Таня з сяброўкамі гуляла на лузе. Алік з хлопчыкамі па-пластунску падкраўся з-за дрэў і атакаваў іх. Ён адразу пагнаўся за Таняй. Яна так напалохалася, што кінулася да канавы і пераскочыла яе. Нават Алік не рызыкнуў скочыць услед. Толькі здзіўлена свіснуў і сказаў:
— Ура! Танька на першым месцы па скачках у даўжыню.
А тая са здзіўленнем пазірала на Аліка, на хлопчыкаў і дзяўчынак, што засталіся там, дзе і яна толькі што была. І здалося Тані, нібы яна пераляцела на другую планету. І тут, далёка адышоўшыся ад берага і разагнаўшыся, да яе пераскочыў Алік.
«Няўжо і я так? Не. Я не адбягала,— прыгадвала Таня.— Адразу кінулася...»
І не кранулася з месца, калі падыходзіў Алік, толькі павярнулася да яго бокам.
— Гайда ў той лясок! — прапанаваў хлопчык і паказаў на малады бярэзнік непадалёк ад іх.
— Мне і тут добра,— адказала Таня.
— Там суніцы паспелі.
— Не хачу суніц.
— Зловім вужа. Вось такой даўжыні! — Алік раскінуў рукі ў бакі.
— І вужа не хачу.
— Ты будзеш скакаць назад? — памаўчаўшы, спытаў ён.
Таня асцярожна зірнула на Аліка.
«Вылінялыя шорты, запыленыя ногі. Чорны ад загару, як і ўсе хлопчыкі. І чаго я збаялася? — Яна ўбачыла яго вочы.— Якія доўгія і выгнутыя вейкі! Нібы ў дзяўчынкі...»
— Захачу — і скокну! — задзірліва сказала яна.
— Хадзем у Баравое, у магазін,— прапанаваў Алік.— Мне трэба купіць падручнікі.
«Я ж цяпер не пераскочу назад! А там па дарозе мост!.. Здагадаўся?! Які ён!..— у Тані і слова адразу не знайшлося.— Які ён... добры! Няўжо?!.» Схаваўшы радасць, яна згодна кіўнула галавой і моўчкі пайшла ўздоўж канавы.
— Та-а-ня, ты куды-ы? — паклікалі з таго боку сяброўкі.
— У Баравое,— адказаў за яе Алік.
У полі пры дарозе стаяла старая груша-дзічка.
— Давай узлезем,— прапанаваў Алік.
— Не хачу,— адмовілася Таня.
— Адтуль усё ўбачыш! Нават свой дом! Не верыш?.. Ды ты не бойся, я падтрымаю!..
Таня зайздросціла ўсім, хто смела лазіў на дрэвы, садзіўся на галіну, нібы на звычайнае крэсла. Толькі яна, няшчасная баязліўка, заўсёды заставалася на зямлі, суцяшаючы сябе тым, што ніколі не ўпадзе з вышыні і на ўсё жыццё, як палохала маці, не зляжа ў ложак.
— Дзяўчаткі не лазяць па дрэвах. Хіба толькі...— Таня хацела сказаць па-мамінаму: шаляніцы, але сказала: — Хіба самыя адважныя.
Тады Алік сам хуценька ўскарабкаўся на дзічку.
— А я бачу твой дом! З коміна дым ідзе,— крыкнуў ён.
— Хлусіш! — засмяялася Таня.— Няма ніякага дыму. І нашага пасёлка адсюль не відаць.
Алік ускарабкаўся на самую высокую галіну і заспяваў:
Огромное небо, огромное небо,
Огромное небо — одно на двоих.
«Які ў яго прыгожы голас!» — здзівілася дзяўчынка.
Дома Таня пахвалілася:
— А я на нашым лузе цераз канаву скокнула. Як на крылах усё роўна пераляцела!
— Не выдумляй абы-чаго! — супыніла яе маці.
