Кава ім не падабалася. Яе паўднёвы колер, гарачы смак і арыстакратычны водар не выклікалі іхняга захаплення.
— Гэта апошняя,— Андрэй адкаркаваў бутэльку і напоўніў шклянкі.
— Мне падабаецца піць няспешна,— Аліна запаліла наступную цыгарэту.
— А куды спяшацца? — Антон падняў шклянку і нетаропка выпіў.
Яны былі дыпломнікамі мастацкага вучылішча. Майстэрня знаходзілася на шостым паверсе вялікага вуглавога дома, які ўпрыгожвае скрыжаванне цэнтральных вуліц.
Паветра мансарды ад тытунёвага дыму і вечаровага святла выдавала падфарбаваным у сіні колер. Яго празрыстыя сувоі, працятыя вертыкалямі мальбертаў, ледзь заўважна рухаліся, змянялі выявы на пачатых і скончаных палотнах.
Яны сядзелі вакол грувасткага дыктавага подыума. Абрус замянялі лісты шчыльнай белай паперы. На ёй, пасярэдзіне подыума, мясціўся нацюрморт: бутэлька з віном, некалькі яркіх цукерак, цыгарэты, кансароўка-попельніца і тры шклянкі.
Месяц таму Антон і Аліна пасварыліся. Цяпер яна спала з Андрэем. Антон гэта ведаў. Яны сядзелі поруч і пілі таннае віно. На паперы заставаліся вінныя плямы.
— Ён наказваў сваю новую карціну,— Аліна адпіла глыток, збіла попел.— Люблю чырвонае віно,— яна прымружыла веі.
Калі яна хвалілася ці жадала здзівіць, то прыкрывала вочы, гаварыла павольна і расцягвала словы.
— Ад яго пад раніцу страшэнна смажыць і галава баліць, а п’ецца добра,— голасам знаўцы, які выносіць прысуд, сказаў Антон і перакуленай шклянкай аддрукаваў на паперы ланцуг.
— Яго новыя карціны...— пачала Аліна.
— Як і ранейшыя,— перапыніў Антон.— Толькі называюцца інакш,— Антона зачапіла, што не яго, а Аліну запрасіў да сябе ў майстэрню кіраўнік дыпломаў.— Мне і старыя не падабаюцца. А ён не прапаноўваў табе пераспаць з ім?
— Я кажу, ён паказваў карціну.
— Пра карціны мы чулі. Не трэба заводзіцца,— паспрабаваў супакоіць Андрэй.
— Яшчэ ён прапанаваў напісаць мой партрэт,— голасам, які злаваў Антона, сказала Аліна.
— Абавязкова партрэт? І пажадана ў поўны рост. А лепш аголеная... Стары разумее,— падкрэслена здзекаваўся Антон.
— Кінь ты! Ён стары для яе.
— Чаму стары? Яму толькі пяцьдзесят,— Аліна дапіла віно і ўзяла цыгарэту.
— Нельга адмаўляць старому чалавеку. Гэта негуманна, неміласэрна. Што табе, цяжка? — голас Антона дакладна перадаў інтанацыі кіраўніка.— Мы не будзем крыўдаваць. Праўда? — ён паляпаў па плячы Андрэя.
— Не,— Андрэй кіўнуў галавой.
— Бачыш, мы добрыя,— Антон пачаў заводзіцца.
— Заткніся! — Аліна падхапілася з крэсла і паваліла бутэльку. Цёмная пляма, як расціснутая кветка, заблішчэла на белым аркушы.
— Дура,— задаволена і спакойна кінуў Антон і паставіў бутэльку.
П’янымі яны не былі, але і цвярозымі назваць іх было цяжка.
Аліна гучна смяялася, хістала мальберты і тушыла амаль цэлыя цыгарэты. У майстэрні цямнела. Антон перакуленай шклянкай ствараў не то выявы крыжоў, не то геаметрычных кветак.
У чатырох вокнах, як на каляровай стужцы, кадравалася травеньскае неба. Усе маўчалі. Унізе, за вокнамі, звінелі трамваі. Сіні водбліск ад выкрасленых трамваямі іскраў прабягаў па нахіленай столі мансарды. Нехта з хлопцаў павінен быў сысці.
— Дап’ем віно?..
— Антону не трэба — будзе балець галава,— Аліна выйшла з-за палатна.
— У цябе ніхто не пытаў,— Антон паставіў сваю шклянку да бутэлькі.— Суцеш старога чалавека!
— З ім я піць не буду,— Аліна павярнулася, пайшла да дальняй сцяны і села там паліць.
— А я вып’ю. Давай, Антон, шклянкі,— Андрэй разліў рэшткі і паставіў бутэльку на падлогу.
— За што?
— За нас.
— За вас я піць не жадаю,— ён пашукаў вачамі Аліну.— Я вып’ю... Я ведаю, за што.
Яны моўчкі выпілі.
— Я стаміўся,— Антон падняўся.
— Пойдзеш дахаты?
— Не ведаю. Пайду прайдуся.
— Глядзі. Лепш ідзі дахаты,— Андрэй падняўся следам за ім.
Антон адчыніў замок, запаліў цыгарэту і пайшоў. Андрэй колькі часу стаяў на пляцоўцы. Нарэшце грукнулі пад’ездныя дзверы і зрабілася ціха.
Аліна сядзела на подыуме, які быў засланы вялікім кавалкам палатна, складзенага ў некалькі столак. Андрэй лёг і паклаў галаву ёй на калені.
— А калі хто прыйдзе? — спытала Аліна і паставіла шклянкі на падлогу.
— Не адчынім.
Яна вызвалілася з яго абдымкаў, паднялася і праз галаву скінула сукенку. Сіні водбліск зрабіў яе цела гіпсавым, а калі згас — яна наблізілася да Андрэя і пакорліва лягла побач...
— Антон! — у яе голасе быў жах.
Андрэй павярнуўся на спіну. У прастакутніку акна цёмным абрысам на папяловым небе стаяў Антон. Яго твар прыціскаўся да шкла. Растапыраныя далоні трымаліся за гэтую нябачную перагародку між пакоем і небам. Андрэй павольна рушыў да яго. Цёмная постаць кранулася, далоні заслізгацелі па шкле. Па чарзе ён з’явіўся ў кожным з чатырох вокнаў.
Калі Андрэй выбег на вуліцу, Антона там не было. Спыняліся і адыходзілі трамваі. Спяшаліся людзі. Андрэй каля пажарных драбін паглядзеў на вокны майстэрні, на вузкі, як ступіць нагой, карніз і адчуў спустошанасць і цвярозасць.
З іх трох толькі Аліна працягвае пісаць карціны. Раз на тры-чатыры гады яна прыязджае да бацькоў і тэлефануе Антону ці Андрэю. Яны сустракаюцца, заходзяць у кавярню, займаюць асобны столік і п’юць каву.
Аліна скардзіцца на мужа, хваліцца сынам.
Яны рады гэтым сустрэчам.