Ігнат Шворань раптам здзівіў аднавяскоўцаў — купіў сабе машыну нейкай мудрагелістай, як сам казаў, канфігурацыі.
Гонару таго, форсу — па вушы, а пахвальбы — вышэй галавы. Толькі і гаворкі было ў вёсцы — пра Ігнатаву чатырохколку.
За гэтай гаворкай адных і фанабэрыстасцю другіх амаль ніхто не заўважыў, што сусед Швораня, Васіль Супоньчык, купіў сабе каня. Ды і як можна было заўважыць гэткую, у параўнанні з машынай, дробязь?
Усаджваў Ігнат у машыну побач з сабой жонку і, калі па патрэбе, а часцей — без патрэбы, насіўся па вёсцы, уздымаючы пыл і смуродзячы выхлапным чадам.
Васіль, бывала, вязе нейкае паленне ці гной на калёсах, нокае на каня, а Шворань тым часам абганяе яго, вытыркае галаву, апусціўшы бакавое шкло, і крычыць:
— У мяне — шык, а ў цябе — пшык!
І далей цісне на газ, ажно жвір з-пад колаў выстрэльвае, як карцеч.
Аднаго разу Супоньчык ехаў паволі на падводзе, а гняды захацеў па малой патрэбе. Коні, як вядома, гэтую патрэбу спраўляюць толькі стоячы, таму Васіль, карыстаючыся прыпынкам, прыкурыў цыгарэту і чакаў.
Гэтым часам зноў міма яго пёрся на сваёй машыне Шворань, які і на гэты раз кінуў праз акно:
— Што, конь рассупоніўся?
Але дарэмна кажуць, што Бог дзеліць не роўна! Бываюць перахілы ды недамеры, але ў канчатковым выніку раўнавага, зноў жа дзякуючы Богу, усталёўваецца.
Запрог на нейкае свята Васіль свайго паслухмянага коніка, накрыў на калёсах сена прыгожай саматканай посцілкай і, утульна ўладкаваўшыся з жонкай, цмокнуў на каня і пакаціў на святочны кірмаш у другую вёску. Тая вёска знаходзілася не дужа далёка, але дарога да яе была неважнецкая. А пасля начнога дожджыку дык і зусім яна раскісла.
Едуць Супоньчык з жонкай на падводзе, залюбоўваюць вочы навакольнай прыгажосцю, святочны настрой — з імі, на гэтай жа падводзе, і раптам — тпр-р-р!
Спыніўся паслухмяны конік, злез з падводы Супоньчык, пытаецца:
— Што, Ігнат, падпіхнуць цябе, ці што?
Хацеў Васіль з’едліва дадаць: «Мой жа конь ужо засупоніўся!», але падкусы ды колкасці недарэчы, калі суседу не да жартаў.
Шворань зачырванеўся:
— Не, браток, тут не падпіхнеш. Трэба трактар, бо машына села на «пуза».
— А можа б, канём цягануць? — зноў пытаецца Васіль.
— Конь у цябе добры,— яшчэ больш бянтэжыцца Ігнат,— але ж і яго не варта дарэмна тузаць... Патрэбна тэхніка.
— Ну, я хацеў як лепей! — разводзіць рукамі Васіль.— Тады прабач, мы будзем кратацца далей, на кірмаш.
Шворань падышоў да падводы, на якой паняй сядзела Супоньчыкава жонка, і ціха кажа:
— І мы ж туды кіраваліся... Можа б, вы, суседзі, маю жонку давезлі да кірмашу, а я тым часам буду шукаць трактара?..
— Чаму ж не! — пасунулася бліжэй да драбінкі Васілёва жонка.— Месца хопіць!..
Другі раз, пэўна, для той жа жыццёвай раўнавагі, Бог прымусіў Швораня зноў звярнуцца да Васіля:
— Васіль, браток, можа б, даў каня бульбу абараць...
Супоньчык толькі раскрыў рот, каб выказаць згоду, як Шворань хуценька дадаў:
— Ты прабач за шык і пшык!
— А я нічога не чуў,— хлусіць Васіль,— ні шыку, ні пшыку...
— А па-другое,— працягваў Ігнат,— можа, вас з жонкай куды падвезці па справе ці так пакатаць, дык я гэта без ніякіх там алегорый...
— Бульбу аборвай,— адказаў Васіль,— а катацца ўпустую патрэбы ў бліжэйшай перспектыве не прадбачыцца.
Але Васіль памыліўся, бо неўзабаве вострая патрэба прымусіла яго бегчы ноччу да Швораня і грукаць у акно:
— Братка Ігнатка! Завядзі сваё тачыла — жонка радзіць надумалася!
І памчалася Ігнатава чатырохколка з Васілёвай жонкай у бальніцу, толькі святло фараў рэзала цемру, як нажамі, толькі жвір выстрэльваў з-пад колаў, як карцеч...
І гэтай жа ноччу сталася ў згаданай вёсцы больш на аднаго жыхара.
І дадала гэтая ноч разумення: і без машыны — нікуды, і без каня — хоць прападзі!