— Праўда-праўда! Алік пагнаўся за мной. Я напалохалася. Скок — і на тым беразе!
— Гэты свавольнік не дае табе праходу!.. Заўтра ж пайду да яго бацькоў!
— І зусім ён не свавольнік. Ён такі, як усе хлопчыкі,— запярэчыла Таня.— Толькі вельмі смелы. Я разам з ім у Баравое хадзіла. Ён хацеў, каб я на дзічку ўзлезла... І чаму я так яго баялася, сама не ведаю?
— Знайшла кім захапляцца! — абурылася маці.— Ён цябе навучыць!
— Ну і няхай!
— Што гэта з табой здарылася, не згаварыцца! — здзівілася маці.
— Ну і няхай! — заўпарцілася Таня.
«Маці праўду кажа,— думала Таня.— Мне сапраўды хочацца дзіўнага: зноў пераскочыць цераз канаву. Няхай Алік зноў мяне напалохае». Але, нібы знарок, цэлы тыдзень ён не трапляўся Тані на вочы. А Таня ўсё чакала яго. Яна б цяпер з ім пайшла і ў лес вужоў лавіць, і на дзічку б палезла. Таня паўтарала песню, якую ён спяваў на дзічцы, і ёй здавалася, што героі песні — яны з Алікам. Гэта яны на самалёце ўдваіх. Гэта ў іх сапсаваўся матор, а пад імі — горад... Таня засынала і прачыналася з гэтай песняй і з адчуваннем узрушанай радасці.
І вось нарэшце яна зноў сустрэла Аліка. Ён вучыў ездзіць на трохколавым веласіпедзе маленькую дзяўчынку ў ружовай сукенцы.
— Ты па чарзе націскай нагамі на педалі,— ласкава казаў ён.— І веласіпед сам пакоціцца. Ну яшчэ, яшчэ!..
Ад хвалявання ў Тані застукала сэрца: «Уцячы?.. Падысці?..»
Але ў малой нічога не атрымлівалася. Тады Алік зняў дзяўчынку з сядзення, паставіў на дарогу, сеў сам на яе месца і паехаў. Такі вялікі — і на маленькім трохколавым...
— А, Таня! — гукнуў ён.— А я ў бабулі гасцяваў. Сястрычку прывёз. Павучы яе катацца!
«У Аліка ёсць сястрычка?!. І ён такі з ёю пяшчотны! — здзівілася Таня.— Але яна ніколечкі на яго не падобная...»
— Як цябе завуць? — спытала Таня ў малой.
— Любачка.
— Колькі ж табе гадоў, Любачка-галубачка?
Малая паказала чатыры растапыраныя пальчыкі на руцэ, а пяты, вялікі, прытуліла да далонькі.
— Паглядзі яе,— сказаў Алік.—А я на хвілінку да Санькі збегаю. Можаш сама пакатацца.
Таня ніколі не ездзіла на веласіпедзе. Нават на трохколавым.
— Ты па чарзе націскай нагамі на педалі,— паўтараючы словы Аліка, казала Таня.— І веласіпед пакоціцца... Хочаш, пакажу?
Таня зняла Любачку з сядзення, асцярожна села на веласіпед, паставіла ногі на педалі. І раптам паехала па Алікавым следзе.
— А цяпер ты паспрабуй...
Але веласіпед у малой то каціўся назад, то крута паварочваў убок. Раптам Любачка пахіснулася і пачала падаць. Таня паспела падхапіць яе, але ўпала сама.
— Не баліць? Не выцялася? — ускочыўшы на ногі, спытала Таня.— Я ж цябе ўтрымала? Праўда ж, утрымала?!
— А я ўсё роўна ўпаду! — пахвалілася Любачка.
— Чаму?
— Я заўсёды падаю!
— А вось і я,— нечакана з’явіўся Алік.— У цябе, Таня, калена ў крыві. Давай ёдам памажу!
