказіць,
Спляміць памяці
Светлай тканіну.
Што далёка хадзіць!
Сёння жах, хоць крычы,
Чорны змрок
Цень вайны новай вабіць
Трэба свет абудзіць,
Трэба мір зберагчы
Аб бяспамяцтва —
Мір табе, памяць!
Сваёй памяццю
Так і не выйшлі з вайны,
Ў сэрцы носяць
Падзеі ліхія,
Дзеці нашай зямлі,
Чалавецтва сыны —
Пераможцы!
Салдаты!
Месія!
Праз агонь і свінец,
З лютай смерцю на «ты»
Лёс салдата —
Ад бою да бою.
І няма ў той вайне
Аніводнай вярсты
Неасвенчанай іхняй
Крывёю.
Не злічыць убіенных,
Не ўсе дажылі
Да ўсясветнай
Заслужанай славы.
І тады не было
На ўдзячнай зямлі
Аніводнай
Няўдзячнай дзяржавы.
Да мясцін трагедыйных —
Да месцаў святых,
Быццам паўшых жыццё
Завітала,—
Загараліся зоркі
На помніках тых,
Там, дзе памяць
У бронзе ўставала.
Памяць сэрца вяртаецца
Ў тую пару,
Успаміны крывавяць
І раняць...
Ёсць і тыя, хто ставіць
Нагамі ўгару
Гістарычную спадчыну —
Памяць.
Быццам вольны сусвет
Не палоніла зло,
Не стракаціла сонца
Ад куляў,
Быццам попелу
Ад немаўлят не было
Ці з жаночае скур —
Радыкюляў.
Быццам ранак жыцця
Не знішчала жуда,
І зямля не стагнала калісьці.
Быццам кроў —
Не бяда,
Быццам слёзы —
Вада,
Быццам рабства —
Адзінае выйсце.
Так, не мала такіх,
Хто з гісторыі кпіць,
Суд ганебны
Над ісцінай чыніць,
Хто адкрыта
Ці ўпотай
Імкнецца зрабіць
Белым — чорнае,
Зло раззлачыніць.
Здрада памяці —
Здрада таму, што было,
І вякам ненароджаным —
Здрада.
І прадвеснік таго,
Што аднойчы святло
Зноў палоніць
Цямнэча-блакада.
Тым, хто хлусіць,
Скрыўляе гісторыі след —
Суд гісторыі —
Без прабачэння.
Толькі памяць шануе,
Ўратоўвае свет
Ад трагедый мінулых,
Знішчэння.
*
Мір і сонца,
Любоў,
І ўсмешкі дзяцей,
Хлеб надзённы,
Душэўная песня,
І, не чуўшыя гром кананад
Салаўі,
Крылы мар,
Калыханка матулі.
Новы ранак настаў —
Не апошні ў жыцці,
Надышоў новы дзень —
Не апошні.
Дзіўна як!
Закахана квітнее вясна —
Не апошняя!
Колькі вас, вёснаў!
Ёсць дзівіцца чаму!
Хоць які тут дзівос?
У жыцця —
Каляровыя фарбы.
Чалавек уладае
Дзівосным жыццём.
Не апошнім?
Бясцэнным!
Адзіным!
І над гэтым жыццём —
Над бясцэнным,
Адным,
Над усмешкай дзяцей,
Над каханнем,
Над Зямлёю,
Якая для кожнага —
Дом,
Беражніца-ахоўніца —
ПАМЯЦЬ!
2010