На лясную сцежку вынырнулі з-за дрэў і кінуліся да мяне жанчына з хлопчыкам.
— Вы тут не бачылі школьнікаў з настаўнікам? — спытала жанчына.— Усім класам.
— На вялікі жаль...
За яе спіной — велічэзны рукзак. У руцэ гаспадарчая сумка, набітая пакункамі і бутэлькамі, у другой — таўшчэзны кій з жалезным наканечнікам. Тэрмасы, біклагі і нават невялічкая сякера ў чахле звісалі ў яе з усіх бакоў. Толькі ў хлопчыка адзін-адзінюткі фотаапарат на жываце.
— І трэба ж прыдумаць такое! — жанчына з сілай уваткнула кій у зямлю.— Экскурсія за горад, а дзецям толькі ўчора пра гэта сказалі! Барысок, гэта мой унук ад старэйшай дачкі, ужо ў шостым, прыбег у дванаццаць са школы. Я абед гатавала, ля пліты стаяла. Як сказаў пра паход у лес, траха не самлела я, каструлю з варам на сябе ледзь не перакуліла. Увесь дзень, вечар, усю ноч рыхтавалася. І сёння прыцемкам усхапілася.
— А мяне не разбудзіла! — скрозь слёзы сказаў хлопчык.— Я ж прасіў!..
— Ах, Барысок! Перад такім нечаканым сур’ёзным выпрабаваннем ты павінен быў добра выспацца,— сказала яна ўнуку, вырвала і зноў уваткнула кій у зямлю.— Гэта ж злачынства — так рана весці малых немаведама куды! Які жах!
— Ужо дзесяць гадзін,— запярэчыў я.
— А што такое дзесяць? Я ж толькі сёння паходную палатку Барыску адшукала!
— Купілі! Навошта?
— А раптам лівень з навальніцай ды яшчэ з градам! Дзе беднаму дзіцяці схавацца?
— На небе ж ні хмурынкі. Ды і сіноптыкі...
— Надвор’е хавае столькі нечаканасцей, што ні на якое яснае неба нельга спадзявацца,— перапыніла мяне жанчына.— Праз хвіліну ўраган можа наляцець! Дрэвы з карэннем угору паляцяць!..
— Тады і палатка не паможа,— кажу я.
Яна ўставілася на мяне так, нібы я і быў гэтым самым страшэнным ураганам.
— Ой, не, не кажыце! Усё ж такі...
І, пільна агледзеўшы неба, пачала бездапаможна азірацца вакол.
— Дык ты ў шостым? — звярнуўся я да хлопчыка.
— У шостым! — не дала і слова яму вымавіць бабуля.— І яшчэ па класу піяніна займаецца... А прыроду ой як любіць! Усё пейзажы малюе.
— Ты з натуры малюеш?
— Навошта з натуры?! — здзівілася бабуля.— З кніжак. Так яшчэ лепш. Ён у мяне сапраўдны мастак. Ад самога Шышкіна не адрозніш! Мы ўсе яго малюнкі збіраем. Пяць альбомаў ужо зрабілі. Ах, калі б вы маглі пабачыць!..
Раптам яна спахапілася:
— Ну, Барыска, рабіць тут няма чаго. У нас адна, у іх сто дарог. Ды і гарачыня, твая галоўка разбалелася. Ой, як шчокі палымнеюць!.. Не пярэч, сама бачу! Пойдзем дадому!
— Раз вы спазніліся, а рыхтавацца прыйшлося з такім...— я хацеў сказаць камфортам, але чамусьці не асмеліўся,— з такім прадбачаннем, застаньцеся да вечара ў лесе. Унук няхай пабачыць сапраўдныя дрэвы, пачуе птушак...
— Нам ужо не да птушак! — перапыніла мяне жанчына.— Барыска, выпі апельсінавага соку! Ён, здаецца, у гэтым тэрмасе... Не, не тут... І зноў не тое. Ды дзе ж ён?!
— А навошта вам кій такі цяжкі? — не ўтрымаўся я.
— Малады чалавек! — ускіпела жанчына.— Відаць, вы тут упершыню. У гэтым няшчасным лесе паўнютка самых ядавітых змей. Ад аднаго ўкусу дарослы гіне!.. А тут — дзіцё!.. Ну, Барыска, пайшлі!..
Я саступіў са сцежкі, але раптам жанчына павярнулася і, трасучы перада мной кіем, зноў угневалася:
— Самі педагогі вінаваты! У такую небяспеку павялі дзяцей! Без усякай падрыхтоўкі! Бацькі таксама добрыя! Абы дзяцей з рук збыць! Я іх ведаю!.. І ўспомніце мае словы: нікога не прыцягнуць да адказнасці, калі што здарыцца Будзьце ўпэўнены!
1973