— Ой, праўда! Гэта Любачка падала, я падхапіла і не ўтрымалася.— Таня глядзела на пунсовы струменьчык, які паволі цёк па назе.
— Ёдам? — успомніла яна.— Памаж, калі ласка!
Алік збегаў дадому, прынёс ёд і вату.
— Ды ты не бойся! Ну і дзівачка! Зараз усё пройдзе...
Таня моцна заплюшчыла вочы, так шчымела, так страшна было ад дотыку Алікавых рук, ад усяго, што здарылася.
— Вось і ўсё. Мігам зажыве!
Дадому Таня ішла радасная, з подбегам, з падскокам. Яна заўсёды зайздросціла ўсім, у каго былі збітыя калені, локці ці хто насіў драпіны! Толькі ў яе ўсё абыходзілася без здарэнняў. А сёння і яна выявіла адвагу. Любачка ж магла зламаць ручку, ножку, а яна падхапіла яе і ўратавала. І сам Алік памазаў ёй рану ёдам! Сапраўднае прызнанне адвагі!
Перад Таніным домам стаяла высокая чарэшня. Абіраць спелыя чарэшанькі лазіў бацька. Таня і маці тады стаялі воддаль і пазіралі ўгору. Маці раз-пораз паўтарала:
— Асцярожней! Глядзі не сарвіся!..
...Цяпер, заміраючы ад захаплення і страху, Таня падскочыла, ухапілася за ніжнюю галіну і, чапляючыся нагамі за ствол, узлезла на чарэшню.
«І зусім не страшна!..»
Адпачыла, пералезла вышэй на галіну і таксама пасядзела.
Памалу дзяўчынка забралася так высока, што апынулася вышэй страхі. Агледзелася навокал, залюбавалася блакітам неба. Усё было незвычайным. Яна зірнула ўніз, і ў яе дыханне перахапіла.
— Вось каб убачыў Алік...
Огромное небо, огромное небо,
Огромное небо — одно на двоих,—
раптам заспявала Таня, і адразу знік страх. Яна спявала, ёй здавалася, што голас яе чуюць ластаўкі ў небе, сяброўкі, тата з мамай, Алік з Любачкай і далёкі горад. Усе, усе!
«Зараз мама прыйдзе. А я тут! Няхай сама ўбачыць!» — сказала сабе дзяўчынка.
— Таня, дзе ты? — з адчыненага акна пачуўся голас таты.— Чую, спяваеш. Зайшоў у дом — нідзе няма.
— Я тут! Тут! — закрычала Таня.
— Ого! — падняўшы галаву ўгору, толькі і сказаў бацька.
— Тут так хораша!
— Ты асмелілася ўзлезці на дрэва? — тата выйшаў з хаты.— Табе памагчы злезці?
— Я сама!
Таня асцярожна пачала злазіць. На ніжняй галіне яе падхапіў бацька і пасадзіў побач з сабой на лавачцы.
— Ведаеш, тата, я распраграміравалася.
— Што, што?
— Рас-пра-гра-мі-ра-ва-ла-ся!.. Праўда-праўда! І стала смелай! Я сама цераз канаву скокнула! І на веласіпедзе пракацілася! Зірні, як я калена пабіла! Ой, хоць бы яно не так хутка зажыло! Я малую ратавала, тата.
— Гэта добра, што ты яе ратавала! — пахваліў тата.
Таня глыбока ўздыхнула, памаўчала і паціху спытала:
— А яшчэ, татка, сказаць табе нешта?
— Скажы.
— Усё-ўсё?!
— Вядома, усё.
— Я з Алікам пасябравала. Ён харошы хлопчык. Я сама не чакала. У яго сястрычка ёсць. Пацешная-пацешная!.. Тата, а словы ў песні можна перарабіць? Каб героі не гінулі? — раптам спытала Таня.
— Думаю, можна.
— Ой, як гэта будзе хораша! — узрадавалася дзяўчынка.
1972