Калі сябры нас гудзяць згубаю
І ворагі прарочаць скон,—
Тады к Табе, о Вільня любая,
Прыводзяць згадкі у палон.
Ў маіх лятунках ты — ўладарная,
Пануеш ты, харашыня: —
Завулкаў сон і ціш кляштарная,
Вільлі празрыстай глыбіня;
Вялікай вуліцы экзотыка,
Тэатры, кіно, шпіталі:
І маліцьвенна ўзносіць готыка
Да неба тонкія шпілі;
Святая Ганна — спеў, напеўнасцю
Салодка ўзрушаны ўсягды;
А поруч з бізантыйскай пэўнасцю
Царква прысела ля вады;
У вечар за гарой трохкрыжнаю
Палае захаду пажар,
Як знак, што веліччу аблыжнаю
Яна не выкліча ахвяр;
І плюск Вілейкі, хвалі ветрыка
Люляюць Бернардынскі сад;
І мігаціць праз ноч электрыка
Ў зацёмкаў мескіх шалы чад;
Плыве па вулках пыха панская,
Распуста, блуднасць і мана;
І ярасць жорсткая, паганская
Бліскае ў вочах літвіна.[...]
А там, па-над мурамі даўнімі,
Дзе места ўсенькае відно,
Руіна думамі дзяржаўнымі
Гадае там: чыё яно?
Але ўжо лёс рукой няўхільнаю
Загад вызначвае з вякоў:
Усё магутней б’е пад Вільняю
Прыбой нямоўкнучы з палёў...
Ўсё пераможней нестрыманае
Стыхіі шум і бурны круг...
О, места роднае, каханае,
Цябе залье грымотны рух!
О, Вільня, крывіцкая Мэкка!
О, места — ўсё цуд, хараство!
Дзяржаўная думнасць павекаў,
Узнята рашуча брыво!
Абліччам пад ветры і буры
Туды — у разлогі палёў.
Дзе гоняў рунелыя суры,
Ўзіраешся поўная сноў.
Чытай жа, чытай жа праз цемень,
Праз гэты бяздолля туман —
Там дзеці жаданнем, бы крэмень,
Кляліся на новы каран.
Там дзеці (твае яны дзеці!)
З-пад сле'пых, закураных хат...
Вітай жа — ў часы ліхалецця
Змагарскі іх блішча пагляд.
Ім кажуць, прапасці са свету,
У парожнасць рассеяцца, ў дым;
Ды думкай, бы выш мінарэту,
Стаяць яны ў ветрыску злым.
Ім доля дала паніжэнне,
Ды Бога крым Бога няма;
І Бог іх адзін — вызваленне,
І з нянавісці іх да ярма.
Руіна замчышча — Кааба —
Ім прошча ўздыханняў і дум.
Салодкіх лятункаў — прываба,
Ў сваім запусценні — іх сум.
У крыўдзе і горы пякельным
Пагудкі, як клічы адны,
Чакаюць наўкол непадзельна,
Каб рушыць разводдзем вясны.
Ўжо ў песнях звініць перамога
І крокамі курыцца шлях...
Але ці там чуеш святога?
Ці вее прарокавы сцяг?
А ён, паганяты, няўзнаны,
Душой шчэ згарае між нас,—
Хоць месяц мінуў Рамадана,
І вызначан тэрмін і час?
Ці сэрца гартуе да чыну?
Ці ў модлах да бога свайго?
Між тых, хто ўцяклі да Медыны,
Ці бачыш, ці бачыш яго?
І ты ці чакаеш пад здзекам,
Што бомкне ўрачыстая медзь?..
О, Вільня, крывіцкая Мэкка!
Ці варта прарока ты стрэць?