Ем сёння ранкам абаранак. Я вельмі люблю абаранкі. Сястрычка падыходзіць да мяне і кажа:
— З’ясі абаранак, пакінь мне дзірку ад яго.
— Дзірку ад абаранка! — здзівіўся я.— А хіба такія дзіркі бываюць?
— А што ж гэта, па-твойму? — паказвае яна пальцам на пустату пасярод абаранка.
— Дзірка,— кажу.
— У чым? — пытае яна.
— У абаранку,— адказваю.
— Вось я і прашу: пакінь яе для мяне. Шкада табе, ці што?
Зусім рассмяшыла. Мне шкада дзіркі ад абаранка!
— Калі ласка! Толькі ніяк не ўцямлю, навошта яна табе спатрэбілася?
— Усе ў класе штосьці збіраюць. Маркі, значкі, паштоўкі. А я надумалася збіраць дзіркі ад абаранкаў. Зразумеў?
— Зразумеў.
— Ты штодня з’ядаеш ледзь не па дзесятку абаранкаў. Падлічы, якая калекцыя назбіраецца за адзін толькі месяц! А за год!
Яшчэ чаго не хапала! Нібыта мала школьных задачак!.. Але прыкінуў: нешта больш за тысячу!..
— Добра,— згадзіўся.— Буду пакідаць. Нават самому цікава, колькі за год з’ем абаранкаў.
Я ўзяў чысты сшытак і на яго вокладцы напісаў прыгожымі рознакаляровымі літарамі:
Потым падумаў і дапісаў ніжэй:
Я так захапіўся надпісам, што і не заўважыў, як ад майго абаранка застаўся малюсенькі кавалачак. Спахапіўся і рот разявіў ад здзіўлення:
— А дзе ж дзірка? З’еў разам з абаранкам!..
Каб яшчэ раз так не здарылася, на старонкі сшытка адзін за другім я па чарзе паклаў усе абаранкі і абвёў іх з сярэдзіны алоўкам.
— Атрымлівай тое, што ты прасіла! — прынёс я сястрычцы сшытак.
«Калекцыя дзірак... якія я з’еў»,— прачытала яна.
— Я не так напісаў!
Яна перагарнула старонкі майго сшытка.
— А вось і памеры тых самых дзірак, якія ты з’еў... Ого! Так многа! Ты іх з’еў разам з абаранкамі ці без абаранкаў?
— Я яшчэ нічога не з’еў! — пакрыўдзіўся я, выхапіў з яе рук сшытак і ўцёк у свой пакой.
Прачытаўшы надпіс, я рассмяяўся:
— Усё зразумела! Сястрычка сказала праўду.
І, скамечыўшы сшытак, шпурнуў яго ў самы дальні куток.
Потым узяў новы абаранак і пачаў асцярожна абкусваць яго бакі. Нарэшце ад абаранка засталася вузенькая палоска, падобная на кольца.
Каб парадаваць сястрычку, я прынёс ёй не адно, а пяць такіх кольцаў.
— Атрымлівай свае дзіркі!
— Гэта не дзіркі, а аб’едкі,— сказала яна.
— Гэта самыя сапраўдныя дзіркі ад тых самых абаранкаў, якія я толькі што з’еў! — абурыўся я.
— Вось і давай мне гэтыя дзіркі, а не агрызкі розныя.
— Можа, лепш табе збіраць абаранкі без дзірак,— параіў я.
— Абаранкаў без дзірак не бывае,— запэўніла яна.— Гэта не абаранкі, а пышкі ці ляпёшкі.
«Сапраўды! — спахапіўся я.— А што, калі зрабіць фотаздымкі дзірак або з паперы выразаць?.. Не, зноў не тое...»
— Хочаш мець калекцыю,— раззлаваўся я,— сама еш абаранкі і сама збірай дзіркі ад іх!
— Я б цябе і не прасіла,— адказала яна.— Толькі я бачыць не магу гэтых абаранкаў.
Пайшоў я ад сястрычкі да сваіх абаранкаў і задумаўся. Дзе ж разгадка?
«Абаранкаў без дзірак не бывае»,— кажа яна. А дзіркі ад абаранкаў без гэтых самых абаранкаў хіба бываюць? А раптам бываюць?!.
Я падышоў да акна. Ад сонечнага святла прымружыліся вочы. І ў паветры зазіхацелі і паплылі празрыстыя кружочкі.
Вось яны — дзіркі ад маіх абаранкаў! Збірай!
Вось яно як... Галаву зломіш, пакуль разбярэшся. Можа, вы падкажаце? Тады ў нас была б такая калекцыя, што ахалі б усе!
1971