— Скажы мне, прахожы,
Паслухай, харошы,
Згубіў кашалёк я,
Сіроцкія грошы.
Я бачыў, як ты
Паднімаў штось за мною,
Я веру, што ты
Не адкажаш маною,
Бо грошы для тых,
Хто пахрышчаны горам —
Я лекі збіраўся купіць
Дзецям хворым,
Ды нейкі прысмак ім,
Ды нейкі гасцінец —
Намуліў ім зубы ўжо
Хлеба скарынец.
Счарнеў для мяне
Раптам
Свет гэты Божы...
Дык чым ты мяне
Абнадзееш, прахожы? —
Цягнуліся вечнасцю
Паўзы імгненні.
Прахожы памацаў
Кашэль у кішэні,
Зірнуў
На свайго субяседніка
Хмура.
— Я не кашалёк паднімаў,
А акурак,
А грошы
Трымаць трэба моцна,
Разява! —
І прэч ад гаротніка
Даўся рухава,
Лічыў свой учынак
За грэх невялікі.
Ды дома пачуліся
Жончыны крыкі
І жончыны слёзы
У тры ручаі
І словы,
Як шэршняў
Пякучых раі:
— За грэх за які
Бог так жорстка карае?
Во горачка-гора!
Дачушка ўмірае.
Адкуль гэта ліха?
За што?
І чаму?
Ці ж хтосьці з нас
Злыдніў камусьці?
Каму?
Няўмольнага лёсу
Няўмольны удар,
За родным парогам
Адчуў гаспадар.
І сэрца гарэла,
Нібыта ў агні
Й сумленне крычала:
— Бяжы! Дагані!
«Прахожы» — туды,
Дзе бядак,
Праміком,
З надзеяй у сэрцы,
Ў руцэ з кашальком.
Хаця бы знайсці яго —
Думка пякла.
О Божа!
Хаця бы дачушка
Жыла!
Але бедака ўжо —
Ні слыху, ні духу.
Прыдбаў той прахожы
Адну
Толькі скруху.
«Прахожы» паклаў
На зямлю кашалёк,
Бо той невыносна
Руку яму пёк.
І подбегам, хутка
Падаўся туды —
Дамоў,
Да сваёй
Нечаканай бяды.
І хочацца верыць —
Лёс будзе шчаслівы,
Дачушка устане,
Бо Бог літасцівы.