Быццам краю ляснога
Крыштальная чыстая мара,
Углядалася ў неба
Блакітнае возера Нарач.
Патыхала рыбацкае вогнішча
Смачнаю юшкай,
А вятрыска ў затоках
Лілеі крамяныя гушкаў.
Я збіраў каля берага
Шчодрыя светлыя краскі,
І яны мне нашэптвалі
Даўнюю-даўнюю казку.
...Шмат стагоддзяў сплыло,
Як жыла ў гэтым краі Алёнка.
Сэрцам шчодрай была,
Галаском вызначалася звонкім.
Песні бор ёй спяваў,
З ёй шаптаўся гарэзлівы вецер,
І здавалася, лепшай дзяўчыны
Не знойдзеш на свеце.
Толькі тварам Алёнку
Пакрыўдзіў бязлітасны бог.
І з тутэйшых хлапцоў
Не глядзеў аніхто ў яе бок.
Вельмі горка Алёнка
Ад гэтай бяды гаравала,
Ды змірылася -
Сэрцам шчодрым
людзей сагравала.
Неяк лесам Алёнка ішла
Па расянай сцяжыне
І люстэрка знайшла,
Што гарэла агнём у ажыне.
Зазірнула ў люстэрка -
То праўда
Ці, можа, здалося?! -
На яе паглядае дзяўчо
Незямной прыгажосці.
І прыбегла Алёнка
З лясною знаходкай да маці.
Маці дзівіцца,
Толькі дачку не пазнаць ёй:
- Чую голас,
Дачушка,
А твар не пазнаю
І вочы...
Плача маці,
Дачку прытуліць сваю хоча.
Працягнула люстэрка Алёнка:
- Яно ўсё зрабіла...
Мае гэта люстэрка, відаць,
Чарадзейную сілу...
Маці ў тое люстэрка
Крадком зазірнула сама
І красуняю стала,
Якой у паднеб'і няма.
Пра знаходку Алёнчыну
Чуткі, як птушкі, ляцелі, -
Людзі ў дзіва-люстэрка
Зазірнуць краем вока хацелі.
Пра люстэрка дачуўся
Мясцовы крумкач-багацей.
Не было ў наваколлі
Звяругі хітрэй і люцей.
Ён у вёску лясную
На чорным кані прыскакаў,
Ён пагрозліва бліснуў вачмі
І зароў-закрычаў:
- Калі зараз люстэрка
Не будзе ў руках у мяне,
Анікога пакутная кара
Ужо не міне!..
І сказала Алёнка:
- Табе я люстэрка не дам, -
Прынясе яно ў чорных руках
Гора шмат усім нам...
І шпурнула люстэрка
Алёнка
У неба высока,
Каб упала яно
І разбілася недзе далёка.
Аб вялізнае дрэва
Люстэрка разбілася -
Пырснула,
Быццам іскры жывыя
З умлелага цёплага прыску.
І тады на зямлю
Паляцелі не шкельцы-асколкі -
Неба спорным дажджом пралілося
У ззянні вясёлкі.
Так тры ночы,
Тры дні
Ліўся дождж на лугі і пагоркі,
Знікла сонца,
Не ўспыхвалі ў небе
Ні месяц, ні зоркі.
Калі ж дождж перастаў,
Бы адолела хмару знямога,
І палянкі,
І луг,
І ў трыпутніку жорсткім дарога -
Знікла ўсё пад вадою,
І ўбачылі людзі за вёскай
Мора-возера,
Сонца на хвалях
І промні - як вёслы.
Гаварылі, што дзеля таго
І ўтварылася возера-мора,
Каб у ім утапіліся
Беды людскія і гора.
З той пары багацей
Не з'яўляўся у гэтых мясцінах.
Утапіўся, зласлівец,
У хвалях глыбокіх і сініх.
Больш не бачылі ў вёсцы
І слаўнай дзяўчынкі Алёнкі.
Не будзіла наўколле яна
Галаском сваім звонкім.
Ды над сіняй прасторай -
Вяскоўцы здаўна прыкмячалі -
Раніцою з'яўлялася
Белая-белая чайка.
Да ўзбярэжжа,
Дзе некалі
Хата Алёнкі стаяла,
Тая белая чайка
Не раз
І пры мне прылятала...