Мітынгуюць пры сустрэчы
Ясь і Ян — бясконца.
Кожны кпінай мые плечы
Сябруковай жонцы.
— Ды стрынож ты, як каня,
Сваю жонку, Янка!
У яе ў мазгах —
гульня,
І ніжэй —
гулянка.
Янка праглынуў укол,
Кінуў сябру кпіну:
— Задзяры сваёй падол,
Знойдзеш там мужчыну.
— А твая і з-пад замкоў
Уцячэ «налева»,
Бо яна да мужыкоў,
Як кара да дрэва.
Янка зноў адбіў напад:
— He кудахтай,
сціхні!
Ты крутні дамоў, назад —
Будзеш трэці-лішні.
Раптам Ясь сказаў: — Ды я
Спрэчцы дам развязку,
Падкачуся —
і твая
Мне падорыць ласку.
— Ты? Маю? Казляк руды!..
— Ну, Янусь, трымайся!
Заўтра з хаты пойдзеш ды
За акном схавайся.
*
Жонцы Ян без лішніх слоў:
— He чакай к абеду.
Прыпазнюся я дамоў —
У раён паеду.
Сам за вугал, пад акно,
Бо заклад — не жарты.
— Зараз пагляджу кіно —
А чаго ж я варты?
Ушчаміўся Янка ў бэз,
Крышыць з думак сечку:
«І навошта я палез
У дурную спрэчку?
Недадаў, напэўна, Бог
Мне пад шапку клёпак.
Што мне, не хапае рог?
Пень я, недацёпа...»
Тут варотцы — скрып — цішком
(Нож у сэрца Янку),
А праз іх маўчком, бачком
Крочыць Ясь да ганка.
Пагаліўся, аж блішчыць!
А для форсу, пэўна,
Чуб начэсаны тырчыць,
Нібы грэбень пеўня.
Янка закіпеў — злуе:
— Во пупыр! Во глупства!
Возьме ды яшчэ саб’е
Жонку з адналюбства...
Янка ледзьве не пабег
Сябру наўздагонку,
Ды падыме ж Ясь на смех:
— Мала веры ў жонку?!.
Згорбіў плечы, сціснуў рот,
У здагадках будзе:
— Во пусціў казла ў гарод!
Ладна... будзь што будзе...
*
Ясь ступіў цераз парог,
З ног абутак скінуў.
He, ён на чужы пірог
Рот свой не разінуў.
Але спрэчка, іх заклад
Ясю ў гонар джаліць,
Дый не вернешся назад —
Янка ж зубы скаліць...
— Прывітанне ўсім, хто ёсць! —
Грымнуў Ясь разуты.
— Гэта што за ранні госць? —
Чуе смех Дануты.
— Ой, Данутка! Ты адна? —
Ясь лісой азваўся.—
Дзе ж твой Ян?
— Ён давідна
У раён падаўся.
— Эх, шкада! Мне трэба ён...
Ясь зрабіў замінку.—
Можа, не прагоніш вон?
Адпачну хвілінку...
— Што ты, Ясю! Як прагнаць
Дарагога госця?! —
Янка ў бэзе стаў стагнаць
Ад шалёнай злосці.
Ясь рашыў пусціць у ход
Слоў прыгожых чары.
He паспеў раскрыць ён рот,
Як Данута шпарыць:
— Што ты, Ясь, як малады?
Ты бліжэй да справы!
Ты чаго прыйшоў сюды?
Ясна — для забавы!
Муж — ад’ехаў. Мы — адны!
Ты ж ужо разуўся,
А цяпер — скідай штаны...
Ясь аж папярхнуўся.
— Ты збянтэжыла мяне...
Я аж млею, Данка...
A у бэзе свет кляне
Небарака Янка.
Ён хрыпіць, нібыта звер,
Ранены ў бярлозе:
— Бабе ў хаце век не вер,
А каню ў дарозе!
З кім я век пражыў?! Змяя!
Без мазгоў сарока!
І табе, мой сябар, я
Смаляну пад вока!..
А тым часам Ясь заззяў
І з кішэні важка,
Фанабэрыста дастаў
«Белавежскай» пляшку.
— Перад тым як зняць штаны,
Справім чынна госці!
Стаў, Дануська, стаканы́
І загрызці штосьці.
У Дануты аж гарыць
У руках работа.
Ёй гасцінны стол накрыць —
Дробязь, не турбота.
Раптам кажа Ясь:
— Прыму са стала я лішкі,
Нас жа двое, а чаму
Ставіш тры кілішкі?
Тры відэльцы для каго?..
Стала Данка хмыкаць:
— Трэба ж Яначку майго
З-пад акна паклікаць.
Ушчаміўся, бедны, ў бэз —
Матухна святая!
Што ў яго за інтарэс —
Падыду, спытаю.
Адчыніла ў сад акно,
Мужыка гукае:
— Яначка!
Цябе ж даўно
Сябар твой чакае.
Янка ўстаў, мармыча ён:
— Фу ты, д’ябла сіла!
He паехаў я ў раён —
Штось жывот скруціла...
А пазней, як узнялі
З «Белавежскай» чаркі,
Ясь і Янка загулі,
Прыпяклі цыгаркі.
— Данка!
Лялечка мая! —
Ян да жонкі лезе.—
Як дазналася, што я
Затаіўся ў бэзе?
— Эх ты, цеста на вадзе! —
А сама рагоча.—
Жонка мужа абвядзе
Столькі, колькі хоча.
Э-э! Я ж бачу вас наскрозь,
Янакі ды Яські!
Ты, Ясь, тут, а там Антось —
У тваёй Параскі...
Ясь як даўся з хаты прэч,
Без абутку, босы,
Галавы не бачна з плеч,
Вецер свішча з носа.
— Во нагамі гразь сячэ,
Мільгаціць, стрыкоча! —
І Данута больш яшчэ
Наўздагон рагоча.
Янка з жалем: — Месіць гразь...
— Я ж пажартавала!
Ды няхай не блудзе Ясь
З кім і дзе папала!..
Зноў у Янкі з жонкай лад,
Ды шчыміць пячонка:
— Хто з нас выйграў той заклад?
Я ці Ясь?.. Ці жонка?
2000